ԵՐՈՒՍԱՂԷՄԻ ՀԱՅՈՑ ՊԱՏՐԻԱՐՔ Տ. ՆՈՒՐՀԱՆ ԱՐՔԵՊՍ. ՄԱՆՈՒԿԵԱՆ ԴԱՐՁԵԱԼ ԻՍԹԱՆՊՈՒԼԻ ՄԷՋ

Կը տե­ղե­կա­նանք, որ Ե­րու­սա­ղէ­մի Հա­յոց Պատ­րիարք Տ. Նուր­հան Արք. Մա­նու­կեան ներ­կա­յիս դար­ձեալ կ՚այ­ցե­լէ Իս­թան­պուլ։ Մեր ստա­ցած տե­ղե­կու­թիւն­նե­րով, ան նա­խըն­թաց օր ժա­մա­նած է քա­ղաքս, ուր կ՚ի­ջե­ւա­նի Էլ­մա­տա­ղի «Տի­վան» պան­դո­կին մէջ։ Իր կե­ցու­թիւ­նը պի­տի շա­րու­նա­կուի մին­չեւ յա­ջորդ շաբ­թուան ա­ռա­ջին օ­րե­րը։

Սա Նո­րին Ա­մե­նա­պա­տուու­թեան «ան­պաշ­տօն», «մաս­նա­ւոր» հեր­թա­կան ա­ռեղ­ծուա­ծա­յին այ­ցե­լու­թիւնն է դէ­պի Իս­թան­պուլ։ Ա­մեն. Ս. Պատ­րիարք Հայ­րը Ե­րու­սա­ղէ­մի մէջ այս շա­բա­թա­վեր­ջին ըստ Հին տո­մա­րի նշուե­լիք Բուն Բա­րե­կեն­դա­նի սե­մին ե­կած է քա­ղաքս, իր Սուրբ Ա­թո­ռէն բա­ցա­կա­յե­լով Ս. Վար­դա­նանց տօ­նի օ­րով։ Իսկ Իս­թան­պու­լի մէջ մեր ե­կե­ղե­ցին ար­դէն Մեծ պա­հոց նուի­րա­կան շրջա­նին մէջ է, հե­տե­ւա­բար նոյն­պէս մեր ստա­ցած տե­ղե­կու­թիւն­նե­րով՝ ի­րե­րա­յա­ջորդ ա­րե­ւա­գալ­նե­րու մթնո­լոր­տին մէջ՝ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռը չէ կրցած մշտա­կան ու­ղե­կից մը տրա­մադ­րել Ե­րու­սա­ղէ­մի Պատ­րիար­քին։

Չենք կրցած ստու­գել, որ ան ու­նի՞ ու­ղե­կից մը Ե­րու­սա­ղէ­մէն, թէ ոչ։ Ա­մէն ան­գամ, որ Տ. Նուր­հան Արք. Մա­նու­կեան քա­ղաքս կ՚այ­ցե­լէ՝ միշտ օ­րա­կա­ր­գի վրայ կու գան նաեւ ան­ցեա­լի մէջ Ե­րու­սա­ղէ­մի Պատ­րիար­քու­թեան պատ­կա­նած կա­լուած­նե­րու սե­փա­կա­նու­թեան ի­րա­ւուն­քի վե­րա­ձեռք­բեր­ման նիւ­թե­րը։ Ս. Յա­կո­բեանց վան­քէն եր­կար ժա­մա­նակ ա­ռաջ մե­զի պաշ­տօ­նա­պէս հա­ղոր­դուած էր, որ Ե­րու­սա­ղէ­մի Սուրբ Ա­թո­ռը Թուր­քիոյ մէջ հա­մա­ձայ­նած է փաս­տա­բա­նա­կան ըն­կե­րու­թեան մը հետ։ Այս վեր­ջի­նը կը հե­տապն­դէ Ս. Ա­թո­ռի շա­հե­րը Թուր­քիոյ տա­րած­քէն ներս, իսկ վան­քը այդ ծա­ռա­յու­թիւն­նե­րուն փո­խա­րէն վճա­րում մը պի­տի ը­նէ, միայն ե­թէ շօ­շա­փե­լի ար­դիւնք մը ար­ձա­նագ­րուի։

