«ՀԱՅԵՐԸ ԹՈՒՐՔԻՈՅ ՄԷՋ»

Ե­րե­ւա­նի մէջ այս շա­բա­թա­վեր­ջին կը ներ­կա­յա­ցուի մեր հա­մայն­քէն ար­ժէ­քա­ւոր լու­սան­կա­րիչ Նուր­հան Աք­քա­յա­յի գոր­ծե­րը։ Հա­յաս­տա­նի Սփիւռ­քի նա­խա­րա­րու­թեան նա­խա­ձեռ­նու­թեամբ կազ­մա­կեր­պուած է «Հա­յե­րը Թուր­քիոյ մէջ» խո­րագ­րեալ այն ցու­ցա­հան­դէ­սը, ո­րուն շրջագ­ծով Նուր­հան Աք­քա­յա­յի լու­սան­կար­նե­րը դրուած են Հա­յաս­տա­նի գե­ղա­րուես­տա­սէր­նե­րու տրա­մադ­րու­թեան տակ։ Ծրագ­րի հո­վա­նա­ւորն է՝ «Ա­ռա­ջին հի­փո­թէ­քա­յին» դրա­մա­տու­նը։ Կազ­մա­կերպ­չա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը հա­մա­կար­գուած են՝ Սե­ւան Ա­թաօղ­լուի ջան­քե­րով։

Ե­րե­ւա­նի «Առ­նօ Բա­բա­ջա­նեան» հա­մեր­գասրա­հի մուտ­քաս­րա­հի եր­դի­քին տակ նա­խըն­թաց օր տե­ղի ու­նե­ցաւ այս ցու­ցա­հան­դէ­սի պաշ­տօ­նա­կան բա­ցու­մը։ Հա­ւա­քոյ­թը պա­տուեց նաեւ Հա­յաս­տա­նի Սփիւռ­քի նա­խա­րար Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան։ Մին­չեւ վա­ղը բաց պի­տի մնայ այս ցու­ցա­հան­դէ­սը, ո­րու բաց­ման հա­ւա­քոյ­թը միեւ­նոյն ժա­մա­նակ ու­նե­ցաւ շնոր­հան­դէ­սի մը բոյ­թը։ Ար­դա­րեւ, ծա­նօթ է, որ Նուր­հան Աք­քա­յա մի­ջոց մը ա­ռաջ հրա­տա­րա­կած էր «Հա­յեր» խո­րագ­րեալ ալ­պոմ-գիրք մը։ Այս վեր­ջինն ալ նոյն հա­ւա­քոյ­թի ըն­թաց­քին Հա­յաս­տա­նի մէջ ծա­նօ­թա­ցուե­ցաւ զու­գա­հե­ռա­բար։

Ցու­ցա­հան­դէ­սի բաց­ման Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան հան­դէս ե­կաւ ող­ջոյ­նի խօս­քով մը։ Ան հան­դի­սա­տես­նե­րուն հետ բաժ­նեց իր տպա­ւո­րու­թիւն­նե­րը՝ Նուր­հան Աք­քա­յա­յի այն շուրջ վեց տաս­նեակ լու­սան­կար­նե­րուն մա­սին, ո­րոնք ներ­կա­յա­ցուած են Ե­րե­ւա­նի մէջ։ Այս շրջագ­ծով ան մատ­նան­շեց խաչ­քա­րե­րը, ե­կե­ղե­ցի­նե­րը, գե­րեզ­մա­նա­տու­նե­րը, յու­շա­կո­թող­նե­րը՝ Պոլ­սէն եւ գա­ւա­ռէն, ինչ­պէս նաեւ յա­ջող դի­ման­կար­նե­րը։ Նա­խա­րա­րը շեշ­տեց, որ Նուր­հան Աք­քա­յա ա­ռա­ջին ան­գամ Հա­յաս­տան կ՚այ­ցե­լէ իր գրքի շնոր­հան­դէ­սի եւ լու­սան­կար­նե­րու ցու­ցա­հան­դէ­սի բաց­ման առ­թիւ։ «Մենք ա­մէն բան պի­տի ը­նենք Պոլ­սոյ մէջ ապ­րող եւ ստեղ­ծա­գոր­ծող մեր տա­ղան­դա­ւոր հա­յե­րը Հա­յաս­տա­նի մէջ ճա­նա­չե­լի դարձ­նե­լու ուղ­ղու­թեամբ», ը­սաւ Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան, որ Նուր­հան Աք­քա­յա­յին յանձ­նեց Սփիւռ­քի նա­խա­րա­րու­թեան պա­տուոյ գի­րը։  Նոյն առ­թիւ պա­տուոյ գի­րեր ստա­ցան նաեւ Սե­ւան Ա­թաօղ­լու եւ ձեռ­նար­կի հո­վա­նա­ւո­րու­թեան ղե­կա­վար Դա­ւիթ Ա­թա­նէ­սեան։

Նուր­հան Աք­քա­յա­յի գոր­ծե­րուն եւ գիր­քին վե­րա­բե­րեալ ար­տա­յայ­տուե­ցան ա­րուես­տա­բան Մա­րի­նա Ստե­փա­նեան, լու­սան­կա­րիչ Վա­հան Քո­չար եւ թրքա­գէտ Ա­լեք­սանտր Սա­ֆա­րեան։

Ա­ւե­լի վերջ ար­տա­յայ­տուե­ցաւ Նուր­հան Աք­քա­յա, որ ը­սաւ. «Ես շատ եր­ջա­նիկ եմ, որ իմ ա­ռա­ջին ցու­ցա­հան­դէ­սը բա­ցուե­ցաւ Հա­յաս­տա­նի մէջ։ Շնոր­հա­կալ եմ Սփիւռ­քի նա­խա­րա­րու­թեան՝ իմ ե­րա­զանքս ի­րա­կա­նու­թիւն դար­ձու­ցած ըլ­լա­լու հա­մար։ Կ՚ու­զեմ իմ ցու­ցա­հան­դէս­նե­րու, լու­սան­կա­րած դի­ման­կար­նե­րու մի­ջո­ցաւ Հա­յաս­տա­նի հա­սա­րա­կու­թեան ծա­նօ­թաց­նել այն հա­յե­րը, ո­րոնք կ՚ապ­րին Թուր­քիոյ տա­րած­քէն ներս, տա­ղան­դա­ւոր են, բայց մնա­ցած են ստուե­րի տակ։ Հա­մո­զուած եմ, որ այս­պի­սի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը կը հան­դի­սա­նան իս­կա­կան կա­մուրջ­ներ հա­յու­թեան եր­կու հա­տուած­նե­րուն մի­ջեւ»։