ՊԱՏՐԻԱՐՔԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՓՈԽԱՆՈՐԴ Տ. ԱՐԱՄ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ԱԹԷՇԵԱՆ ԲՈՂՈՔ ՅԱՅՏՆԵՑ ՀԵՌՈՒՍՏԱՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ ՆԻՀԱՏ ՀԱԹԻՊՕՂԼՈՒԻ ԴԷՄ

Atv-ի հեռուստակայանին վրայ վերջերս տեսասփռուեցաւ Նիհատ Հաթիպօղլուի հանդիսավարութեամբ յայտագիր մը, որու ժամանակ լսարանին ներկայացուեցաւ ուղիղ եթերի վրայ դաւանափոխ դառնալով իսլամը ընդունած հայազգի պատանի 13-ամեայ Արթուրը։ Այդ դրուագները թէ՛ համարուեցան վիրաւորական եւ թէ դուռ բացին վէճի մը։ Հաղորդումի սփռուելէն վերջ Պատրիարքական Աթոռն ալ շարժման անցած է զանազան ուղղութիւններով։ Երէկ երեկոյեան ժամերուն, Պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան ընկերային ցանցերու վրայ հրապարակեց այս նիւթին վերաբերեալ լուսաբանութիւն մը։ Այսպէս, նորին սրբազնութիւնը խնդիրը քննարկած է Թուրքիոյ կրօնից տեսուչ Փրոֆ. Ալի Էրպաշի եւ հեղինակաւոր իրաւաբան Քեզպան Հաթեմիի հետ։ Ընդհանուր փոխանորդի շփումներէն վերջ հեռուստահաղորդավար Նիհատ Հաթիպօղլու կապ հաստատած է իր հետ ու ներկայացուցած՝ որոշ հանգամանքներ։ Տ. Արամ Արք. Աթէշեանն ալ մատնանշած է իր հակափաստարկները՝ ակնկալելով, որ եթերի վրայ Նիհատ Հաթիպօղլու արձագանգ հանդիսանայ այդ բոլորին։

Այս դրական սպասումով հանդերձ, Հաթիպօղլուի երէկուան յայտագիրն ալ պատճառ դարձաւ հերթական յուսախաբութեան։ Արդարեւ, ան թէեւ թեթեւ մը, «կէս բերնով» անդրադարձաւ նորին սրբազնութեան կողմէ իր նկատառման յանձնուած զգայնութիւններուն, սակայն մեծ հաշուով յամառեցաւ այն վերաբերմունքին վրայ, որ պատճառ դարձած էր անհանգստութեան։ Հաթիպօղլու ո՛չ միայն խտրականութեան կամ այլատեացութեան տպաւորութիւն ստեղծեց, այլեւ կարծես թէ հոգեորսութեան ջատագովի դիրքերէ հանդէս եկաւ։ Արդի հասարակութեան արժեհամակարգի սկզբունքներուն ընդդիմացաւ զգացական եւ անկապակից օրինակներով, երբեմն հասնելով նաեւ գրգռութեան սահմանագծին։ Յամենայնդէպս, Տ. Արամ Արք. Աթէշեանի կողմէ կատարուած մատնանշումները կը մնան վաւերական, հակառակ Հաթիպօղլուի դրսեւորած անտարբերութեան։

Ստորեւ նոյնութեամբ կը ներկայացնենք Տ. Արամ Արք. Աթէշեանի յայտարարութեան թրքերէն բնագիրը։

Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu’nun 11 Mayıs 2019 Cumartesi günü, atv kanalında yayınlanan iftar programında, üzülerek bir sahneye şahit olduk. Artür isminde, reşit olmayan 13 yaşındaki Ermenistanlı bir çocuğun yayın esnasında İslam dinini kabul ettiği ve Nihat ismini aldığını ekrana yansıdı.

Bu yayın sadece Ermeni cemaatince değil, aynı zamanda İslam dinine mensup çeşitli kesimler tarafından da kabul görmedi. Konunun dini mahiyeti hasebiyle cemaatimizden hassasiyet sergileyen birçok kişi şahsımla temasa geçerek, Patriklik Makamımız’ın duruma müdahil olmasını istedi.

Gerçekleştirdiğimiz istişarelerin yanı sıra, 12 Mayıs 2019 Pazar günü, Sayın Cumhurbaşkanımız’ın yüksek katılımlarıyla Beyoğlu Belediyesi’nin düzenlediği iftar sofrasında Diyanet İşleri Başkanı Sayın Prof. Dr. Ali Erbaş ile bu sıkıntılı konuyu paylaştık. Açıklamalarımızı dikkatle dinledikten sonra, konuyu araştıracaklarını söylediler.

14 Mayıs 2019 Salı günü ise, Fransız Sarayı’nda verilen iftarda konu katılımcılar arasında yeniden irdelendi. Bilhassa katılımcılardan yetkin hukukçu Sayın Prof. Kezban Hatemi ile görüş alışverişi olanağımız oldu. Kendileri bu yapılanın yanlış olduğunu ve durumu Sayın Nihat Hatipoğlu’nun dikkatlerine sunacaklarını söylediler.

Sayın Kezban Hatemi ile görüşmelerinin akabinde, Sayın Nihat Hatipoğlu bugün tarafımızla temasa geçip yaklaşımlarını paylaştılar. Buna göre, söz konusu çocuk programa kendileri tarafından çağrılmamış, getirilmiş. Annesinin haberi varmış, amaç Hıristiyan dinini ve Ermenileri küçük düşürmek değilmiş.

Bu temas vesilesiyle biz de Sayın Nihat Hatipoğlu’nun nazarında şu ilke ve yaklaşımları savunduk:

1- Öncelikle 13 yaşındaki bir çocuk reşit değildir ve din değişimine karar veremez.

2- Bu mahiyette bir yayın sadece dini propaganda izlenimi doğurur ve vicdan özgürlüğüyle bağdaşamaz.

3- Anne onay verse bile çocuk dinini değiştiremez. Eğer çocuğun babası yoksa ve sadece annesi varsa, annenin de dininin İslam olması gerekir ve çocuk da otomatikman İslam sayılır. Eğer çocuğun babası hayattaysa ve İslamsa, çocuk zaten babasının dininden addedilir. Dolayısıyla bu yayın kendiliğinden anlamını yitirir.

4- Biz Ermeni Resuli Kilisesi olarak, 18 yaşın üstündekileri bile Hıristiyanlığa kabul etmeyiz. Kabul edecek olsak dahi, ailesini çağırıp yazılı rızasını alırız. Akabinde, kimliğinde Hıristiyan olduğunun zikredilmesi gerekir. Kabul ettiği din hakkında bilgi sahibi olabilmesi için 6 aylık ruhani ve manevi hazırlık süreci başlar, en sonundaysa vaftiz olarak Hıristiyan dinine geçmiş olur.

5- Tüm dinlere saygımız var. Sizlerin de diğer dinlere saygınızın olduğundan şüphemiz yoktur. Televizyonlarda bunları reyting aracı olarak kullanmak sadece üzüntü veriyor.

Sayın Nihat Hatipoğlu’na bu akşamki programda bu konu hakkında izahat vermeleri ve tansiyonu düşürmesi yönünde katkı sağlamaları yönündeki beklentilerimizi ifade ettik.

Toplumumuzu bu süreç bağlamında bilgilendiriyor, gelişmeleri soğukkanlılıktan uzaklaşmadan izlemeyi öğütlüyoruz. Türkiye’nin farklılıkları bir arada ve uyum içerisinde barındırma geleneği, bu üzücü durumların aşılabilmesi bakımından en büyük güvencemizdir.