ՓԵՆԹԱԿՈՆ ԻՇԻՊ-Ի ԴԷՄ ՀԱՐՈՒԱԾՆԵՐ ԿԸ ՊԱՏՐԱՍՏԷ ԻՆՃԻՐԼԻՔԻ ՎՐԱՅՈՎ

Ի­րա­նի եւ Ատր­պէյ­ճա­նի մի­ջեւ բա­նակ­ցու­թիւն­ներ սկսան՝ դէ­պի հա­մաշ­խար­հա­յին շու­կա­ներ կազ ար­տա­ծե­լու հար­ցին շուրջ։ Թեհ­րա­նի պաշ­տօ­նա­կան աղ­բիւր­նե­րը այս մա­սին հա­ղոր­դում­ներ ը­րին, իսկ այս լու­րը զա­նա­զան աղ­բիւր­նե­րու կող­մէ այն­պէս կը մեկ­նա­բա­նուի, թէ Ի­րան ար­դէն վե­րա­դար­ձած է խո­ղո­վա­կա­շա­րով մը դէ­պի Եւ­րո­պա կազ ար­տա­ծե­լու ծրագ­րե­րուն։

«news.am»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, Ի­րա­նի Կա­զի ազ­գա­յին ըն­կե­րու­թեան տնօ­րէն Ա­լի Րը­զա Քա­մե­լի նշեց, թէ իր ըն­կե­րու­թիւ­նը այս նիւ­թին շուրջ լուրջ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րու սկսած է Ատր­պէյ­ճա­նի նաւ­թի պե­տա­կան ըն­կե­րու­թեան՝ ՍՕ­ՔԱՐ-ի հետ։ «Ի­ԹԱՐ-ԹԱՍՍ» լրատու գործակալութիւնն ալ նոյն կա­պակ­ցու­թեամբ տե­ղե­կա­ցուց, որ Թեհ­րան եւ Պա­քու կա­զի ար­տա­հան­ման ծրագ­րե­րու մա­սին հա­մա­տեղ ներդ­րում­նե­րու հար­ցով բա­նակ­ցու­թիւն­ներ վա­րած են։ Ի­րան կը ծրագ­րէ յա­ռա­ջի­կայ ե­րեք տա­րուան ըն­թաց­քին ա­ւելց­նել կա­զի ար­դիւ­նա­հա­նու­թիւ­նը։

Դէ­պի Եւ­րո­պա կազ մա­տա­կա­րա­րե­լու հար­ցին շուրջ ան­ցեա­լի մէջ Ի­րա­նի հետ բա­նակ­ցու­թիւն­ներ վա­րած էին Nabucco քոն­սոր­սիու­մը եւ զուի­ցե­րա­կան EGL-ը։ Բայց եւ այն­պէս, մաս­նա­ւո­րա­պէս Ի­րա­նի դէմ սահ­մա­նուած մի­ջազ­գա­յին պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րուն բե­րու­մով այդ ըն­կե­րու­թիւն­նե­րը հրա­ժա­րած էին Ի­րա­նը ընդգր­կել՝ դէ­պի Եւ­րո­պա կազ մա­տա­կա­րա­րող խո­ղո­վա­կա­շա­րի ծրագ­րին մէջ։

Ներ­կա­յիս կա­րե­լի է խօ­սիլ Ատր­պէյ­ճա­նի մաս­նակ­ցու­թեամբ ա­ւե­լի լուրջ ծրագ­րե­րու մա­սին։ Ատր­պէյ­ճա­նի Տնտե­սու­թեան եւ ար­դիւ­նա­բե­րու­թեան նա­խա­րար Շա­հին Մուս­թա­ֆաեւ վեր­ջերս Թեհ­րան կա­տա­րած այ­ցե­լու­թեան ժա­մա­նակ այս նիւ­թե­րը քննար­կեց նաեւ Ի­րա­նի նաւ­թի նա­խա­րա­րին հետ։ Մուս­թա­ֆաեւ Թեհ­րա­նի մէջ յայտ­նած էր, թէ Ի­րան կրնայ օգ­տա­գոր­ծել Ատր­պէյ­ճա­նի են­թա­կա­ռու­ցուածք­նե­րը՝ իր նաւթն ու կա­զը հա­մաշ­խար­հա­յին շու­կայ դուրս բե­րե­լու հա­մար։ Ան նոյ­նիսկ նշած էր, թէ ա­պա­գա­յին Ի­րան կրնայ միա­նալ Անդ­րա­նա­տո­լեան կա­զա­տա­րին։

Այժ­մու են­թադ­րու­թիւն­նե­րով, 1850 քի­լօ­մեթր եր­կա­րու­թեամբ այդ խո­ղո­վա­կա­շա­րը Ատըր-պէյ­ճա­նի «Շահ­տե­նիզ 2» հան­քա­վայ­րէն Թուր­քիոյ վրա­յով բնա­կան կազ պի­տի մա­տա­կա­րա­րէ դէ­պի Եւ­րո­պա։