ՀՌՈՄԻ ՄԷՋ ՇՓՈՒՄՆԵՐ

Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեան Հռոմ կա­տա­րած պաշ­տօ­նա­կան այ­ցե­լու­թեան շրջագ­ծով ե­րէկ ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կի վրայ հիւ­րըն­կա­լուե­ցաւ Ի­տա­լիոյ Նա­խա­գահ Սեր­ճիօ Մա­թա­րել­լա­յի կող­մէ։ Սերժ Սարգ­սեա­նի կող­մէ գլխա­ւո­րուած պա­տուի­րա­կու­թիւ­նը ե­րէկ հիւ­րըն­կա­լուե­ցաւ Ի­տա­լիոյ Խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գահ Լաու­րա Պոլտ­րի­նիի, Ծե­րա­կոյ­տի նա­խա­գահ Փիեթ­րօ Կրաս­սո­յի եւ Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Ռո­պեր­թա Փի­նո­թիի կող­մէ։ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հը օ­րուան տե­ւո­ղու­թեան ծաղ­կե-պըսակ մըն ալ զե­տե­ղեց ան­ծա­նօթ զի­նուո­րի շիր­մին, նաեւ մէկ­տե­ղուե­ցաւ ՄԱԿ-ի Պա­րէ­նի եւ գիւ­ղատն­տե­սու­թեան կազ­մա­կեր­պու­թեան ընդ­հա­նուր տնօ­րէն Ժո­զէ Կրա­ցիա­նօ Տա Սիլ­վա­յի հետ։

Ե­րե­ւա­նի պաշ­տօ­նա­կան աղ­բիւր­նե­րու հա­ղոր­դում­նե­րով, Սեր­ճիօ Մա­թա­րել­լա­յի հետ զրու­ցե­լու ըն­թաց­քին Սերժ Սարգ­սեան յոյս յայտ­նեց, որ այ­ցե­լու­թիւ­նը պի­տի նպաս­տէ հե­տա­գայ երկ­խօ­սու­թեան եւ հայ-ի­տա­լա­կան օ­րա­կար­գի ա­պա­գայ ընդ­լայն­ման։ Ան վստա­հու­թիւն յայտ­նեց, որ իր յա­գե­ցած օ­րա­կար­գով պաշ­տօ­նա­կան այ­ցե­լու­թիւ­նը նոր խթան մը պի­տի հա­ղոր­դէ հայ-ի­տա­լա­կան բա­րե­կա­մա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն։

Զրու­ցա­կից­նե­րը գո­հու­նա­կու­թեամբ ար­ձա­նագ­րե­ցին, որ քսան տա­րիէ քիչ մը ա­ւե­լի պատ­մու­թիւն ու­նին դի­ւա­նա­գի­տա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը, ո­րոնք զար­գա­ցած են բա­րե­կա­մու­թեան եւ փո­խա­դարձ ըմբռն­ման ո­գիով, նշա­նա­ւո­րուած բազ­մա­թիւ կա­րե­ւոր ձեռք­բե­րում­նե­րով։ Նա­խա­գահ­նե­րը պա­տա­հա­կան չնկա­տե­ցին այս ե­րե­ւոյ­թը եւ ընդգծե­ցին, թէ հայ-ի­տա­լա­կան սերտ կա­պե­րու հիմ­քին կը գտնուին եր­կու ժո­ղո­վուրդ­նե­րու պատ­մա­կան սերտ ա­ռըն­չու­թիւն­ներն ու նոյ­նա­կունք քրիս­տո­նէա­կան ար­ժէ­քա­յին հա­մա­կար­գը։ Եր­կու նա­խա­գահ­նե­րը կա­րե­ւո­րե­ցին, որ վեր­ջին տա­րի­նե­րուն ըն­թաց­քին զգա­լիօ­րէն աշ­խու­ժա­ցած է եր­կու եր­կիր­նե­րուն հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը։ Ինչ­պէս երկ­կող­մա­նի ձե­ւա­չա­փին մէջ, այն­պէս ալ Եւ­րո­միու­թեան շրջա­նակ­նե­րէն ներս ի զօ­րու է այս ե­րե­ւոյ­թը։ Յա­ռա­ջըն­թաց ար­ձա­նագ­րուած է փո­խա­դարձ հե­տաքրքրու­թեան ա­ռար­կայ գրե­թէ բո­լոր բնա­գա­ւառ­նե­րէն ներս։ Երկ­կող­մա­նի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան կա­յուն զար­գաց­ման հա­մա­տես­քին մէջ կա­րե­ւո­րուե­ցաւ նաեւ այն հան­գա­ման­քը, որ կող­մե­րու մի­ջեւ ցարդ ա­ւե­լի քան ե­րեք տաս­նեակ փաս­տա­թուղ­թեր ստո­րագ­րուած են։

