ԱՇԽՈՅԺ ՄԻՋՆՈՐԴՈՒԹԻՒՆ

Ռու­սաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րա­րու­թիւ­նը ե­րէկ հան­դէս ե­կաւ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան վե­րա­բե­րեալ յայ­տա­րա­րու­թիւ­նով մը։ Այս առ­թիւ շեշ­տուե­ցաւ, թէ Մոս­կուա հա­սա­նե­լի բո­լոր մի­ջոց­նե­րը կ՚օգ­տա­գոր­ծէ հա­կա­մարտ կող­մե­րուն միջ­նոր­դա­կան օ­ժան­դա­կու­թիւն ցու­ցա­բե­րե­լու հա­մար, նե­րա­ռեալ բարձր մա­կար­դա­կի հան­դի­պում­նե­րը։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, ռու­սա­կան կող­մի յայ­տա­րա­րու­թեան մէջ ընդգ­ծուած է, որ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման շուրջ առ­կայ բարդ ի­րադ­րու­թեան լոյ­սին ներ­քեւ Ռու­սաս­տան աշ­խոյժ դեր խա­ղա­ցած է հա­կա­մարտ կող­մե­րուն միջ­նոր­դա­կան օ­ժան­դա­կու­թիւն ցու­ցա­բե­րե­լու հար­ցին մէջ՝ այս ուղ­ղու­թեամբ օգ­տա­գոր­ծե­լով հա­սա­նե­լի բո­լոր մի­ջոց­նե­րը, նե­րա­ռեալ՝ ա­մե­նա­բարձր ու բարձր մա­կար­դա­կի հան­դի­պում­նե­րը։ Հա­մա­պա­տաս­խան նա­խա­ձեռ­նու­թիւն­նե­րը հան­գա­մա­նօ­րէն քննար­կուած են Ռու­սաս­տա­նի Նա­խա­գահ Վլա­տի­միր Փու­թի­նի՝ Ապ­րի­լին Ե­րե­ւան եւ Յու­նի­սին Պա­քու կա­տա­րած այ­ցե­լու­թիւն­նե­րուն ըն­թաց­քին։ Նման քննար­կում­ներ ծա­ւա­լ­ւած են նաեւ Հա­յաս­տա­նի եւ Ատրպէյ­ճա­նի ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար­նե­րուն հետ՝ հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար Ապ­րի­լին եւ Մա­յի­սին ա­նոնց կող­մէ Մոս­կուա տրուած պաշ­տօ­նա­կան այ­ցե­լու­թիւն­նե­րուն ժա­մա­նակ։ Ըստ նոյն յայ­տա­րա­րու­թեան, Դեկ­տեմ­բե­րի սկիզ­բին Պելկ­րա­տի մէջ ԵԱՀԿ-ի ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար­նե­րու խոր­հուր­դի նիս­տին ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ եր­կիր­նե­րու (Ռու­սաս­տան, Ա­մե­րի­կա­յի Միա­ցեալ Նա­հանգ­ներ, Ֆրան­սա) պա­տուի­րա­կու­թիւն­նե­րու ղե­կա­վար­նե­րու յայ­տա­րա­րու­թեան մէջ ամ­րագ­րուած է կող­մե­րուն ուղ­ղեալ հաս­տա­տա­կամ կո­չը՝ հաս­տա­տել հա­ւա­տար­մու­թիւ­նը հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ լուծ­ման եւ առ­կայ ա­ռա­ջարկ­նե­րու հի­ման վրայ շա­րու­նա­կել հա­մա­պար­փակ կար­գա­ւոր­ման հաս­նե­լու նպա­տակաուղ­ղուած աշ­խա­տան­քը։

