ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐ ԵՒ «ՓՐԿԻՉ» ՆԱԽԱԳԱՀՆԵՐԸ

Եր­կու տա­րի եւ ութ ա­միս տե­ւած «խա­չե­լու­թիւն»էն ետք, յա­ռա­ջի­կայ Եր­կու­շաբ­թի օր, Լի­բա­նան պի­տի ու­նե­նայ նոր նա­խա­գահ մը: Ինչ­պէս յայտ­նի է եւ վեր­ջին տասն օ­րե­րուն ըն­թաց­քին ե­ղած «հա­մա­ձայ­նու­թիւն­նե­րու»ն ար­դիւն­քով լի­բա­նա­նեան բա­նա­կի նախ­կին հրա­մա­նա­տար զօրա­վար Մի­շէլ Աուն պի­տի ընտ­րուի երկ­րի 12-րդ նա­խա­գա­հը:

Յի­շեց­նեմ, որ Լի­բա­նա­նի վեր­ջին ե­րեք նա­խա­գահ­ներն ալ ե­ղած են բա­նա­կի հրա­մա­նա­տար­ներ: Զօ­րա­վար Է­միլ Լա­հուտ եւ զօ­րա­վար Մի­շէլ Սլէյ­ման նա­խա­գահ ընտ­րուած ու ա­րա­գօ­րէն ի­րենց զի­նուո­րա­կան տա­րա­զը հա­նե­լէ ետք հա­սած են նա­խա­գա­հա­կան պա­լատ:

Լի­բա­նա­նի պէս երկ­րի մը հա­մար զար­մա­նա­լի չէ բա­նա­կա­յին զօ­րա­վար­նե­րու երկ­րի կա­րե­ւո­րա­գոյն դիր­քը գրա­ւե­լու ե­րե­ւոյ­թը: Եւ այդ հան­գա­ման­քը պայ­մա­նա­ւո­րուած է մի քա­նի կա­րե­ւոր տուեալ­նե­րով, ո­րոնց­մէ ա­մե­նա­կա­րե­ւորն է Լի­բա­նա­նի ա­մե­նէն «ան­կա­շա­ռ» եւ բո­լո­րին կող­մէ ըն­դու­նուած կող­մը կը շա­րու­նա­կէ մնալ երկ­րին բա­նա­կը:

Երբ զօ­րա­վար Է­միլ Լա­հուտ, ո­րուն մայ­րը եւ կի­նը հա­յեր են, նա­խա­գա­հա­կան ա­թոռ կը հաս­նէր 1998 թուա­կա­նին, շա­տե­րու հա­մար անս­պա­սե­լի հա­մա­րուած ընտ­րու­թիւն մը կը կա­տա­ր-ւէր: Պարզ ա­նոր հա­մար, որ Լա­հուտ կը ներ­կա­յաց­նէր երկ­րի բա­նա­կը ու յստակ էր նաեւ, որ եր­կար տա­րի­նե­րու վրայ բա­նա­կը իբ­րեւ կա­ռոյց կրողն ու հե­տե­ւողն է ա­մե­րի­կեան քա­ղա­քա­կա­նու­թեան: Բայց Լա­հու­տի պա­րա­գա­յին այդ­պէս չե­ղաւ: Ըլ­լա­լով «յա­ռաջ­դի­մա­կա­ն» կող­մե­րու ջա­տա­գո­վը՝ Լա­հուտ դար­ձաւ հա­րե­ւան Սու­րիոյ ու ա­պա Լի­բա­նա­նի մէջ կա­րե­ւոր դեր վեր­ցու­ցած Ի­րա­նի լա­ւա­գոյն բա­րե­կա­մը: Լա­հու­տի օ­րե­րուն էր նաեւ, որ երկ­րի շիի գլխա­ւոր զի­նուո­րա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը՝ «Հիզ­պուլ­լա­հ» կա­տա­րե­լա­գոր­ծեց իր ու­նե­ցած զի­նուո­րա­կան կա­րո­ղու­թիւն­նե­րը եւ դար­ձաւ Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի կա­րե­ւո­րա­գոյն մի­լիս­նե­րէն մին:

