ԶԵԿՈՅՑ ՊԱՏՐԻԱՐՔԱՐԱՆԻ

Պատ­րիար­քա­կան Ընդ­հա­նուր Փո­խա­նորդ Բարձ­րաշ­նորհ Տ. Ա­րամ Ս. Ար­քե­պիս­կո­պոս Ա­թէ­շեա­նի նա­խա­գա­հու­թեամբ, Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռոյս Կրօ­նա­կան Ժո­ղո­վի 13 Փետ­րուար 2017, Եր­կու­շաբ­թիի նիս­տէն վերջ մեր հա­մայն­քի կեան­քէն ներս յա­ռա­ջա­ցած են ար­տա­սո­վոր պայ­ման­ներ ու տե­ղի ու­նե­ցած՝ ցա­ւա­լի ի­րա­դար­ձու­թիւն­ներ։ Ա­ճա­պա­րան­քէ խու­սա­փե­լով հան­դերձ, ներ­կա­յիս Պատ­րիար­քա­րանս յար­մար դա­տած է մե­րազն հա­մայն­քի բո­լոր ան­դամ­նե­րուն ու հան­րա­յին կար­ծի­քի նկա­տառ­ման յանձ­նել հե­տե­ւեալ կէ­տե­րը.

1- Պոլ­սոյ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռը մօ­տա­ւո­րա­պէս ինն տա­րիէ ի վեր գործ­նա­կա­նօ­րէն թա­փուր է։ Այս ամ­բողջ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը ապ­րուած է՝ որ­պէս եր­կար ու ցա­ւոտ ան­ցու­մա­յին շրջան մը։ Պատ­րիար­քու­թիւնս միշտ վա­րուած է այն են­թադ­րու­թիւ­նով, թէ դժուա­րու­թիւն­ներն ու վե­րի­վայ­րում­նե­րը ա­ռըն­չա­կից են այս գոր­ծըն­թա­ցի բնոյ­թին հետ։ Իսկ ան­ցեալ աշ­նան, Ա­թո­ռոյս Հո­գե­ւո­րա­կա­նաց Հա­մա­գու­մա­րին կող­մէ Ն­.Ա.Տ. Մես­րոպ Բ. Սրբա­զան Պատ­րիարք Հայ­րը կո­չուած է հանգս­տեան եւ այս­պէ­սով պաշ­տօ­նա­պէս վե­րա­հաս­տա­տուած է՝ Ա­թո­ռին թա­փուր մնա­ցած ըլ­լա­լու հան­գա­ման­քը։ Այս քայ­լը նոր պատ­րիար­քի մը ընտ­րու­թեան հե­ռան­կա­րը թէեւ յստա­կա­ցու­ցած է, սա­կայն դժբախ­տա­բար ա­ռիթ չէ ե­ղած՝ մեր հա­մայն­քի վե­րի­վայ­րում­նե­րու դադ­րեց­ման։ Ցա­ւով կը մատ­նան­շենք, որ ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րուն բնոյ­թը վեր­ջին մէկ շաբ­թուան ըն­թաց­քին տագ­նա­պի մը մա­կար­դա­կին հա­սած է։ Մե­րազն հա­մայն­քին կը փա­փա­քինք յի­շեց­նել, որ պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան թափ ստա­նա­լը ու­ղիղ հա­մե­մա­տու­թեան մէջ է մեր ե­կե­ղե­ցա­կան կեան­քի եւ հա­սա­րա­կա­կան մի­ջա­վայ­րի հնա­րա­ւո­րինս բնա­կա­նոնաց­ման հետ։

2- Ի­րո­ղու­թիւ­նը այն է, որ ա­ռողջ ընտ­րու­թեան մը ձեռ­նար­կել կա­րե­լի պի­տի ըլ­լայ միայն ընդ­հա­նուր հա­մա­ձայ­նու­թեան մը մթնո­լոր­տին մէջ։ Պատ­րիար­քա­րանս առ­կայ դժուա­րին փու­լին մէջ մե­րազն հա­մայն­քի զա­ւակ­նե­րուն կը յոր­դո­րէ՝ բե­ւե­ռա­ցում­ներն ու բա­խում­նե­րը թո­ղուլ մէկ կողմ եւ ըլ­լալ միաս­նա­կա­նու­թեան ու զօ­րակ­ցու­թեան մէջ։ Դաս պէտք է քա­ղենք մեր ե­տին մնա­ցած մօ­տա­ւո­րա­պէս ինն տա­րուան գոր­ծըն­թա­ցէն։ Այս ուղ­ղու­թեամբ պէտք չէ ստեղ­ծենք քա­ւու­թեան նո­խազ­ներ, պէտք չէ ի­րա­րու գլու­խը պա­հան­ջենք եւ համ­բե­րու­թեամբ, յար­գան­քով ու հան­դուր­ժո­ղու­թեամբ պէտք է կեդ­րո­նա­նանք գոր­ծըն­թա­ցի շա­րու­նա­կու­թեան վրայ։ Հա­սու­նու­թիւն պէտք է դրսե­ւո­րենք ի­րա­րու սխալ­նե­րուն նե­րե­լով, պէտք է թար­մաց­նենք մէկզ­մէ­կու նկատ­մամբ հա­ւատն ու վստա­հու­թիւ­նը եւ մա­նա­ւանդ պէտք է յի­շենք, որ մեզ­մէ ոե­ւէ մէ­կը չու­նի ի­րար­մէ հրա­ժա­րե­լու ճո­խու­թիւ­նը։ Ինն տա­րուան այս դժուա­րին գոր­ծըն­թա­ցի ընդ­հա­նուր ար­ժե­ւո­րու­մը որ­քան որ ալ յո­ռե­տե­սու­թիւն յա­ռա­ջաց­նէ, շա­րու­նա­կու­թեան ար­դիւ­նա­ւէ­տու­թեան տե­սա­կէ­տէ զերծ պէտք է մնանք պար­տադ­րանք­նե­րէ։

3- Թուր­քիոյ մէջ հայ հա­մայն­քի կրօ­նի, խղճի, հա­ւա­տի ու պաշ­տա­մուն­քի ա­զա­տու­թիւն­նե­րը ե­րաշ­խա­ւո­րուած են մեր պե­տու­թեան կող­մէ։ Այս ա­ռու­մով պէտք չէ ան­տե­սենք այն ի­րո­ղու­թիւ­նը, թէ այս բարդ ան­ցու­մա­յին շրջա­նին մեր պե­տա­կա­նու­թեան մօ­տե­ցում­ներն ու դե­րա­կա­տա­րու­թիւ­նը միշտ ե­ղած են շի­նիչ։ Մեր հա­մայն­քի ներ­քին տա­րա­կար­ծու­թիւն­նե­րուն զու­գա­հեռ ան­ցու­մա­յին շրջա­նին ձե­ւա­ւո­րուած են կարգ մը հա­ւա­սա­րակշ­ռու­թիւն­ներ ու պէտք չէ մոռ­նանք, թէ ա­նոնք պի­տի փո­խուին դար­ձեալ մեր հա­մայն­քի գոր­ծօն­նե­րուն շնոր­հիւ, ներ­դաշ­նա­կու­թեամբ եւ հա­մընդ­հա­նուր հա­մա­ձայ­նու­թեամբ։

Այս առ­թիւ հարկ կը հա­մա­րենք ընդգ­ծել, որ մեր հա­մայն­քէն ներս լա­ւա­տե­սու­թիւն մը յա­ռա­ջա­ցու­ցած է Հան­րա­պե­տու­թեան Վսե­մա­շուք Նա­խա­գահ Նո­րին Գե­րա­զան­ցու­թիւն Րէ­ճէպ Թայ­յիպ Էր­տո­ղա­նի կող­մէ փո­խան­ցուած պատ­գա­մը, ըստ ո­րու հան­րա­քուէէն վերջ ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցին շուրջ պի­տի չզլա­նայ իր հե­տաքրք­րու­թիւ­նը։ Ուս­տի, Նո­րին Գե­րա­զան­ցու­թեան կը յղենք մեր ա­մե­նա­խո­րին ե­րախ­տա­գի­տու­թիւնն ու յար­գան­քը։

Մեր ե­կե­ղեց­ւոյ զա­ւակ­նե­րուն խոր­հուրդ կու տանք հա­ւատք չըն­ծա­յել այն ա­պա­տե­ղե­կու­թիւն­նե­րուն, ըստ ո­րոնց պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցը ընդ­հա­տուած է մեր պե­տու­թեան մի­ջամ­տու­թեան հե­տե­ւան­քով։ Որ­պէս Թուր­քիոյ Հան­րա­պե­տու­թեան հա­ւա­տա­րիմ քա­ղա­քա­ցի­ներ՝ ժա­մա­նա­կա­ւոր քաշք­շուք­նե­րով կաս­կած­ներ չյա­ռա­ջաց­նենք մեր պա­տաս­խա­նա­տուու­թեան գի­տակ­ցու­թեան տե­սա­կէ­տէ։

4- Հա­յաս­տա­նեայց Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ վա­ղե­մի կա­նոն­նե­րուն, օ­րէնք­նե­րուն եւ ա­ւան­դու­թիւն­նե­րուն հա­մա­ձայն՝ մեր պատ­րիարք­նե­րը ժո­ղո­վուր­դին եւ հո­գե­ւո­րա­կա­նաց դա­սուն կող­մէ կ՚ընտ­րուին միաս­նա­բար։ Իսկ ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցի են­թա­հո­ղը կը պատ­րաս­տուի մեր հո­գե­ւո­րա­կան­նե­րուն կող­մէ։ Հե­տե­ւա­բար նոր հո­գե­ւոր պետ մը ընտ­րե­լու ճա­նա­պար­հին պէտք է տի­պար ըն­թացք մը որ­դեգ­րենք՝ մեր Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռի ու մե­րազն հա­մայն­քի վար­քին տե­սա­կէ­տէ։

Նոյն ծի­րին մէջ, դժկա­մու­թեամբ կը դի­տար­կենք, որ անձ­նա­կան կիր­քե­րով փոր­ձեր կը կա­տա­րուին՝ Պատ­րիար­քու­թեանս են­թա­կայ հո­գե­ւոր հայ­րե­րը մա­շեց­նե­լու եւ հե­ղի­նա­կազր­կե­լու տխուր նպա­տա­կով։ Պատ­րիար­քա­րա­նիս են­թա­կայ հո­գե­ւոր հայ­րե­րուն իւ­րա­քան­չիւ­րը մեր Ա­թո­ռի 550 տա­րուան խոր ա­ւան­դու­թեան մե­րօ­րեայ ար­ժա­նա­պա­տիւ ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը կը հա­մա­րուի։ Ա­նոնք կո­չու­մի գի­տակ­ցու­թեամբ ու մեծ զո­հո­ղու­թեամբ կ՚աշ­խա­տին եւ մեր հո­գե­ւոր հայ­րե­րու ձե­ւա­ւո­րած հա­սա­րա­կաց մտքին դէմ ա­նար­գան­քը մեր Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ նուի­րա­պե­տու­թեան տե­սան­կիւ­նէն կը նկա­տուի ոտնձ­գու­թիւն եւ մե­րազն ժո­ղո­վուր­դին դէմ ան­պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւն։ Մեր հո­գե­ւոր հայ­րե­րու ա­չալր­ջու­թեան ու­րա­ցումն ու մա­նա­ւանդ սպառ­նա­լիք­նե­րու տե­ղի տա­լու վե­րա­բե­րեալ պնդումնե­րը կը հա­մա­րուին, մէկ խօս­քով, տխուր։

5- Պատ­րիար­քա­րա­նիս մէջ 16  Փետ­րուար 2017, Հինգ­շաբ­թի, շի­նիչ հան­դի­պում մը տե­ղի ու­նե­ցած է Բարձ­րաշ­նորհ Տ. Ա­րամ Ս. Ար­քե­պիս­կո­պոս Ա­թէ­շեա­նի եւ Գե­րաշ­նորհ Տ. Սա­հակ Ս. Ե­պիս­կո­պոս Մա­շա­լեա­նի մի­ջեւ։ Տհաճ լա­րուա­ծու­թեան մը մթնո­լոր­տին մէջ մեր եր­կու սրբա­զան­նե­րուն վեր­ջին հա­շուով քա­նի մը օ­րուան ըն­թաց­քին ի մի գա­լը որ­պէս ձեռք­բե­րում ըն­կա­լուած է՝ մեր հա­մայն­քի ա­չա­լուրջ բո­լոր խա­ւե­րուն կող­մէ։ Պատ­րիար­քա­րա­նի նուի­րա­կան եր­դի­քին տակ տե­ղի ու­նե­ցած այս տե­սակ­ցու­թիւ­նը կազ­մա­կեր­պուած է՝ Սուրբ Փրկիչ Ազ­գա­յին Հի­ւան­դա­նո­ցի Պա­տուար­ժան Հո­գա­բար­ձու­թեան Ա­տե­նա­պետ Տիար Պետ­րոս Շի­րի­նօղ­լուի խտա­ցեալ ջան­քե­րով ու նա­խա­ձեռ­նու­թեամբ, միեւ­նոյն ժա­մա­նակ հա­մայն­քիս խումբ մը բա­նի­մաց գոր­ծիչ­նե­րու նպաս­տով։ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թոռս, մե­րազն հա­մայն­քին առ­ջեւ, այդ նա­խա­ձեռ­նու­թեան հե­ղի­նակ­նե­րը կը գնա­հա­տէ ա­մե­նա­բարձր ձե­ւով։ Պէտք չէ ան­տե­սենք, որ ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցի ա­ռողջ եւ ա­րագ տե­ւա­կա­նաց­ման ա­ռու­մով Պոլ­սոյ մեր եր­կու սրբա­զան­նե­րու ներ­դաշ­նա­կու­թիւնն ու հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը թէեւ ան­բա­ւա­րար, սա­կայն անհ­րա­ժեշտ  է։ Ակն­յայտ է, որ ան­ցու­մա­յին շրջա­նին մէջ ձե­ւա­ւո­րուած հա­ւա­սա­րակշ­ռու­թիւն­նե­րը այ­լեւս պէտք է փո­խուին։ Մեր այս ու­ժը պէտք է օգ­տա­գոր­ծենք ո՛չ թէ ան­ցու­մա­յին շրջա­նի նոր հա­ւա­սա­րակշ­ռու­թիւն­ներ ձե­ւա­ւո­րե­լու, այլ՝ այ­լեւս ընտ­րու­թեան վրայ կեդ­րո­նա­նա­լու հա­մար։

6- Նոյն­պէս 16 Փետ­րուար 2017, Հինգ­շաբ­թի, Սուրբ Աս­տուա­ծա­ծին Ա­թո­ռա­նիստ Մայր Ե­կե­ղեց­ւոյ յա­րա­կից «Պէզ­ճեան» սրա­հին մէջ տե­ղի ու­նե­ցած է հա­ւաք մը։ Պատ­րիար­քա­րանս ցա­ւով դի­տար­կած է, որ այդ հա­ւա­քոյ­թը մեծ լա­րուա­ծու­թեան մը թա­տե­րա­բե­մը հան­դի­սա­ցած է ու նոյ­նիսկ անհ­րա­ժեշ­տու­թիւն յա­ռա­ջա­ցած է ոս­տի­կա­նու­թեան կող­մէ մի­ջոց­ներ­ ձեռք առ­նուե­լուն հա­մար։

Մեր հա­մայն­քի իւ­րա­քան­չիւր ան­դա­մը ի­րա­ւունք ու­նի պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան հար­ցին շուրջ բազ­մա­կող­մա­նիօ­րէն ի­րա­զե­կուե­լու եւ կար­ծիք յայտ­նե­լու։ Պատ­րիար­քա­րանս հա­ւա­տա­րիմ կը մնայ այն սկզբուն­քին, թէ ա­մէն տե­սակ կար­ծի­քի ու մօ­տեց­ման նկատ­մամբ կը տա­ծէ յար­գանք եւ ա­նոնց բո­լո­րին նկատ­մամբ կը պա­հէ հա­մա­հա­ւա­սար հե­ռա­ւո­րու­թիւն։ Ա­թոռս կը կա­րե­ւո­րէ այդ հա­ւա­քին մաս­նակ­ցու­թիւն բե­րած մեր բո­լոր հաս­տա­տու­թիւն­նե­րու վա­րիչ­ներն ու մե­րազն հա­մայն­քի ան­դամ­նե­րը այն­տեղ ա­ռաջ­նոր­դած մղու­մը եւ կը գնա­հա­տէ իւ­րա­քան­չիւ­րին զգայ­նու­թիւ­նը։ Հե­տե­ւա­բար մե­րազն հա­մայն­քի բո­լոր ան­դամ­նե­րուն կոչ կ՚ուղ­ղենք՝ որ­պէս­զի քննար­կում­ներ ծա­ւա­լեն ա­ւե­լի պա­ղա­րիւն ու շի­նիչ ո­գիով, փո­խա­դարձ հաս­կա­ցո­ղու­թեան մի­ջա­վայ­րի մը ամ­րապնդ­մամբ։ Նման հա­ւաք­նե­րը պէտք է մի­տուած ըլ­լան մեր ժո­ղո­վուր­դի բո­լոր խա­ւե­րը ի­րա­զե­կե­լու ան­կեղծ նպա­տա­կին ու պէտք չէ տե­ղա­փո­խուին ազ­դե­ցու­թեան պայ­քար­նե­րու դաշտ։ Ընտ­րու­թեան ըն­դա­ռաջ, ան­կախ հա­ւա­նա­կան թեկ­նա­ծու­նե­րէ ոե­ւէ մէ­կուն նկատ­մամբ զօ­րակ­ցու­թեան կամ հա­մակ­րան­քի պա­րա­գա­նե­րէն, Պատ­րիար­քա­րանս կը յի­շեց­նէ, որ մեր հա­մայն­քի իւ­րա­քան­չիւր ան­դա­մը ա­ռանց բա­ցա­ռու­թեան հա­րա­զատ զա­ւակն է մեր Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ։ Յա­մա­ռօ­րէն կ՚ակն­կա­լենք, որ նոյն Սրբա­լոյս Միւ­ռո­նով մկրտուած քոյ­րե­րու եւ եղ­բայր­նե­րու մի­ջեւ կար­ծի­քի փո­խա­նա­կում­նե­րը կա­տա­րուին հա­մա­պա­տաս­խան ո­գիով։ Դժուա­րու­թիւն­նե­րը ո՛չ թէ պա­ռակ­տու­մով այլ՝ միաս­նա­կա­նու­թեամբ պի­տի յաղ­թա­հա­րուին։ Ո՛չ թէ բե­ւե­ռա­ցում­նե­րու այլ՝ ան­կեղծ հա­մախմ­բու­մի մը գե­տի­նը պէտք է պատ­րաս­տենք։

Կը յու­սանք, որ յա­ռա­ջի­կայ շրջա­նին հար­ցը այս տե­սան­կիւ­նէն պի­տի դի­տար­կեն այն շրջա­նակ­նե­րը, ո­րոնք կը ձգտին Պատ­րիար­քա­րանս ներ­կա­յաց­նել որ­պէս կողմ եւ կամ զայն դարձ­նել թի­րախ։ Այս յի­շե­ցու­մը չի կա­տա­րուիր տուեալ պա­հու կա­րիք­նե­րուն բե­րու­մով, այլ կը բխի ներ­կայ բե­կում­նա­յին փու­լի կեն­սա­կան նշա­նա­կու­թե­նէն։ Պատ­րիար­քու­թեանս կող­մէ բաշ­խուած օրհ­նու­թիւն­նե­րէն հա­մա­հա­ւա­սար բա­ժին կը վի­ճա­կի բո­լո­րին անխ­տիր։

7- Վեր­ջին մէկ շաբ­թուան ըն­թաց­քին, մեր եր­կու սրբա­զան­նե­րուն մի­ջեւ ծա­գած տա­րա­կար­ծու­թիւնն ու զու­գա­հե­ռա­բար ստեղ­ծուած մթնո­լոր­տը ա­մէն գետ­նի վրայ լայն ար­ձա­գանգ գտած ու մտա­հո­գու­թիւն յա­ռա­ջա­ցու­ցած է։ Գե­րաշ­նորհ Տ. Սա­հակ Ս. Ե­պիս­կո­պոս Մա­շա­լեան խնդի­րը յանձ­նած է Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գա­րե­գին Բ. Ծայ­րա­գոյն Պատ­րիարք եւ Ա­մե­նայն Հա­յոց Կա­թո­ղի­կո­սի բարձր նկա­տառ­ման։ Մե­րազն հա­մայն­քին կու գանք տե­ղե­կաց­նել, որ այդ կէ­տէն սկսեալ Ա­մե­նայն Հա­յոց Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը այս խնդրին նկատ­մամբ ան­տար­բեր չէ գտնուած եւ մեր եր­կու սրբա­զան­նե­րուն հետ մշա­կած է հայ­րա­կան հա­ղոր­դակ­ցու­թիւն մը։ Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը յոր­դոր­ներ փո­խան­ցած է՝ որ­պէս­զի խնդի­րը կար­գա­ւո­րուի երկ­խօ­սու­թեամբ ու հա­մե­րաշ­խու­թեամբ եւ ա­ղօ­թած է այս ուղ­ղու­թեամբ։ Այս առ­թիւ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թոռս պարտք կը հա­մա­րէ իր ա­մե­նա­խո­րին որ­դիա­կան ե­րախ­տա­գի­տու­թիւնն ու յար­գան­քը յայտ­նել Նո­րին Սրբու­թեան նկատ­մամբ։

Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տին ա­ռա­ջար­կով՝ Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի մէջ այս շա­բաթ ի մի պի­տի գան Պոլ­սոյ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռի ե­րեք սրբա­զան­նե­րը։ Յա­ռա­ջի­կայ օ­րե­րուն Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միա­ծին պի­տի ու­ղե­ւո­րուին Բարձ­րաշ­նորհ Տ. Ա­րամ Ս. Ար­քե­պիս­կո­պոս Ա­թէ­շեան եւ Գե­րաշ­նորհ Տ. Սա­հակ Ս. Ե­պիս­կո­պոս Մա­շա­լեան։ Գեր­մա­նիոյ Հա­յոց Թե­մի Ա­ռաջ­նորդ Գե­րաշ­նորհ Տ. Գա­րե­գին Ս. Ար­քե­պիս­կո­պոս Պէք­ճեանն ալ պի­տի մաս­նակ­ցի նա­խա­տե­սուած ա­ղօթք­նե­րուն եւ խորհր­դակ­ցու­թիւն­նե­րուն։ Մեր Ե­կե­ղեց­ւոյ Սրբու­թիւն Սրբո­ցին մէջ, Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տի բարձր հո­վա­նա­ւո­րու­թեան ներ­քեւ, մեր սրբա­զան­նե­րը ա­ղօ­թակ­ցու­թեան մթնո­լոր­տի մը տրա­մադ­րու­թիւն­նե­րով՝ հնա­րա­ւո­րու­թիւն պի­տի ու­նե­նան ի­րենց բա­րո­յա­կան հա­մար­ձա­կու­թիւ­նը վե­րա­նո­րո­գե­լու։ Ան­տա­րա­կոյս այս ա­ռի­թը պէտք է ար­ժե­ւո­րուի նա­խան­ձախնդ­րօ­րէն։ Գոր­ծըն­թա­ցին շա­րու­նա­կու­թիւ­նը ներ­կա­յիս կա­խում ու­նի այս խոր բա­րո­յա­կան ո­րո­նու­մէն։

Հա­յաս­տա­նեայց Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ ամ­բող­ջին մէջ, Պոլ­սոյ Հա­յոց Պատ­րիար­քու­թիւ­նը վար­չա­կան ա­ռու­մով ինք­նա­վար է։ Հե­տե­ւա­բար, ակն­յայտ է, որ ընտ­րա­կան գոր­ծըն­թա­ցը չի կրնար յա­ռաջ տա­րուիլ մեր Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռէն դուրս։ Այս ա­ռու­մով ո­րե­ւէ ուղ­ղոր­դում բա­ցա­ռուած է։ Բա­րո­յա­պէս ու հո­գե­պէս վե­րա­նո­րո­գուե­լէ վերջ, մեր ե­պիս­կո­պոս­նե­րը պի­տի վե­րա­դառ­նան Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նէն եւ պի­տի սկսին ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցին վե­րա­բե­րեալ շօ­շա­փե­լի աշ­խա­տանք­նե­րու։ Այս ծի­րին մէջ նա­խա­տե­սուած են՝ տե­ղա­պա­հի մը ընտ­րու­թիւ­նը, նոր նա­խա­ձեռ­նարկ մարմ­նի մը կազ­մուի­լը եւ ա­ւե­լի վերջ ալ Իս­թան­պու­լի Կու­սա­կա­լու­թեան մի­ջո­ցաւ պե­տու­թեան մօտ դի­մու­մը։ Դոյզն իսկ շե­ղում մը պի­տի չըլ­լայ մեր ա­ւան­դա­կան գի­ծէն եւ այս մա­սին ոե­ւէ մէ­կը պէտք չէ կաս­կա­ծի։ Լիա­յոյս ենք, որ մե­րազն հա­մայն­քի բո­լոր խա­ւե­րը պի­տի վա­րուին չա­փա­ւո­րու­թեամբ եւ նա­խան­ձախնդ­րօ­րէն պի­տի ձեռ­նար­կեն պատ­րաս­տու­թիւն­նե­րու։ Պատրիար­քա­րանս ծայր աս­տի­ճան կա­րե­ւո­րու­թիւն կ՚ըն­ծա­յէ նաեւ մեր հա­մայն­քա­յին մամ­լոյ նպաս­տին նկատ­մամբ։

8- Թուր­քիոյ Հա­յոց Պատ­րիար­քու­թիւ­նը կո­թո­ղա­յին խորհր­դան­շան մըն է՝ մեր ժո­ղո­վուր­դի այս աշ­խար­հագ­րու­թեան մէջ պատ­մա­կան ներ­կա­յու­թեան, ստեղ­ծա­գոր­ծած ար­ժէք­նե­րուն ու պա­շա­րին եւ հա­սա­րա­կաց յի­շո­ղու­թեան տե­սա­կէ­տէ։ Ա­թո­ռոյս կա­յու­նու­թեան հա­մար պար­տա­կա­նու­թիւն կը վի­ճա­կի մե­րազն հա­մայն­քի իւ­րա­քան­չիւր ան­դա­մին։ Մաս­նա­ւո­րա­պէս բո­լո­րին ա­ղօ­թակ­ցու­թիւ­նը, բա­րի կա­մե­ցո­ղու­թիւնն ու բա­րե­մաղ­թան­քը անհ­րա­ժեշտ է ա­նոր գո­յա­տեւ­ման հա­մար։ Որ­պէս հո­գե­ւոր կեդ­րոն՝ մեր Պատ­րիար­քու­թիւ­նը կը ցո­լաց­նէ Սուրբ Հոգ­ւոյ լոյ­սը ու մեր Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ բազ­մա­դա­րեան վկա­յու­թեամբ կ՚ա­ռաջ­նոր­դէ մե­րազն հա­մայն­քի զա­ւակ­նե­րը։ Հո­գե­ւոր այս ե­րե­սա­կին ա­ռըն­թեր, մեր Պատ­րիար­քու­թիւ­նը կրողն է մշա­կու­թա­յին մեծ ժա­ռան­գու­թեան մը եւ ա­ռանց­քը՝ վար­չա­կան ծով փոր­ձա­ռու­թեան։ Այս բո­լո­րին վեր­յի­շումն ու իւ­րա­ցու­մը կ՚ե­րաշ­խա­ւո­րէ մե­րազն հա­մայն­քի ա­պա­գա­յին նկատ­մամբ յոյ­սը։

Ե­կէ՛ք զի­րար չզրկենք հա­մա­տեղ ջան­քե­րով նոր հո­գե­ւոր պե­տի մը տի­րա­նա­լու բա­րո­յա­կան հրճուան­քէն ու պտուղ­նե­րէն։ Ե­րախ­տա­գի­տու­թեամբ, զո­հո­ղու­թեամբ ու զօ­րակ­ցու­թեան զգա­ցու­մով՝ միաս­նա­կա­նու­թեամբ, սի­րով, ան­դոր­րու­թեամբ եւ յու­զու­մով սպա­սենք մեր նոր պատ­րիար­քին, որ մեր Սուրբ Ա­թո­ռը պի­տի ա­ռաջ­նոր­դէ դէ­պի ա­պա­գայ։ Որ­պէս Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ ար­ժա­նա­ւոր  զա­ւակ­ներ՝ հպար­տու­թեամբ ու բաց ճա­կա­տով ող­ջու­նենք մեր նոր պատ­րիար­քը։

Իս­թան­պու­լի մէջ այ­սօր ու­նինք միայն եր­կու ե­պիս­կո­պոս։ Մեր բա­րո­յա­կան ար­ժէք­նե­րուն եւ հաս­կա­ցու­թեան խորթ է՝ ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցի ժա­մա­նա­կա­ւոր քաշք­շուք­նե­րով ա­նոնց մի­ջեւ թշնա­մու­թեան յա­րու­ցու­մը եւ մրցակ­ցու­թեան հրահ­րու­մը։ Ար­դա­րեւ, ընտ­րու­թիւ­նը պի­տի վեր­ջա­նայ, սա­կայն ա­նոնք իբ­րեւ եր­կու տի­պար հո­վիւ, ի­րա­րու ե­րես նա­յե­լով, միաս­նա­կա­նու­թեամբ եւ հա­ւա­տար­մու­թեամբ պի­տի շա­րու­նա­կեն ե­ռան­դով ծա­ռա­յել մե­րազն ժո­ղո­վուր­դին եւ մեր Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ պայ­ծա­ռու­թեան։ Ա­նոնց յա­րա­բե­րու­թեան չմա­շի­լը ու միշտ վե­րա­նո­րո­գուե­լու նե­րուժ մը պար­փա­կե­լը ան­թիւ օ­գուտ­ներ ու­նի մեր Պատ­րիար­քու­թեան ու մե­րազն հա­մայն­քի եր­կա­րա­ժամ­կէտ սպա­սում­նե­րուն տե­սա­կէ­տէ։

Տէր Յի­սուս Քրիս­տո­սի Հրա­շա­փառ Սուրբ Յա­րու­թիւ­նով խորհր­դան­շուած մեծ յոյ­սը մե­զի թող պար­գե­ւէ ի­րա­րու հետ նոր ա­ւե­տիս­ներ փո­խա­նա­կե­լու կա­րե­լիու­թիւ­նը։ Մեր սուր­բե­րու բա­րե­խօ­սու­թեամբ, Բարձ­րեալն Աս­տուած մե­զ թող չզրկէ իր խա­ղա­ղու­թե­նէն, օգ­նու­թե­նէն, ե­րա­նու­թե­նէ ու ո­ղոր­մու­թե­նէն. Ա­մէն։

Զայս յար­գա­նօք ի գի­տու­թիւն կը ծա­նու­ցուի մեր Սուրբ Ե­կե­ղեց­ւոյ բո­լոր զա­ւակ­նե­րուն։

ՊԱՏ­ՐԻԱՐ­ՔՈՒ­ԹԻՒՆ ՀԱ­ՅՈՑ ԹՈՒՐ­ՔԻՈՅ