Վեր­ջին օ­րե­րուն, Հա­ւա­քա­կան անվ­տան­գու­թեան պայ­մա­նագ­րի կազ­մա­կեր­պու­թեան (ՀԱՊԿ) ընդ­հա­նուր քար­տու­ղար Նի­քո­լայ Պոր­տիու­ժա եւս կոչ ուղ­ղեց՝ կան­խել Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան հե­տա­գայ շի­կա­ցու­մը։ Ըստ ի­րեն, հա­կա­մար­տու­թեան գօ­տիէն ներս առ­կայ ի­րա­վի­ճա­կը խոր մտա­հո­գու­թեան պատ­ճառ կը դառ­նայ։ «Մենք մեծ տագ­նա­պով կը հե­տե­ւինք այն զար­գա­ցում­նե­րուն, ո­րոնք տե­ղի կ՚ու­նե­նան Կով­կա­սի մէջ։ Յատ­կա­պէս ղա­րա­բա­ղեան հա­կա­մար­տու­թեան վե­րա­բե­րեալ՝ շփման գծին վրայ ար­դէն ծանր զի­նա­տե­սակ­ներ կ՚օգ­տա­գոր­ծուին, հրա­սայ­լեր կ՚օգ­տա­գործուին, կան մարդ­կա­յին զո­հեր։ Ես կը կար­ծեմ, որ մեր պե­տու­թիւն­նե­րու քա­ղա­քա­կան մի­ջոց­նե­րը պէտք է օգ­տա­գոր­ծել ու բա­ցար­ձակ պէտք չէ թոյլ տալ ի­րա­վի­ճա­կի ա­պա­կա­յու­նաց­ման, որ­պէս­զի այ­սօր ար­դէն բա­ւա­կան թէժ փու­լի մէջ գտնուող հա­կա­մար­տու­թիւ­նը չվե­րա­ծուի լայ­նա­ծա­ւալ ռազ­մա­կան բախ­ման», ը­սաւ Պոր­տիու­ժա եւ ա­ւել­ցուց, թէ նախ եւ ա­ռաջ անհ­րա­ժեշտ է գոր­ծադ­րել քա­ղա­քա­կան լծակ­նե­րը, օգ­տա­գոր­ծել պե­տու­թիւն­նե­րու ղե­կա­վար­նե­րուն հե­ղի­նա­կու­թիւ­նը։

Ղա­րա­բա­ղեան հա­կա­մար­տու­թեան գօ­տիէն ներս ի­րադ­րու­թեան սրման կա­պակ­ցու­թեամբ մտա­հո­գու­թիւն յայտ­նե­լու ա­ռըն­թեր, Նի­քո­լայ Պոր­տիու­ժա մեկ­նա­բա­նեց լայ­նա­ծա­ւալ պա­տե­րազ­մի մը սկսե­լու հա­ւա­նա­կա­նու­թիւ­նը եւ ը­սաւ. «Այ­սօր սա շատ սար­սա­փե­լի հե­ռան­կար մըն է, ո­րով­հե­տեւ պի­տի բո­ցա­վա­ռէ ամ­բողջ Կով­կա­սը»։

Մոս­կուա­յէն հնչած այս յայ­տա­րա­րու­թիւն­նե­րու մթնո­լոր­տին մէջ, Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան ե­րէկ այ­ցե­լեց Հա­յաս­տան-Ատր­պէյ­ճան սահ­մա­նը։ Հայ­կա­կան զի­նեալ ու­ժե­րու յա­ռա­ջա­պահ դիր­քե­րը այ­ցե­լե­լով Նալ­պան­տեան ծա­նօ­թա­ցաւ ընդ­հա­նուր կա­ցու­թեան։ Զի­նուոր­նե­րուն հետ եր­կա­րա­տեւ զրոյց մը ի­րա­կա­նա­ցուց Նալ­պան­տեան, որ խօ­սե­ցաւ հիմ­նախնդ­րի կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղու­թեամբ Ե­րե­ւա­նի կող­մէ գոր­ծադ­րուող ջան­քե­րուն, այլ եր­կիր­նե­րու հետ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն, տա­րած­քաշր­ջա­նա­յին խնդիր­նե­րու վե­րա­բե­րեալ Ե­րե­ւա­նի մօ­տե­ցում­նե­րուն շուրջ։ Նա­խա­րա­րը պա­տաս­խա­նեց նաեւ սպա­նե­րու եւ զի­նուոր­նե­րու զա­նա­զան հար­ցում­նե­րուն։ Ան վստա­հե­ցուց, որ հայ դի­ւա­նա­գէտ­նե­րը պի­տի շա­րու­նա­կեն ի­րենց ջան­քե­րը՝ յա­րա­տեւ խա­ղա­ղու­թեան եւ կա­յու­նու­թեան ամ­րապնդ­ման նպա­տա­կով։

Հարկ է նշել, որ վեր­ջին օ­րե­րուն Հա­յաս­տա­նի պե­տա­կան ա­ւա­գա­նիի գլխա­ւոր դէմ­քերն ու կա­ռա­վա­րու­թեան ան­դամ­նե­րը ի­րե­րա­յա­ջորդ զօ­րա­մա­սեր կ՚այ­ցե­լեն՝ Ա­մա­նո­րի առ­թիւ։

Միւս կող­մէ, Ատր­պէյ­ճա­նի Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Զա­քիր Հա­սա­նով յայ­տա­րա­րեց, որ 2016 թուա­կա­նին պի­տի սկսին «Ղա­րա­բա­ղի հո­ղը պի­տի այ­րի հայ զաւ­թիչ­նե­րու ոտ­քե­րուն տակ» նա­խա­բա­նով։