ԿԱԽՈՎԻ

Գուլպաները կը հանէ դանդաղ, համբերատար, կը ծալլէ վրայ վրայի, կը դնէ գրասեղանին։ Շթութկարթը կը յիշէ։ Պատուհանը իր, որ հանրակացարանի հինգերորդ յարկէն ամբողջ փողոցը կը դիտէր, մինչեւ վերջը զառիվարին, ուր լայն պողոտան կու գար խաչահատելու զայն։ Պատուհանէն դուրս կախուած երկու գուլպաներն էին յաճախ, մէկը երկու զոյգերէն. արեւ փնտռելով չորնալ կը փորձէին։

Պախը կը նուագէ հեռախօսին մէջէն, մեղմ ու թուաբանական թախծութեամբ։ Կը նայի պաստառին, սեւ-սպիտակ հին հոլովակ մըն է երաժշտութեան տակ. ծառեր՝ քամու տակ, կը պառկին գրեթէ, իյնալ կ՚ուզեն կարծես, պոկուիլ գուցէ հողէն՝ զիրենք ծնող, բայց ընդմիշտ կապած զիրենք՝ ձանձրալի կեանքին։

Կը կանգնի, կ՚երթայ հայելիին դիմաց. կը նայի ներս անկէ։ Նորէն ինքն է։ Ամէն անգամուայ նման, ինքն է բայց ուրիշ մը. կամ ուրիշ ինք մը։ Ինք իր աչքին առջեւ օրէ օր կը կոտրի, օրէ օր կը մաշի եռանդը, որ կար, ժամանակին, այսինքն ընդամէնը մի քանի շաբաթ առաջ, երբ դեռ այն նամակը չէր ստացած. եռանդը, որ կար թարթիչներէն ներս։

Վիզը կը բանայ, աչքերը կը նետէ վեր՝ առաստաղին, գլուխը ետեւ կը կախէ։

Կը վերադառնայ սեղանին։ Գուլպաները ետ կ՚անցընէ ոտերուն, յիշելով Շթութկարթը նորէն. այն սենեակը, որմէ վար յաճախ ամենայն խանդավառութեամբ կ՚իջնէր, վազելով գրեթէ, նետուելու համար կեանքին մէջ։ Այն ատեն։ Նամակէն առաջ։ Կ՚անցընէ գուլպաները ոտքերուն, դանդաղ, այնպիսի ծանրութեամբ մը, որ կարծես կախուած է վիզէն եւ ուր որ է

չա՛թ

մէջքը պիտի կտրէ։

Կը կանգնի, կ՚առնէ բանալին կախիչին վրայէն, դուրս կու գայ։ Դուռը կը շխկայ ետեւէն։ Կ՚իջնէ փողոց, ուրկէ նոր էր վեր եկեր։

Սեւ է ասֆալթը, նորէն։ Ամպոտ է երկինքը այսօր ալ։ Լաւ է, որ այսպէս է. վերջերս արեւը հեգնանք կը թուի իր աչքին։ Նոյն ծառերն են այստեղ, արդէն երեք տարիէ ի վեր, այն օրէն երբ տեղափոխուեր էր մենութեան գիրկն այս։ Նոյն տիկինն է, դրացին, նոյն սպիտակ լաչառ շան հետ, որ ամէն անգամ, որ զինք տեսնէ, գործի կ՚անցնի։ Նոյն կեղծ բարեւն է տիկնոջ, վարդագոյն ներկուած շրթունքին ընդմէջէն, որ դուրս կ՚իյնայ իր իրական չափերէն։

Շիտակ կը քալէ դէպի գետ այս անգամ։ Ինչ լաւ է, որ նոյնն է ան ալ։ Նոյնքան անգոյն, նոյնքան յոգնած։ Կարծես պարտադրաբար կը հոսի...

Կը բարձրանայ կամուրջ, կը քալէ դէպի մէջտեղը անոր։ Ճամբուն վրայ կարճահասակ սիրունիկ աղջիկ մը իրեն քնքշանքով կը նայի դեղին մազերուն տակէն։ Ինքն իր արհամարհանքէն հիւանդագին հաճոյք մը կ՚ապրի. ճամբան կը շարունակէ։

Կը նստի քարին։ Ոտքերը վար կը կախէ։ Աջով կը հրէ ձախի կօշիկը, կրունկէն. դուրս կու գայ ան, կ՚իյնայ գետ։ Ձախի մատներով աջ կօշիկն ալ կը նետէ միւսին ետեւէն։

Գուլպաները կը հանէ դանդաղ, համբերատար, կը ծալլէ վրայ վրայի, կը դնէ զիստին։ Կամաց-կամաց կը սկսի ծայր հրել զանոնք մատներովը ձեռքի։ Կը հասնին ծունկին, փոքր գլուխկոնծի մը կ՚ընեն իրենք իրենց վրայ, ակնթարթի մը համար կը կախուին ծունկէն, ու կը նետուին վար։ Ջուրին չհասած կը բաժնուին իրարմէ, կ՚ իյնան քիչ մը հեռու մէկզմէկէն։

Վիզը կը բանայ, աչքերը կը նետէ վեր՝ երկնքին, գլուխը ետեւ կը կախէ։

Կէս վայրկեան անց, կին մը, սարսափահար, կը պոռայ կամուրջէն։

ԵՐԱՄ

Երեւան