ՊՐԻՒՔՍԷԼԻ ՄԷՋ ԺՈՂՈՎ

Ե­րէկ, Պրիւք­սէ­լի մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ Հա­յաս­տան-Եւ­րո­միու­թիւն հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան խոր­հուր­դի 16-րդ նիս­տը։ Եւ­րո­պա­կան պա­տուի­րա­կու­թիւ­նը գլխա­ւո­րե­ցին Եւ­րո­միու­թեան խոր­հուր­դի նա­խա­գա­հու­թիւ­նը ներ­կա­յաց­նող Հո­լան­տա­յի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Պերթ Քուն­տերս եւ Եւ­րո­յանձ­նա­ժո­ղո­վի հա­րե­ւա­նու­թեան քա­ղա­քա­կա­նու­թեան եւ ընդ­լայն­ման հար­ցե­րով յանձ­նա­կա­տար Եո­հան­նէս Հան։ Հայ­կա­կան պա­տուի­րա­կու­թիւ­նը գլխա­ւո­րեց Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան, ո­րու կող­քին էին ԵՄ-ի մօտ Հա­յաս­տա­նի ա­ռա­քե­լու­թեան ղե­կա­վար դես­պան Թա­թուլ Մար­գա­րեան, Տնտե­սու­թեան ա­ռա­ջին փոխ-նա­խա­րար Գա­րե­գին Մել­քո­նեան, Ար­դա­րա­դա­տու­թեան փոխ-նա­խա­րար Վի­գէն Քո­չա­րեան եւ այլ պաշ­տօ­նա­տար­ներ։

Ե­դուարդ Նալ­պան­տեա­նի նա­խա­գա­հու­թեամբ տե­ղի ու­նե­ցած Հա­յաս­տան-Եւ­րո­միու­թիւն հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան խոր­հուր­դի 16-րդ նիս­տին հան­գա­մա­նօ­րէն քննար­կուե­ցան կող­մե­րու հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հե­տա­գայ զար­գաց­ման նպա­տա­կով ձեռ­նար­կուե­լիք քայ­լե­րը՝ քա­ղա­քա­կան երկ­խօ­սու­թեան, յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու ա­պա­գայ ի­րա­ւա­կան հիմ­քի շուրջ ան­ցեալ տա­րի­նե­րուն սկսած բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րու, շար­ժու­նա­կու­թեան, մար­դու ի­րա­ւունք­նե­րու, տնտե­սա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րու, ԵՄ-ին կող­մէ Հա­յաս­տա­նին տրա­մադ­րուող ա­ջակ­ցու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցեր։

Բա­նա­լով ժո­ղո­վը՝ Նալ­պան­տեան ը­սաւ. «2015 թուա­կա­նը ա­ռանձ­նա­յա­տուկ տա­րի մըն էր Հա­յաս­տան-ԵՄ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հա­մար։ Մենք ա­կա­նա­տես ե­ղանք բարձր մա­կար­դա­կի այ­ցե­լու­թիւն­նե­րու, աշ­խոյժ ու շի­նիչ երկ­խօ­սու­թեան, երկ­կող­մա­նի հան­դի­պում­նե­րու, զա­նա­զան ո­լորտ­նե­րու մէջ Հա­յաս­տան-ԵՄ հա­մա­ձայ­նագ­րե­րու վե­րա­բե­րեալ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րու։ Հա­յաս­տան-ԵՄ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու նոր ի­րա­ւա­կան շրջա­նա­կի բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րու նա­խորդ ամ­սուան մեկ­նար­կը մեր յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն մէջ նոր էջ մըն է։ Հա­ւա­տա­ցած ենք, որ նոր հա­մա­ձայ­նա­գի­րը պի­տի ար­տա­ցո­լէ մեր յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու ծա­ւալն ու խո­րու­թիւ­նը եւ փոխ­շա­հա­ւէտ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հա­մար պի­տի սահ­մա­նէ նոր ու­ղե­նիշ­ներ»։

