ՄԻԱԿ ԵԼՔԸ

Կ՚ա­պա­կա­նենք օ­դը եւ յե­տոյ՝ ա­հա­զան­գը կը սկսի, ո՛չ միայն օ­դը ան­շուշտ: Շար­քը եր­կար է: Բայց յայ­տա­րա­րուած­նե­րը՝ սա­կաւ:

Հոս Լի­բա­նան է ե­լեկտ­րա­կան ընդ­հա­տում­նե­րու ձե­ւով մը ե­թէ ոչ ըն­տե­լա­ցած, գէթ այ­լեւս բնա­կան նկա­տուած են: Ա­մէն շրջան եւ ա­մէն ոք ի­րեն հա­մե­մատ անդ­րա­դարձ կ՚ու­նե­նայ ո­րե­ւէ հար­ցի նկատ­մամբ. շի­տակն ը­սե­լով, անձ­նա­պէս կ՚ու­րա­խա­նամ ե­լեկտ­րա­կան ընդ­հա­տում­նե­րէ, քա­նի որ ե­թէ ոչ ամ­բող­ջա­կան խա­ղա­ղու­թիւն, քիչ մը հանգս­տու­թիւն կը պար­գե­ւէ, հե­ռու հե­ռուս­տա­տե­սա­յին աղ­մուկ­նե­րէ. մի­թէ այս ալ ձայ­նի, որ ի­րար խառ­նուե­լով կը վե­րա­ծուի աղ­մու­կի, ա­պա­կա­նու­թիւն չէ՞: Ա­ռա­ւօտ է պի­տի ուղ­ղուիս գոր­ծի, եւ ե­թէ քիչ մը ստի­պուած ես մայ­թե­րէն քա­լե­լու­…ա­նոնք ար­դէն զար­դա­րուած են շու­նե­րու ա­ռա­ւօ­տեան կղկղան­քով, քեզ ու­շադ­րու­թիւն վար­ժեց­նե­լու:

Ար­տա­քին ա­պա­կա­նու­թե­նէն ա­ւե­լի եւ նոյ­նիսկ ա­նոնց բուն պատ­ճա­ռը մարդն է: Մար­դը. ներք­նա­պէս ա­պա­կա­նած, ար­տաք­նա­պէս… փող­կա­պա­ւոր:

Լսե­ցէք լու­րե­րը քա­ղա­քա­կան դաշ­տի… հա­կա­սու­թիւն­ներ, հա­կա­մար­տու­թիւն­ներ, ո­րոնք հի­նէն կու գան եւ կը շա­րու­նա­կուին ա­ւե­լի մաս­նա­գի­տա­ցած ու­ժե­րով, դե­րա­սա­նա­կան ա­րուես­տով ու ան­կա­րող են զա­նա­զա­նե­լու ինչ­պէս սո­վոր ենք ը­սե­լու թա­ցը չո­րէն, քա­նի որ մեր հա­սո­ղու­թեան սահ­ման­նե­րէն վեր է, գի­տենք թէ ա­պա­կա­նու­թիւն է եւ ա­նուղ­ղայ, բայց միշտ ալ պայ­քա­րը կայ հա­ւա­տա­ցող խմբա­ւո­րում­նե­րու կող­մէ, ո­րոնք ընդ­հան­րա­պէս բաղ­կա­ցած կ՚ըլ­լան ե­րի­տա­սարդ­նե­րէ, ո­րոնք տա­կա­ւին ան­փորձ են, բայց ուժ ու­նին եւ հա­ւատ­քի հետ ալ յոյս: Օ՛ն, ու­րեմն շար­ժում­նե­րը չու­նին դա­դար: Սա­կայն երբ ան­ցած ես այդ հանգ­րուա­նէն, ա՛լ կը փնտռես հան­գիստ, եւ կ՚ը­սես. «Ա­նա­պատ տեղ մը եր­թանք…» ինչ­պէս Յի­սուս ը­սաւ, երբ լսեց Յով­հան­նէս Մկրտիչի գլխա­տու­մը:

