ՓԱԽՈՒՍՏ

Ամէն բանէ առաջ՝ ճամպրուկն է, որ կը յիշէ։

Միտքը կու գայ ամէն անգամ, երբ երեւանեան բակի մը մէջ պուլպուլակ փնտռելու ընթացքին, փայտէ հին պատշգամի մը տակէն անցած ատեն, կամ դեղին երթուղայինին մէջ նստած, ինքն իրեն հարց կու տայ. «ճի՞շդ ըրի»։

Ճամպրուկը, սեւ ու առանց որեւէ իւրայատկութեան։

Հայրը իջեցուցեր էր վերնախուցէն, հօրաքոյրը մաքրեր էր փոշին, բերեր դրեր էին սենեակի դրան մօտ. «ա՛ռ, եղածը աս է»։

Անփութօրէն վերցուցեր էր, հաներ դրեր անկողնին վրայ, անփութօրէն բացեր ու լեցուցեր էր։ Երեք զոյգ գուլպայ, մէկ տաբատ, մէկ շորթ, ձմեռնային կօշիկ, շալ, գլխարկ, իսկ «ճերմակեղէնը հոնկէ կ՚առնեմ, աժան երկիր է ըսին»։ Փակեր է արագ, անփութօրէն, ու կրկներ. «եղածը աս է»։

Վերջին անգամ նայեր է մօր նկարին. քոյրը բերեր դրեր էր անկողնին, որպէսզի հետը տանի։ Զգացեր էր, որ կ՚երկարի, որ կը յուզուի, որ կը թուլնայ, ու ինքն իրմէ դժգոհ, ինքն իրմէ վախցած, կտրեր-հատեր էր նայուածքը նկարէն, վերցուցեր ճամպրուկն ու դուրս ելեր։

Ետեւ մնացող սենեակ, ետեւ մնացող միջանցք, ետեւ մնացող հիւրասենեակ, որ շատոնց հիւր չունէր, ետեւ մնացող մուտք ու երեք անշարժ մարմին այնտեղ. ետեւ մնացած տուն։

Մօտ վեց ժամ ետք, ինքն ու ճամպրուկը Երեւանի ոչ-կեդրոնական թաղամասերէն մէկուն մէջ կը հանգչէին։ Զինք ժամանակաւորապէս հիւրընկալող ընկերը սուրճ դրեր էր - «հոս համով չէ, բայց կը վար-ժըւիս» - ու փորձեր էր հասկնալ, թէ ինչո՞ւ եկաւ, ինչո՞ւ այսքան արագ, ի՞նչ պիտի ընէր, վստա՞հ էր։ «Վստահ եմ. վերջնական է», ըսեր էր միայն։

Ամբողջ շաբաթ մը՝ ճամպրուկը չէր պարպած։

Ամբողջ շաբաթ մը՝ կորսուած վիճակ էր. առաւօտ կանուխ գաւաթ մը անհամ սուրճ, վերջը փողոց, փողոցէ փողոց, թաղէ թաղ, մասէ մաս, ինչի՞ ետեւէն. ինք ալ չէր գիտեր։ Բայց լաւ էր։ Ամէն օր աւելի լաւ կը զգար։ Սուրճն ամէն օր համ կ՚առնէր։

Շաբաթ մը յետոյ, յարմար տեղ գտած ու տեղափոխուած, վերջապէս որոշեր էր ճամպրուկը պարպել։ Հանգիստ, խաղաղ բացեր էր զայն. երեք զոյգ գուլպայ, մէկ տաբատ, մէկ շորթ, ձմեռնային կօշիկ, շալ, գլխարկ։ Հաներ էր բոլորը, ու միայն նոր նշմարեր, ճամպրուկի ներքին ծալքին մէջ կտոր մը թուղթը։

Հինգ ամիս է անցեր արդէն, Երեւանը տունացած է գրեթէ, գործ ունի, մէկ ընկերը հինգ է դարձեր, Լուսիկին է հանդիպեր…

Բայց ամէն անգամ, որ մինակ է ու միտքն ազատ, բակի մը մէջ պուլպուլակ փնտռելու ընթացքին, փայտէ հին պատշգամի մը տակէն անցած ատեն, կամ դեղին երթուղայինին մէջ իբր թէ նստած՝ մէջը բան մը կը շարժի։ Ճամպրուկը կը յիշէ, եւ թուղթի կտորը մէջի։ Յաճախ կը յաջողի մտքերն ու զգացումները ետ մղել, հեռախօսին նայիլ, վաղուան մասին մտածել, երգ մը մռմռալ։

Երբեմն սակայն, չի դիմանար։

Կը կտրուի շրջապատէն, շուրջը պատեր կը քաշէ, ամէն ինչ կը կանգնի, ձեռքը կը տանի գրպանին, դրամապանակը կը հանէ, ետեւի գրեթէ անհասանելի գրպանիկէն կը հանէ կտորը թուղթի, կը կարդայ, լացը հազիւ կը զսպէ, ու կը կարդայ կրկին, կրկին, կրկին… արագ գրուած, պատռած դեղին թուղթի մը վրայ, թողացող ձեռքով մը կարծես՝

«Ներէ մեզի»…

ԵՐԱՄ

15 սեպտեմբեր 2019