ՈՒՈՐԼԻՔԻ ԱԿՆԱՐԿՆԵՐԸ

ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի ա­մե­րի­կա­ցի հա­մա­նա­խա­գահ դես­պան Ճէյմս Ո­ւոր­լիք յայ­տա­րա­րեց, որ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան  կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին շրջագ­ծով աշ­խա­տանք­ներ կ՚ի­րա­կա­նաց­նեն Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեա­նի եւ Ատր­պէյ­ճա­նի Նա­խա­գահ Իլ­համ Ա­լիե­ւի մի­ջեւ նոր տե­սակ­ցու­թեան մը կազ­մա­կերպ­ման ա­ռա­ջադ­րու­թեամբ։ Ա­մե­րի­կա­ցի դի­ւա­նա­գէ­տը շեշ­տեց, թէ միջ­նորդ­նե­րը կա­պի մէջ են եր­կու նա­խա­գահ­նե­րուն հետ եւ ը­սաւ. «Վիեն­նա­յի եւ Սեն Փե­թերս­պուր­կի հան­դի­պում­նե­րուն ժա­մա­նակ Ատր­պէյ­ճա­նի եւ Հա­յաս­տա­նի նա­խա­գահ­նե­րը հաս­տա­տե­ցին բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցէն ներս յա­ռա­ջըն­թաց ար­ձա­նագ­րե­լու նպա­տա­կով յա­ջորդ հան­դիպ­ման ի­րա­կա­նաց­ման պատ­րաս­տա­կա­մու­թիւ­նը։ Մենք կը շա­րու­նա­կենք աշ­խա­տիլ նա­խա­գահ­նե­րու մի­ջեւ յա­ջորդ հան­դիպ­ման կազ­մա­կերպ­ման հնա­րա­ւո­րու­թիւ­նը գտնե­լու ուղ­ղու­թեամբ ու կապ կը պա­հենք Հա­յաս­տա­նի եւ Ատր­պէյ­ճա­նի ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար­նե­րուն հետ՝ հան­դիպ­ման կազ­մա­կերպ­ման ըն­թա­ցիկ ա­ռա­ջարկ­նե­րու քննարկ­ման շուրջ»։

«ՌԻԱ Նո­վոս­տի» գոր­ծա­կա­լու­թեան տուած հար­ցազ­րոյ­ցին մէջ Ո­ւոր­լիք ող­ջու­նեց Ռու­սաս­տա­նի պատ­րաս­տա­կա­մու­թիւ­նը՝ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման ե­րաշ­խա­ւո­րի դիր­քով հան­դէս գա­լու ուղ­ղու­թեամբ։ Ա­մե­րի­կա­ցի դի­ւա­նա­գէ­տը ընդգ­ծեց ռու­սա­կան կող­մին եւ անձ­նա­պէս Փու­թի­նի մաս­նակ­ցու­թիւ­նը՝ հա­կա­մար­տու­թեան կա­յուն կար­գա­ւոր­ման ա­պա­հով­ման ձգտու­մով։ Ըստ Ո­ւոր­լի­քի, հիմ­նախնդ­րի վերջ­նա­կան կար­գա­ւո­րու­մը կա­խում ու­նի հա­կա­մարտ կող­մե­րու քա­ղա­քա­կան կամ­քէն։ Ան հա­­մոզուած է, թէ Վիեն­նա­յի եւ Սեն Փե­թերս­պուր­կի մէջ կազ­մա­կեր-պըւած նա­խա­գահ­նե­րու հան­դի­պում­նե­րը խթան հա­ղոր­դած են հա­կա­մար­տու­թեան հա­մա­պար­փակ կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղեալ բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցին։ «Կա­րե­ւո­րը այն է, որ նա­խա­գահ­նե­րը դար­ձեալ հաս­տա­տած են խա­ղաղ լուծ­ման հա­ւա­տա­րիմ մնա­լու պատ­րաս­տա­կա­մու­թիւ­նը՝ շփման գծին վրայ յա­րա­բե­րա­կան կա­յու­նու­թեան պահ­պան­մամբ։ Բաց աս­տի, աշ­խու­ժօ­րէն կը քննար­կուին այն ա­ռա­ջարկ­նե­րը, ո­րոնք կրնան խա­ղա­ղու­թիւ­նը վե­րա­կանգ­նել հա­կա­մարտ կող­մե­րուն մի­ջեւ։ Մենք կը պահ­պա­նենք լա­ւա­տե­սու­թիւ­նը ու կը հա­ւա­տանք, որ այս տա­րի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տօ­նեա­նե­րու ա­ջակ­ցու­թեամբ պի­տի շա­րու­նա­կեն ի­րենց աշ­խա­տան­քը հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման ճա­նա­պար­հին յա­ռա­ջըն­թաց ար­ձա­նագ­րե­լու հա­մար», ը­սաւ Ո­ւոր­լիք։