Լա­հու­տի հա­մար բա­նա­կէն ե­կած ղե­կա­վա­րի մը կող­մէ որ­դեգ­րուած այս կեցուած­քը ան­նա­խըն­թաց էր: Կա­րե­լի չէ ը­սել նաեւ, որ Լա­հուտ այդ ընտ­րան­քը որ­դեգ­րեց ճնշում­նե­րու տակ, ո­րո­վե­տեւ ան իր հա­մո­զում­նե­րը ամ­րագ­րեց իր իշ­խա­նու­թե­նէն ա­ռաջ տե­ղի ու­նե­ցած դէպ­քե­րով եւ «պատ­մա­կան դա­սե­ր­»ով:

Զօ­րա­վար Լա­հուտ լաւ հասկ­ցած էր շրջա­նա­յին խա­ղին կա­նոն­նե­րը ու գի­տէր նաեւ, որ Ա­րեւ­մուտքն ու մաս­նա­ւո­րա­պէս Ա­մե­րի­կան ինչ ա­ժան գի­նով «կը ծա­խե­ն» իր դաշ­նա­կի­ցը: Իր աչ­քին առ­ջեւն էին 1988-1990 թուա­կա­նի դէպ­քե­րը, երբ նոյն բա­նա­կի այլ հրա­մա­նա­տար մը ան­սա­լով Ա­րեւ­մուտ­քի ա­նուղ­ղա­կի յոր­դոր­նե­րուն, պա­տե­րազմ հռչա­կեց Սու­րիոյ Նա­խա­գահ Հա­ֆըզ Է­սա­տին դէմ ու ա­ւե­լի ուշ «մի­նակ ձգուե­լո­վ» դար­ձաւ Փա­րի­զի մէջ ապ­րող քա­ղա­քա­կան ա­պաս­տա­նեալ:

Պէտք չէ մոռ­նալ, որ նա­խա­գահ Լա­հու­տի ա­նու­նը սկսաւ ե­րե­ւիլ ու յայտ­նի դառ­նալ 31 Հոկ­տեմ­բեր 1990 թուա­կա­նի դէպ­քե­րուն ու ա­նոնց­մէ ետք ալ, երբ ան 1989 թուա­կա­նին նշա­նա­կուե­ցաւ բա­նա­կի հրա­մա­նա­տար, դառ­նա­լով Սու­րիոյ եւ Լի­բա­նա­նի մէջ ա­նոր դաշ­նա­կից­նե­րուն ա­մե­նէն հա­ւա­տա­րիմ գոր­ծա­կից­նե­րէն մին:

 Լա­հուտ չէր սխա­լած: Իր կա­տա­րած ընտ­րան­քը հա­մա­հունչ էր այդ օ­րե­րու շրջա­նա­յին ընդ­հա­նուր քա­ղա­քա­կա­նու­թեան ու ան հա­կա­ռակ բա­զում դժուա­րու­թիւն­նե­րու, յա­ջո­ղե­ցաւ եր­կի­րը կա­ռա­վա­րել եւ նա­հա­տակ վար­չա­պետ Ռա­ֆիք Հա­րի­րիի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լով կա­րո­ղա­ցաւ պահ­պա­նել երկ­րին կա­յու­նու­թիւ­նը։ Հա­կա­ռակ ա­նոր որ, իր ընդ­դի­մա­խօս­նե­րուն կար­ծի­քով՝ Լա­հուտ դար­ձաւ երկ­րի քրիս­տո­նեայ եւ ա­զա­տա­տենչ հա­մա­րուած հատուածնե­րը ճնշող նա­խա­գահ մը:

Զօ­րա­վար Լա­հու­տի հա­մար նա­խա­սի­րու­թիւն­նե­րու կամ քա­ղա­քա­կան թե­քում­նե­րու խնդրէն ան­դին յստակ էր, որ նախ­կին քրիս­տո­նեայ ղե­կա­վար­նե­րու «դէ­պի Ա­րեւ­մուտ­ք» հա­կում ու­նե­նա­լու ժա­մա­նա­կը ար­դէն սպա­ռած է: Սպա­ռած է ոչ թէ ա­րե­ւե­լա­մէտ ըլ­լա­լու պատ­ճա­ռա­բա­նու­թեամբ, այլ ա­նոր հա­մար, որ Սու­րիոյ նա­խա­գահ Հա­ֆըզ Է­սա­տի իշ­խա­նու­թեամբ ղե­կա­վա­րուող Սու­րիան դար­ձած էր հզօր եր­կիր, դառ­նա­լով նաեւ Ա­րեւ­մուտ­քի վստա­հե­լի գոր­ծըն­կե­րը:

Այ­սինքն ան­ցեա­լին (նկա­տի ու­նիմ 1950-1970 թուա­կան­նե­րու մի­ջեւ եր­կա­րող ժա­մա­նա­կա­հա­տուա­ծը), երբ Միա­ցեալ Նա­հանգ­ներ կա­րիքն ու­նէր ու­ժեղ «քրիս­տո­նեայ Լի­բա­նա­ն­»ի մը, ութ­սու­նա­կան­նե­րու ա­ւար­տին ա­նոր հա­մար այդ գոր­ծօ­նը դադ­րած էր կա­րե­ւո­րու­թիւն ներ­կա­յաց­նե­լէ: Ա­մե­րի­կա մտած էր ուղ­ղա­կի եւ ա­ռանց միջ­նորդ­նե­րու գոր­ծակ­ցու­թեան մը մէջ եւ այդ գոր­ծակ­ցու­թեան շնոր­հիւ յա­ջո­ղե­ցաւ Սու­րիան ներ­քա­շել իր ու­զած բո­լոր խա­ղե­րուն մէջ: Ան­շուշտ այս հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հիմ­նա­կան «պտուղ-զո­հ­»ը կ՚ըլ­լար Լի­բա­նա­ն, ո­րուն քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազ­մի տար­բեր փու­լե­րուն ըն­թաց­քին եր­կի­րը որ­պէս «նուէ­ր» կը տրուէր սու­րիա­կան իշ­խա­նու­թիւն­նե­րուն: Զօ­րա­վար Լա­հուտ միշտ ի մտի ու­նէր դէպ­քե­րը 1990 թուա­կա­նի, երբ Ա­րեւ­մուտ­քը կը սպա­ռէր «ու­ժեղ քրիս­տո­նէա­կան թե­քու­մ» ու­նե­ցող Ա­րե­ւե­լեան Պէյ­րու­թի մէջ ար­մատ նե­տած եր­կու քրիս­տո­նեայ ու­ժե­րը (Աու­նի ղե­կա­վա­րած բա­նա­կը եւ Սա­միր Ժաա­ժա­յի ա­ռաջ­նոր­դած «Լի­բա­նա­նեան ու­ժե­ր» մի­լի­սը) ու Լի­բա­նա­նը դար­ձեալ կ՚իյ­նար սու­րիա­կան ան­մի­ջա­կան ազ­դե­ցու­թեան օ­ղակ­նե­րուն մէջ:

Նոյ­նը բե­մագ­րու­թիւ­նը չկրկնուե­ցաւ նա­խա­գահ զօ­րա­վար Մի­շէլ Սլէյ­մա­նի օ­րե­րուն: Զօ­րա­վա­րը, որ ընտ­րուե­ցաւ շրջա­նա­յին հա­մա­ձայ­նու­թեան մը հի­մամբ (2008 թուա­կա­նին Տո­հա­յի մէջ ե­ղած հա­մա­ձայ­նու­թեան հիմ­քով), իր նա­խա­գա­հա­կան նստաշր­ջա­նի սկիզ­բը քայլ պա­հեց բո­լոր կող­մե­րուն հետ։ Բայց եւ այն­պէս, իր նա­խա­գա­հու­թեան վեր­ջին օ­րե­րուն դար­ձաւ «Հիզ­պուլ­լահ»ի ու ա­նոր «դի­մադ­րու­թեան վար­կա­ծ­»ին թիւ մէկ հա­կա­ռա­կոր­դը:

Այս բո­լո­րը ան­շուշտ զար­մանք առ­թե­ցին սու­րիա­մէտ ու­ժե­րուն, ո­րոնց հա­մար բա­նա­կի նախ­կին հրա­մանա­տա­րը մինչ այդ վստա­հե­լի զի­նուո­րա­կան պա­տաս­խա­նա­տու մըն էր:

Զօ­րա­վար Միշէլ Սլէյ­մա­նի «Հիզ­պուլ­լա­հ­»ին դէմ շեշ­տուած քա­ղա­քա­կա­նու­թիւ­նը բնա­կա­նա­բար կապ ու­նէր շրջա­նա­յին մեծ ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րով, ո­րոնց ա­մե­նէն հիմ­նա­կա­նը Սու­րիոյ պա­տե­րազմ էր:

Սլէյ­ման հա­ւա­տա­լով Սու­րիա հա­սած «Ա­րա­բա­կան գա­րու­ն­»ին, իր քա­ղա­քա­կան ամ­բողջ կշի­ռը դրաւ «14 Մար­տ­»ին ու այդ ու­ժե­րը հո­վա­նա­ւո­րող­նե­րուն վրայ: Ան փոր­ձեց ա­մէն գնով ի­րեն հե­տե­ւորդ նա­խա­րար­նե­րու ցանց մըն ալ ստեղ­ծել, սա­կայն չյա­ջո­ղե­ցաւ պահ­պա­նել իր «բո­լո­րին նա­խա­գա­հը» ըլ­լա­լու հան­գա­ման­քը եւ Պաա­պտա­յի պա­լա­տէն հե­ռա­ցաւ բա­ւա­կա­նին դժուար պայ­մա­նե­րու տակ, իր դէմ ու­նե­նա­լով «Հիզ­պուլ­լա­հ»ն ու բո­լոր այն քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րը, ո­րոնց հա­մար Լի­բա­նա­նի միակ քա­ղա­քա­կան ա­րե­ւե­լու­մը բա­ցա­ռա­պէս պէտք է ըլ­լար ա­րե­ւե­լեան:

Սլէյ­ման ե­րե­ւե­լի տեղ­քայլ ը­նե­լով ու հա­կա­ռակ իր ձեռք ձգած նիւ­թա­կան կա­րե­ւոր նե­րու­ժին՝ նա­խա­գա­հու­թեան հանգ­րուա­նէն ետք ալ չկա­րո­ղա­ցաւ դառ­նալ քա­ղա­քա­կան կա­րե­ւոր դէմք։ Հա­կա­ռակ երկ­րի քրիս­տո­նեայ թէ իս­լամ չա­փա­ւո­րա­կան նա­խա­րար­նե­րը իր շուրջ մէկ­տե­ղե­լուն, ան չկա­րո­ղա­ցաւ քա­ղա­քա­կան դաշ­տի «թե­լադ­րո­ղ» ու­ժե­րէն մին դառ­նալ:

Այս եր­կու զօ­րա­վար­նե­րէն ետք Լի­բա­նան այ­սօր կանգ­նած է բա­ւա­կա­նին դժուա­րին ընտ­րու­թեան մը ա­ռաջ: Մինչ լրա­տուա­կան աղ­բիւր­ներ կը խօ­սին զօ­րա­վար Աու­նի ստա­նա­լիք ա­ւե­լի քան 80 (128-ի վրայ) քուէ­նե­րուն մա­սին, նոյն զօ­րա­վա­րը կրնայ յայտ­նուիլ բա­ւա­կան նուրբ, ճա­կա­տագ­րա­կան եւ նոյ­նիսկ պայ­թիւ­նավ­տանգ ի­րա­վի­ճակ­նե­րու դի­մաց:

Նախ ա­նոր հա­մար, որ Աուն «ա­րուեստա­կա­ն» մօ­տե­ցու­մով մը կը դառ­նայ «հա­մա­ձայ­նա­կան նա­խա­գա­հ»։ Նկա­տի առ­նե­լով Լի­բա­նա­նի քա­ղա­քա­կան դաշ­տին մէջ ի­րա­րու դէմ թէժ պայ­քար մղող հիմ­նա­կան եր­կու ու­ժե­րուն՝ Ռիա­տին եւ Թեհ­րա­նին մի­ջեւ առ­կայ սուր լա­րուա­ծու­թիւ­նը: Ան նաեւ կա­րե­ւոր պա­տաս­խան­ներ պէտք է տայ «Հիզ­պուլ­լա­հ­»ի ա­պօ­րի­նի զէն­քին ու մա­նա­ւանդ Սու­րիոյ պա­տե­րազ­մին մաս­նակ­ցե­լու խնդրին վե­րա­բե­րեալ:

Աու­նի քա­ղա­քա­կան ա­րե­ւե­լու­մին վե­րա­բե­րեալ օգ­տա­գոր­ծե­ցի «ա­րուես­տա­կա­ն» եզ­րը՝ նկա­տի առ­նե­լով, որ բա­ւա­կան անս­պա­սե­լի էր ա­նոր դէ­պի Ռիատ ու­նե­ցած «թե­քու­մ­»ը, յատ­կա­պէս, Աու­նի գլխա­ւոր դաշ­նա­կից հա­մա­րուող շիի կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը, որ վեր­ջին եր­կու տա­րի­նե­րուն ըն­թաց­քին ծանր մե­ղադ­րանք­ներ կ­­՚ուղ­ղէ Ռիա­տին: Այս ա­ռու­մով է, որ շատ հա­ւա­նա­բար Լի­բա­նա­նի 12-րդ նա­խա­գահ ընտ­րուող Աուն կրնայ մեծ տագ­նապ­նե­րու ա­ռջեւ կանգ­նիլ:

Ան մէկ կող­մէ ստի­պուած է «տուրք տա­լ» «Հիզ­պուլ­լա­հ­»ին, միւս կող­մէ լսել սիւն­նի աշ­խար­հին «թե­լադ­րանք­նե­րը»:

Այս ա­ռու­մով ո­րե­ւէ «թե­րա­ցու­մ» կրնայ բա­ւա­կան սուղ ար­ժել Լի­բա­նա­նին հա­մար: Չմոռ­նանք, որ Լի­բա­նա­նը եզ­րա­պա­տող ընդ­հա­նուր մթնո­լոր­տը բա­ւա­կա­նին թէժ է ու լա­րուած: Ո՛չ Թեհ­րան եւ ոչ ալ Ռիատ կը պատ­րաստուին երկ­խօ­սու­թիւն­նե­րու նոր փուլ մը բա­նալ ու ա­նոնց ճա­կա­տում­նե­րու ար­դիւն­քով ծանր պա­տերազմ­ներն ու ա­րիւ­նա­հո­սու­թիւն­նե­րը կը շա­րու­նա­կուին Սու­րիոյ, բայց մա­նա­ւանդ, Եէ­մէ­նի մէջ:

Ճիշդ է, որ մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թեան հա­մար Լի­բա­նա­նի մէջ ա­պա­հո­վա­կան ո­րե­ւէ խլրտում ստեղ­ծե­լը ար­գի­լուած «կար­միր գի­ծ» է, բայց եւ այն­պէս չի բա­ցա­ռուիր, որ եր­կու «դա­րա­ւո­ր» հա­կա­մար­տող­նե­րը փոր­ձեն Պէյ­րու­թը դարձ­նել հա­կա­մար­տու­թեան նոր օ­ճախ:

Գաղտ­նիք ալ չէ, որ Պէյ­րու­թի մէջ այ­սօր կան մէ­կէ ա­ւե­լի «լա­րուած ա­կան­նե­ր»: Խօս­քը ան­շուշտ «Հիզ­պուլ­լա­հ­»ի մա­սին չէ միայն, ո­րուն ղե­կա­վա­րու­թեան հա­մար հիմ­նա­կան ճա­կա­տը՝ սու­րիա­կան գե­տինն է, այլ Լի­բա­նան հա­սած սու­րիա­ցի­նե­րը, ո­րոնք կը պատ­կա­նին սիւն­նի հա­մայն­քին ու ար­տա­քին ու­ժե­րուն հա­մար շատ հեշտ է այդ առնուազն 1.5 մի­լիո­նին կէ­սը զի­նուո­րագ­րել ու դարձ­նել «սիւն­նինե­րու բա­նա­կ»:

Կայ նաեւ լի­բա­նա­նեան հա­րա­ւը գտնուող պա­ղես­տի­նեան գաղ­թա­կա­յան­նե­րու պա­րա­գան, ուր նոյն­պէս քիչ չէ պա­ղես­տի­նեան զի­նեալ ջո­կատ­նե­րուն թի­ւը (մին­չեւ 30 հա­զար), ո­րոնք ար­մա­տա­կան են եւ տրա­մադ­րուած՝ սիւն­նի-շիի հա­ւա­նա­կան ո­րե­ւէ բա­խու­մի:

Նո­րու­թիւն ալ չէ, որ Աու­նի հա­մար հիմ­նա­կան ընտ­րան­քը եր­կի­րը ոչ-օ­րի­նա­կան բո­լոր զէն­քե­րէն մաք­րելն է: Ոչ-օ­րի­նա­կան ը­սե­լով պէտք է հասկ­նալ բո­լոր այն խմբա­ւո­րում­նե­րը, ո­րոնք այս կամ այն ձե­ւով զի­նեալ ջո­կատ­ներ ու­նին եւ այդ­պէս կը հա­կա­սեն Լի­բա­նա­նի սահ­մա­նադ­րու­թեան հիմ­նա­կան տրա­մադ­րու­թիւն­նե­րուն:

Ու այս ա­ռու­մով ար­դեօք Աուն պի­տի կա­րո­ղա­նա՞յ «քա­րը տե­ղէն շար­ժե­լ»: Կը կար­ծեմ ոչ. ո­րով­հե­տեւ այդ ընտ­րան­քին՝ «Լի­բա­նա­նը ա­ռանց հա­կաօ­րի­նա­կան զէն­քի» տես­նե­լու ժա­մա­նակ­նե­րը դեռ չեն հա­սուն­ցած:

Բնա­կա­նա­բար բա­նա­կին մէջ իր կրթու­թիւ­նը ու քա­ղա­քա­կան յա­ռա­ջի­կայ «տաս­նա­բա­նեա­ն» կազ­մած զօ­րա­վա­րը «պի­տի ե­րա­զէ» կեր­տել նոր Լի­բա­նան մը, սա­կայն, ա­նոր «լու­ծում­նե­րու նա­ւը» պի­տի «բա­խի» շատ վտան­գա­ւոր ա­պա­ռաժ­նե­րու:

Իսկ ե­թէ ան­տես առ­նէ զի­նեալ խմբա­ւո­րում­նե­րու հար­ցը, կամ Սու­րիա­յէն Լի­բա­նան թա­փան­ցող ար­մա­տա­կան­նե­րու պա­րա­գան, ա­պա յստակ պի­տի դառ­նայ, որ Աուն ա­կա­մայ ձե­ւով պի­տի յայտ­նուի «կոյր հան­դի­սա­տե­ս­»ի դե­րի մը մէջ, ո­րուն «մաս­նակ­ցու­թեամ­բ» Լի­բա­նա­նի մէջ ծիլ պի­տի առ­նէ եւ հու­նա­ւո­րուի ա­պա­գայ բա­խում­նե­րու հա­ւա­նա­կա­նու­թիւ­նը:

Տա­կա­ւին հե­տաքրք­րա­կան է լսել զօ­րա­վար Աու­նի «Նա­խա­գա­հա­կան եր­դու­մ­»ի ճա­ռը։ Այդ ըն­թաց­քին է, որ յստակ պի­տի դառ­նայ յա­ռա­ջի­կայ տա­րի­նե­րուն հա­մար եր­կի­րը կա­ռա­վա­րող մա­րո­նի նա­խա­գա­հին քա­ղա­քա­կան, տնտե­սա­կան, բայց մա­նա­ւանդ ա­պա­հո­վա­կան ընտ­րանք­նե­րը:

Բա­ցի ան­կէ, որ Լի­բա­նան կը մտնէ «բախ­տա­ւո­ր» նոր հանգ­րուան մը ու Պաա­պ­­տա­յի նա­խա­գա­հա­կան ա­թո­ռին թա­փուր ըլ­լա­լը պի­տի փա­րա­տի։ Յստակ է նաեւ, որ եր­կի­րը կրնայ բա­ւա­կա­նին լուրջ մար­տահ­րա­ւէր­նե­րու առ­ջեւ գտնուիլ:

Այս ընդ­հա­նուր պատ­կե­րին զու­գա­հեռ՝ զօրավար Աուն ե­թէ նա­խա­գահ ընտ­րուի, իր ա­ւար­տին կը տա­նի «երկ­րի փրկի­չ» դառ­նա­լու հա­ւա­նա­կա­նու­թիւ­նը կամ իր կու­սա­կից­նե­րուն եւ հա­մա­կիր­նե­րուն մեծ ե­րա­զը, պարզ ա­նոր հա­մար, որ յատ­կա­պէս շրջա­նա­յին տուեալ­նե­րու բե­րու­մով Լի­բա­նա­ն տա­կա­ւին հե­ռու է «փրկուած եր­կի­ր» մը ըլ­լա­լու հիմ­նադ­րոյ­թէն:

ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ

Ե­րե­ւան