ԹԱՓԱՆՑԻԿ ՈՒ ՄՐՑԱԿՑԱՅԻՆ

Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի մէջ շա­բա­թա­վեր­ջին տե­ղի ու­նե­ցած խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րուն ար­ձա­գանգ­նե­րը կը շա­րու­նա­կուին։ Մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թիւ­նը թէեւ կան­խաւ յայտ­նած է, թէ պի­տի չճանչ­նայ ընտ­րու­թիւն­նե­րուն ար­դիւն­քը, բայց եւ այն­պէս գործ­նա­կա­նօ­րէն Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դը ար­դէն վե­ցե­րորդ ան­գամ ընտ­րած է իր երկ­րին խորհր­դա­րա­նը։ Մինչ այդ, ընտ­րու­թիւն­նե­րուն հե­տե­ւած մի­ջազ­գա­յին դի­տորդ­ներն ալ դրա­կան գնա­հա­տա­կան­ներ կու տան Ար­ցա­խի ընտ­րու­թիւն­նե­րուն հա­մար։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, Ար­ցա­խի ընտ­րու­թիւն­նե­րուն հե­տե­ւած Եւ­րո­խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րէն բաղ­կա­ցեալ մի­ջազ­գա­յին դի­տոր­դա­կան ա­ռա­քե­լու­թեան ղե­կա­վար Ֆրանք Էն­կէլ ե­րէկ խօ­սե­ցաւ ընտ­րու­թիւն­նե­րու դրա­կան ար­դիւն­քին շուրջ։ «Եւ­րո­խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րուն զար­մանք պատ­ճա­ռած է դիր­քո­րո­շու­մը այն եր­կիր­նե­րուն, ո­րոնք Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ընտ­րու­թիւն­նե­րը չեն ճանչ­նար», ը­սաւ Ֆրանք Էն­կէլ եւ ա­ւել­ցուց, թէ ար­ցախ­ցի­նե­րը ճիշդ վա­րուած են՝ ի­րենց ձայ­նը բարձ­րաց­նե­լով յստակ, ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան, թա­փան­ցիկ, ա­զատ եւ ար­դար ձե­ւով։

Նոյն ընտ­րու­թիւն­նե­րուն ըն­թաց­քին դի­տոր­դա­կան ա­ռա­քե­լու­թիւն ի­րա­կա­նա­ցու­ցած «Հա­յաս­տա­նի եւ­րո­պա­ցի բա­րե­կամ­ներ» կազ­մա­կեր­պու­թեան ղե­կա­վար Է­տուար­տօ Լո­րեն­ցօ Օ­չուան ալ ե­րէկ «Ար­մէնփ­րէս»ի մա­մու­լի սրա­հին մէջ հան­դէս ե­կաւ յայ­տա­րա­րու­թիւն­նե­րով եւ ը­սաւ, թէ ընտ­րու­թիւն­նե­րը չճանչ­նա­լու խնդի­րը ա­ռա­ջին հեր­թին այդ դի­րո­քո­րո­շու­մը որ­դեգ­րած երկ­րի­նե­րու հարցն է։ «Ա­ռա­ւել կա­րե­ւոր է, որ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ժո­ղո­վուր­դը կար­գա­պա­հօ­րէն կ՚օգ­տուի իր ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ի­րա­ւունք­նե­րէն՝ ընտ­րե­լով այն մար­դի­կը, ո­րոնք կը փա­փա­քին, որ զի­րենք ներ­կա­յաց­նեն յա­ջորդ հինգ տա­րի­նե­րուն ըն­թաց­քին», ը­սաւ ան։

Է­տուար­տօ Լո­րեն­ցօ Օ­չուա միեւ­նոյն ժա­մա­նակ ող­ջու­նեց Ար­ցա­խի ընտ­րու­թիւն­նե­րուն կա­պակ­ցու­թեամբ ԵԱՀԿ-ի կող­մէ կա­տա­րուած յայ­տա­րա­րու­թիւ­նը։ Ըստ ի­րեն, այդ յայ­տա­րա­րու­թիւ­նը թէեւ երկ­չոտ է, սա­կայն կը հա­մա­րուի նշա­նա­կա­լի քայլ մը։

Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րուն մաս­նակ­ցու­թեան հա­մե­մա­տու­թիւ­նը հա­սաւ 70.6 տո­կո­սի։ Ար­ցա­խի Կեդ­րո­նա­կան ընտ­րա­կան յանձ­նա­ժո­ղո­վին կող­մէ հրա­պա­րա­կուած տուեալ­նե­րով, նուա­զա­գոյն հինգ տո­կո­սի շե­մը յաղ­թա­հա­րած է քուէար­կու­թեան մաս­նակ­ցած եօթ կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րէն հին­գը։