Մինչ ռու­սա­կան լրա­տուա­մի­ջոց­նե­րուն մօտ վեր­լու­ծու­թիւն­ներ կը կա­տա­րուին Սերժ Սարգ­սեա­նի Մոս­կուա կա­տա­րած վեր­ջին այ­ցե­լու­թեան եւ այն­տեղ Փու­թի­նի հետ ու­նե­ցած հան­դիպ­ման ար­դիւնք­նե­րուն շուրջ, հայ­կա­կան աղ­բիւր­ներն ալ տա­րած­քաշր­ջա­նա­յին վեր­ջին ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րու ամ­բող­ջին մէջ կը մեկ­նա­բա­նեն Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րին վե­րա­բե­րեալ հա­ւա­նա­կան վար­կած­նե­րը։ Մի­ջազ­գա­յին եւ անվ­տան­գու­թեան հար­ցե­րու հա­յ­կա­կան կա­ճա­ռի ղե­կա­վար Ստե­փան Սա­ֆա­րեան «tert.am» կայ­քէ­ջին տուած հար­ցազ­րոյ­ցին մէջ շեշ­տեց, թէ Ճէյմս Ո­ւոր­լի­քի՝ Ռու­սաս­տա­նի վե­րա­բե­րեալ յայ­տա­րա­րու­թիւ­նը կը բո­վան­դա­կէ հիմ­նա­կան ե­րեք պատ­գամ։ Ա­մե­րի­կա­ցի դի­ւա­նա­գէ­տը Սարգ­սեան-Փու­թին հան­դի­պու­մէն շատ կարճ ժա­մա­նակ վերջ ը­րած է վե­րո­յի­շեալ յայ­տա­րա­րու­թիւն­նե­րը։ «Իմ դի­տարկ­մամբ՝ Ո­ւոր­լի­քի յայ­տա­րա­րու­թեան մէջ կայ ե­րեք պատ­գամ։ Ա­ռա­ջի­նը՝ Ռու­սաս­տա­նին հաս­կց­նել, որ ինք ա­ռան­ձին չի կրնար ե­րաշ­խա­ւոր ըլ­լալ խնդրի կար­գա­ւոր­ման, մինչ վեր­ջին շրջա­նին Մոս­կուա ան­թա­քոյց փոր­ձեր կը կա­տա­րէր այս ուղ­ղու­թեամբ։ Սա թե­րեւս գաղտ­նիք չէ։ Ո­ւոր­լիք այս­պէ­սով կը հաս­կց­նէ, թէ որ­քան որ Ռու­սաս­տա­նը ե­րաշ­խա­ւո­րէ, այն­քան ալ ե­րաշ­խա­ւոր են Ֆրան­սան ու ԱՄՆ-ը», ը­սաւ վեր­լու­ծա­բան Սա­ֆա­րեան եւ ա­ւել­ցուց, թէ Ուոր­լի­քի երկ­րորդ պատ­գա­մը կը վե­րա­բե­րի խա­ղա­ղա­պահ ու­ժե­րու հա­ւա­նա­կան տե­ղա­կայ­ման։ Ըստ ի­րեն, Ռու­սաս­տան բա­ւա­կան աշ­խոյժ աշ­խա­տանք կը տա­նի տա­րած­քաշր­ջա­նէն ներս իր խա­ղա­ղա­պահ­նե­րը տե­ղա­կա­յե­լու ուղ­ղու­թեամբ։ Վեր­ջին օ­րե­րուն Ռու­սաս­տա­նի Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Սէր­կէյ Շոյ­կուի Ատր­պէյ­ճան այ­ցե­լու­թեան օ­րա­կար­գին վրայ ալ տեղ ու­նե­ցած էր խա­ղա­ղա­պահ­նե­րուն խնդի­րը։ Ար­դա­րեւ, պաշ­տօ­նա­պէս հա­ղոր­դուե­ցաւ, թէ Շոյ­կու Պա­քուի մէջ քննար­կած է նաեւ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի խնդի­րը։ Իսկ եր­րորդ պատ­գա­մը ուղ­ղուած է Փու­թի­նի ջան­քե­րուն։ Բնա­կա­նա­բար այս­տեղ Ո­ւոր­լիք յստակ կ՚ող­ջու­նէ Փու­թի­նի աշ­խու­ժու­թիւ­նը, սա­կայն հաս­կց­նել կու տայ նաեւ, թէ որ­քան որ ալ ան աշ­խու­ժա­նայ, վեր­ջին հաշուով խնդրի կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղու­թիւն­նե­րը պէտք է են­թար­կուին ա­ռա­ջին եր­կու պատ­գամ­նե­րուն։ Սա­ֆա­րեան շա­րու­նա­կեց. «ԱՄՆ այս­պէ­սով Ռու­սաս­տա­նին կը հաս­կց­նէ, որ թոյլ չի տրուիր տա­րած­քաշրջա­նէն ներս տե­ղա­կայ­ման ռուս խա­ղա­ղա­պա­հի ու­ժե­րուն»։ Ար­դա­րեւ, ե­թէ կը քննար­կուին խա­ղա­ղա­պահ­նե­րու հար­ցե­րը, ա­պա կայ որ­դեգ­րուած կա­նոն մը, ո­րով ԱՄՆ, Ֆրան­սա եւ Ռու­սաս­տան պէտք չէ ի­րենց խա­ղաղա­րար­նե­րը ու­նե­նան հա­կա­մար­տու­թեան գօ­տիէն ներս։ «Ո­ւոր­լիք իր երկ­րորդ պատ­գա­մին մէջ Ռու­սաս­տա­նին կը հաս­կց­նէ կամ զայն կը պար­տադ­րէ, որ խա­ղա­ղա­պահ­նե­րու խնդի­րը պէտք է քննար­կուի հրա­պա­րա­կա­յին դաշ­տի վրայ։ Սա պար­զա­պէս կը փա­կէ Ռու­սաս­տա­նի՝ ստուե­րա­յին դի­ւա­նա­գի­տու­թեան ճա­նա­պար­հը», հա­մո­զուած է մեկ­նա­բա­նը։

