ՊԱՇՏՕՆԱԿԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄՆԵՐ

Ա­մե­նայն Հա­յոց Տ.Տ. Գա­րե­գին Բ. Կա­թո­ղի­կո­սը ե­րէկ Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջմիած­նի մէջ ըն­դու­նեց շարք մը պաշ­տօ­նա­կան հիւ­րեր։ Այս­պէս Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը տե­սակ­ցե­ցաւ Սեր­պիոյ Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Պրա­թիսլաւ Կա­շի­չի հետ, ո­րու կող­մէ գլխա­ւո­րուած պա­տուի­րա­կու­թիւ­նը պաշ­տօ­նա­կան այ­ցե­լու­թիւն մը կու տայ Հա­յաս­տան։ Ներ­կայ էին Հա­յաս­տա­նի Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րի ա­ռա­ջին տե­ղա­կալ Դա­ւիթ Տօ­նո­յեան, Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի Ար­տա­քին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու եւ ա­րա­րո­ղա­կար­գի բաժ­նի տնօ­րէն Տ. Նա­թան Արք. Յով­հան­նի­սեան եւ հայ­կա­կան զի­նեալ ու­ժե­րու հո­գե­ւոր ա­ռաջ­նորդ Տ. Վրթա­նէս Եպսկ. Աբ­րա­հա­մեան։ Զրոյ­ցի ըն­թաց­քին Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը մաղ­թեց, որ հայ եւ սերպ զի­նուոր­նե­րը եր­բեք չպար­տադ­րուին ի­րենց ձեռ­քը զէնք առ­նե­լու հայ­րե­նի­քի պաշտ­պա­նու­թեան հա­մար, այլ ըլ­լան ի­րենց ժո­ղո­վուրդ­նե­րու խա­ղաղ, անվ­տանգ ու բա­րօր կեան­քի ե­րաշ­խա­ւո­րը։ Զրոյ­ցի տե­ւո­ղու­թեան շօ­շա­փուե­ցան եր­կու եր­կիր­նե­րու բա­նակ­նե­րէն ներս գոր­ծող հո­գե­ւոր սպա­սա­ւոր­նե­րու ծա­ռա­յու­թեան եւ Հա­յաս­տա­նեայց Ա­ռա­քե­լա­կան ու Սերպ Ուղ­ղա­փառ ե­կե­ղե­ցի­նե­րու ջերմ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն վե­րա­բե­րեալ նիւ­թեր։ Հիւր նա­խա­րա­րը Նո­րին Սրբու­թեան յանձնեց նաեւ յու­շա­նուէր մը։

Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը ե­րէկ Մայր Ա­թո­ռի մէջ հիւ­րըն­կա­լեց նաեւ Ե­րե­ւա­նի մօտ Եւ­րո­միու­թեան պա­տուի­րա­կու­թեան նո­րըն­տիր ղե­կա­վար դես­պան Փիոթր Սվի­թալս­քին։ Ող­ջու­նե­լով եւ­րո­պա­ցի դի­ւա­նա­գէ­տին այ­ցե­լու­թիւ­նը Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միա­ծին՝ Նո­րին Սրբու­թիւ­նը ա­նոր մաղ­թեց ար­գա­սա­բեր գոր­ծու­նէու­թիւն։ Զրոյ­ցի ըն­թաց­քին Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը ներ­կա­յա­ցուց Հա­յաս­տա­նեայց Ա­ռա­քե­լա­կան Ե­կե­ղեց­ւոյ պատ­մա­կան կա­րե­ւոր ա­ռա­քե­լու­թիւնն ու դե­րա­կա­տա­րու­թիւ­նը հայ ժո­ղո­վուր­դի կեան­քէն ներս, ա­նոր մշա­կոյ­թի եւ ինք­նու­թեան պահ­պան­ման ուղ­ղու­թեամբ։ Ան անդ­րա­դար­ձաւ նաեւ Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն՝ քրիս­տո­նէա­կան քոյր ե­կե­ղե­ցի­նե­րուն հետ։

Իր կար­գին, Սվիթալս­քի անդ­րա­դարձաւ Հա­յաս­տա­նի մէջ իր ա­ռա­քե­լու­թեան ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւն­նե­րուն՝ կա­րե­ւո­րե­լով Եւ­րո­միու­թեան հետ կա­պե­րու զար­գա­ցումն ու ամ­րապն­դու­մը։ Զրոյ­ցի ըն­թաց­քին շօ­շափուե­ցան Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման ի նպաստ հո­գե­ւոր ա­ռաջ­նորդ­նե­րուն կող­մէ գոր­ծադ­րուող ջան­քե­րը, հա­մընդ­հա­նուր հո­գե­ւոր-բա­րո­յա­կան ար­ժէք­նե­րու, այլ կրօն­նե­րու եւ մշա­կոյթ­նե­րու հան­դէպ հայ ժո­ղո­վուր­դի հան­դուր­ժո­ղա­կան վե­րա­բեր­մուն­քը։

Նո­րին Սրբու­թիւ­նը ե­րէկ տե­սակ­ցե­ցաւ նաեւ Ե­րե­ւա­նի մօտ Ի­րա­նի նո­րան­շա­նակ դես­պան Սէ­յիթ Քեա­զըմ Սա­ճի­տիին հետ։ Ող­ջու­նե­լով դես­պա­նը՝ Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը շնոր­հա­ւո­րեց իր նշա­նա­կու­մը ու մաղ­թեց ար­դիւ­նա­շատ գոր­ծու­նէու­թիւն։ Իր խօս­քին մէջ Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը անդ­րա­դար­ձաւ հայ-ի­րա­նա­կան դա­րա­ւոր փոխ­յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն եւ եր­կու եր­կիր­նե­րու ներ­կայ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան։ Ան գո­հու­նա­կու­թիւն յայտ­նեց ի­րա­նա­հայ հա­մայն­քին նկատ­մամբ երկ­րի իշ­խա­նու­թիւն­նե­րուն կող­մէ ցու­ցա­բե­րուող ու­շադ­րու­թեան կա­պակ­ցու­թեամբ։ Նո­րին Սրբու­թիւ­նը բարձր գնա­հա­տեց նաեւ հայ­կա­կան մշա­կու­թա­յին ար­ժէք­նե­րուն եւ սրբու­թիւն­նե­րուն նկատ­մամբ Ի­րա­նի մէջ որ­դեգ­րուած հո­գա­ծու վե­րա­բեր­մուն­քը։

Իր կար­գին, նո­րան­շա­նակ դես­պանն ալ եր­կու ժո­ղո­վուրդ­նե­րու բա­րե­կա­մա­կան կա­պե­րու զար­գաց­ման տե­սան­կիւ­նէն կա­րե­ւո­րեց նաեւ միջկ­րօ­նա­կան երկ­խօ­սու­թիւ­նը։