Նա­խա­գահ­նե­րը անդ­րա­դար­ձան նաեւ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին։ Ի­տա­լիոյ նա­խա­գա­հը նշեց, որ իր եր­կի­րը այս հար­ցի պա­րա­գա­յին ու­նի խնդրի բա­ցա­ռա­պէս խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղեալ դիր­քո­րո­շում մը՝ ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կին կող­մէ յա­ռաջ տա­րուած գոր­ծըն­թա­ցին շրջա­նակ­նե­րէն ներս՝ հիմ­նուած հա­կա­մար­տու­թիւն­նե­րու խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման, տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջա­կա­նու­թեան եւ ազ­գե­րու ինք­նո­րոշ­ման ի­րա­ւուն­քի սկզբունք­նե­րուն վրայ։ Մա­թա­րել­լա միեւ­նոյն ժա­մա­նակ գո­հու­նա­կու­թիւն յայտ­նեց, որ Եւ­րոա­սիոյ տնտե­սա­կան միու­թեան ան­դա­մակ­ցե­լէ վերջ Հա­յաս­տան կը շա­րու­նա­կէ Եւ­րո­պա­կան Միու­թեան հետ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու զար­գաց­ման ուղ­ղեալ քայ­լե­րը։ Ըստ ի­րեն, այդ ան­դա­մակ­ցու­թիւ­նը նաեւ նոր հե­ռան­կար­ներ կը ստեղ­ծէ Հա­յաս­տան-Ի­տա­լիա յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու զար­գաց­ման հա­մար։

Նա­խա­գահ­նե­րը կար­ծիք­ներ փո­խա­նա­կե­ցին նաեւ մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու շրջա­նակ­նե­րէն ներս հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան, նաեւ Մեր­ձա­ւոր Ա­րե­ւել­քի առ­կայ ի­րա­վի­ճա­կին շուրջ։

Սեր­ճիօ Մա­թա­րել­լա պաշ­տօ­նա­կան ճաշ­կե­րոյ­թով մըն ալ մե­ծա­րեց Սերժ Սարգ­սեա­նը։

Հռո­մի բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րուն ըն­թաց­քին Սերժ Սարգ­սեա­նի կող­քին էին Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան, Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Սէյ­րան Օ­հա­նեան, Նա­խա­գա­հա­կան աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վար Վի­գէն Սարգսեան, Մշա­կոյ­թի նա­խա­րար Յաս­միկ Պօ­ղո­սեան եւ այլ բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տօ­նա­տար­ներ։

Ի­տա­լիոյ Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Ռո­պեր­թա Փի­նոթ­իի հետ զրու­ցե­լու ժա­մա­նակ եւս կար­ծիք­ներ փո­խա­նա­կուե­ցան Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նա­հար­ցի եւ Հա­րա­ւա­յին Կով­կա­սի տա­րած­քաշր­ջա­նա­յին անվտան­գու­թեան եւ կա­յու­նու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցե­րու շուրջ։ Այս հան­դիպ­ման զու­գա­հեռ Սերժ Սարգսեան եւ Ռո­պեր­թա Փի­նոթ­ի մաս­նակ­ցե­ցան Ի­տա­լիոյ Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թե­նէն ներս կազ­մա­կեր­պուած տե­սա­քոն­ֆե­րան­սին, որ ի­րա­կա­նա­ցուե­ցաւ Լի­բա­նա­նի մէջ, ՄԱԿ-ի հո­վա­նա­ւո­րու­թեան ներ­քեւ խա­ղա­ղա­պահ գոր­ծո­ղու­թիւն ի­րա­կա­նաց­նող հայ եւ ի­տա­լա­ցի զի­նուորնե­րուն հետ։