Ե­րու­սա­ղէ­մի մէջ վեր­ջերս գու­մա­րուած էր Միա­բա­նա­կան ընդ­հա­նուր ժո­ղով, ո­րու ա­ւար­տին հրա­պա­րա­կուած պաշ­տօ­նա­կան հա­ղոր­դագ­րու­թեան մէջ մատ­նան­շուած էր, թէ օ­րա­կար­գի վրայ ե­կած էին կա­լուած­նե­րու վե­րա­բե­րեալ հար­ցեր։ Յա­մե­նայն­դէպս, հա­ղոր­դագ­րու­թեան մէջ ման­րա­մաս­նու­թիւն մը չէր նշուած, թէ Թուր­քիոյ տա­րած­քէն ներս գտնուող ան­ցեա­լի կա­լուած­նե­րու խնդիրն ալ քննար­կուա՞ծ էր, կամ ոչ։

Նո­րին Ա­մե­նա­պա­տուու­թեան այս հեր­թա­կան այ­ցե­լու­թիւ­նը կը զու­գա­դի­պի Միա­բա­նա­կան ընդ­հա­նուր ժո­ղո­վին եւ հրա­պա­րա­կուած հա­ղոր­դագ­րու­թեան յա­ջոր­դած ներ­կայ շրջա­նին։ Հե­տե­ւա­բար, միշտ ալ այժ­մէա­կան կը նկա­տուի կա­լուած­նե­րու վե­րա­բե­րեալ հարցը։ Ա­մեն. Ս. Պատ­րիարք Հօր այ­ցե­լու­թեան ժամ­կէ­տը հե­տաքրք­րա­կան է նաեւ այն ա­ռու­մով, որ իր կե­ցու­թեան օ­րե­րուն քա­ղա­քէս կը բա­ցա­կա­յի Պատ­րիար­քա­կան Ընդ­հա­նուր Փո­խա­նորդ Տ. Ա­րամ Արք. Ա­թէ­շեան՝ Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միա­ծին այ­ցե­լե­լու բե­րու­մով։

Այս այ­ցե­լու­թիւ­նը հեր­թա­կան պա­տեհ ա­ռիթն է կրկնե­լու հա­մար, թէ իս­կա­պէս օգ­տա­կար պի­տի ըլ­լայ Ե­րու­սա­ղէ­մի Սուրբ Ա­թո­ռի Թուր­քիոյ եր­բեմ­նի կա­լուած­նե­րուն վե­րա­բե­րեալ գոր­ծըն­թա­ցին շուրջ պաշ­տօ­նա­կան լու­սա­բա­նու­թեան մը տրուի­լը, կան­խե­լով նաեւ մա­մու­լին մօտ հա­ւա­նա­կան վար­կած­նե­րու ար­ծար­ծու­մը։ Իսկ ե­թէ Նո­րին Ա­մե­նա­պա­տուու­թեան այ­ցե­լու­թիւ­նը այս բո­լո­րէն ա­ւե­լի տար­բեր շար­ժա­ռիթ մը ու­նի, եւ այդ մէ­կուն բա­նա­ձե­ւու­մը կ՚ըլ­լայ «մաս­նա­ւոր այց» ո­րա­կու­մով, ա­պա ան­շուշտ, թէ վար­կած­նե­րը ար­դէն ա­ւե­լի տար­բեր բնոյթ մը կրնան ստա­նալ։

Նորին Ամենապատուութիւնը այս առաւօտ իր իջեւանած պանդոկին մէջ հանդիպում մը ունեցած է Տ. Զաքէոս Ծ. Վրդ. Օհանեանի եւ Վաղարշակ Սրկ. Սերովբեանի հետ։

Բա­րի կե­ցու­թիւն կը մաղ­թենք Տ. Նուր­հան Արք. Մա­նու­կեա­նին Իս­թան­պու­լի մէջ։