ԷՐՏՈՂԱՆ ՌԻԱՏԻ ՄԷՋ

Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գահ Րէ­ճէպ Թայ­յիպ Էր­տո­ղան դէ­պի Ռիատ պաշ­տօ­նա­կան այ­ցե­լու­թիւն մը տուաւ՝ Սէու­տա­կան Ա­րա­բիոյ Սել­ման Պին Ապ­տիւ­լա­զիզ Էլ Սուուտ թա­գա­ւո­րի հրա­ւէ­րին ըն­դա­ռաջ։ Էլ Եա­մա­մա պա­լա­տին մէջ տե­ղի ու­նե­ցան նա­խա­գա­հին եւ թա­գա­ւո­րին բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րը։ Պաշ­տօ­նա­կան աղ­բիւր­նե­րու հա­ղոր­դում­նե­րով, այս առ­թիւ շեշ­տուե­ցաւ, թէ եր­կու եր­կիր­նե­րը կը հա­մա­րուին բա­րե­կամ, եղ­բայր ու ռազ­մա­վա­րա­կան գոր­ծըն­կեր, հե­տե­ւա­բար Թուր­քիոյ եւ Սէու­տա­կան Ա­րա­բիոյ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը մեծ կա­րե­ւո­րու­թիւն կը ներ­կա­յաց­նէ՝ երբ տա­րած­քաշր­ջա­նը կ՚անց­նի նուրբ գոր­ծըն­թա­ցէ մը։ Այս բո­լո­րի հի­ման վրայ պայ­մա­նա­ւո­րուա­ծու­թիւն գո­յա­ցաւ, որ­պէս­զի Թուր­քիոյ եւ Սէու­տա­կան Ա­րա­բիոյ մի­ջեւ ստեղ­ծուի Բարձր մա­կար­դա­կով ռազ­մա­վա­րա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան խոր­հուրդ մը։

Ըստ «Ա­նա­տո­լու» գոր­ծա­կա­լու­թեան, հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հը եւ թա­գա­ւո­րը կանգ ա­ռին տնտե­սու­թեան, ա­ռեւ­տու­րի եւ ու­ժա­նիւ­թի բնա­գա­ւառ­նե­րուն գլխա­ւո­րու­թեամբ երկ­կող­մա­նի յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն բո­լոր ուղ­ղու­թիւն­նե­րով թափ տա­լու կա­րե­ւո­րու­թեան վրայ։ Կող­մե­րը կար­ծի­քի փո­խա­նա­կում­ներ ու­նե­ցան տա­րած­քաշր­ջա­նի ի­րադ­րու­թեան շուրջ, մաս­նա­ւոր ու­շադ­րու­թեան ա­ռար­կայ դարձ­նե­լով Սու­րիան, Ի­րա­քը եւ Ե­մէ­նը։ Հարկ է նշել, որ տա­րած­քաշր­ջա­նա­յին խնդիր­նե­րու պա­րա­գա­յին կը հա­մընկ­նին Ան­գա­րա­յի եւ Ռիա­տի մօ­տե­ցում­նե­րը։ Այս ամ­բող­ջին մէջ Թուր­քիա եւ Սէու­տա­կան Ա­րա­բիա հա­մո­զուած են նաեւ, թէ ան­կա­րե­լի է Սու­րիոյ մէջ ան­ցու­մա­յին գոր­ծըն­թաց մը ի­րա­կա­նաց­նել՝ Պե­շար Է­սա­տի ղե­կա­վա­րու­թեան պայ­ման­նե­րուն ներ­քեւ։ Կող­մե­րը շեշ­տե­ցին նաեւ, թէ ա­նըն­դու­նե­լի է իս­լա­մը ա­հա­բեկ­չու­թեան հետ նոյ­նաց­նե­լու հա­կու­մը ու բաց աս­տի ան­կա­րե­լի է ձեռ­նու­նայն մնալ այն ա­հա­բեկ­չա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու պա­րա­գա­յին, ո­րոնք կը չա­րա­շա­հեն իս­լա­մի հաս­կա­ցու­թիւն­նե­րը։

Ըստ քա­ղա­քա­կան մեկ­նա­բան­նե­րուն, Էր­տո­ղա­նի այս այ­ցե­լու­թիւ­նը նոր թափ պի­տի ա­պա­հո­վէ Թուր­քիա-Սէու­տա­կան Ա­րա­բիա յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն։ Ան ե­րէկ ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կի վրայ հիւ­րըն­կա­լուե­ցաւ Ռիա­տի մէջ եւ այս այ­ցե­լու­թեան վե­րա­բե­րեալ հիմ­նա­կան ակն­կա­լու­թիւն­նե­րէն մին այն է, որ ու­ժա­նիւ­թի բնա­գա­ւա­ռէն ներս կրնան ար­ձա­նագ­րուիլ լուրջ ար­դիւնք­ներ։ Հա­ւա­նա­կան է, որ Սէու­տա­կան Ա­րա­բիա յա­ռա­ջի­կայ շրջա­նին յա­ռա­ջա­տար դիրք մը ու­նե­նայ՝ Թուր­քիոյ ու­ժա­նիւ­թի մա­տա­կա­րար­ման մի­ջոց­նե­րու տե­սա­կա­ւոր­ման ա­ռու­մով։

Ռիա­տի շփում­նե­րը ա­ւար­տե­լէ վերջ Էր­տո­ղան ե­րէկ ե­րե­կո­յեան ժա­մե­րուն ան­ցաւ Ճիտ­տէ։