ԴԻ­ՄԱ­ՏԵՏ­ՐԻՆ ԱՌ­ՋԵՒ

Նա­խա­ճա­շը ա­ճա­պա­րան­քով կը պատ­րաս­տէ, ա­մու­սինն ու զա­ւակ­նե­րը կ՚արթնց­նէ, իւ­րա­քան­չիւ­րը իր գոր­ծին կը ճամ­բէ, տան անհ­րա­ժեշտ պէտ­քե­րը կը հո­գայ, մեծ գա­ւաթ մը սուր­ճը ձեռ­քը կը նստի հա­մա­կար­գի­չին դի­մաց ու ան­համ­բեր կը բա­նայ դի­մա­տետ­րին է­ջը...:

Ա­մէն օր այս է վի­ճա­կը Տի­կին Սա­թի­կին: Ար­տա­քին աշ­խար­հին հետ իր միակ կապն է հա­մա­ցան­ցը: Ո՛չ հա­րա­զատ ու­նի, ոչ ալ բա­րե­կամ: Պա­տե­րազ­մի պատ­ճա­ռով տուն-տեղ լքած ու ըն­տա­նի­քով ա­պաս­տա­նած է հայ­րե­նիք: Շատ փոր­ձած է աշ­խա­տանք ճա­րել, աջ ու ձախ դի­մում­ներ ներ­կա­յա­ցու­ցած է, բայց՝ ա­պար­դիւն: Ա­մու­սինն ու ե­րի­տա­սարդ զա­ւակ­ներն ալ շատ չեն քա­ջա­լե­րած զինք.

Մա՛մ, դուն տան գոր­ծե­րով զբա­ղիր, մենք աշ­խա­տինք՝ կը բա­ւէ,- ը­սած է անդ­րա­նիկ զա­ւա­կը:

Ա­մու­սի­նը յա­ջո­ղած է թաք­սիի ըն­կե­րու­թեան մը մէջ վա­րոր­դի պաշ­տօն ձեռք ձգել, եր­կու ե­րի­տա­սարդ ման­չերն ալ ճա­շա­րան­նե­րու մէջ սպա­սեակ են, եր­կուքն ալ՝ վկա­յեալ հա­մալ­սա­րա­նա­ւարտ­ներ, չեն յա­ջո­ղած սա­կայն ի­րենց մաս­նա­գի­տու­թեամբ աշ­խա­տանք ճա­րել, բայց աշ­խա­տե­լու տրա­մադ­րու­թե­նէն ա­ւե­լի գի­տակ­ցու­թիւ­նը ակն­յայտ է՝ ըն­տա­նի­քին կե­ցու­թեան անհ­րա­ժեշ­տու­թե­նէն բխած: Ա­ռաջ ու­րի՛շ էր, հի­մա՝ ու­րիշ: Ա­ռաջ միայն հօր աշ­խա­տան­քին հա­սոյ­թը բա­ւա­րար էր ըն­տա­նի­քին բար­ւոք կեանք մը ա­պա­հո­վե­լու, մինչ հի­մա՝ բնա­կա­րա­նի վարձ­քը, ջու­րի, կա­զի և ե­լեկտ­րա­կա­նու­թեան ամ­սա­կան ծախ­սե­րը, ապ­րուս­տի սղու­թիւ­նը և այս բո­լո­րին կող­քին՝ ցած աշ­խա­տա­վարձ­քը կը ստի­պեն, որ ըն­տա­նի­քին մե­ծա­մաս­նու­թիւ­նը աշ­խա­տի: Բախ­տա­ւո­րու­թիւն է նաև, քա­նի կրցած են աշ­խա­տանք ճա­րել, ան­դին շա­տե՜ր ան­գործ են:

Ի՞նչ ը­նէ Տի­կին Սա­թիկ, տան ան­դամ­նե­րը առ­տու կ’եր­թան, ե­րե­կո­յեան կը վե­րա­դառ­նան: Եր­բեմն նոյ­նիսկ Կի­րա­կի օ­րե­րը կ’աշ­խա­տին: Ու­նի քա­նի մը բա­րե­կամ­ներ, սա­կայն ա­նոնց բնա­կա­րան­նե­րը հե­ռու են, հա­զիւ ա­մի­սը մէյ մը տեղ մը կը հան­դի­պին, բայց հա­մա­ցան­ցով միշտ կա­պի մէջ են, այդ­պէս ալ կ’ո­րո­շեն հան­դիպ­ման վայրն ու ժա­մը:

Ծննդա­վայ­րին մէջ շատ հա­մա­ցան­ցով զբա­ղե­լու ա­ռիթ չու­նէր Տի­կին Սա­թիկ, շէն­քի դրա­ցի­նե­րը կա­յին, ո­րոնց հետ օ­րա­կան քա­նի մը ան­գամ սուր­ճի հան­դի­պում­ներ տե­ղի կ’ու­նե­նա­յին, ի՜նչ նիւ­թեր կ’ար­ծար­ծուէին այդ հան­դի­պում­նե­րուն ըն­թաց­քին, գա­ղու­թի բո­լոր նո­րա­ծին­նե­րուն, նո­րապ­սակ­նե­րուն, նշա­նուած­նե­րուն մա­սին, դէ­մի ու կող­քի շէն­քե­րու բնակ­չու­թեան մա­սին, նոյ­նիսկ լուաց­քի թե­լե­րուն փռուած կո­կիկ կամ ան­կա­նոն ըլ­լա­լուն նիւ­թը կ’ար­ծար­ծուէր, իսկ վեր­ջին տա­րի­նե­րուն վե­րոն­շեալ­նե­րուն հետ նաև կ’ար­ծար­ծուէին քա­ղա­քա­կան նիւ­թեր ու մա­նա­ւանդ՝

Լսե­ցի՞ք վեր­ջին հրթի­ռը ուր ին­կաւ. փառք Տի­րոջ, որ զո­հուած­ներ չկան,- կ’ը­սէր մին:
Ե­րէ­կուա­նը ան­տա­նե­լի էր, շատ ցնցուե­ցանք,- կը շա­րու­նա­կէր միւ­սը...:

Հա­րա­զատ­նե­րու ու բա­րե­կամ­նե­րու յա­ճա­խա­կի փո­խա­դարձ այ­ցե­լու­թիւն­ներն ալ ա­ռիթ չէին տար Տի­կին Սա­թի­կին շատ հա­մա­ցան­ցով զբա­ղե­լու: Հի­մա սա­կայն հա­մա­ցան­ցը դար­ձած է ա­նոր ան­բա­ժա­նե­լի բա­րե­կա­մը: Առ­տուը­նէ կը բազ­մի հա­մա­կար­գի­չին դէմ մինչև որ զինք սթա­փեց­նէ ձե­ռաց հե­ռա­խօ­սի զար­թու­ցի­չը, տե­ղե­կաց­նե­լով ճա­շի պատ­րաս­տու­թեան ժա­մա­նա­կը:

Նախ Տի­կին Սա­թիկ youtube-ի վրայ ա­շու­ղա­կան եր­գա­ցանկ մը կը բա­նայ, ա­պա զայն ունկնդ­րե­լով, եր­բեմն ալ բա­ռե­րը մռմռա­լով կը սու­զուի լու­սան­կար­նե­րու ո­րոն­ման աշ­խա­տան­քի մը մէջ: Ա­մէն ա­ռա­ւօտ գե­ղե­ցիկ սուր­ճի բա­ժա­կի մը լու­սան­կա­րով .բա­րի լոյ­սե մը կը տե­ղադ­րէ է­ջին վրայ, բայց այս ան­գա­մուան ո­րո­նում­նե­րը տօ­նա­կան բնոյթ կը կրեն, հա­պա՜ Դեկ­տեմ­բեր է, տու­նե­րէն ա­ւե­լի դի­մա­տետ­րի է­ջե­րը ո­ղո­ղուած են ա­մա­նո­րի ու Սուրբ Ծննդեան խորհր­դան­շա­կան պատ­կեր­նե­րով, ո­տա­նա­ւոր­նե­րով, եր­գե­րով ու բա­րե­մաղ­թու­թիւն­նե­րով: Ի վեր­ջոյ կը գտնէ Կա­ղանդ Պա­պու­կով սուր­ճի բա­ժակ մը, ան­շուշտ տօ­նա­կան զար­դե­ղէն­նե­րով ու ա­նու­շե­ղէն­նե­րով շրջա­պա­տուած ու կը տե­ղադ­րէ զայն: Վայր­կեան­ներ անց ար­դէն աշ­խար­հաց­րիւ բա­րե­կամ­ներ կը փո­խա­դար­ձեն .բա­րի լոյ­սե-ին:

Տի­կին Սա­թի­կը չեն հե­տաքրք­րեր քա­ղա­քա­կան ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը, սա­կայն հար­ևան­ցի ակ­նար­կով կը կար­դայ այս­պի­սի լու­րե­րու վեր­նա­գիր­նե­րը և կը կեդ­րո­նա­նայ միայն Սու­րիոյ մէջ պա­տա­հած ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րուն վրայ, ա­հա կը տես­նէ նոր հրթի­ռա­կոծ­ման լուր մը Հա­լէ­պի ծա­նօթ թա­ղա­մա­սե­րէն մէ­կուն մէջ պա­տա­հած: Լու­րը ամ­բող­ջու­թեամբ կը կար­դայ, ա­պա խոր շունչ մը քա­շե­լով.