Խօ­սե­լով Սէր­կէյ Շոյ­կուի Ատր­պէյ­ճան եւ Հա­յաս­տան կա­տա­րած այ­ցե­լու­թիւն­նե­րուն շուրջ՝ Ստե­փան Սա­ֆա­րեան ը­սած է հե­տե­ւեա­լը. «Զէն­քի վա­ճառ­քի հար­ցեր քննար­կուած են։ Սա մտա­հո­գիչ է այն ամ­բող­ջին մէջ, որ նոյ­նիսկ Փու­թին վեր­ջերս լրագ­րո­ղի մը հար­ցին ի պա­տաս­խան ը­սաւ, թէ զէնք պի­տի վա­ճա­ռեն Ատր­պէյ­ճա­նին, նաեւ բա­ցատ­րեն պատ­ճառ­նե­րը։ Պա­քուի մէջ քննար­կուած է նաեւ ղա­րա­բա­ղեան խնդի­րը, սա­կայն, նշենք, որ պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար­նե­րը եր­բեք չէն քննար­կեր քա­ղա­քա­կան կար­գա­ւոր­ման հար­ցեր։ Հե­տե­ւա­բար, կրնանք ը­սել, որ Շոյ­կու Փու­թի­նի հան­դի­պու­մէն վերջ ե­ղած է լիա­զօ­րուած Պա­քուի մէջ վե­րաքն­նե­լու հա­մար կար­գա­ւոր­ման հար­ցե­րը։ Սա կրնայ ըլ­լալ խնդի­րը ու­ժա­յին տար­բե­րա­կով լու­ծե­լու կամ խա­ղա­ղա­պահ­նե­րու տե­ղա­կայ­ման հար­ցը։

