ՄԱՀՄՈՒՏ ՏԷՐՈՒԻՇԷՆ ՀԻՆԳ ՔԵՐԹՈՒԱԾ

ԵՐԱՆԻ ՔԱՐ Մ՚ԸԼԼԱՅԻ

Չեմ գթար ոչ մէկ բանի
Ոչ երէկը կ՚անցնի, ոչ վաղը կը ժամանէ,
Ոչ ներկաս կը յառաջանայ կամ ետ կը մնայ:
Ոչինչ կը պատահի ինծի:
Երանի քար մ՚ըլլայի,- ըսի,- երանի՝
Քար մը, որ ջուրը փայլեցնէր զիս
Կանաչէի, դեղնէի... դրուէի խուցի մը մէջ
... Քանդակի մը պէս կամ քանդակի փորձեր կատարուած կտորի մը
Կամ նիւթի մը, որմէ կարեւոր բան մը կը ստեղծուի
... Անկարեւորին ժամավաճառութենէն անդին:

Երանի քար մ՚ըլլայի,
Որ ատելութիւն ունենայի որեւէ բանի:

ՄԵՏԱՔՍԵԱՅ ՇՂԱՐՇԸ

Ծառի մը ճիւղին վրայ մետաքսեայ շղարշ մը կայ:
Հոսկէ աղջիկ մը անցաւ,
Կամ հով մը՝ իրեն փոխարէն
Եւ կախեց շղարշը ծառին:
Ասիկա լուր մը չէ, այլ
Յամրաքայլ բանաստեղծի մը
Քերթուածին սկիզբն է, որ
Սիրոյ զօրութեամբ փրկուած է ցաւէն.
Ան սկսաւ շղարշը դիտել -հեռուէն-
Բնութեան հմայիչ տեսարանի մը պէս.
Ինքզինք տեղաւորեց այդ տեսարանին մէջ:

Բարձրահասակ ուռին եւ մետաքսեայ շղարշը:
Կը նշանակէ, որ աղջիկը իր սիրոյն ամրան կը հանդիպէր,
Չոր խոտին վրայ կը նստէին:
Կը նշանակէ նաեւ, որ անոնք թռչունները
Գաղտնի պսակի մը կը հրաւիրէին,
Լայնատարած հորիզոնը դէմերնին
Այս թռչելու ցանկութիւն արթնցնող բլուրին վրայ:
Թերեւս ըսաւ աղջկան.
«Կը կարօտնամ քեզ. երբ հետս ես, կարծես հեռու ըլլաս»:
Թերեւս աղջիկը պատասխանեց.
«Կը գրկեմ քեզ. երբ հեռու ես, կարծես գիրկս ըլլաս»:
Թերեւս ըսաւ աղջկան.
«Նայուածքդ կը հիւծէ զիս, մեղեդիի կը վերածէ»:
Թերեւս ըսաւ տղուն.
«Ձեռքդ երբ... ծունկերուս վրայ ըլլայ
Ժամանակը կը քրտնեցնէ. շոյէ զիս, որ հիւծիմ»:

Եւ բանաստեղծը շարունակեց մեկնաբանել մետաքսեայ շղարշը,
Առանց իսկ նկատելու, որ ան քալող ամպ մըն էր,
Զուգադիպութիւն մը, արեւնամուտին ծառին ճիւղերուն մէջէն անցնող:

ՊԱՏԿԵՐՆ ՈՒ ՇՐՋԱՆԱԿԸ

Պատկերին շրջանակը եթէ կտրուի,
Թեթեւ երկրաշարժի մը պատճառով,
Կը տանիս պատկերը վարպետ շրջանակներ կազմողի մը,
Ան թերեւս աւելի գեղեցիկ շրջանակ մը անցընէ պատկերին,
Բայց եթէ պատկերը այլակերպի
Մասնագիտական արատի մը գոյութեամբ
Եւ շրջանակը անվնաս մնայ,
Անոր պէտքը չես ունենար
Միայն եթէ վառարանին փայտը պակսի..

Նոյնն է միտքը.
Եթէ շրջանակը ընդհատի
Աւելի զօրեղ եւ տոկուն շրջանակ մը կը գտնես,
Բայց եթէ միտքը ընդհատի,
Այն ատեն առողջ շրջանակը կը մնայ ցաւոտ յուշ մը,
Կը պահես զայն, այնպէս ինչպէս
Յուսախաբ հովիւը կը պահէ
Իր հօտէն ոչխարի մը զանգակը,
Զոր գայլը յօշոտած էր:

ԸՍԱՒ ԻՐԵՆ

«Գիշերը կարօտին պատմութիւնն է, դուն իմ գիշերն ես»-
Ըսիր եւ լքեցիր զիս
... Թողեցիր իմ եւ քու ցուրտ գիշերները:

Ձմեռը պիտի ցաւցնէ զիս ու յուշերդ,
Շուշաններովս բուրաւէտ հովը պիտի ցաւցնէ քեզ:
Հոգ չէ.
Պիտի սիրեմ առաջին անցորդը,
Որ կ՚արտասուէ անմտօրէն զինք դուրս թափողի մը համար,
Ինչպէս՝ դուն ըրիր.
Ես եւ օտարականը պիտի հոգանք մեր
Գիշերները ու լուսաւորենք զանոնք,
Պիտի կառուցենք մեր փոքրիկ յաւերժութիւնը...
Ես եւ օտարականը խնամքով պիտի ընտրենք
Մեր անկողիններն ու զգայարանքը.
Թերեւս ես եւ օտարականը միասին երգենք
Այն սիրոյ ոտանաւորը, որ ինծի նուիրեցիր՝
«Գիշերը կարօտին պատմութիւնն է, դուն իմ գիշերն ես»:

ԱՅԴ ԲԱՌԸ

Հաւնեցաւ բառ մը,
Բառարանը բացաւ,
Չգտաւ զայն
... Նոյնիսկ մշուշոտ նշանակութիւն մը,
Բայց անիկա գիշերները իր մէջ բնակեցաւ
Եւ դարձաւ անորոշ հոգեվիճակին
Ներդաշնակ երաժշտութիւնը:

Ըսաւ. Բանաստեղծ մը ըլլալու է
Եւ իմաստի ամբողջացում մը, որ
Մութ գիշերներուն սեմը
Կարմիրով ու կանաչով կը պատէ...
Ի՞նչ է.
Գտաւ իմաստը
Եւ իրմէ կորսուեցաւ այդ բառը:

Քերթուածները առնուած են Մահմուտ Տէրուիշի «Թիթեռին հետքը» գիրքէն, հրատարակուած Պէյ­րութ՝ 2008-ին:

ԱՆԻ ԲՐԴՈՅԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