ԶԱՏԻԿ ՄԸՆ ԱԼ ԱՆՑԱՒ

Զա­տիկ մըն ալ ան­ցաւ, գնաց: Մեր կեան­քի տօ­նա­կան ա­ռիթ­նե­րէն հատ մը եւս գլո­րե­ցաւ: Կեանք: Ի՞նչ է ար­դեօք ա­նի­կա: Կը խօ­սինք, կը հա­ղոր­դակ­ցինք մեր հա­րա­զատ­նե­րուն հետ, բո­լո­րը հե­ռու, փառք կու տանք Բարձ­րեա­լին, որ կան գո­նէ այս հա­մա­ցան­ցա­յին հա­ղոր­դակ­ցու­թեան մի­ջոց­նե­րը: Ժա­մեր շա­րու­նակ կը խօ­սինք, ա­ռա­ջուան պէս հաւկ­թա­խաղն ալ տե­ղի կ՚ու­նե­նայ հե­ռա­կայ կար­գով: Կը յի­շենք ապ­րող­ներն ու մա­հա­ցող­նե­րը, ի­րենց լա­ւով ու վա­տով, կը վե­րապ­րինք. մենք մեզ կը գտնենք մերթ ան­ցեա­լին գիր­կը, մերթ՝ ներ­կա­յին, մերթ ա­պա­գան կ՚ուրուագ­ծուի մեր մտա­պատ­կե­րի պաս­տա­ռին վրայ:

Ան­ցեա­լը... ճոխ, մա­քուր, ե­րա­նե­լի ու ան­մեղ էր կար­ծես կամ ալ մա­նու­կի մը ըն­կալ­մամբ այդ­պէս էր: Մար­դիկ ա­ւան­դու­թեան ու հա­ւատ­քի շա­րու­նա­կու­թիւնն է որ կը կա­տա­րէին այ­ցե­լու­թիւն­նե­րով, շնոր­հա­ւո­րանք­նե­րով ու փո­խա­դարձ հիւ­րա­սի­րու­թիւն­նե­րով: Քրիս­տո­սի Ծննդեան ու Յա­րու­թեան տօ­նե­րով հա­ղոր­դակ­ցու­թեան թար­մա­ցում մը տե­ղի կ՚ու­նե­նար մար­դոց մի­ջեւ, նո­րո­գու­թիւն մը թե­րեւս, հի­նին վրայ նոր շող մը: Ան­հա­տին ե­կե­ղե­ցիէն մին­չեւ տուն դար­ձը ամ­բողջ օր մը կ'­՚եր­կա­րէր: Կը սպա­սէինք, կարգն ալ սոր­ված էինք՝ հի­մա այ­սին­չը կը հաս­նի, քիչ ետք միւ­սին կարգն է...:

Ըն­տա­նիք­նե­րը մեծ­ցան ու զա­նա­զան պատ­ճառ­նե­րով տարտղ­նուե­ցան: Ոչ Զա­տի­կը զգա­լի է, ոչ ալ՝ հա­տի­կը: Միայն բե­կոր­նե­րը ի­րա­րու միաց­նող ան­կեն­դան հա­մա­ցան­ցա­յին հա­ղոր­դակ­ցու­թիւնն է, որ փաստ մըն է ան­ցեա­լին գո­յա­ցած կա­պի մը, եր­ջան­կու­թեան մը, ո­րուն եր­ջան­կու­թիւն ըլ­լա­լը հասկ­նա­լի դար­ձաւ ան­ցեալ ըլ­լա­լէն ետք:

Ան­կեն­դան հա­ղոր­դակ­ցու­թիւն, ա­յո, որ իւ­րա­քան­չիւ­րէն ետք աչքդ կը սե­ւե­ռես հոն, սե­ղա­նին վրայ շա­րուած հիւ­րա­սի­րու­թիւն­նե­րուն, գի­նիի կար­միր հե­ղու­կին, կար­կան­դա­կին ու քաղց­րե­ղէն­նե­րուն վրայ, ո­րոնք կը մնան ինչ­պէս որ են, կը զգաս ան­կեն­դա­նու­թեան չա­րի­քը, բայց եւ այն­պէս կը խոր­հիս, թէ հա­պա ե­թէ ան ալ չըլ­լար..., խոր­հուրդ­նե­րու մէջ մխրճուած կը գի­նով­նաս կար­ծես ա­ռանց նոյ­նիսկ հոն, սե­ղա­նին վրայ քեզ կան­չող շի­շէն կա­թիլ մը ըմ­պե­լու:

Սա­կայն կա­րե­լիդ կ՚ը­նես, որ ան­ցեա­լի կան­չին ան­սա­լով ա­ւան­դուած բան մը կա­րե­նաս փրկել ու դուն եւս փո­խան­ցել յա­ջոր­դիդ: Խա­ւա­րու­մի ա­րա­րո­ղու­թեան ներ­կայ կը գտնուիս ու կտրուած, վե­րէն հան­գու­ցուած թե­լին խուր­ձը բռնած ա­ւե­տա­րա­նի հա­տուած­նե­րու ըն­թերց­ման հետ հան­գոյց­ներ կը գո­յաց­նես թե­լին վրայ, կը շա­րու­նա­կես հան­գու­ցել մին­չեւ որ եօ­թը հան­գոյց ըլ­լայ ա­մէն մէկ թե­լին վրայ: Կը զգաս, որ նա­յուածք­նե­րը կը զննեն քեզ, ին­չեր կը խոր­հին ար­դեօք շուր­ջին­ներդ ա­ղանդ­նե­րով հա­րուստ այս քա­ղա­քին մէջ, հոգդ իսկ չ՚ըլ­լար, դուն կը շա­րու­նա­կես հան­գու­ցել, ա­ռանց ի­մա­նա­լու, թէ ուր­կէ՞ ա­ւան­դուած է այս մէ­կը, թե­րեւս ալ հե­թա­նո­սա­կան սո­վո­րու­թիւն մ՚էր, ո­րուն մար­դիկ հե­տե­ւած էին ու կա­տա­րած ժա­մա­նա­կին: Նոյ­նիսկ ե­թէ այդ­պէս էր, ա­նոնք ալ մար­դիկ էին, չէ՞, ու ապ­րե­լու ու գո­յա­տե­ւե­լու հա­մար պէտք ու­նէին բա­նի մը կառ­չե­լու, ո­րուն ա­նու­նը դրին յոյս, ու հետզ­հե­տէ՝ հա­ւատք:

Ու ինչ­պէս ա­նօ­թի մա­նու­կը երբ կշտա­նայ կը մոռ­նայ իր քիչ ա­ռա­ջուան ա­նօ­թու­թիւ­նը ու կը շա­րու­նա­կէ խա­ղալ ու զուար­ճա­նալ իր խա­ղա­լիք­նե­րով, դուն եւս կը յա­գե­նաս այս կա­տա­րա­ծէդ ու փա­փաք մը ի­րա­կա­նա­ցու­ցա­ծի պէս կը զգաս: Կը յա­գե­նաս եւ տուն գա­լով կը կար­ծես որ զուար­ճա­ցու­ցած ես քովդ մնա­ցող բե­կոր­նե­րը եւս, յոյս հա­ղոր­դած ես ա­նոնց:

Ու այս­պէս, յոյ­սի ո­րոն­ման հետ կը շա­րու­նա­կուի կեանք կո­չուա­ծը, ա­մէն օր բա­նի մը տա­լով «յոյս» կո­չու­մը: Օր մը ա­ռան­ձին, օր մը հա­րա­զատ­նե­րով շրջա­պա­տուած, թե­րեւս ալ օր մը թոռ­նե­րով ու հարս­նե­րով շրջա­պատուած կը շա­րու­նա­կես յոյ­սի ո­րո­նու­մը:

Ա­ՆԻ ԲՐԴՈ­ՅԵԱՆ-ՂԱԶ­ԱՐԵԱՆ