Նա­խա­րար Նալ­պան­տեան եւ­րո­պա­կան կող­մին ե­րախ­տա­գի­տու­թիւն յայտ­նեց՝ տա­րի­նե­րէ ի վեր Հա­յաս­տա­նին ցու­ցա­բե­րուած ա­ջակ­ցու­թեան եւ օ­ժան­դա­կու­թեան հա­մար, ինչ որ նշա­նա­կա­լի դեր մը խա­ղա­ցած է՝ երկ­րէն ներս բա­րե­փո­խում­նե­րու ի­րա­կա­նաց­ման եւ հաս­տա­տու­թիւն­նե­րու կա­րո­ղու­թիւն­նե­րու զար­գաց­ման հա­մար։ Ան վե­րա­հաս­տա­տեց Հա­յաս­տա­նի հաս­տա­տա­կա­մու­թիւ­նը՝ խո­րաց­նե­լու ԵՄ-ի հետ զա­նա­զան ո­լորտ­նե­րէ ներս եւ ուղ­ղու­թիւն­նե­րով հա­մա­պար­փակ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը՝ հիմ­նուե­լով վեր­ջին տա­րի­նե­րու ձեռք­բե­րում­նե­րուն վրայ՝ հա­շուի առ­նե­լով Ե­րե­ւա­նի պար­տա­ւո­րու­թիւն­նե­րը այլ մի­ջազ­գա­յին, հա­մարկ­ման ձե­ւա­չա­փե­րուն մէջ։ Նալ­պան­տեան ընդգ­ծեց նաեւ, որ ԵՄ-ի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւն­նե­րու շար­քին են շար­ժու­նա­կու­թիւ­նը, մարդ­կա­յին շփում­նե­րու խթա­նու­մը։ Այս ամ­բող­ջին մէջ ան նշեց, թէ 2014 թուա­կա­նի Յու­նուա­րին ու­ժի մէջ մտած ԵՄ-Հա­յաս­տան մուտ­քի ար­տօ­նագ­րա­յին դրու­թեան դիւ­րաց­ման եւ ե­տըն­դուն­ման մա­սին հա­մա­ձայ­նագ­րե­րը ճա­նա­պարհ կը հար­թեն դէ­պի մուտ­քի ար­տօ­նագ­րա­յին դրու­թեան ա­զա­տա­կա­նաց­ման վե­րա­բե­րեալ գոր­ծըն­թա­ցի մեկ­նար­կը, ինչ որ հնա­րա­ւո­րու­թիւն պի­տի տայ ա­պա­գա­յին հաս­նե­լու Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րու պա­րա­գա­յին մուտ­քի ար­տօ­նու­թեան անհ­րա­ժեշ­տու­թեան վե­րաց­ման։ Նալ­պան­տեան կա­րե­ւո­րեց նաեւ Գոր­ծըն­կե­րու­թեան եւ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հա­մա­ձայ­նագ­րին կից՝ կող­մե­րու մի­ջեւ ստո­րագ­րուած ար­ձա­նագ­րու­թեան ու­ժի մէջ մտնե­լը։ Այդ ար­ձա­նագ­րու­թեան շնոր­հիւ Հա­յաս­տան կրնայ մաս­նակ­ցիլ ԵՄ-ի ծրագ­րե­րու լայն շրջա­նա­կի ու կրնայ հա­մա­գոր­ծակ­ցիլ ԵՄ-ի զա­նա­զան գոր­ծա­կա­լու­թիւն­նե­րուն հետ։

Նալ­պան­տեա­նէն վերջ Գա­րե­գին Մել­քո­նեան եւ Վի­գէն Քո­չա­րեան եւս հան­դէս ե­կան ե­լոյթ­նե­րով ու տե­ղե­կա­ցու­ցին Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թեան տնտե­սա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թեան, դա­տաի­րա­ւա­կան ո­լոր­տէն ներս ի­րա­կա­նա­ցուող բա­րե­փո­խում­նե­րուն, ան­ցեալ տա­րի տնտե­սու­թեան ու դա­տաի­րա­ւա­կան բնա­գա­ւառ­նե­րէն ներս ԵՄ-ի հետ կա­տա­րուած հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան ար­դիւնք­նե­րուն մա­սին տուեալ­ներ։

