ԵՒ ԱՐԴԻՒՆՔ…
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի գլխաւոր խմբագիր Արա Գօչունեան կը տեղեկացնէ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնէն.-
Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռի առկայ խնդիրներուն շուրջ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ կազմակերպուած խորհրդակցութիւնները երէկ հասան իրենց աւարտին։ Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի բարձր հովանաւորութեան ներքեւ ծաւալուած քննարկումները ապահովեցին դրական ու շօշափելի արդիւնք մը։ Պատրիարքական ընտրութեան առկախեալ գործընթացին շուրջ տարուած աշխատանքը հնարաւորութիւն ստեղծեց արդէն յստակ հորիզոնի մը ուրուագծման։ Այսինքն, ներկայ պահուն ընդունուած է ժամանակացոյց մը, որու հիման վրայ տրամաբանական ժամկէտներու մէջ, փութով Պոլսոյ Պատրիարքութիւնը պիտի ընէ իրմէ կախեալ ամէն ինչ։ Ժամկէտներու հաւանական շեղման պարագաները հաշուի առնելով՝ երաշխիքներ ալ նախատեսուած են յաջորդելիք փուլերուն համար։
Շուրջ ինն տարիէ ի վեր գործնականօրէն թափուր է Պատրիարքական Աթոռը եւ անցեալ ժամանակահատուածը թրքահայ համայնքին տեսակէտէ դարձաւ երկարատեւ ու մաշեցուցիչ անցումային շրջան մը։ Համայնքէն ներս գոյացան պառակտումներ ու բեւեռացումներ եւ ի վերջոյ անցեալ շաբթուան սկիզբին ծագեցաւ տագնապ մը։
Խորապէս մտահոգիչ այդ իրավիճակին մէջ ամբողջ համայնքը եղաւ տակնուվրայ։ Մասնաւորապէս Պատրիարքական Ընդհանուր Փոխանորդ Տ. Արամ Արք. Աթէշեանի եւ Կրօնական Ժողովի Ատենապետ Տ. Սահակ Եպսկ. Մաշալեանի միջեւ ծագած անհամաձայնութիւնները իրադարձութիւնները բերին հունէ դուրս եւ ընդհանուր առմամբ ամէն ինչ անկառավարելի վիճակ մը ստացաւ։ Թէ՛ համայնքային կեանքը եւ թէ թէկուզ առկախեալ պատրիարքական ընտրութեան գործընթացը անդամալուծուեցան։ Բարեբախտաբար, այդ ծանր իրավիճակին մէջ կար գործօն մը, որ կը ջանար շինիչ ու յամառ ջանքերով ներազդել կացութեան վրայ՝ ճգնաժամի յաղթահարման համար։ Վեհափառ Հայրապետը վերջին օրերուն ամենօրեայ ուշադրութեան առարկայ դարձուց Պոլսոյ Աթոռի հարցերը՝ դրական յորդորներով եւ համերաշխութեան կոչերով։ Ի լրումն այս բոլորին՝ Նորին Սրբութեան բարձր հովանաւորութեան ներքեւ վերջին երկու օրերուն Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ մէկտեղուեցան Պոլսոյ Աթոռի երեք սրբազանները՝ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան, Գերմանիոյ Հայոց Թեմի Առաջնորդ Տ. Գարեգին Արք. Պեքճեան եւ Տ. Սահակ Եպսկ. Մաշալեան։ Այսօր արդէն ակնյայտ է, որ Վեհափառ Հայրապետի բարի կամեցողութեամբ նախաձեռնութիւնը եղած է ճակատագրական եւ ան յաջողած է իր հայրական նրբանկատ ցուցմունքներով հարցերը առաջնորդել լուծման՝ առանց պարտադրանքներու կամ միջամտութիւններու։ Վեհափառ Հայրապետի նպատակասլաց քայլերով՝ Պոլսոյ Պատրիարքութեան երեք սրբազաններուն միջեւ գոյացած է փոխադարձ ըմբռնում մը, վերանորոգուած է վստահութեան ոգին եւ համաձայնութիւն ձեռք բերուած՝ ընտրութեան գործընթացը փութով յառաջ տանելու։
Ինչպէս հաղորդած էինք, մայրավանքէն ներս երէկ առաւօտ շարունակուեցան Նորին Սրբութեան եւ Պոլսոյ Աթոռի երեք սրբազաններուն խորհրդակցութիւնները։ Օր մը առաջ յայտարարուած էր, որ երէկ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան աղբիւրները պաշտօնական յայտարարութիւն մը պիտի կատարէին երկօրեայ քննարկումներու արդիւնքին շուրջ։ Ուստի, ենթադրելի էր, որ խորհրդակցութիւններու վերջին փուլին որոշ աշխատանք պիտի կատարուէր նաեւ այս ուղղութեամբ։ Խորհրդակցութիւններու աւարտին Վեհափառ Հայրապետը եւ մեր երեք սրբազանները Հին վեհարանէն անցան Դիւանատուն, ուր իրենց միացան Գերագոյն հոգեւոր խորհուրդի (ԳՀԽ) անդամ սրբազանները։ Անշուշտ, ԳՀԽ-ի այն անդամները, որոնք կը գտնուին Հայաստանի մէջ։ Այսպէս, Տ. Նաւասարդ Արք. Կճոյեան, Տ. Եզնիկ Արք. Պետրոսեան, Տ. Աբրահամ Արք. Մկրտչեան եւ Տ. Արշակ Եպսկ. Խաչատրեան հանդիպում մը ունեցան Նորին Սրբութեան եւ մեր երեք սրբազաններուն հետ։ Հրաւիրուած էր նաեւ Գուգարաց Թեմի Առաջնորդ Տ. Սեպուհ Արք. Չուլճեան, քանի որ ապագայ պատրիարքական ընտրութեան համար թեկնածու է։ Վեհափառ Հայրապետը բացատրութիւններ տուաւ տարուած աշխատանքին եւ ապահովուած արդիւնքներուն շուրջ։ Կարճ ժամանակ անց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Տեղեկատուութեան համակարգին կողմէ պաշտօնական հաղորդագրութեան մը ձեւաչափով կատարուեցաւ ակնկալուած յայտարարութիւնը, որ նոյնութեամբ հրատարակուած է մեր յարակից սիւնակին մէջ։
Այսպէսով եզրափակուեցաւ Մայր Աթոռի երկօրեայ խտացեալ աշխատանքը, որ յաջողութեամբ պսակուեցաւ Վեհափառ Հայրապետի իմաստուն կարգադրութեան ու կշիռին շնորհիւ։ Յայտարարութիւնը լայն արձագանգ գտաւ մեր համայնքէն, նաեւ ազգային-եկեղեցական շրջանակներէն ներս։
Պոլսոյ Աթոռի երեք սրբազանները այս առաւօտեան շատ կանուխ ժամերուն հրաժեշտ առին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնէն։ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան եւ Տ. Սահակ Եպսկ. Մաշալեան վերադարձան քաղաքս։ Որպէս տարանցիկ ուղեւոր՝ անոնց հետ նոյն օդանաւին մէջ էր նաեւ Տ. Գարեգին Արք. Պեքճեան, որ Իսթանպուլի վրայով ուղեւորուեցաւ դէպի Գերմանիա։