Հան­գիս­տը կեան­քի մէկ հրա­մա­յա­կանն է, զայն ամ­բող­ջաց­նող: Կայ մարմ­նա­կա­նը, հո­գե­կա­նը, մտա­յի­նը:

Երբ ստա­մոքսդ իր պա­րա­պու­թեամբ ինք­զինք զգաց­նել կու տայ, կը յի­շես հա­ցը, որ բառ մըն է լոկ, որ մին­չեւ հա­ցի վե­րա­ծուի ինչ-ինչ հանգ­րուան­նե­րէ պի­տի անց­նի. հող, հերկ, հունտ, ցանք, ջուր, ա­րեւ, օդ, շա­րու­նա­կե­ցէք:

Կայ նաեւ հո­գիին պէտ­քը՝ հան­գիս­տի.- «Զի իմ ա­ւե­լի ա­նօ­թի է հո­գիս» (Վ. Թ.) եւ հո­գին կշտաց­նե­լու կեր­պե­րը պէտք է գիտ­նայ թէ ի՛նչ է ու­զա­ծը…

Մարդ կը վա­զէ, կը հե­տապն­դէ ա՛յն ին­չի պէտք ու­նի, ինք­զինք հան­գիստ զգա­լու, ե­թէ լոյս՝ լոյ­սի-. «Ու ես կ՚եր­թամ դէ­պի աղ­բիւ­րը լոյ­սին» (Դանիէլ Վա­րու­ժան):

Այլ հան­գիստ մըն ալ կայ, որ սփո­փանք կը պատ­ճա­ռէ. ու­նե­նալ մա­քուր, միակ եւ ան­կեղծ սէր.

Մա­քուր իմ սէր, միակ իմ զէն,

Իմ ա­նա­ղարտ սի­րոյ յոյ­զեր…

…Ինչ­պէս երգ­չին քնքուշ քնար,

Զօ­րա­վա­րին ………….­սու­սեր

(Եղիշէ Չա­րենց)

Ուղ­ղուած՝ իր գրի­չին:

Այլ կերպ մըն ալ՝ հե­ռա­նա­լով հան­գիստ գտնել.-

Մի վայր­կեան ա­մէ­նից հե­ռա­նալ

Ա­մէ­նին մո­ռա­նալ,

Չսի­րել, չխոր­հիլ, չտեն­չալ, չափ­սո­սալ

(Վահան Տէ­րեան)

Անց­նե­լով հսկա­յի մը՝ Շէյքս­փիր ա­նուն.

Հնչեակ 66

Կան­չում եմ մահ ու ան­դորր: Ան­տա­նե­լի է տես­նել

Ար­ժա­նա­ւոր էա­կին որ­պէս թա­փառ մու­րաց­կան,

Այս բո­լո­րից յոգ­նա­տանջ, ես ու­զում եմ փախ­չել յար,

Բայց ցա­ւում եմ քեզ թող­նել միայ­նակ ու վշտա­հար:

Որ­քան ալ ա­պա­կա­նած ըլ­լայ մարդ ա­րա­րա­ծը, քա­նի կ՚ապ­րի, կ՚ո­րո­նէ եւ կը գտնէ դար­ման զա­նա­զան տե­սա­կի, եւ ինչ­պէ՛ս Տա­րուին կ՚ը­սէ. «Գո­յա­տե­ւե­լը յար­մա­րուո­ղին է», «Բա­նա­կա­նին լու­ծու­մը»:

Ըն­դու­նիլ, քա­լել պայ­քա­րե­լով, յու­սա­լով եր­բեմն ալ՝ հանգս­տա­նա­լով:

Միակ ել­քը:

ՍԱՐԳԻՍ ՓՈՇՕՂԼԵԱՆ

«Զարթօնք», Լիբանան