Զրու­ցա­կից­նե­րը քննար­կե­ցին Հա­յաս­տա­նի եւ Ի­տա­լիոյ մի­ջեւ ռազ­մա­կան ո­լոր­տէ ներս ստո­րագ­րուած երկ­կող­մա­նի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հա­մա­ձայ­նագ­րի շրջա­նակ­նե­րէն ներս գոր­ծակ­ցու­թեան ընդ­լայն­ման վե­րա­բե­րեալ հար­ցեր։ Սարգ­սեան եւ Փի­նո­թի կա­րե­ւո­րե­ցին այն հան­գա­ման­քը, թէ ռազ­մա­կան բնա­գա­ւա­ռէ ներս հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը չի սահ­մա­նա­փա­կուիր երկ­կող­մա­նի ձե­ւա­չա­փով ու կ՚ընդգր­կէ նաեւ խա­ղա­ղա­պա­հու­թեան ո­լոր­տը։ Ա­ռա­ջին մի­ջազ­գա­յին ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը, ո­րուն տա­կա­ւին 2004 թուա­կա­նին միա­ցած էր Հա­յաս­տան, ՆԱ­ԹՕ-ի խա­ղա­ղա­պահ ա­ռա­քե­լու­թիւնն էր Քո­սո­վա­յի մէջ։ Յա­ջոր­դե­ցին Աֆ­ղա­նիս­տա­նի եւ Ի­րա­քի ա­ռա­քե­լու­թիւն­նե­րը։

Ի­տա­լիոյ Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թե­նէն ներս Սերժ Սարգ­սեան ընդգ­ծեց, որ Ե­րե­ւա­նի եւ Հռո­մի յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն մէջ ռազ­մա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը ու­նի իր իւ­րա­յա­տուկ տե­ղը։

Ի­տա­լիոյ ծե­րա­կոյ­տի եւ խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գահ­նե­րուն հետ զրու­ցե­լու ժա­մա­նակ Սերժ Սարգ­սեան ընդգ­ծեց, որ հի­աս­քանչ Հռո­մը Հա­յաս­տա­նի հա­մար բա­րե­կամ պե­տու­թեան մը մայ­րա­քա­ղա­քը ըլ­լա­լու ա­ռըն­թեր կը հա­մա­րուի տա­րած­քաշր­ջա­նի կա­րե­ւո­րա­գոյն կեդ­րոն­նե­րէն մին։ Սերժ Սարգ­սեան կա­րե­ւո­րեց իր ար­տա­սահ­մա­նեան այ­ցե­լու­թիւն­նե­րու շրջա­նակ­նե­րէն ներս օ­րէնս­դիր մար­մին­նե­րու ղե­կա­վար­նե­րուն հետ հան­դի­պում­նե­րը։ Ըստ ի­րեն, ժա­մա­նակն է, որ­պէս­զի նոր մա­կար­դա­կի բարձ-­րա­ցուին նաեւ հայ-ի­տա­լա­կան միջ­խորհր­դա­րա­նա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը՝ մա­նա­ւանդ, որ այս ուղ­ղու­թեամբ գո­յու­թիւն ու­նին բո­լոր նա­խադ­րեալ­նե­րը։ Հայ-ի­տա­լա­կան բազ­մա­բո­վան­դակ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու օ­րա­կար­գին վրայ միջ­խորհրդա­րա­նա­կան կա­պե­րը վա­ղուց ունին ի­րենց հաս­տա­տուն տե­ղը եւ այս ա­ռու­մով վառ ա­պա­ցոյց մըն է եր­կու խորհր­դա­րան­նե­րէ ներս բա­րե­կա­մու­թեան խում­բե­րուն գո­յու­թիւ­նը։

Հարկ է նշել, որ Սերժ Սարգ­սեան ե­րէկ ե­րե­կո­յեան ընթ­րեց ի­տա­լա­ցի խորհր­դա­րա­նա­կան­նե­րու հետ եւ այս ընթ­րի­քին ըն­թաց­քին ալ հան­դէս ե­կաւ բա­ժա­կա­ճա­ռով մը։

Միւս կող­մէ, հայ­կա­կան աղ­բիւր­նե­րու հա­ղոր­դում­նե­րով, Հռո­մի բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րուն ըն­թաց­քին օ­րա­կար­գի վրայ ե­կած է նաեւ Հա­յաս­տա­նի եւ Ի­տա­լիոյ մի­ջեւ թռիչք­նե­րու վերս­տին հաս­տատ­ման նիւ­թը։