«ՔԱՂԱՔԻՆ ՄԷՋ ԵՄ…»

Կրօ­նա­կան ժո­ղո­վի հրա­ժա­րեալ ա­տե­նա­պետ Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան ե­րէկ յայ­տա­րա­րու­թիւն­ներ ը­րաւ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թին՝ մինչ ամ­բողջ հա­մայն­քին ու­շադ­րու­թիւ­նը լա­րուած է իր վրայ։ Հե­ռա­խօ­սազ­րոյ­ցի ըն­թաց­քին ան մե­զի յայտ­նեց, թէ այ­լեւս չի բնա­կիր Պատ­րիար­քա­րա­նին մէջ, լքած է իր սե­նեա­կը ու փո­խադ­րուած՝ հօ­րե­նա­կան բնա­կա­րա­նը, որ կը գտնուի Պա­քըր­գիւ­ղի մէջ։ «Քա­ղա­քին մէջ եմ, սա­կայն ե­կե­ղե­ցի պի­տի չեր­թամ, ո­րով­հե­տեւ կրնայ ու­րիշ ձե­ւով մեկ­նա­բա­նուիլ։ Չեմ ու­­զեր ստեղ­ծել այն տպա­ւո­րու­թիւ­նը, թէ կը շա­րու­նա­կեմ աշ­խա­տիլ», ը­սաւ ան։

Մեր զրոյ­ցին ըն­թաց­քին Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան կրկնեց իր քննա­դա­տու­թիւն­նե­րը՝ Պատ­րիար­քա­կան Ընդ­հա­նուր Փո­խա­նորդ Տ. Ա­րամ Արք. Ա­թէ­շեա­նի, հո­գե­ւո­րա­կա­նաց դա­սուն եւ հա­մայն­քա­յին վա­րիչ­նե­րուն նկատ­մամբ։ Ան հո­գե­ւո­րա­կա­նաց դա­սը մե­ղադ­րեց՝ յայտ­նե­լով, որ ան­դա­մնե­րը վախ­կոտ են։ Աշ­խար­հա­կան վա­րիչ­ներն ալ ամ­բաս­տա­նե­լով՝ Նո­րին Սրբազ­նու­թիւ­նը ը­սաւ. «Բո­լո­րը ի­րենց գոր­ծին մէջ յա­ջող մար­դիկ են։ Ար­դեօք պի­տի հան­դուր­ժէի­՞ն ի­րենց գոր­ծե­րուն մէջ ան­ձի մը, որ եր­կու օ­րուան գոր­ծը չի կրնար ա­ւար­տել ի­նն տա­րուան ըն­թաց­քին»։­