Նիս­տի տե­ւո­ղու­թեան Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան անդ­րա­դար­ձաւ 2015-ի ո­գե­կո­չում­նե­րուն եւ շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց Եւ­րո­խորհր­դա­րա­նին ու ԵՄ-ի եր­կիր­նե­րուն՝ սկզբունք­նա­յին մօ­տե­ցում­նե­րուն հա­մար։ Բաց աս­տի, Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան ներ­կա­յա­ցուց Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի հան­գու­ցա­լուծ­ման ուղ­ղեալ բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցի վեր­ջին զար­գա­ցում­նե­րը։ Այս ամ­բող­ջին մէջ ան կանգ ա­ռաւ Ատր­պէյ­ճա­նի ա­պա­կա­ռու­ցո­ղա­կան եւ սադ­րիչ գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րուն վրայ, ո­րոնց հե­տե­ւան­քով Ար­ցա­խի հետ շփման գծին եւ Հա­յաս­տան-Ատր­պէյ­ճան սահ­մա­նին վրայ ստեղ­ծուած է լա­րուած ի­րա­վի­ճակ։ «Ան­ցեալ տա­րի ար­ձա­նագ­րուե­ցաւ Ատր­պէյ­ճա­նի կող­մէ հրա­դա­դա­րի կո­պիտ խախ­տում­նե­րու զգա­լի աճ մը, նե­րա­ռեալ ծանր զի­նա­տե­սակ­նե­րու օգ­տա­գոր­ծու­մը, ինչ որ բազ­մա­թիւ մարդ­կա­յին զո­հե­րու պատ­ճառ դար­ձաւ։ ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը հաս­ցէա­կան կո­չեր յղե­ցին Ատր­պէյ­ճա­նին՝ որ­պէս­զի զսպուա­ծու­թիւն ցու­ցա­բե­րէ, յար­գէ հրա­դա­դա­րի հա­մա­ձայ­նու­թիւ­նը, հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման իր յանձ­նա­ռու­թիւն­նե­րը, չխո­չըն­դո­տէ բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցը, հա­մա­ձայ­նի շփման գծին ու սահ­մա­նին վրայ հրա­դա­դա­րի խախ­տում­նե­րու հե­տաքն­նու­թեան դրու­թեան մը ստեղծ­ման», ը­սաւ Նալ­պան­տեան ու վստա­հե­ցուց, որ Հա­յաս­տան պի­տի շա­րու­նա­կէ ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րու հետ հա­մա­տեղ ջան­քե­րը, ո­րոնք ուղ­ղուած են ղա­րա­բա­ղեան հա­կա­մար­տու­թեան բա­ցա­ռա­պէս խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման։

Խոր­հուր­դի նիս­տի ըն­թաց­քին օ­րա­կար­գի վրայ ե­կան նաեւ տա­րած­քաշր­ջա­նա­յին եւ մի­ջազ­գա­յին խնդիր­ներ, լուծ­ման ու­ղի­նե­րով հան­դերձ։

Ե­րէ­կուան խոր­հուր­դի նիս­տէն վերջ Պրիւ­քէս­լի մէջ Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան եւ Պերթ Քուն­տերս սար­քե­ցին նաեւ հա­մա­տեղ մամ­լոյ ա­սու­լիս մը։ Այս առ­թիւ Նալ­պան­տեան զան­գուա­ծա­յին լրա­տուու­թեան մի­ջոց­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րու ու­շադ­րու­թեան յանձ­նեց ԵՄ-ի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հե­ռան­կար­նե­րուն նկատ­մամբ Ե­րե­ւա­նի կող­մէ վե­րագ­րուած կա­րե­ւո­րու­թիւ­նը եւ այդ շրջագ­ծով ներ­կայ հե­ռան­կար­նե­րը։