ՊԱՄ, ԵՐԵՒԱՆ, ՊԱՄ (9)

Դէպի Թեհրան կ՚ուղղուէր բեռնակառքը ծանրաշարժ։

Պամն արդէն ետեւ ձգած էր Զանան։ Բան մը, որ երբեք մտքէն չէր անցած։

Մտքէն չէր անցած, ո՛չ թէ անոր կապուած ըլլալուն համար, այլ պարզապէս քանի որ պատճառ չունէր անցընելու։ Դեռ դպրոցական, Զանան երբեք վայրի մասին մտածած չունէր մինչեւ խզումն այս։ Տեղի, տարածութեան եւ մարդ-տեղանք, մարդ-վայր, մարդ-տարածք կապերու գիտակցութեան ճանապարհն առած էր ահա։ Առաջին անգամ ըլլալով կը բաժնուէր հոնկէ, ուր եղած էր ամբողջ կեանքին ընթացքին։ Եւ կը լքէր զայն անվերադարձ երեւի...

Խոշոր ղեկը ձեռքերուն մէջ առաջ, ուղիղ դիմաց կը նայէր Ֆարզատ քեռին։ Զանան նստած էր կողմնակի։ Կռնակը պատուհանին, գաճուած ոտքը բարձրացուցած՝ նստարանին, երկարած դէպի քեռին։ Մէյ մը աջ՝ ճամբուն կը նայէր, մէյ մը ուղիղ՝ քեռիին։ Առաջին անգամ ըլլալով կը տեսնէր զինք այնպէս, ինչպէս միշտ երեւակայած էր, փոքր տարիքէն ի վեր։

Քեռին տարին մի քանի անգամ կ՚այցելէր իրենց, երբ գործի ճամբան այդ կողմ բերէր զինք։ Երէկ ալ, հրաշքով մը կարծես, զուգադիպեր էր իր այցը երկրաշարժին. կարծես Զանան մենութենէ, խելագարութենէ փրկելու համար ղրկուած ըլլար։ Առնուազն ի՛նք այդպէս պիտի մեկնաբանէր ապագային։ Թեհրան կ՚ապրէր կնոջ ու երեք աղջիկներուն հետ։ Բեռնակառքի վարորդ էր։ Զանայի մօրմէն մեծ էր բաւական, գրեթէ տասն տարի. կիսով չափ ճերմկած էր մօրուքը։ Միջահասակ, բայց յաղթանդամ, բարի, բայց քիչ մը խոժոռ մարդ մըն էր։

Թէեւ քիչ էին յարաբերած, Զանան մտերմութիւն մը կը զգար Ֆարզատ քեռիին հանդէպ։ Վերջինս յատուկ գուրգուրանք մը ցուցաբերած էր իր մօր նկատմամբ միշտ ալ, ամէն անգամ, որ այցելած էր։ Մայրն ալ փոխադարձ գորովով էր լեցուած։ Քեռիի ամէն գալուն, երբ վերջինս կը կանգնեցնէր բեռնակառքը թաղէն դուրս, հոն ուր կարելի էր, եւ բարձր ճչակը կը հնչեցնէր մի քանի անգամ, Զանայի մայրը ամէն ինչ կը ձգէր, կը փութար վեր՝ տանիք, հեռուն տեսնելու, ճշդելու համար, թէ եղբօ՞ր կառքն էր։

Բեռնակառքի առաջնասենեակին մէջ նստած, մանրամասնութիւնները կը քննէր հիմա Զանան։ Կապոյտ քարէ աչք մը կախուած էր հայելիէն, մեծ մօր անկողինէն կախուածին նման, քիչ մը աւելի մեծ միայն։ Կարմիր գորգի կտոր մը փռած էր ապակիին տակ քեռին։ Անոր վրայ նկարներ էին սուրբերու, մարգարէներու, եւ կրօնաշունչ տողեր։ Բաներ, որոնք միշտ ալ բացակայած էին Զանայենց տունէն, թէեւ մայրը փոքր Ղուրան մը ունէր, որ երբեմն, ոչ շատ ակնյայտ, քիչ մըն ալ հօրմէն պահելով կարծես, կը հանէր գիշերները դարակէն։

«Թեհրանը խոշոր քաղաք է, Զանա... պիտի սիրես, լա՛ւ պիտի ըլլաս հոն..., մօրուքը շոյելով խօսեցաւ քեռին, եւ աւելցուց. բայց դեռ աւելի քան տասն ժամ ունինք, քնացի՛ր հիմա...»։

Զանան գլուխը յենեց պատուհանին, դէպի երկինք նայեցաւ։ Մութ ամպեր պատեր էին առաստաղը աշխարհի։ Դատարկ, անգոյն աշխարհի։ Կը սահէին դուրս իր տեսադաշտէն, մէկը միւսին ետեւէն, մէկը միւսէն խիտ, մէկը միւսէն սեւ արդէն։ Իրար այնքան նման, որ շուտով կոպերը գոցեց Զանան։  Վիզը կամացուկ ինկաւ նստարանի բարձիկին, մշիկ-մշիկ քնացաւ։

Ֆարզատ քեռին աչք մը նետեց. խորունկ շունչ քաշեց, հայեացքը վեր՝ Աստուծոյ ուղղեց, խօսքեր շշնջաց, ետ իջեցուց վար, դիմաց, դէպի հորիզոնը ճանապարհին։

Աչքերը փակ, դէպի Թեհրան կ՚երթար Զանան։

ԵՐԱՄ

•շարունակելի