«Ռու­սաս­տան կը շա­րու­նա­կէ ստուե­րա­յին դի­ւա­նա­գի­տու­թիւ­նը։ Չեմ գի­տեր, որ­քա­նով ռու­սե­րը Հա­յաս­տա­նի հետ կը քննար­կեն խա­ղա­ղա­պահ­նե­րու խնդի­րը։ Սա­կայն Սերժ Սարգ­սեան Deutsche Welle-ին տուած հար­ցազ­րոյ­ցին մէջ ը­սած է, թէ նա­խա­պէս քննար­կուած է այդ հար­ցը, բայց այժմ կը կար­ծէ, թէ հայ­կա­կան զօր­քե­րէն ա­ւե­լի լաւ խա­ղա­ղա­պահ չի կրնար ըլ­լալ»։

Այս բո­լո­րի լոյ­սին տակ վեր­լու­ծա­բա­նը կը շեշ­տէ, որ Ո­ւոր­լի­քի յայ­տա­րա­րու­թիւն­նե­րը ու­ղիղ կապ կրնան ու­նե­նալ Շոյ­կուի այ­ցե­լու­թեան հետ։ Մէկ ան­գամ չէ, որ ա­մե­րի­կա­ցի հա­մա­նա­խա­գա­հը շատ յա­տուկ ընդգծ­մամբ կը նա­խընտ­րէ խօ­սիլ խա­ղա­ղա­պահ­նե­րու նիւ­թին շուրջ։ Ան­ցեալ տա­րի եւս Ո­ւոր­լիք անդ­րա­դար­ձած էր այս նիւ­թին։ Պէտք է հասկ­նալ, որ սա ուղ­ղա­կի ստուե­րա­յին պայ­մա­նա­ւո­րուա­ծու­թիւն­նե­րը կան­խե­լու ձեւն է։ Ե­թէ Ռու­սաս­տան կ՚ու­զէ խա­ղա­ղա­պահ­նե­րու հար­ցը քննար­կել, ի վեր­ջոյ ստի­պուած կ՚ըլ­լայ ըն­դու­նիլ ան­ցեա­լի մէջ ըն­դու­նուած կա­նո­նը, ըստ ո­րու, խա­ղա­ղա­պահ ու­ժե­րու կազ­մին մէջ հա­մա­նա­խա­գահ եր­կիր­նե­րու զօր­քեր չեն ըլ­լար։

