ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹԵԱՆ ՄԵԿՆԱՐԿ

Ի­րա­նի Ար­տա­հան­ման եւ զար­գաց­ման դրա­մա­տու­նը (EDBI) եւ Հա­յաս­տա­նի «Հա­յուն» ըն­կե­րու­թիւ­նը ե­րէկ պայ­մա­նա­գիր մը ստո­րագ­րե­ցին 400 քի­լօ­վոլթ հզօ­րու­թեամբ, եր­կու բա­ժին­նե­րէ բաղ­կա­ցեալ ե­լեկտ­րա­հա­ղորդ­ման եր­րորդ գծի շի­նա­րա­րու­թեան շուրջ։ 83 մի­լիոն եւ­րօ ար­ժո­ղու­թեամբ նա­խա­գիծ մըն է այս մէ­կը, որ պի­տի գան­ձատ­րուի EDBI-ի կող­մէ։ «Իր­նա» գոր­ծա­կա­լու­թեան հա­ղոր­դում­նե­րով, ընդ­հա­նուր ար­ժո­ղու­թեամբ 107.9 մի­լիոն եւ­րօ կ՚ար­ժէ այս նա­խա­գի­ծը եւ այդ գու­մա­րին 83 մի­լիոնն է, որ պի­տի տրա­մադ­րուի EDBI-ի կող­մէ։ Նա­խա­գի­ծը պատ­րաստ պի­տի ըլ­լայ տասնութ ամ­սուան ըն­թաց­քին։ Դրա­մա­տան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րը տե­ղե­կա­ցու­ցին, որ Ի­րա­նի «Սու­նիր» ըն­կե­րու­թիւ­նը պի­տի սկսի ծրագ­րի գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րու փու­լին։

Եր­կու եր­կիր­նե­րուն մի­ջեւ ե­րեք տա­րի ա­ռաջ եւս ստո­րագ­րուած էր նման պայ­մա­նա­գիր մը, որ սա­կայն սա­ռեցուած էր ժա­մա­նա­կի ըն­թաց­քին։ Ներ­կա­յիս ե­լեկտ­րա­հա­ղորդ­ման գծի հզօ­րու­թիւ­նը կը կազ­մէ 300 մե­կա­վաթ եւ այդ մէ­կը ան­կա­րե­լի է օգ­տա­գոր­ծել ե­լեկտ­րա­կան ու­ժա­նիւ­թի հե­տա­գայ մա­տա­կա­րար­ման հա­մար։ Երբ պատ­րաստ ըլ­լայ կա­ռու­ցուե­լիք եր­րորդ գի­ծը, ա­պա եր­կու բա­ժին­նե­րով ե­լեկտ­րա­կա­նու­թեան մա­տա­կա­րու­մը պի­տի կազ­մէ 700 քի­լօ­վոլթ։ Իսկ եր­կու եր­կիր­նե­րու մի­ջեւ ե­լեկտ­րա­կան ու­ժա­նիւ­թի փո­խա­նակ­ման ընդ­հա­նուր ծա­ւա­լը պի­տի հաս­նի մին­չեւ 1000 մե­կա­վաթ։ Այս նոր՝ եր­րորդ գծի կա­ռուց­մամբ Ի­րա­նի ե­լեկտ­րա­կան ու­ժա­նիւ­թի ազ­գա­յին գի­ծին պի­տի միա­նան Թուր­քիա, Վրաս­տան եւ Ռու­սաս­տան։

«Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, այս գոր­ծար­քին մաս­նա­կից է Հա­յաս­տա­նի Բարձ­րա­վոլթ ե­լեկտ­րա­ցա­նցե­րու (HVEN) ըն­կե­րու­թիւ­նը, որ կը ներ­կա­յաց­նէ երկ­րի Ու­ժա­նիւ­թի նա­խա­րա­րու­թիւ­նը։ Գոր­ծա­կա­լու­թիւ­նը կը տե­ղե­կաց­նէ, որ Հա­յաս­տան եւ Ի­րան վե­րաս­տո­րագ­րած են ե­լեկտրա­հա­ղորդ­ման եր­րորդ գծի կա­ռուց­ման մա­սին պայ­մա­նա­գի­րը։ Այս ծրագ­րին շնոր­հիւ Ի­րան հնա­րա­ւո­րու­թիւն պի­տի ու­նե­նայ ե­լեկտ­րա­կան ու­ժա­նիւթ ար­տա­հա­նել դէ­պի Կով­կա­սի եր­կիր­ներ։

Միւս կող­մէ, Հա­յաս­տա­նի Վար­չա­պետ Յո­վիկ Աբ­րա­հա­մեան այս ա­ռա­ւօտ յայ­տա­րա­րեց, թէ Ի­րա­նի հետ ե­լեկտ­րա­հա­ղորդ­ման եր­րորդ գծի կա­ռուց­ման աշ­խա­տանք­նե­րը պի­տի սկսին յա­ջորդ շա­բաթ։ Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թեան ժո­ղո­վի սկիզ­բին Յո­վիկ Աբ­րա­հա­մեան յայտ­նեց, որ Ի­րա­նի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը յատ­կա­պէս ու­ժա­նիւ­թի ո­լոր­տէն ներս պի­տի նպաս­տէ եր­կու եր­կիր­նե­րու մի­ջեւ ապ­րան­քաշր­ջա­նա­ռու­թեան ծա­ւալ­նե­րու զգա­լի ա­ճին։ Ըստ ի­րեն, Ի­րան Հա­յաս­տա­նի հա­մար կա­րե­ւոր եր­կիր մըն է, եր­կու ժո­ղո­վուրդ­նե­րը ու­նին դա­րա­ւոր պատ­մու­թիւն։ Վար­չա­պե­տը լիա­յոյս է երկ­կող­մա­նի տնտե­սա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը նոր մա­կար­դա­կի մը վրայ դնե­լու ուղ­ղու­թեամբ։ Հայ­կա­կան կող­մը ջանք պի­տի չխնա­յէ օգ­տա­գոր­ծե­լու հա­մար բո­լոր հնա­րա­ւո­րու­թիւն­նե­րը։

Ե­րե­ւան եւ Թեհ­րան այս ծրագ­րին թափ տուած են՝ Ի­րա­նի մի­ջու­կա­յին ծրագ­րին շուրջ գո­յա­ցած մի­ջազ­գա­յին հա­մա­ձայ­նու­թեան մթնո­լոր­տին մէջ։