Ա­պա­գա­յի վե­րա­բե­րեալ իր մօ­տե­ցում­ներն ու ակն­կա­լու­թիւ­ննե­րը ան բա­նա­ձե­ւեց ըստ հե­տե­ւեա­լի. «Ա­րամ Սրբա­զանն է, որ կը ձա­խո­ղեց­նէ այս ընտ­րու­թիւ­նը։ Ան­կողմ­նա­կալ մէ­կը պէտք է ըլ­լայ տե­ղա­պահ, օ­րի­նակ պարզ քա­հա­նայ մը եւ ին­քը պէտք է վա­րէ այս գոր­ծըն­թա­ցը։ Ե­թէ այս բա­նը ըլ­լայ, ա­պա ես կը շա­րու­նա­կեմ ծա­ռա­յել ազ­գիս։ Ա­րամ Սրբա­զան ե­թէ այս բա­նը ցայ­սօր ը­րած ըլ­լար, ա­պա ար­դիւն­քը շատ լաւ պի­տի ըլ­լար։ Սա­կայն, ե­թէ նոյ­նիսկ այ­սօր ըն­դու­նի ը­նել, ար­դէն այ­լեւս ուշ է։ Ե­թէ Ա­րամ Սրբա­զա­նը մնայ, ու­րեմն ես կ­­՚եր­թամ։ Ես ի­րեն հետ մշա­կած եմ բա­րե­կա­մու­թիւն, սա­կայն ազ­գին շա­հը գե­րա­դաս կը հա­մա­րեմ այդ բա­րե­կա­մու­թե­նէն։ Ես, ի­րա­կա­նու­թեան մէջ, այս­պէս անձ մը չեմ, խա­ղաղ ու հան­գիստ բնա­ւո­րու­թիւն մը ու­նիմ եւ չեմ ու­զեր այս­պէս ե­րե­ւիլ։ Ե­րե­ւա­կա­յե­ցէք, հո­գե­ւո­րա­կա­նաց դա­սուն ան­դամ­նե­րը նոյ­նիսկ չեն հե­ռա­ձայ­ներ ին­ծի։ Միայն, Հայր Թա­թուլն ու Տէր Գրի­գո­րը հե­ռա­ձայ­նե­լով մխի­թա­րա­կան խօս­քեր ը­սին։ Տէր Տրդատն ալ փու­թաց իմ այ­ցե­լու­թեան։ Բազ­մա­թիւ աշ­խար­հա­կան­ներ եւ հա­մայն­քա­յին վա­րիչ­ներ ինձ հետ կա­պի մէջ են։ Օ­րի­նակ՝ շատ օգ­տա­կար զրոյց մը ու­նե­ցայ մեր բա­րե­րար­նե­րէն Ա­րէտ Եր­կա­նեա­նի հետ։ Հա­մայն­քը պէտք ու­նի իր խո­հե­մու­թեան։ Ա­րամ Սրբա­զան ո՛չ ար­ժա­նի է պաշ­տօ­նի եւ ո՛չ ալ կրնայ ը­նել այդ գոր­ծը»։

Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան մեր զրոյ­ցի ա­ւար­տին յայտ­նեց, որ քա­նի կ­­՚անց­նի ժա­մա­նա­կը՝ ինք­զին­քը կը զգայ ա­ւե­լի հան­դարտ ու հան­գիս­տ։ Ան ընդգ­ծեց, որ ինք Կրօ­նա­կան ժո­ղո­վի ա­տե­նա­պե­տու­թե­նէն հրա­ժա­րած է ու կը մնայ ան­դամ։ Ան­դա­մու­թե­նէ չէ հրա­ժա­րած, ո­րով­հե­տեւ զին­քը ընտ­րող մարմ­նին պէտք է ներ­կա­յաց­նէ հրա­ժա­րա­կա­նը, իսկ այդ մար­մինն է Մու­թա­ֆեան Պատ­րիար­քը ընտ­րած Ազ­գա­յին պատ­գա­մա­ւո­րա­կան ժո­ղո­վը։ Նոյն­պէս, «Յո­վա­կիմ 1461» հիմ­նար­կի վար­չու­թեան փոխ-ա­տե­նա­պե­տի պաշ­տօ­նէն հրա­ժա­րած է, սա­կայն կը մնայ ան­դամ։ «Այս հիմ­նար­կը մին­չեւ հի­մա օ­րի­նա­պէս ո­րե­ւէ խնդիր չէ ու­նե­ցած։ Բուն հար­ցե­րը կը վե­րա­բե­րին Պէյ­քո­զի տա­րած­քի գոր­ծար­քին։ Այս հիմ­նար­կէն ան­կախ ձե­ւով պէտք է ար­ժե­ւո­րուի այդ տա­րած­քը, այ­լա­պէս շատ վտան­գա­ւոր պա­րա­գա­ներ կրնան յա­ռա­ջա­նալ», ը­սաւ Նո­րին Սրբազ­նու­թիւ­նը եւ ա­ւել­ցուց, որ կը շա­րու­նա­կէ յանձ­նա­ռու մնալ Պէյ­քո­զի պա­րա­գա­յին ստանձ­նած պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւն­նե­րուն հա­մար։