Ու­րիշ վեր­լու­ծա­բան մը՝ «Կով­կաս» կա­ճա­ռի տնօ­րէն ու քա­ղա­քա­գէտ Ա­լեք­սանտր Իս­կան­տա­րեանն ալ հա­մո­զուած է, թէ պէտք չէ ո­րե­ւէ շրջա­դարձ ակն­կա­լել Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի շուրջ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րուն մէջ։ Ըստ ի­րեն, հա­ւա­նա­կան վտանգ­ներ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րուն մէջ չեն, այլ հայ-ա­զէ­րի սահ­մա­նին վրայ։ «Ապ­րի­լեան պա­տե­րազ­մէն վերջ մենք նկա­տե­ցինք, որ իս­կա­պէս փոր­ձեր կը կա­տա­րուին բան մը փո­խե­լու հա­մար, բայց հի­մա աս­տի­ճա­նա­բար աշ­խու­ժու­թիւ­նը պակ­սած էր։ Պէտք չէ սպա­սել, որ նոյ­նիսկ նա­խա­գահ­նե­րու հան­դի­պու­մով կրնայ շրջա­դարձ մը ըլ­լալ», ը­սաւ Իս­կան­տա­րեան եւ ա­ւել­ցուց, թէ կող­մե­րը ի­րար­մէ այն­քան հե­ռա­ցած են, որ նոյ­նիսկ փոխ­զի­ջում­նե­րու պատ­կե­րա­ցում­նե­րուն շուրջ ա­նոնց մօ­տե­ցում­նե­րը տար­բեր են։

Իր կար­գին, Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց փոխ-նա­խա­րար Շա­ւարշ Քո­չա­րեան յայ­տա­րա­րեց, թէ երբ Պա­քու սկսի խօ­սիլ զի­ջում­նե­րու մա­սին, ա­պա կա­րե­լի պի­տի ըլ­լայ խօ­սիլ նաեւ փո­խա­դարձ զի­ջում­նե­րու մա­սին։ Ե­րէկ Ե­րե­ւա­նի մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թեան նիս­տը, ո­րու ա­ւար­տին փոխ-նա­խա­րա­րը զրու­ցեց զան­գուա­ծա­յին լրա­տուու­թեան մի­ջոց­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րուն հետ։ Այս առ­թիւ ան սխալ հա­մա­րեց Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման հար­ցին շուրջ հայ­կա­կան կող­մէն զի­ջում­նե­րու մա­սին խօ­սի­լը։ «Երբ Պա­քու խօ­սի զի­ջում­նե­րու մա­սին, այն ժա­մա­նակ կա­րե­լի է խօ­սիլ փո­խա­դարձ զի­ջում­նե­րու մա­սին։ Քա­նի որ տա­կա­ւին այն­տեղ չեն խօ­սիր, նոյ­նիսկ այս­պի­սի հար­ցեր բարձ­րա­ձայ­նե­լը առ­նուազն ճիշդ չէ։ Այլ բան մըն է, որ բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թաց­նե­րու մա­սին խօ­սե­լու ժա­մա­նակ հայ­կա­կան կող­մե­րը կ՚ը­սեն՝ ա­յո, փոխ­զի­ջում­նե­րու պատ­րաստ են ընդ­հան­րա­պէս, քա­նի որ տա­կա­ւին Ատր­պէյ­ճա­նի կող­մէ դիր­քե­րը ա­ւե­լի կը կոշ­տա­նան, ա­պա հայ­կա­կան կող­մէն փոխ­զի­ջում­նե­րու մա­սին խօ­սի­լը ա­նի­մաստ է», ը­սաւ ան։

Իր յայ­տա­րա­րու­թիւն մէջ Շա­ւարշ Քո­չա­րեան նշեց, թէ բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցը կ՚են­թադ­րէ փոխ­զի­ջում­ներ, սա­կայն քա­նի որ տա­կա­ւին կող­մե­րէն մին եր­բեք չէ յայ­տա­րա­րած ինչ­պի­սի զի­ջում­նե­րու պատ­րաստ ըլ­լա­լուն մա­սին, ա­պա մար­տա­վա­րա­կան սխալ մը կ՚ըլ­լայ հայ­կա­կան կող­մի զի­ջում­նե­րուն մա­սին խօ­սի­լը։

