ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱԿՆԱՐԿ՝ ՍՈՒՐԻԱՀԱՅՈՒԹԵԱՆ

Սուրիոյ տարածքին կան բազմաթիւ դպրոցներ եւ ուսումնակրթական հաստատութիւններ. ըլլան անոնք մանկապարտէզներ, նախակրթարաններ, երկրորդականներ, ուսումնարաններ, դասընթացքային կեդրոններ եւ այլն, որոնք հիմնադրուած են սուրիահայերուն կողմէ: Ամենամեծ թիւով դպրոցներ կը գործեն Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ Բերիոյ թեմի առաջնորդարանի հովանիին ներքեւ: Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութիւնը (ՀԲԸՄ) ունի իր դպրոցները, ինչպէս նաեւ ուրիշ հայկական կազմակերպութիւններու պատկանող կրթական հաստատութիւններ հիմնադրուած են Սուրիոյ զանազան քաղաքներու մէջ։ Մինչ այդ, Հայ կաթողիկէ եւ Հայ աւետարանական առաջնորդարաններն ալ ունին իրենց դպրոցները:

Անգամ մը եւս կրնանք յիշել կիրակնօրեայ դպրոցները եւ անոնց հարուստ աւանդը՝ սուրիահայոց կրթական կեանքէն ներս: Կարելի է նոյն հարթակով չմոռնալ հայկական ակադեմիաները, որոնք գծանկարչութիւն, ասեղնագործութիւն եւ զանազան արհեստներ կը սորվեցնեն, ինչպէս նաեւ վերջին քսան տարուան ընթացքին ստեղծուած համակարգչային ծրագիրներու եւ ընդհանուր նոր արհեստագիտութեան ճիւղերը դասաւանդող զանազան դասընթացքային վարժարաններն ու կեդրոնները:

Հայ դպրոցը իւրայատուկ տեղ ունեցած է հայկական կեանքին մէջ ամէնուրեք: Ան հայ մշակոյթի եւ ինքնութեան մեծ դարբնոց է եւ ուսումնական կաճառ ու այս կէտին պէտք է շեշտը դնել Սուրիոյ Հալէպ քաղաքին վրայ: Հալէպահայ կեանքը կրնանք ձեւաւորուած ու կառուցուած տեսնել հայ դպրոցին շուրջ, որուն բերած արժէքները, ուսանող-ուսանողուհիները եւ ուսուցչական կազմերը կը մնան ամենամեծ ու շողուն օրրանները հայկական սփիւռքին՝ թէ՛ դաստիարակչական եւ թէ մշակութային մակարդակներով: Եկեղեցիի կողքին միշտ հայ ժողովուրդը կառուցած է դպրոց եւ կաճառ, այդ մէկը կրնանք համարել կարեւոր եւ ցուցանիշային. դպրական գործունէութիւն ծաւալելու եւ սերունդներ պատրաստելու առումներով: Առաջին օրերէն՝ տարագրութենէն ու ցեղասպանութենէն փրկուած առաջին սերունդը դպրոցի հիմնումն ու դպրոցական գործին նուիրումը համարեց սուրբ առաքելութիւն:

Սուրիոյ տարածքին տակաւին կը գործեն հայկական դպրոցներ, ուր ուսում կը ստանան բազմաթիւ հայ եւ արաբ, նաեւ այլազգի աշակերտներ:

Սուրիոյ մէջ սուրիահայութեան բացած դպրոցները կրցած են ստեղծել թէ՛ ուսումնառութեան եւ թէ կենցաղավարական այնպիսի բարձր չափանիշներ, որոնցմով քաշողական ու նախընտրելի դարձած են նոյնիսկ ոչ-հայերու համար, ինչ որ յատկանիշային է նաեւ յարաբերաբար սուրիահայութեան: Հայկական դպրոցները կրցած են երկար ժամանակ պահել իրենց մակարդակը եւ նոյնիսկ յառաջդիմութիւն արձանագրել իրենց ուսուցիչներու որակով եւ վարչական ու կառուցուածքային մեթոտներով:

Սուրիահայութեան ամենամեծ նուաճումներու կողքին Սուրիոյ ներքին կեանքին մէջ, ըլլան անոնք գիտական, քաղաքական, տնտեսական ու տարբեր բնագաւառներով, մեծ ու անգնահատելի ներդրում կրնայ համարուիլ դպրոցաշինութինը՝ իր երկու քանակական եւ որակական իմաստներով:

Հայկական դպրոցաշինութիւնն ու այսպէս ըսած դպրոցագործութիւնը երեւոյթ է Միջին Արեւելքի մէջ եւ շատ մը չափորոշիչներով ու պրիսմակներով օրինակելի ու ուսանելի կը համարուի:

ՏԻԳՐԱՆ ԳԱԲՈՅԵԱՆ

•շարունակելի…

Երեւան