Փառք Աս­տու­ծոյ, զոհ չկայ,- կ’ը­սէ ու կը շա­րու­նա­կէ .թեր­թա­տե­լե դի­մա­տետ­րը:

Ծննդա­վայ­րի լու­րե­րուն ան­մի­ջա­պէս կը յա­ջոր­դէ աստ­ղա­գու­շա­կու­թիւ­նը: Տի­կին Սա­թիկ լրջօ­րէն կը հա­ւա­տայ այս կան­խա­գու­շա­կու­թեանց և ըստ այնմ կը տրա­մադ­րուի օ­րուան ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րուն հան­դէպ:

Ան կը սի­րէ նաև զուար­ճա­լի տե­սա­նիւ­թեր դի­տել, իր դրա­ցի­նե­րուն մա­սին տե­ղե­կա­նալ, ո­րոնք դար­ձեալ գաղ­թած են, մէ­կը՝ Մ. Նա­հանգ­ներ, միւ­սը՝ Գա­նա­տա, միւ­սը՝ Ֆրան­սա...: Ա­հա ա­նոնց­մէ մէ­կը նա­մա­կով կ’ող­ջու­նէ զինք: Գե­ղե­ցիկ ժպիտ մը կը գծագ­րուի ա­նոր դէմ­քին: Ող­ջոյն­նե­րուն կը միա­նան նաև միւս դրա­ցի­նե­րը, սուր­ճի հան­դիպ­ման ժամն է, եր­կար-եր­կար կը զրու­ցեն, կը տե­ղե­կա­նան ի­րա­րու մա­սին և.

Ի՛նչ լաւ կ’ըլ­լար, ե­թէ դի­մա­տետ­րը ու­նե­նար սուրճ հրամց­նե­լու ա­ռա­ւե­լու­թիւ­նը,- կը գրէ Տի­կին Սա­թիկ ու փո­խա­դարձ ժպիտ­նե­րով հրա­ժեշտ կու տան ի­րա­րու:

Ու­շադ­րու­թիւ­նը կը գրա­ւէ եր­գի ար­ձա­նագ­րու­թիւն մը: Սփիւռ­քա­հայ ե­րի­տա­սարդ մըն է եր­գո­ղը, որ յա­ճախ ևրո­պա­կան նոր եր­գեր կ’եր­գէ ու զա­նոնք ար­ձա­նագ­րե­լով կը տե­ղադ­րէ դի­մա­տետ­րի է­ջին վրայ և միշտ ալ կ’ար­ժա­նա­նայ քա­ջա­լե­րա­կան ու գնա­հա­տա­կան գրա­ռում­նե­րու: Զայն նկա­տած է Տի­կին Սա­թիկ, բայց ընդ­հան­րա­պէս ու­շադ­րու­թիւն չէ դար­ձու­ցած, բայց այս ան­գամ ա­շու­ղա­կան երգ մը կ’եր­գէ ե­րի­տա­սար­դը: Տի­կին Սա­թիկ ան­մի­ջա­պէս կ’ունկնդ­րէ ե­րի­տա­սար­դին կա­տա­րու­մը, .լաւ էե, կը մտա­ծէ, բայց քա­ջա­լե­րե­լու հա­մար .ԱՊ­ՐԻ՛­Սե մը կը գրէ, երբ կը նկա­տէ ստորև տե­ղադ­րուած բա­ցա­սա­կան գրա­ռում­նե­րը ու նե­ղա­ցած մե­նու­թեան մէջ բարձ­րա­ձայն կ’ար­տա­յայ­տուի.

Գնա­հա­տե՛նք մեր ե­րի­տա­սարդ­նե­րը, թող եր­գեն հա­յե­րէ՛ն, մի­թէ օ­տար­նե­րու կլկլոց­նե­րը կապ­կե­լէն լաւ չէ՞: Ո՞վ կ’ը­սէ, թէ ո­ևէ մէ­կը պի­տի կա­րե­նայ մեր գու­սան­նե­րուն, ա­շուղ­նե­րուն կամ Կո­մի­տա­սի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը ի­րենց վար­պե­տու­թեամբ մեկ­նա­բա­նել:

Ա­շու­ղա­կան եր­գա­րան մը կը նշմա­րէ Տի­կին Սա­թիկ ու ան­մի­ջա­պէս կը ներ­բեռ­նէ զայն:

Հա­լէ­պի մէջ տե­ղի ու­նե­ցած պսակ­նե­րու, նշա­նա­խօ­սու­թեանց, մկրտու­թիւն­նե­րու և հա­լէ­պա­հայ դպրո­ցա­կան ձեռ­նարկ­նե­րէ քա­ղուած լու­սան­կար­ներ կ’ո­ղո­ղեն դի­մա­տետ­րը.

Շնչող գա­ղութ է, ի՞նչ խօսք, կեան­քը կը շա­րու­նա­կուի,- կը մտա­ծէ Տի­կին Սա­թիկ:

Եւ զար­թու­ցի­չին զան­գը կը յու­շէ ճա­շի պատ­րաս­տու­թեան ժա­մը:

Ա­ՆԻ ԲՐԴՈ­ՅԵԱՆ-ՂԱ­ԶԱ­ՐԵԱՆ

Ե­րե­ւան