Շա­ւարշ Քո­չա­րեան ընդգ­ծեց, թէ հայ­կա­կան կող­մե­րուն դիր­քո­րո­շու­մը յստակ է՝ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բաղ չի կրնար ըլ­լալ Ատր­պէյ­ճա­նի կազ­մին մէջ։ Պէտք է ե­րաշ­խա­ւո­րուած ըլ­լայ նաեւ Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դի եւ պե­տու­թեան անվ­տան­գու­թիւ­նը։ Ան ա­ւե­լորդ հա­մա­րեց մնա­ցեալ ման­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րուն շուրջ խօ­սի­լը, ո­րով­հե­տեւ միւս կող­մին դիր­քորո­շու­մը շատ կոշտ է։

Լրագ­րող­նե­րու հար­ցում­նե­րուն պա­տաս­խա­նե­լով՝ փոխ-նա­խա­րա­րը նշեց, թէ Թուր­քիոյ կող­մէ ո­րե­ւէ մի­ջամ­տու­թիւն պի­տի վնա­սէ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին։

ԲԱԿՕ ՍԱՀԱԿԵԱՆ. «ՊԱՔՈՒ ՊԷՏՔ Է ՀՐԱԺԱՐԻ ՀԱՅԱՏԵԱՑ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԵՆԷՆ»

Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի Նա­խա­գահ Բա­կօ Սա­հա­կեան յայ­տա­րա­րեց, որ ող­ջա­միտ, ի­րա­ւա­ցի եւ հա­մար­ժէք փոխ­զի­ջում­նե­րը անհ­րա­ժեշտ են հիմ­նախնդ­րի խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման հա­մար։ «Ա­զա­տու­թիւն» ռա­տիօ­կա­յա­նի հա­ղոր­դում­նե­րով, Բա­կօ Սա­հա­կեան հար­ցազ­րոյց մը տուաւ Ֆրան­սա­յի խորհր­դա­րա­նի է­լէքտ­րո­նիկ թեր­թին։ Այս առ­թիւ ան ը­սաւ. «Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի լուծ­ման ուղ­ղեալ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րուն հա­մար նոր փուլ մը պի­տի բա­ցուի, ե­թէ Ատր­պէյ­ճան յար­գէ 1994 թուա­կա­նի հրա­դա­դա­րի հա­մա­ձայ­նա­գի­րը, Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բաղ վերս­տին միա­նայ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րուն եւ յաղ­թա­հա­րուին հո­գե­բա­նա­կան ար­գելք­նե­րը, ո­րոնք կու գան Ատր­պէյ­ճա­նի վրէժխն­դիր քա­ղա­քա­կա­նու­թե­նէն։ Ատր­պէյ­ճան պէտք է կա­րե­նայ հրա­ժա­րիլ ղա­րա­բաղ­ցի­նե­րու եւ հա­յոց դէմ իր ազ­գա­տեաց քա­ղա­քա­կա­նու­թե­նէն, իր ան­հե­ռան­կար ար­կա­ծախնդ­րու­թե­նէն եւ յանձն առ­նէ յար­գե­լու միւս ժո­ղո­վուրդ­նե­րու հիմ­նա­կան ա­զա­տու­թիւն­ներն ու ի­րա­ւունք­նե­րը»։­

Իր յայ­տա­րա­րու­թիւն­նե­րուն մէջ Բա­կօ Սա­հա­կեան Ապ­րի­լի սկիզ­բին տե­ղի ու­նե­ցած քա­ռօ­րեայ պա­տե­րազ­մը ո­րա­կեց հա­յե­րու դէմ Ատր­պէյ­ճա­նի հա­յա­տեաց գա­ղա­փա­րա­խօ­սու­թեան եւ իշ­խա­նու­թիւն­նե­րու բռնա­պե­տու­թեան ար­դիւնք։ Պա­տաս­խա­նե­լով փո­խա­դարձ զի­ջում­նե­րուն վե­րա­բե­րեալ հար­ցու­մի մը՝ Ար­ցա­խի ղե­կա­վա­րը ը­սաւ, թէ ո­րե­ւէ հա­կա­մար­տու­թեան լու­ծում կրնայ ա­պա­հովուիլ միայն փո­խա­դարձ զի­ջում­նե­րու մի­ջո­ցաւ՝ յատ­կա­պէս ե­թէ խօս­քը կը վե­րա­բե­րի Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի նման բարդ հիմ­նախնդ­րի մը։ «Մենք պատ­րաստ ենք ը­նել փոխ­զի­ջում­ներ, ե­թէ ա­նոնք չեն խա­թա­րեր մեր երկ­րի անվտան­գու­թիւ­նը, ե­թէ ա­նոնք չեն հան­դի­սա­նար պա­տեհ ա­ռիթ­ներ մեր հա­կա­ռա­կոր­դին հա­մար՝ որ­պէս­զի մեր վրայ նոր յար­ձա­կում­ներ գոր­ծէ», ը­սաւ Սա­հա­կեան։

