ԽՍՏԱԳՈՅՆ ՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆԸ

Եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նը 432 կողմ եւ 94 դէմ քուէ­նե­րով ըն­դու­նեց Թուր­քիոյ զե­կոյ­ցը։ Այն­տեղ ըն­դար­ձակ տեղ մը յատ­կա­ցուած է դա­տա­կան ան­կա­խու­թեան, մամ­լոյ եւ կար­ծի­քի ար­տա­յայտ­ման ա­զա­տու­թեան եւ կա­շա­ռա­կե­րու­թեան հե­տաքն­նու­թեանց վե­րա­բե­րեալ մտա­հո­գու­թիւն­նե­րուն։ Զե­կոյ­ցը կոչ կ՚ուղ­ղէ նաեւ հիմ­նա­կան ի­րա­ւունք­նե­րու եւ ա­զա­տու­թիւն­նե­րու աս­պա­րէ­զին վրայ ան­մի­ջա­պէս կա­տա­րե­լու բա­րե­նո­րո­գում­ներ։ Զե­կոյ­ցը տեղ կու տայ նաեւ Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան նիւ­թին եւ Եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նին կող­մէ Ապ­րիլ 15-ին առ­նուած ո­րո­շու­մին յղուե­լով ան­գամ մը եւս կոչ կ՚ուղ­ղէ Թուր­քիոյ իշ­խա­նու­թիւն­նե­րուն, որ­պէս­զի ճանչ­նան պատ­մա­կան ի­րո­ղու­թիւ­նը։

Զե­կոյ­ցը կ՚ընդգ­ծէ, որ Թուր­քիա ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նա­կից մըն է Եւ­րո­պա­կան միու­թեան հա­մար։ Միա­ժա­մա­նակ սա­կայն լուրջ մտա­հո­գու­թիւն­ներ կ՚ար­տա­յայ­տուին ՄԻԹ-ի, Քրէա­կան օ­րէսգր­քի եւ Դա­տա­ւոր­նե­րու ու դա­տա­խազ­նե­րու խոր­հուր­դին օ­րէնք­նե­րէն ներս կա­տա­րուած փո­փո­խու­թիւն­նե­րուն նկատ­մամբ։

Եւ­րո­պա­կան խորհ­րա­դար­նի կող­մէ ըն­դու­նուած Թուր­քիոյ տե­սա­կէ­տէ շատ խիստ նկա­տուող այս զե­կոյ­ցին մա­սին կա­ռա­վա­րու­թեան ար­ձա­գան­գը չու­շա­ցաւ։ Եւ­րո­պա­կան միու­թեան նա­խա­րար եւ գլխա­ւոր բա­նագ­նաց Վոլ­քան Պոզ­քըր նշեց, թէ նա­խա­պէս ի­րենք յայ­տա­րա­րած էին, որ զե­կոյ­ցը Եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նին պի­տի վե­րա­դարձ­նեն, ե­թէ այն­տեղ 1915-ի դէպ­քե­րը նկա­րագ­րուին որ­պէս ցե­ղաս­պա­նու­թիւն, ՓՔՔ-ն դուրս բե­րուի ա­հա­բեկ­չա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու ցան­կէն եւ Թուր­քիոյ հետ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րը ընդ­հա­տե­լու վե­րա­բե­րեալ կէ­տեր ըլ­լան։ Ըստ նա­խա­րա­րին, 1915-ի վե­րա­բե­րեալ ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րը բաւ են, որ այս զե­կոյ­ցը ի­րենց հա­մար դառ­նայ ա­նըն­դու­նե­լի։ Ան ը­սաւ, որ այս զե­կոյ­ցը ի­րա­ւա­կան ոչ մէկ ուժ ու­նի եւ ա­մե­նա­մեայ սո­վո­րա­կան ո­րոշմ­նա­գիր մըն է։

Պոզ­քը­րի յայ­տա­րա­րու­թե­նէն ետք պա­տաս­խան մեկ­նա­բա­նու­թիւն­նե­րով հան­դէս ե­կաւ Եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նի Թուր­քիոյ գծով զե­կու­ցա­բեր Քե­թի Փի­րի։ Ան ը­սաւ, թէ զե­կոյ­ցին վե­րա­դար­ձուի­լը ան­պա­տուել կը նշա­նա­կէ Եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նը։ Հո­լան­տա­ցի ըն­կեր­վա­րա­կան ե­րես­փո­խա­նը յայտ­նեց, թէ ի­րենք նոյն­պէս բազ­մա­թիւ դժգո­հու­թիւն­ներ ու­նին Թուր­քիոյ մէջ տե­ղի ու­նե­ցող կարգ մը դէպ­քե­րուն կա­պակ­ցու­թեամբ, սա­կայն եր­բեք չեն մտա­ծած ի­րենց դռնե­րը փա­կել։ Փի­րի ը­սաւ, որ թրքա­կան կա­ռա­վա­րու­թեան հա­կազ­դե­ցու­թիւ­նը տե­ղի չի գտներ եւ 1915-ի նիւ­թը պէտք է ձեռք առ­նուի ան­ջատ ո­րո­շու­մով մը, ինչ որ ի­րենք ը­րած էին Ապ­րի­լի 15-ին։ Փի­րի շեշ­տեց, թէ ցե­ղաս­պա­նու­թիւ­նը նա­խա­պայ­ման մը չէ Թուր­քիոյ ան­դա­մակ­ցու­թեան հա­մար։ Ան ը­սաւ, որ զե­կոյ­ցը վեր­ջին տա­րի­նե­րու ա­մե­նաքն­նա­դա­տա­կան փաս­տա­թուղթն է, միա­ժա­մա­նակ սա­կայն ա­մե­նա­շի­նի­չը։ «Մեր քննա­դա­տու­թիւն­նե­րուն ա­ռըն­թեր ե­թէ շի­նիչ ալ չըլ­լանք, չենք կրնար օգ­տա­կար ըլ­լալ», ը­սաւ ան։