ԽՈՆԱՐՀ ԱՍՏՈՒԱԾ Ի ԲԵԹՂԵՀԷՄ

Տա­րի­նե­րու տխուր տո­ղան­ցքին առ­ջեւ մենք ջեր­մօ­րէն մխի­թա­րու­թիւն կը զգանք եր­կու հա­զար տա­րուայ ա­ւե­տի­սը վերս­տին հնչեց­նե­լով.

«Քրիս­տոս ծնաւ եւ յայտ­նե­ցաւ»։

­Մեր ման­կու­թեան ջեր­մա­գոյն յի­շա­տակ­նե­րով խան­ձա­րու­րուած է այս օ­րը, չենք ու­զեր որ փո­խ-ւի։ Ա­մէն ինչ կը փո­խուի մեր շուր­ջը. մեր տա­րի­քը, շրջա­պա­տը, աշ­խար­հը, ժա­մա­նակ­նե­րը, ա­մէն ինչ։ Իսկ մենք կ­­՚ու­զենք փա­րոս­ներ գտնել այս ծփծփուն եւ վա­ղան­ցուկ ի­րա­կա­նու­թեանց մէջ։ Մեր լոյս հա­ւատ­քի ար­տա­յայ­տու­թիւն­ներն են այդ փա­րոս­նե­րը, ո­րոնք կը փայ­լին ամ­բողջ տա­րի Քրիս­տո­նէա­կան տօ­նե­րու շքեղ տո­ղանց­քո­վը ե­տեւ ե­տե­ւէ։

Քրիս­տո­նեա­յի ճամ­բան Աս­տու­ծոյ նմա­նե­լու ձգտու­մին մէջ կը կա­յա­նայ։ «Կա­տա­րեալ ե­ղէ՛ք. ինչ­պէս ձեր Հայ­րը որ եր­կինքն է, կա­տա­րեալ է» (Մատթ. 6:48)։ Հե­տե­ւա­բար Աս­տու­ծոյ պատ­կե­րը մշտա­պէս ու­նե­նա­լու ենք մեր առ­ջե­ւը որ­պէս ու­ղե­ցոյց։ Աս­տուա­ծա­յայտ­նու­թիւն մըն է Յի­սու­սի ծնուն­դը, որ Աս­տու­ծոյ ինք­նու­թեան մա­սին շատ էա­կան պատ­կեր­ներ կը մա­տու­ցա­նէ մե­զի։ Տէր Յի­սու­սի ծնուն­դէն ճա­ռա­գայ­թող խո­րի­մաստ յայտ­նու­թիւն­նե­րը մե­ծա­պէս կրնան օգ­նել մե­զի, ճանչ­նա­լու Աս­տուծոյ նկա­րա­գի­րը, որ­պէս­զի վե­րաճշ­դենք, թէ ո­րո՞ւն նմա­նե­լու ենք եւ ինչ­պէ՞ս։

Աս­տուա­ծա­հա­ճոյ մարդ դառ­նա­լու առ­ջեւ մե­ծա­գոյն ար­գել­քը սխալ ուղ­ղու­թեամբ զար­գա­ցած մրցակ­ցու­թիւն է, որ «վե­րամ­բարձ ոտ­նա­հա­րու­թեամբ» կը ձգտի ճախ­րա­նալ հպար­տու­թեան թե­ւե­րով եւ ա­ռան­ձինն գրա­ւել կա­տար­ներ։ Այս հպար­տու­թեան զգա­ցու­մը ցուրտ է եւ վայ­րագ ու տե­ղեակ չէ ոտն­լուա­յի հրաշ­քէն:

Իսկ մա­նուկ Յի­սու­սին մէջ յայտ­նուող Աս­տուած կը խոր­տա­կէ մեր բո­լոր «մե­ծու­թեան» հէ­քեաթ­նե­րը եւ «յա­ջո­ղու­թեան» ա­ռաս­պել­նե­րը։ Աս­տուա­ծոր­դիի խո­նար­հու­թիւ­նը դէմ յան­դի­ման կը թո­ղու մեզ ու­րիշ մէկ տե­սակ մե­ծու­թեան եւ ա­ռաջ­նու­թեան հաս­կա­ցո­ղու­թեան հետ (Փի­լիպ. Բ, 5։11)։