Զրոյ­ցի եզ­րա­փա­կիչ փու­լին Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան յայտ­նեց, որ հե­տաքրք­րու­թեամբ կը սպա­սէ վա­ղուան ժո­ղո­վի ար­դիւն­քին։ «Ես այս քա­ղա­քին մէջ մնա­լու պայ­ման­ներս յստակ նշած եմ։ Պայ­թում մը, պոռթ­կում մը ու­նե­ցայ։ Հա­ւա­քա­կան եր­կար սխալ­նե­րու կու­տակ­ման հե­տե­ւանքն է այս մէ­կը։ Բո­լո­րը, բո­լորս յան­ցա­ւոր ենք։ Ես կ՚ըն­դու­նիմ, որ կրօ­նա­ւոր­նե­րը իմ հո­գե­ւոր եղ­բայր­ներս են, կը հա­ւա­տամ՝ որ ա­մէն ինչ պի­տի վե­րա­կան­գուի, քա­րե­րը ի­րենց տե­ղը պի­տի իյ­նան։ Շուրջ տասն տա­րուան ծանր հե­տե­ւանք­նե­րով փլա­տակ մը պէտք է հա­ւա­քենք։ Պէտք է դար­ման մը գտնենք այս վի­ճա­կին, սա­կայն հա­մայն­քը գլուխ չու­նի», եզ­րա­փա­կեց ան։

Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեա­նի հրա­ժա­րա­կա­նին կա­պակ­ցու­թեամբ կայ նաեւ ու­րիշ նրբու­թիւն մը, որ ու­նի էա­կան, ա­ռանց­քա­յին նշա­նա­կու­թիւն։ Ան մե­զի յայտ­նեց, որ իր հրա­ժա­րա­կա­նը տա­կա­ւին չէ պաշ­տօ­նա­կա­նա­ցու­ցած։

«Ես միայն հան­րու­թեան ուղ­ղեալ պատ­գա­մով մը յայտ­նած են իմ հրա­ժա­րա­կա­նիս մա­սին։ Տա­կա­ւին պաշ­տօ­նա­կան ո­րե­ւէ նա­մակ չեմ ու­ղար­կած Պատ­րիար­քա­րան։ Իմ հրա­պա­րա­կած հրա­ժա­րա­կա­նին մէջ նշուած բո­լոր կէ­տե­րը պայ­մա­նա­կան են։ Կ՚ու­զեմ բա­ցատ­րել հե­տե­ւա­լը. առ­կայ բո­լոր հար­ցե­րու պա­րա­գա­յին մե­ծա­գոյն պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւ­նը կրող­նե­րէն մին ես եմ, բայց ես ա­ռան­ձինն ան­ճա­րակ եմ։ Հի­մա կը տես­նեմ, որ իմ հնչե­ցու­ցած ա­հա­զան­գը ար­դէն տե­ղը կը հաս­նի։ Պի­տի դի­տար­կեմ յա­ռա­ջի­կայ ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը։ Այս բո­լոր քաո­սէն վերջ ի՞նչ պի­տի ըլ­լայ։ Ես ուխ­տած եմ ծա­ռա­յու­թեան հա­մար, ոչ թէ թո­ղուլ-փախ­չե­լու հա­մար։ Ե­թէ իմ ա­հա­զան­գով ստեղծուած մթնո­լոր­տը շա­րու­նա­կուի, կրնայ նաեւ ա­մէն ինչ փո­խուիլ։ Ե­թէ տես­նեմ, որ ես այս ըն­թաց­քը փո­խե­լու ի զօ­րու եմ, ա­պա կրնամ վե­րա­տե­սու­թեան են­թար­կել ա­մէն ինչ։ Իսկ ե­թէ ա­մէն ինչ այժ­մու ձե­ւով շա­րու­նա­կուի, ա­պա այժմ իմ կող­մէս պար­զա­պէս յայ­տա­րա­րուած հրա­ժա­րա­կա­նը ես պի­տի պաշ­տօ­նա­կա­նաց­նեմ։ Այ­սինքն, հի­մա սպա­սու­մի մէջ եմ», ա­ւել­ցուց Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան։