Տե­սո­ղա­կան Աշ­խար­հա­ճա­նա­չո­ղու­թեան Գե­ղա­գի­տա­կան Նշա­նա­կու­թիւ­նը

Անց­նող Յու­նուա­րին «Նոազ Արք» ցու­ցաս­րա­հը ան­գամ մը եւս մաս­նակ­ցե­ցաւ «Արթ սթէյճ Սին­կա­փուր» մի­ջազ­գա­յին ցու­ցա­հան­դէ­սին, ուր ներ­կա­յա­ցուց հոյլ մը գե­ղան­կա­րիչ­նե­րու (Եու­րո­զի, Վահ­րամ Դաւ­թեա­նի, Ռու­բէն Ա­բո­վեա­նի ու Սու­րէն Ոս­կա­նեա­նի) վաթ­սու­նէ ա­ւե­լի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը, ո­րոնք ինչ­պէս միշտ եւ ա­մէ­նու­րեք ար­ժա­նա­ցան ջերմ ու­շադ­րու­թեան եւ բարձր գնա­հա­տանք­նե­րու: Տրուած ըլ­լա­լով, որ Սին­կա­փու­րը Ծայ­րա­գոյն Ա­րե­ւել­քի մշա­կու­թա­յին կա­րե­ւոր կեդ­րոն­նե­րէն կը հա­մարուի, եւ «Արթ սթէյճ Սին­կա­փուր»ի հիմ­նա­դիր տնօ­րէ­նը, նոյ­նինքն «Արթ Պա­զել»ի հիմ­նա­դիրն է յան­ձինս Լո­րեն­ցօ Ռու­տոլ­ֆի, հե­տե­ւա­բար այս կեր­պա­րուես­տի փա­ռա­տօ­նը մեծ վարկ կը վա­յե­լէ ամ­բողջ տա­րած­քաշր­ջա­նին մէջ: Դրա­ցի եր­կիր­նե­րէն (Մա­լե­զիա­յէն, Ին­տո­նե­զիա­յէն, Հա­րա­ւա­յին Քո­րէա­յէն եւ մին­չեւ իսկ Ճա­բո­նէն) բազ­մա­թիւ ա­րուես­տա­սէր­ներ կ՚այ­ցե­լեն հոն: Ա­նոնց­մէ շա­տեր ա­ռա­ջին ան­գամ կը ծա­նօ­թա­նան հայ գե­ղան­կար­չու­թեան եւ ինք­նա­բե­րա­բար կը հե­տաքրք­րուին նաեւ զայն ծնող ժո­ղո­վուր­դի մշա­կոյ­թով ու Հա­յաս­տա­նով: Այս­պէ­սով, հայ մշա­կոյ­թի կա­րե­ւոր մէկ ե­րա­կը ար­դէն իսկ լուրջ ար­մատ­ներ նե­տած կը թուի ըլ­լալ Ծայ­րա­գոյն Ա­րե­ւել­քի մէջ:

Այս տա­րուան «Արթ սթէյճ Սին­կա­փուր»ի ու­շագ­րաւ ե­րե­ւոյ­թը այն էր, որ պե­տու­թեան կող­մէ յա­տուկ կե­ցուածք որ­դեգ­րուած էր ա­շա­կերտ­նե­րու գե­ղա­րուես­տա­կան դաս­տիա­րա­կու­թեան հան­դէպ: Դպրո­ցա­կան օ­րե­րուն իսկ ա­շա­կեր­տու­թիւ­նը խուռ­նե­րամ այ­ցե­լեց այս մի­ջազ­գա­յին վարկ եւ տա­րո­ղու­թիւն ու­նե­ցող ցու­ցա­հան­դէ­սը՝ ի­րենց ու­սու­ցիչ­նե­րուն, եր­բեմն նաեւ տնօ­րէն­նե­րուն ըն­կե­րակ­ցու­թեամբ: Կարգ մը դպրոց­ներ չբա­ւա­րա­րուե­լով ի­րենց մեկ­նա­բա­նու­թիւն­նե­րով ու բա­ցատ­րու­թիւն­նե­րով՝ յանձ­նա­րա­րած էին ա­շա­կերտ­նե­րուն ընտ­րել լա­ւա­գոյն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւ­նը, վեր­լու­ծել զայն եւ հնա­րա­ւո­րու­թեան սահ­ման­նե­րուն մէջ հար­ցազ­րոյց­ներ կա­յաց­նել նաեւ ա­րուես­տա­գէտ­նե­րու եւ կամ ցու­ցաս­րա­հի տէ­րե­րու հետ: Կա­յին նոյ­նի՛սկ ման­կա­պար­տէ­զի պա­տաս­խա­նա­տու­ներ, ո­րոնք կա­րե­ւոր նկա­տե­լով մա­նուկ­նե­րու գե­ղա­գի­տա­կան դաս­տիա­րա­կու­թիւ­նը, ի­րենց հետ բե­րած էին նաեւ փոք­րիկ­նե­րը, ի հար­կին՝ ա­նոնց ծնող­նե­րուն հետ:

Այ­սօր մաս­նա­գէտ­նե­րու կող­մէ ա­պա­ցու­ցուած է, որ ե­րա­խա­նե­րու եւ մա­նուկ­նե­րու աշ­խար­հա­ճա­նա­չո­ղա­կան գլխա­ւոր մի­ջո­ցը տե­սո­ղա­կանն է: Հե­տե­ւա­բար կեր­պա­րուես­տը, այ­սինքն ճար­տա­րա­պե­տու­թիւ­նը, քան­դա­կա­գոր­ծու­թիւնն ու յատ­կա­պէս գե­ղան­կար­չու­թիւ­նը կը կա­րե­ւո­րուին եւ կեն­սա­կան նշա­նա­կու­թիւն կը զգե­նուն ազ­գա­յին-հո­գե­ւոր եւ մար­դա­կեր­տու­մի ա­ռա­քե­լու­թեան մէջ: «Նոազ Արք»ի սկզբա­նէ հե­տա­մուտ ե­ղած է ա­շա­կերտ­ներն ու մա­նուկ­նե­րը ներգ­րա­ւե­լու ցու­ցաս­րահ­նե­րէ ներս: Եւ բնաւ պա­տա­հա­կան չէ, որ ան ե­րի­տա­սարդ­նե­րու կող­քին, ա­տե­նին հրա­տա­րա­կեց ե­րա­խա­նե­րու ա­րուես­տին նուի­րուած գե­ղա­տիպ պատ­կե­րա­գիրք մը՝ «Children՚s Art Museum of Armenia»:

Նմա­նօ­րի­նակ նպա­տակ­ներ կը հե­տապն­դէ մի­ջազ­գա­յին կա­տա­րե­լա­գոր­ծուած սկզբունքնե­րով օժ­տուած «Ին­թըր­մարք» կրթա­կան հաս­տա­տու­թիւ­նը, որ քայլ կը պա­հէ եւ կը գոր­ծակ­ցի այլ եր­կիր­նե­րու (Զուի­ցե­րիոյ, Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րու, Ի­տա­լիոյ, Ֆրան­սա­յի, Հնդկաս­տա­նի, Յոր­դա­նա­նի, Սու­րիոյ, Սէու­տա­կան Ա­րա­բիոյ…) նմա­նօ­րի­նակ կրթա­կան օ­ճախ­նե­րու, ինչ­պէս նաեւ ՄԱԿ-ի պե­տա­կան նա­խա­րա­րու­թիւն­նե­րու եւ հա­մա­պա­տաս­խան հաս­տա­տու­թիւն­նե­րու հետ:

«Ին­թըր­մարք» յա­տուկ ու­շադ­րու­թիւն կը դարձ­նէ գե­ղա­րուես­տի ճամ­բով, մա­նուկ­նե­րու գե­ղա­գի­տա­կան դաս­տիա­րա­կու­թեան, ո­րով­հե­տեւ կը հա­ւա­տայ, որ ազ­գա­յին-հո­գե­ւոր եւ մար­դա­կեր­տու­մի ա­ռա­քե­լու­թեան մէջ կեն­սա­կան դեր կը կա­տա­րեն «Մա­նու­կին ու­ղե­ղին հանգ­րուա­նա­յին կազ­մա­ւո­րու­մի ըն­կա­լու­մը եւ աչ­քի ու տե­սո­ղա­կան ազ­դե­ցու­թիւ­նը այդ, այ­սինքն՝ ու­ղե­ղին, կազ­մա­ւո­րու­մի հո­լո­վոյ­թին մէջ»: Ի վեր­ջոյ, գե­ղա­գի­տա­կան ճշգրիտ ու ճի՛շդ ժա­մա­նա­կին տրուած դաս­տիա­րա­կու­թիւ­նը ոչ միայն կը նրբաց­նէ ու կը զար­գաց­նէ մա­նու­կին ճա­շակն ու ե­րե­ւա­կա­յու­թիւ­նը, այ­լեւ կը խթա­նէ ա­նոր ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան ձգտում­նե­րը, ո­րոնք կը շա­րու­նա­կուին մին­չեւ հա­սու­նու­թիւն ու ան­դին…

Առ այդ, իբ­րեւ ա­ռա­ջին գործ­նա­կան քայլ, «Ին­թըր­մարք» կեդ­րո­նը, գոր­ծակ­ցու­թեամբ «Նոազ Արք» ցու­ցաս­րա­հին, կազ­մա­կեր­պած է բարձ­րա­ճա­շակ գե­ղան­կար­չա­կան ցու­ցա­հան­դէս մը՝ Ֆա­նա­րի իր կեդ­րո­նին մէջ, ո­րուն բա­ցու­մը տե­ղի պի­տի ու­նե­նայ ե­րեք­շաբ­թի, 28 մար­տի  ե­րե­կո­յեան ժա­մը 7.00-ին, հո­վա­նա­ւո­րու­թեամբ Մշա­կոյ­թի նա­խա­րար Տքթ. Ղաթ­թաս Խու­րիի:

Ցու­ցադ­րու­թեան դրուած են տար­բեր բնոյ­թի եւ տար­բեր ճա­շա­կի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­ներ, ինչ­պէս՝ տպա­ւո­րա­պաշ­տա­կան (Է­դիկ Բեր­դեան), ժա­մա­նա­կա­կից  վի­պա­պաշ­տա­կան (Սու­րէն Ոս­կա­նեան), ան­հե­թեթ գե­րի­րա­պաշ­տա­կան (Դա­ւիթ Դաւ­թեան) եւ վե­րա­ցա­պաշ­տա­կան (Վա­հան Ռու­մէ­լեան): Ցու­ցան­մոյշ­նե­րը յա­տուկ ընտ­րուած են թէ՛ փոք­րե­րու եւ թէ մե­ծե­րու հա­մար հա­ւա­սա­րա­պէս: Այն­պէս որ, ծնող­ներ կրնան այ­ցե­լել ցու­ցա­հան­դէ­սը ի­րենց մա­նուկ­նե­րուն, նոյ­նիսկ՝ նո­րա­ծին­նե­րուն հետ, իսկ դա­սա­տու­ներ՝ ի­րենց ա­շա­կեր­տու­թեան հետ:

Յի­շեալ չորս ա­րուես­տա­գէտ­ներն ալ մի­ջազ­գայ­նօ­րէն գնա­հա­տուած գե­ղան­կա­րիչ­ներ են: Ա­նոնք մաս­նակ­ցած են բազ­մա­թիւ մի­ջազ­գա­յին փա­ռա­տօն­նե­րու՝ սկսեալ Փե­քի­նէն ու Սին­կա­փու­րէն մին­չեւ եւ­րո­պա­ներն ու ա­մե­րի­կա­նե­րը…

«Ազդակ», Լիբանան