ՆԱԼՊԱՆՏԵԱՆ ՇՓՈՒՄՆԵՐ Կ՚ՈՒՆԵՆԱՅ ՊԱԼՔԱՆՆԵՐՈՒ ՄԷՋ
Հայաստանի Արտաքին գործոց նախարար Եդուարդ Նալպանտեան այսօր պաշտօնական այցելութիւն մը կու տայ դէպի Քարատաղ, իր պաշտօնակցին՝ Իկոր Լուքշիչի հրաւէրին ընդառաջ։ Կը հաղորդուի, որ ան հանդիպումներ կ՚ունենայ այդ երկրի գործադիր եւ օրէնսդիր իշխանութեան բարձրագոյն ղեկավարութեան հետ։
Հարկ է նշել, որ Նալպանտեան վերջին օրերուն Պալքաններէ ներս կ՚ունենայ իրերայաջորդ շփումներ։ Անցեալ շաբաթավերջին ան այցելած էր Սոֆիա, ուր ժամանելէ անմիջապէս վերջ ան հիւրընկալուեցաւ Պուլկարիոյ Նախագահ Ռոսէն Փլեւնիեւի կողմէ։ Ողջունելով Նալպանտեանը՝ պուլկար ղեկավարը նշեց, որ հայ եւ պուլկար ժողովուրդները կապուած են պատմական բարեկամական ընդհանրութիւններով։ Սոֆիա շահագրգռուած է երկկողմանի համագործակցութեան առաւել զարգացմամբ։ Փլեւնիեւ ընդգծեց, որ Պուլկարիա կը հպարտանայ իր հայազգի զաւակներով, որոնք լուրջ ներդրում ունեցած են երկրի բարգաւաճման ուղղութեամբ եւ այսօր ալ կը շարունակեն կարեւոր դեր խաղալ Պուլկարիոյ հասարակական, տնտեսական եւ մշակութային կեանքէն ներս։ Ընդունելութեան համար շնորհակալութիւն յայտնելով՝ Նալպանտեան Փլեւնիեւին փոխանցեց Հայաստանի Նախագահ Սերժ Սարգսեանի ողջոյններն ու բարեմաղթանքը։ Փլեւնիեւ ներկայացուց իր երկրի եւրոպական քաղաքականութիւնը, տնտեսական զարգացման նպատակով ձեռնարկուած բարեփոխումները։ Զրուցակիցները կարծիքներ փոխանակեցին շարք մը միջազգային եւ տարածքաշրջանային խնդիրներու եւ անոնց լուծման ուղիներուն վերաբերեալ։ Այս ծիրին մէջ Եդուարդ Նալպանտեան ներկայացուց Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգաւորման ուղղութեամբ Հայաստանի եւ ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակի համանախագահներուն կողմէ գործադրուող ջանքերը։ Փլեւնիեւ Սոֆիայի աջակցութիւնը յայտնեց եռանախագահներու գործունէութեան ու շեշտեց, թէ հիմնահարցը ունի միայն խաղաղ լուծում։ «Ես համոզուած եմ, որ խաղաղութիւնը պայմանաւորուած է բոլորի կողմէ միջազգային յանձնառութիւններու նկատմամբ հաւատարմութենէն։ Զէնքի օգտագործումը կը վկայէ փաստարկներու պակասի մասին», ըսաւ Փլեւնիեւ։
Նախագահական պալատէն հրաժեշտ առնելէ վերջ Եդուարդ Նալպանտեան ընդունուեցաւ Պուլկարիոյ Ազգային ժողովի նախագահ Ցեցքա Ցաչեւայի կողմէ։ Այս առթիւ ան պուլկարական իշխանութիւններուն երախտագիտութիւն յայտնեց՝ հայ համայնքին նկատմամբ հոգատար վերաբերմունքին համար։ Նալպանտեան շնորհակալութիւն յայտնեց 2015-ի ոգեկոչումներուն շրջագծով անցեալ տարի Պուլկարիոյ խորհրդարանին կողմէ ընդունուած յայտարարութեան համար։ Զրուցակիցները կարեւորեցին միջպետական յարաբերութիւններու զարգացման գործին մէջ խորհրդարանական դիւանագիտութեան դերակատարութիւնը եւ քննարկեցին միջխորհրդարանական շփումներու աշխուժացման, միջազգային կազմակերպութիւններու խորհրդարանական վեհաժողովներուն մօտ համագործակցութեան սերտացման ուղիները։ Ցաչեւայի համոզմամբ, անհրաժեշտ է խթանել բարձր մակարդակով քաղաքական երկխօսութիւնը եւ երկու երկիրներու խորհրդարաններուն միջեւ կապերը։ Նալպանտեան կարեւորեց միջխորհրդարանական բարեկամական խումբերու գործունէութիւնը եւ այդ առումով արժեւորեց իր գլխաւորած պատուիրակութեան կազմէն ներս Հայաստան-Պուլկարիա խորհրդարանական բարեկամութեան խումբի ղեկավար Մանուէլ Պատէեանի ներկայութիւնը։ Ան Պուլկարիոյ խորհրդարանի ղեկավարի ուշադրութեան յանձնեց Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգաւորման ուղղութեամբ Հայաստանի եւ ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակի համանախագահներուն կողմէ գործադրուող ջանքերը։
Սոֆիայի մէջ Նալպանտեան մէկտեղուեցաւ նաեւ Պուլկարիոյ Արտաքին գործոց նախարար Տանիէլ Միթովի հետ։ Նախարարներու բանակցութիւնները սկսան դէմ առ դէմ ձեւաչափով, ապա շարունակուեցան պատուիրակութիւններու մասնակցութեամբ։ Ողջունելով իր հայ պաշտօնակիցը՝ Միթով նշեց, որ Հայաստանի եւ Պուլկարիոյ յարաբերութիւնները բարեկամական ըլլալէ աւելի են, անոնք կու գան դարերու խորքէն։ Ան խորհրդանշական համարեց, որ տակաւին միջնադարուն քանի մը պուլկար թագաւորներ ամուսնացած են հայուհիներու հետ։ «Պուլկարները եւ հայերը ուս ուսի պայքարած են Պալքանեան շարք մը պատերազմներու մէջ։ Հայաստան կը հանդիսանայ Պուլկարիոյ կարեւոր միջազգային գործընկերներէն մին ու վաղեմի բարեկամը», ըսաւ Միթով եւ աւելցուց, թէ Նալպանտեանի այցը նոր լիցք կը հաղորդէ երկկողմանի յարաբերութիւններուն եւ հնարաւորութիւն կ՚ընձեռէ նոր ծրագրերու քննարկման։
Շնորհակալութիւն յայտնելով Սոֆիա այցելութեան հրաւէրին համար՝ Նալպանտեան նշեց, որ Հայաստան մեծապէս կը կարեւորէ իր պատմական սերտ կապերը Պուլկարիոյ հետ, որոնք հիմնուած են երկու ժողովուրդներու միջեւ աւանդական բարեկամութեան եւ մշակութային կապերու, ընդհանուր ճակատագրի եւ փոխադարձ համակրանքի վրայ։
Նախարարները համակարծիք էին, որ անհրաժեշտ է բարձրաստիճան փոխադարձ այցելութիւններու միջոցաւ նոր խթան հաղորդել երկկողմանի քաղաքական երկխօսութեան ու ներդնել յաւելեալ ջանքեր՝ համագործակցութեան առաւել խորացման եւ զարգացման համար։ «Հայաստանի եւ Պուլկարիոյ միջեւ քաղաքական երկխօսութիւնը, համագործակցութիւնը առեւտրատնտեսական, մշակութային ոլորտներէ ներս զարգանալու լուրջ ներուժ ունին ու մենք կը փափաքինք գործնական քայլերու ձեռնարկել՝ մեր համագործակցութեան նոր բովանդակութիւն եւ աշխուժութիւն հաղորդելու ուղղութեամբ», շեշտեց Նալպանտեան։
Զրուցակիցները անդրադարձան երկկողմանի օրակարգի բազմաթիւ հարցերուն, քննարկեցին զանազան ոլորտներէ ներս համատեղ հետաքրքրութեան առարկայ համագործակցութեան զարգացման հեռանկարները։ Կարծիքներ փոխանակուեցան իրաւապայմանագրային դաշտի ամրապնդման, միջխորհրդարանական կապերու զարգացման, երկու երկիրներու Արտաքին գործոց նախարարութիւններուն միջեւ պարբերական խորհրդատուութիւններու իրականացման, միջազգային կազմակերպութիւններուն մօտ համագործակցութեան, մշակութային եւ կրթական ոլորտներէ ներս համագործակցութեան, առեւտրատնտեսական համագործակցութեան խթանման վերաբերեալ։ Երկուստեք կարեւորուեցաւ նաեւ միջկառավարական յանձնաժողովին աշխատանքը, որ ուղղուած է տնտեսական համագործակցութեան զարգացման։ Պուլկար նախարարը նշեց, որ երկկողմանի յարաբերութիւններու կարեւոր ուղղութիւն կը հանդիսանայ Սեւ ծովը եւ Հարաւային Կովկասը կապող փոխադրութեան ենթակառուցուածքի ստեղծումը, համապատասխան ներուժի օգտագործումով։
Նկատի ունենալով, որ Պուլկարիա ներկայիս Եւրոխորհուրդի շրջանային նախագահ երկիրն է, նախարարները քննարկեցին պուլկարական նախագահութեան առաջնահերթութիւնները։ Անոնք աւելի վերջ անդրադարձան Հայաստան-Եւրոմիութիւն յարաբերութիւններուն եւ Հայաստանի ու ԵՄ-ի միջեւ նոր իրաւական փաստաթուղթի շուրջ ընթացող բանակցութիւններուն։ Միթով վերահաստատեց Պուլկարիոյ աջակցութիւնը ԵՄ-ի հետ Հայաստանի համագործակցութեան ամրապնդման ու զարգացման համար։
Նալպանտեան եւ Միթով կարծիքներ փոխանակեցին տարածքաշրջանային եւ միջազգային հրատապ հարցերու՝ Ուքրայնոյ ճգնաժամի, Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ համաձայնութեան իրագործման, Մերձաւոր Արեւելքէ ներս առկայ իրավիճակին, մասնաւորապէս Սուրիոյ ճգնաժամին շուրջ։
Նալպանտեան Միթովին եւս ներկայացուց ղարաբաղեան հիմնահարցի կարգաւորման շուրջ բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումները, Հայաստանի եւ ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակի համանախագահներու համատեղ ջանքերը՝ հիմնախնդրի խաղաղ հանգուցալուծման ուղղութեամբ։ Նալպանտեան բանակցութիւններու աւարտին Միթովը հրաւիրեց Երեւան։
Սոֆիայի մէջ երկու արտաքին գործոց նախարարները սարքեցին նաեւ համատեղ մամլոյ ասուլիս մը։ Միթով պաշտօնական ընթրիք մըն ալ կազմակերպեց ի պատիւ Նալպանտեանին։
Պաշտօնական այցելութեան ընթացքին Եդուարդ Նալպանտեան մէկտեղուեցաւ նաեւ պուլկարահայ համայնքի ներկայացուցիչներուն հետ։