Օ­չուա­յի վե­րո­յի­շեալ ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րուն զու­գա­հեռ, նոյն ա­սու­լի­սին ըն­թաց­քին, Եւ­րո­խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րէն Ֆրանք Էն­կէլ ա­ւել­ցուց, թէ ինք բա­ցար­ձակ դի­մադ­րու­թիւն ու­նի Ատր­պէյ­ճա­նի խա­ւեա­րին դէմ։ Ըստ ի­րեն, Ատր­պէյ­ճան գոր­ծի դնե­լով իր ելմ­տա­կան մի­ջոց­նե­րը, կը ձգտի խո­չըն­դո­տել Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րուն հե­տե­ւած Եւ­րո­խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րուն աշ­խա­տան­քը, սա­կայն այս ուղ­ղու­թեամբ ձա­խո­ղած է։ «Ես բա­ցար­ձակ դի­մադ­րու­թիւն ու­նիմ Ատր­պէյ­ճա­նի խա­ւեա­րին դէմ։ Ա­նոնք գու­ցէ ու­նին ելմ­տա­կան բա­զում մի­ջոց­ներ ի­րենց նպա­տակ­նե­րուն հաս­նե­լու հա­մար, սա­կայն մեր մի­ջոց­ներն են ար­դա­րու­թիւնն ու մեր գա­ղա­փար­նե­րը։ Ֆրանք Էն­կէլ յի­շե­ցուց, թէ ան­ցեալ տա­րի եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նէ ներս Ար­ցա­խի բա­րե­կա­մու­թեան խում­բի ստեղծ­ման ժա­մա­նակ եւս ի­րենք դար­ձած էին Ատր­պէյ­ճա­նի լրա­տուա­մի­ջոց­նե­րուն թի­րա­խը։ Միեւ­նոյն ժա­մա­նակ ան ընդգ­ծեց, որ Ար­ցա­խի ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան չա­փա­նիշ­նե­րը ա­ւե­լի գե­րա­կայ են բաղ­դատ­մամբ «ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան» Ատր­պէյ­ճա­նի։ Իր տպա­ւո­րու­թեամբ, ընտ­րու­թիւն­նե­րը ան­ցած են կա­տա­րեալ ու հա­մա­կար­գուած, թա­փան­ցիկ, ինչ­պէս նաեւ հա­մա­պա­տաս­խան մի­ջազ­գա­յին ու եւ­րո­պա­կան չա­փա­նիշ­նե­րուն։

Միւս կող­մէ, Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ե­դուարդ Նալ­պան­տեանն ալ յայտ­նեց, որ Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դը ա­պա­ցու­ցա­նեց իր ճա­կա­տա­գի­րը տնօ­րի­նե­լու վճռա­կա­նու­թիւ­նը։ Ըստ նա­խա­րա­րին, Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րը ան­ցան ա­զատ եւ մրցակ­ցա­յին պայ­ման­նե­րու ներ­քեւ։

«Ող­ջու­նե­լի է ընտ­րու­թիւն­նե­րուն մի քա­նի տաս­նեակ մի­ջազ­գա­յին դի­տորդ­նե­րու ներ­կա­յու­թիւ­նը եւ ա­նոնց գնա­հատ­մամբ՝ ընտ­րու­թիւն­նե­րը ան­ցած են կազ­մա­կերպուած, թա­փան­ցիկ ու մի­ջազ­գա­յին չա­փա­նիշ­նե­րուն հա­մա­պա­տաս­խան», ա­ւել­ցուց Եդուարդ Նալ­պան­տեան։

Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րուն ըն­դա­ռաջ, Փա­րի­զի մէջ, ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը ա­ռան­ձին հան­դի­պում­ներ ու­նե­ցած էին Ե­դուարդ Նալ­պան­տեա­նի եւ Ա-տըր­պէյ­ճա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Էլ­մար Մա­մէ­տեա­րո­վի հետ։ Այդ հան­դի­պում­նե­րէն վերջ միջ­նորդ­նե­րը հան­դէս ե­կած էին հա­մա­տեղ յայ­տա­րա­րու­թիւ­նով մը, ո­րու բո­վան­դա­կու­թեան մէջ ար­ձա­նագ­րած էին, թէ կը ճանչ­նան Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դի՝ իր իսկ ա­պա­գան ո­րո­շե­լու ի­րա­ւուն­քը։

ՊՐԻՒՔ­ՍԷ­ԼԷՆ ԱՐ­ՁԱ­ԳԱՆԳ

Այս բո­լո­րէն վերջ Եւ­րո­միու­թիւնն ալ յայ­տա­րա­րու­թիւ­նով մը հան­դէս ե­կաւ Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րուն շուրջ։ ԵՄ-ի կող­մէ տա­րա­ծուած հա­ղոր­դակ­ցու­թեան մէջ նշուած է, թէ ընտ­րու­թիւ­նը չի կրնար կան­խո­րո­շել Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հե­տա­գայ կար­գա­վի­ճա­կին հար­ցը։ ԵՄ հաս­տա­տա­կա­մօ­րէն կ՚ա­ջակ­ցի կար­գա­վի­ճա­կի հար­ցին շուրջ յա­ռա­ջըն­թաց ար­ձա­նագ­րե­լու եւ հա­մընդ­հա­նուր խա­ղաղ բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րու հաս­նե­լու հար­ցին մէջ ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի եւ ա­նոր հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րու ջան­քե­րուն։ ԵՄ պատ­րաստ է նաեւ հե­տա­գա­յին ալ ա­ջակ­ցիլ հա­կա­մար­տու­թեան շու­տա­փոյթ խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղեալ ջան­քե­րուն։