Մե­ծա­րան­քի Ե­րե­կոյ` Լի­բա­նա­նա­հայ Բազ­մա­վաս­տակ Դե­րա­սան­ներու

Լի­բա­նա­նի Հա­մազ­գա­յի­նի «Գաս­պար Ի­փէ­կեան» թա­տե­րա­խում­բին կազ­մա­կեր­պու­թեամբ, «Յա­կոբ Տէր Մել­քո­նեան» թա­տե­րաս­րա­հին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ մե­ծա­րան­քի հան­դի­սու­թիւն՝ նուի­րուած վաս­տա­կա­շատ դե­րա­սան­ներ Մա­նուէլ Մար­գա­րեա­նին (Մա­նուէ­լիկ) եւ Մա­րի Ռոզ Մա­նու­կեա­նին:

Ող­ջոյ­նի խօս­քով հան­դէս ե­կաւ Նա­րէ Գա­լեմ­քե­րեան: Ան բա­րի գա­լուստ մաղ­թեց ներ­կա­նե­րուն այն բե­մին վրայ, ուր տա­րի­ներ շա­րու­նակ Մա­նուէլ Մար­գա­րեան (Մա­նուէ­լիկ) եւ Մա­րի Ռոզ Մա­նու­կեան ներդ­րում ու­նե­ցած են լի­բա­նա­նա­հայ թատ­րո­նի զար­գաց­ման:

«Գաս­պար Ի­փէ­կեան» թա­տե­րա­խում­բի վար­չու­թեան ա­նու­նով ե­լոյթ ու­նե­ցաւ Մար­տիկ Տե­միր­ճեան: Ան իր խօս­քին մէջ անդ­րա­դար­ձաւ լի­բա­նա­նա­հայ թա­տե­րա­կան գոր­ծու­նէու­թեան, որ տա­կա­ւին կը շա­րու­նա­կուի, ինչ­պէս նաեւ նշեց թա­տե­րա­կան կեան­քի դժուա­րու­թիւն­նե­րը, ո­րոնք ոչ մէկ օր ար­գելք հան­դի­սա­ցած են նուի­րեալ դե­րա­սան­նե­րու, որ­պէս­զի ի­րենց լա­ւա­գոյ­նը դրսե­ւո­րած հան­դէս գան թա­տե­րա­սէր հա­սա­րա­կու­թեան: Ան նշեց, որ դե­րա­սան­նե­րու յա­ւե­լեալ ճի­գի ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը ի­րենց մէջ յա­ւե­լեալ ար­ժէք կը ստա­նայ, ո­րով­հե­տեւ ա­նոնց կա­տա­րած աշ­խա­տան­քը աս­պա­րէ­զա­յին չէ, մաս­նա­գի­տա­կան չէ, հե­տե­ւա­բար լի­բա­նա­նա­հայ դե­րա­սան­նե­րը ա՛լ ա­ւե­լիով կ՚ար­ժե­ւո­րուին:

Մար­տիկ Տե­միր­ճեան ը­սաւ, թէ մօ­տէն ճանչ­նա­լով Մա­րի Ռոզն եւ Մա­նուէ­լը, ապ­րած ու վա­յե­լած է ա­նոնց ազ­նուու­թիւնն ու հա­մես­տու­թիւ­նը: Ա­նոնց հետ բո­լոր գոր­ծակ­ցող­նե­րը վկա­յած են անտր­տունջ ու սի­րա­յօ­ժար աշ­խա­տե­լու յատ­կու­թեան մա­սին, ո­րով կը յատ­կան­շուին մե­ծա­րեալ­ներ: Խօս­քի ա­ւար­տին ան շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց բո­լոր ա­նոնց, ո­րոնք գոր­ծակ­ցե­ցան եւ ա­ռըն­չա­կից ե­ղան մե­ծա­րան­քի ե­րե­կո­յի յա­ջո­ղու­թեան:

Ե­լոյթ ու­նե­ցաւ Զա­ւէն Պաաք­լի­նի: Ան ը­սաւ, որ Մա­րի Ռոզ Մա­նու­կեան կը պատ­կա­նի այն հե­րոս­նե­րուն, ո­րոնք ի­րենց ճի­գով հետք կը ձգեն սփիւռ­քի պահ­պան­ման եւ հայ մշա­կոյ­թի տա­րած­ման աշ­խա­տան­քին մէջ՝ շնոր­հիւ ի­րենց տա­ղան­դին: Մա­րի Ռոզ Մա­նու­կեան յա­ջո­ղած է լի­բա­նա­նա­հայ թա­տե­րա­կան կեան­քին մէջ իր ու­րոյն տե­ղը ու­նե­նալ: Ան ա­ռի­թը չէ ու­նե­ցած թա­տե­րա­կան մաս­նա­գի­տա­կան ու­սում ստա­նա­լու, բայց բախ­տը ու­նե­ցած է իբ­րեւ իր գլխա­ւոր ու­սու­ցի­չը ու­նե­նա­լու բե­մադ­րիչ Վա­րու­ժան Խտը­շեա­նը, ո­րուն կը պար­տի իր թա­տե­րա­կան կեան­քը:

Զա­ւէն Պաաք­լի­նի նշեց, որ Մա­րի Ռոզ յա­ջող դե­րա­կա­տա­րու­թեամբ ինք­զինք փաս­տած է իբ­րեւ դե­րա­սան, ա­պա դի­տել տուաւ, թէ ինչ­պէ՛ս կեան­քի դժուա­րու­թիւն­նե­րը չէին կրցած կա­սեց­նել կամ դան­դա­ղեց­նել Մա­րի Ռո­զի մաս­նակ­ցու­թիւ­նը թա­տե­րա­կան հեւ­քոտ հե­տապն­դում­նե­րուն, ներ­կա­յա­ցում­նե­րուն եւ փոր­ձե­րուն, ո­րով­հե­տեւ ան վճռա­կան էր իր դե­րե­րուն մէջ եւ կա­տա­րե­լա­պէս կը մարմ­նա­ւո­րէր ա­մէն դեր:

Զա­ւէն Պաաք­լի­նի խօս­քի ա­ւար­տին ը­սաւ. «Ու­րախ եմ այս բե­մէն ներ­կա­յաց­նե­լու լի­բա­նա­նա­հայ գա­ղու­թի հայ մշա­կու­թա­յին կեան­քին մէջ ներդ­րում ու­նե­ցող ան­հատ մը եւ մե­ծա­րան­քի ար­ժա­նի ա­րուես­տա­գի­տու­հի մը»:

Ցու­ցադ­րուե­ցան տե­սե­րիզ­ներ, ո­րոնք կը ներ­կա­յաց­նէին եր­կու մե­ծա­րեալ դե­րա­սան­նե­րուն` Մա­նուէ­լի եւ Մա­րի Ռո­զի թա­տե­րա­կան գոր­ծու­նէու­թե­նէն հա­տուած­ներ, ինչ­պէս նաեւ վկա­յու­թիւն­ներ ա­նոնց թա­տե­րա­կան կեան­քին ու վաս­տա­կին մա­սին:

Ե­լոյթ ու­նե­ցաւ Վար­դան Մկրտի­չեան: Ան ներ­կա­յա­ցուց Մա­նուէլ Մար­գա­րեա­նի թա­տե­րա­կան յատ­կա­նիշ­նե­րը, ա­նոր նուի­րու­մը եւ մեծ սէ­րը թա­տե­րա­կան կեան­քին նկատ­մամբ: Ան խօ­սե­ցաւ նաեւ այն խոր յար­գան­քին մա­սին, որ տա­ծած է Մա­նուէլ Մար­գա­րեան իր մարմ­նա­ւո­րած կեր­պար­նե­րուն ընդ­մէ­ջէն: Վար­դան Մկրտի­չեան մէջ­բե­րեց նաեւ թա­տե­րա­կան կեան­քէն հա­ճե­լի դէպ­քեր, ան­մո­ռա­նա­լի պա­հեր, ո­րոնք ապ­րած է բե­մին վրայ Մա­նուէլ Մար­գա­րեա­նին հետ:

Ձեռ­նար­կի ա­ւար­տին Պե­տիկ Ծա­ռու­կեան եւ Մար­տիկ Տե­միր­ճեան յու­շա­նուէր­նե­րով մե­ծա­րե­ցին Մա­նուէլ Մար­գա­րեա­նը (Մա­նուէ­լիկ) եւ Մա­րի Ռոզ Մա­նու­կեա­նը, նոյն ա­տեն  հան­գու­ցեալ բե­մադ­րիչ Վա­րու­ժան Խտը­շեա­նի այ­րին՝ Ան­ժէլ Խտը­շեան ծաղ­կե­փուն­ջե­րով շնոր­հա­ւո­րեց մե­ծա­րեալ դե­րա­սան­նե­րը:

«Ազդակ», Լիբանան