Անդ­րա­դառ­նա­լով մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թեան կող­մէ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ճա­նաչ­ման ուղ­ղու­թեամբ ար­ձա­նագրուած յա­ջո­ղու­թիւն­նե­րուն՝ Բա­կօ Սա­հա­կեան վստա­հու­թիւն յայտ­նեց, թէ Ար­ցա­խի ճա­նա­չու­մը մօ­տա­ւոր ա­պա­գա­յին պի­տի շա­րու­նա­կուի ա­ւե­լի մեծ յա­ջո­ղու­թեամբ՝ իր դրա­կան անդ­րա­դար­ձը ու­նե­նա­լով Հա­րա­ւա­յին Կով­կա­սի կա­յու­նու­թեան վրայ։

Պա­տաս­խա­նե­լով ինք­նո­րոշ­ման պա­հան­ջի օ­րի­նա­կա­նու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցու­մի մը՝ Բա­կօ Սա­հա­կեան ը­սաւ. «Ինք­նո­րոշ­ման պա­հան­ջի ի­րաւունք ու­նին բո­լոր ժո­ղո­վուրդ­նե­րը։ Սա մի­ջազ­գա­յին ի­րա­ւուն­քի հիմ­նա­կան սկզբունք­նե­րէն մին է։ Բայց այդ ի­րա­ւուն­քը հրա­մա­յա­կան պար­տա­կա­նու­թիւն մը կը դառ­նայ այն ժա­մա­նակ, երբ այն պե­տու­թիւ­նը, ո­րուն միա­ցած է տուեալ ժո­ղո­վուր­դը, չու­նի այլ ցան­կու­թիւն մը՝ ե­թէ ոչ այդ ժո­ղո­վուր­դի ոչն­չա­ցու­մը»։

Բաց աս­տի, Բա­կօ Սա­հա­կեա­նի բան­բե­րը՝ Դա­ւիթ Պա­պա­յեանն ալ «Ա­զա­տու­թիւն» ռա­տիօ­կա­յա­նի աշ­խա­տակ­ցին հետ զրու­ցե­լու ըն­թաց­քին յայտ­նեց, որ հա­ւա­նա­կան փոխ­զի­ջու­մը ո­րե­ւէ ձե­ւով պէտք չէ թու­լաց­նէ Ար­ցա­խի անվ­տան­գու­թեան հա­մա­կար­գը։ Դա­ւիթ Պա­պա­յեան ա­ւել­ցուց նաեւ, թէ Ստե­փա­նա­կերտ պէտք է ներգ­րա­ւուի բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցին մէջ՝ որ­պէս լիի­րաւ կողմ։ «Մին­չեւ, որ չվե­րա­կանգ­նուի բա­նակ­ցա­յին լիար­ժէք ձե­ւա­չա­փը, մենք չնստինք Պա­քուի հետ որ­պէս հա­ւա­սար կող­մեր բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նի շուրջ՝ ա­նի­մաստ է ո­րե­ւէ բա­նի մա­սին խօ­սի­լը», ը­սաւ Դա­ւիթ Պա­պա­յեան։