ՔՐԵՄԼԻՆԻ ՔԱՅԼԸ

Ռու­սաս­տա­նի Նա­խա­գահ Վլա­տի­միր Փու­թի­նի նա­խա­ձեռ­նու­թեամբ Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեա­նի եւ Ատր­պէյ­ճա­նի Նա­խա­գահ Իլ­համ Ա­լիե­ւի մի­ջեւ Սէն Փե­թերս­պուր­կի մէջ նա­խա­տե­սուած հան­դի­պու­մը տե­ղի պի­տի ու­նե­նայ այս Եր­կու­շաբ­թի։ Քրեմ­լի­նի աղ­բիւր­նե­րը ե­րէկ պաշ­տօ­նա­պէս տե­ղե­կա­ցու­ցին, որ ե­ռա­կող­մա­նի տե­սակ­ցու­թիւ­նը նա­խա­տե­սուած է Յու­նի­սի 20-ին։ Այս­պէ­սով Մոս­կուա­յի ջան­քե­րով պի­տի շա­րու­նա­կուին Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղեալ նա­խա­գահ­նե­րու մա­կար­դա­կով քննար­կում­նե­րը։ Ան­ցեալ Ապ­րի­լի սկիզ­բին պա­տա­հած քա­ռօ­րեայ պա­տե­րազ­մէն վերջ մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թեան ու­շադ­րու­թիւ­նը վերս­տին կեդ­րո­նա­ցած էր այս հար­ցին վրայ եւ Վիեն­նա­յի մէջ ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի ջան­քե­րով կազ­մա­կեր­պուած էր Սարգ­սեան-Ա­լիեւ հան­դի­պում մը։ Այս շրջա­նին յայ­տա­րա­րուած էր, որ ներ­կայ ամ­սուան մէջ եր­կու նա­խա­գահ­նե­րը կը մէկ­տե­ղուին վերս­տին։ Եր­կու­շաբ­թի օ­րը նա­խա­տե­սուած տե­սակ­ցու­թիւ­նը սա­կայն, ըստ ե­րե­ւոյ­թին, զուտ ռու­սա­կան կող­մի նա­խա­ձեռ­նու­թիւնն է, ո­րով­հե­տեւ ԵԱՀԿ-ի աղ­բիւր­նե­րը պաշ­տօ­նա­պէս տե­ղե­կա­ցու­ցին՝ որ գա­գա­թա­ժո­ղո­վի նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­նե­րուն չեն մաս­նակ­ցիր։

Փու­թի­նի օգ­նա­կան­նե­րէն Եու­րի Ու­շա­քով ե­րէկ տե­ղե­կա­ցուց, թէ բնա­կա­նա­բար ռու­սա­կան կող­մը աշ­խոյժ ջան­քեր կը գոր­ծադ­րէ հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման ա­ռու­մով կող­մե­րուն ա­ջակ­ցե­լու հա­մար։ Ըստ իր բա­ցատ­րու­թիւն­նե­րուն, հա­ւա­նա­կան է Սէն Փե­թերս­պուր­կի մէջ Փու­թին նախ ա­ռան­ձին հան­դի­պում­ներ ու­նե­նայ Սարգ­սեա­նի եւ Ա­լիե­ւի հետ, իսկ ա­ւե­լի վերջ կա­յա­նան հա­մա­տեղ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րը։

Օ­ՀԱ­ՆԵԱՆ ՄՈՍ­ԿՈ­ՒԱ­ՅԻ ՄԷՋ

Միւս կող­մէ, Հա­յաս­տա­նի Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Սէյ­րան Օ­հա­նեան ե­րէկ մեկ­նե­ցաւ Մոս­կուա, ուր այ­սօր կը մաս­նակ­ցի ԱՊՀ-ի ան­դամ եր­կիր­նե­րու պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար­նե­րու խոր­հուր­դի հեր­թա­կան ժո­ղո­վին։ Ռու­սաս­տա­նի կող­մէ Հա­յաս­տա­նի մա­տա­կա­րա­րուե­լիք զէն­քե­րու խնդի­րը Օ­հա­նեա­նի այս այ­ցե­լու­թեան ըն­թաց­քին ալ կը մնայ առ­կայ։ Ան­ցեալ ան­գամ ան Մոս­կուա­յի մէջ մաս­նակ­ցած մի­ջազ­գա­յին ժո­ղո­վի մը ըն­թաց­քին բարձ­րա­ձայ­նած էր այս խնդի­րը։ Իր Մոս­կուա մեկ­նե­լէն ա­ռաջ, Ե­րե­ւա­նի ղե­կա­վա­րու­թիւ­նը հեր­թա­կան ան­գամ ար­ծար­ծեց նոյն հար­ցը։ Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց փոխ-նա­խա­րար Շա­ւարշ Քո­չա­րեան յայ­տա­րա­րեց. «Մենք տա­կա­ւին չու­նինք այն հնա­րա­ւո­րու­թիւ­նը, զոր պի­տի ու­նե­նանք շնոր­հիւ ռու­սա­կան զէն­քե­րուն»։

­Հա­յաս­տա­նեան լրա­տուա­մի­ջոց­ներ ալ Սէն Փե­թերս­պուր­կի գա­գա­թա­ժո­ղո­վին ըն­դա­ռաջ կ՚անդ­րա­դառ­նան հայ-ռու­սա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու առ­կայ դժուա­րու­թիւն­նե­րուն։ Կարգ մը թեր­թեր կը պնդեն, որ Մոս­կուա վեր­ջերս շարք մը ե­րաշ­խիք­ներ տուած է Պա­քուին, ինչ որ Ար­ցա­խի դէմ սպառ­նա­լիք մը կը հա­մա­րուի։ Ռու­սա­կան կող­մը կը վե­րա­կեն­դա­նաց­նէ Քա­զա­նի ծրա­գի­րը եւ մեկ­նա­բան­ներ հա­մո­զուած են, թէ այս իսկ պատ­ճա­ռով Ատր­պէյ­ճան ճա­կա­տի վրայ կը պա­հէ հան­դար­տու­թիւն։ Ու­րիշ վեր­լու­ծա­բան­ներ կը շեշ­տեն, թէ Ռու­սաս­տան կը շա­րու­նա­կէ հե­տե­ւիլ այն նոյն դիր­քո­րոշ­ման, որ պատ­ճառ դար­ձաւ Ապ­րի­լի սկիզ­բին պա­տա­հած պա­տե­րազ­մին։