­Հա­մայն մարդ­կու­թիւ­նը Ա­դա­մէն սկսեալ մե­ծա­ւո­րու­թեան մո­լուց­քէն վա­րա­կուած է։ Իւ­րա­քան­չիւր անձ որ կը զգայ իր տկա­րու­թիւ­նը ման­կու­թե­նէ սկսեալ, կ­ÿայ­րի մեծ մարդ լի­նե­լու, գո­վա­բա­նուե­լու, փա­ռա­բա­նուե­լու եւ ա­ռաջ­նորդ հան­դիս­ա­նա­լու մար­մա­ջով։ Մարդ­կանց մի­ջեւ տե­ղի ու­նե­ցած ընդ­բա­խում­նե­րու պատ­ճառ­նե­րէն ա­մե­նէն կա­րե­ւո­րը այս է ան­կաս­կած։ Ա­մէն մարդ եւ ազգ, իր կարգ մը տա­ղանդ­նե­րու շնոր­հիւ ինք­զինք ու­րիշ­նե­րէն ա­ւե­լի լա­ւին ար­ժա­նի կը տես­նէ. քա­նի որ ին­քը ա­ւե­լի խե­լա­ցի, ըն­դու­նակ, հզօր, գե­ղե­ցիկ եւ կամ կրթուած է, ու­րեմն ի­րա­ւունք ու­նի ա­ւե­լին պա­հան­ջե­լու։ Ա­ւե­լի իշ­խա­նու­թիւն, հարս­տու­թիւն, համ­բաւ, դիրք եւ ա­պա­հու­վու­թիւն։ Թէեւ Յի­սուս պատ­մու­թեան մե­ծա­գոյն անձ­նա­ւո­րու­թինն է եւ Աս­տու­ծոյ մարմ­նա­ցու­մը՝ ծնաւ եւ ապ­րե­ցաւ շատ հա­մեստ պայ­ման­նե­րու ներ­քեւ։ Այն Աս­տուա­ծը, որ կը յայտ­նուի Յի­սուս Քրիս­տո­սի մէջ, մե­զի լա­ւա­գոյն օ­րի­նա­կը կու տայ խո­նար­հու­թեան եւ կը փաս­տէ, որ ճշմա­րիտ մե­ծու­թու­նը կա­խեալ չէ, թէ ան­ձը որ­քան ու­նե­ւոր է, այլ որ­քան կա­րող է ան հրա­ժա­րե­լու իր ու­նե­ցուած­քէն ի փրկու­թիւն ու­րիշ­նե­րուն։

Այս­պէս միշտ հեզ ու խո­նարհ՝ Բեթ­ղե­հէ­մի հա­մեստ մա­նու­կը ե­րե­սուն տա­րի յե­տոյ յայտ­նուե­ցաւ Յոր­դա­նան գե­տի մէջ, մկրտուե­լով Յով­հան­նէս Մկրտի­չէն կար­ծես «մե­ղա­ւոր» մարդ մը, նոյ­նիսկ զար­ման­քի մատ­նե­լով Մեծն Յով­հան­նէ­սը։

Այս խո­նար­հու­թեան ա­րե­ւը պէտք է հա­լեց­նէ նաեւ հպար­տու­թեամբ սա­ռոյց կա­պած մեր լեռ­նե­րը, այ­սինքն մեր ան­յա­գուրդ սիր­տե­րը։ Թե­րեւս այս­պի­սի խո­նար­հու­թե­նէն յե­տոյ մենք ալ կը լսենք երկ­նա­ւոր Հօր քա­ջա­լե­րա­կան ձայ­նը մեր խիղ­ճե­րուն մէջ ար­ձա­գան­գա­բար. «Դուն ես իմ սի­րե­լի Որ­դիս, ո­րուն ես հա­ճե­ցայ» (Մարկ. 1։11)։ Մարդ­կա­յին սիր­տը կը յա­գե­նայ միայն Աս­տուա­ծա­յին այս­պի­սի գնա­հա­տան­քով եւ կը հրա­ժա­րի այ­լեւս ու­րիշ ծա­փա­հա­րանք­ներ ո­րո­նե­լէ։

Ե­կէ՜ք սի­րե­լի­ներ, ուղ­ղենք մեր նկա­րա­գի­րը եւ նմա­նինք Աս­տու­ծոյ՝ մեր Երկ­նա­ւոր Հօր, ներշն­չուե­լով մարմ­նա­ցեալ Ա­սուա­ծորդ­ւոյն խո­նարհ պատ­կե­րէն Բեթ­ղե­հէ­մի մսու­րին մէջ խա­ղաղ քնա­ցող։ Ի՜նչ հրա­շա­ւոր տե­սա­րան։

Մեր հո­գիի աչ­քե­րով, ե­կէ՜ք, ան­գամ մը եւս եր­թանք Յոր­դա­նան գե­տի ա­փե­րը եւ Քրիս­տո­սի հետ մտնենք ա­նոր մէջ վեր­յի­շե­լով մեր մկտու­թիւ­նը, զգանք որ միշտ պէտք ու­նինք լուա­ցուե­լու մեր մեղ­քե­րէն եւ նո­րո­գուե­լու մեր երկ­րա­յին ուխ­տագ­նա­ցու­թեան ճա­նա­պարհ­նե­րու վրայ: Ի՜նչ տե­ղին է ա­ղա­ղա­կը Ներ­սէս Շնոր­հա­լի հայ­րա­պե­տին. «Որ­դի՛ Աս­տու­ծոյ, Աս­տուած ճշմա­րիտ, որ հայ­րա­կան ծո­ցէն խո­նար­հե­ցար, եւ մեր փրկու­թեան հա­մար մար­մին ա­ռիր Սուրբ Կոյս Մա­րիա­մէն… եւ ո­ղոր­մէ քու ա­րա­րած­նե­րուդ եւ ին­ծի՝ բազ­մա­մե­ղիս»։

ՍԱ­ՀԱԿ Ե­ՊԻՍ­ԿՈ­ՊՈՍ ՄԱ­ՇԱ­ԼԵԱՆ