ԸՆՏԱՆԻ՞Ք, ԹԷ…

Աչ­քե­րը հո­րի­զո­նին սե­ւե­ռած, պա­տու­հա­նին ե­տե­ւէն հե­ռու­նե­րը կը դի­տէ, կար­ծես անց­նիլ կ՚ու­զէ հո­րի­զո­նէն ան­դին, հաս­նիլ հոն, ուր ան է՝ եր­կար տա­րի­նե­րու իր կեան­քի ըն­կե­րը, կամ կեան­քի թշնա­մին, ա­մու­սինն է ի վեր­ջոյ, լաւ ու վատ յու­շե­րու իր հե­րո­սը: Ճիշդ է սա­կայն, որ վա­տը կը գե­րակշ­ռէ, բայց եր­կար տա­րի­նե­րու գո­յու­թիւն մ­­՚է, վար­ժու­թիւն մը թէ­կուզ, ա­մէ­նօ­րեայ հա­ցին նմա­նող վար­ժու­թիւն մը, որ գո­յա­տե­ւե­լէ բա­ցի ու­րիշ ոչ մէկ բա­նի կը ծա­ռա­յէ: Ա­յո, գո­յա­տե­ւել, հոգ չէ եր­ջա­նիկ ու ու­րախ, նոյ­նիսկ ծե­ծով, վէր­քե­րով ու ան­հատ­նում վէ­ճե­րով գո­յա­տե­ւումն էր, ա­մօ­թը լքու­մին, որ ստի­պած էր մնալ ու տո­կալ ճնշիչ ծան­րու­թեան ու ա­գա­հու­թեան մէջ ան­հա­տին, որ ա­մու­սինն էր Տի­կին Յո­վի­նա­րին:

Ծխա­խո­տին ծու­խին հետ կ՚ու­րուագ­ծուին ա­նոր աչ­քե­րուն առ­ջեւ ան­ցեա­լի ան­ցու­դար­ձե­րը: Կ­­՚ու­զէ ա­նոնց մէջ յուշ մը, ակն­թարթ մը, դէպք մը գտնել, որ ա­տե­նին հա­ճոյ­քի տես­քով ժպիտ մը գո­յա­ցու­ցած ըլ­լար իր դէմ­քին, միայն զա­ւակ­նե­րուն ծնուն­դը զուարթ յի­շա­տակ­ներ ըլ­լալ կը թուին, ո­րոնց հա­սակ նե­տե­լուն զու­գա­հեռ ա­ճե­ցաւ ող­բեր­գու­թիւ­նը ըն­տա­նե­կան յար­կէն ներս: «Կը տես­նե՞ս, այս մաս­նավ­ճա­րին թուղ­թը, ես պի­տի չվճա­րեմ մաս­նավ­ճարդ ու դուն պի­տի մնաս ա­ռանց դպրո­ցի» ան­թիւ ու ան­հա­մար կա­լուած­նե­րու տէր ա­մու­սի­նը ը­սած էր օր մը եօ­թա­մեայ ման­չու­կին, որ շատ կը սի­րէր դպրո­ցը, ու այս հնչիւն­նե­րը լսե­լէ ետք ժա­մե­րով լա­ցած էր ձա­գու­կը: Կար­ծես ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րը նե­ղաց­նե­լով հա­ճոյք կը զգար, բայց միայն ըն­տա­նի­քին մէջ այս­պէս կը վա­րուէր ան. ա­գա­հու­թիւ­նը, կծծիու­թիւ­նը պա­րու­րած էր զինք, կո­պեկ մ՚իսկ չէր փա­փա­քեր ծախ­սել. երբ զա­ւակ­նե­րէն մէ­կը հի­ւան­դա­նար, դե­ղէն ա­ռաջ ծե­ծը կ­­՚ու­տէր:

Կար­ծես ան­ձի մը մէջ եր­կու ան­հա­տա­կա­նու­թիւն տե­ղադ­րուած ըլ­լար, ան­հա­ւա­տա­լի կը թուէր եր­բեմն Տի­կին Յո­վի­նա­րին, երբ յան­կարծ տու­նը հիւր գար ա­մուս­նոյն զուարթ դէմ­քը կը տես­նէր, նոյ­նիսկ հիւ­րե­րը ե­րա­նի կու տա­յին ի­րեն այս­պի­սի ա­մու­սին մը ու­նե­նա­լուն հա­մար, բայց Յո­վի­նար ներ­քուստ կը պա­տաս­խա­նէր ա­նոնց ե­րա­նի­նե­րուն, թէ հի­մա երբ եր­թաք՝ այն ա­տեն այս զուարթ պա­հե­րը վերջ կը գտնեն: Նոյ­նիսկ օր մը այս այ­ցե­լու­թիւն­նե­րէն ան­մի­ջա­պէս ետք, Տի­կին Յո­վի­նար լաւ մը ծե­ծուած էր ու դուր­սէն անց­նող ոս­տի­կա­նը նկա­տե­լով դու­ռը զար­կած ու ներս մտնե­լով զա­նոնք հար­ցաքն­նու­թեան են­թար­կած էր, սա­կայն Յո­վի­նար իս­կոյն շտկե­լով իր ար­տա­քին տես­քը եւ ա­րե­ւի ակ­նո­ցով ծած­կե­լով աչ­քին վէր­քը վստա­հե­ցու­ցած էր ոս­տի­կա­նին՝ թէ բան չէ պա­տա­հած:

Ա­մու­սի­նը նոյ­նիսկ այն­պի­սի մտեր­մու­թեամբ կը խա­ղար բա­րե­կամ­նե­րուն զա­ւակ­նե­րուն հետ, որ իր իսկ զա­ւակ­նե­րուն ներ­սը խանդ կ՚ա­ճեց­նէր: Խա՞ն­դը, ա­տե­լու­թի՞ւ­նը, թէ՞ վրէ­ժը ի­րենց իսկ հօր նկատ­մամբ պատ­ճառ դար­ձան, որ ան­տե­ղեակ իր ա­րար­քէն օ­րին մէ­կը ան ա­նակն­կա­լի գայ ար­դէն պա­տա­նի իր ման­չու­կին մէկ պա­տաս­խա­նէն, երբ մօ­տե­ցաւ համ­բու­րե­լու զայն, տա­րի­նե­րէ ի վեր կու­տա­կուած զայ­րոյ­թը, պոռթ­կու­մի տես­քով դուրս թա­փե­ցաւ պա­տա­նիին բեր­նէն, մեր­ժու­մին հետ հայ­րը ստա­ցաւ նաեւ զայ­րաց­կոտ պա­տաս­խա­նը որ­դուն, թէ՝ ես եր­բեք չեմ մոռ­ցած բար­կու­թիւն­ներդ, մինչ ու­րիշ­նե­րու զա­ւակ­նե­րուն հետ բար­ձե­րով խա­ղե­րուդ տես­քը ու բարձ­րա­ձայն քրքի­ջիդ ձայ­նը լսո­ղու­թեանս մէջ կ­­՚ար­ձա­գան­գէ, բան մը՝ որ զլա­ցած ես քու իսկ զա­ւակ­նե­րէդ:

Զա­ւակ­նե­րը մեծ­ցան, ման­չե­րը ա­մուս­նա­ցան, հար­կաւ ա­ռանց հօր ներ­կա­յու­թեան, իսկ աղ­ջի­կը ուս­ման հա­մար ճամ­բոր­դած է ու մօր հետ կը շա­րու­նա­կէ իր կեան­քը, կ՚աշ­խա­տի ու կ­­՚ու­սա­նի, ա­ռանց կո­պեկ մ՚իսկ խնդրե­լու հօր­մէն, քա­նի գի­տէ ստա­նա­լիք պա­տաս­խա­նը: Ա­հա եր­կու տա­րիէ ի վեր Տի­կին Յո­վի­նար ա­մու­սի­նէն հե­ռու է, հե­ռու ծե­ծե­րէ, վէ­ճե­րէ, ան­հա­մե­րաշ­խու­թե­նէ, հի­մա է որ իր ալ ներ­սը խա­ղա­ղած ու ժա­մա­նա­կուան ջղայ­նու­թիւ­նը ցնդած է կար­ծես: Զայ­րոյ­թը պա­տած էր նաեւ ի­րեն ու յա­ճախ դիւ­րագր­գիռ վի­ճակ մը ու­նէր, զա­ւակ­ներն ալ նկա­տած էին այդ վի­ճա­կը ու այս հե­ռա­ւո­րու­թիւ­նը բու­ժում մ՚էր կար­ծես Յո­վի­նա­րին հա­մար, ինք­նազն­նում մը թե­րեւս, որ զօ­րու­թեան տես­քով ա­հա յայտ­նուե­ցաւ ա­միս մ՚ա­ռաջ ա­մուս­նոյն այ­ցե­լու­թեան ըն­թաց­քին: Ա­մու­սի­նը նկա­տեց փո­փո­խու­թիւնն ա­նոր պա­տաս­խա­նե­լու ո­ճէն, հան­դար­տու­թե­նէն, նոյ­նիսկ պահ մը կար­ծեց, որ կրնայ կի­նը հի­ւան­դա­ցած ըլ­լալ ու դի­մեց աղջ­կան՝ «Մա­մադ ի՞նչ ու­նի, հի­ւա՞նդ է, շատ փո­խուած տե­սայ զին­ք», ը­սե­լով:

Տի­կին Յո­վի­նա­րին ար­տա­սուա­լից աչ­քե­րը կը թա­փան­ցեն ներ­սը ա­ճող գու­թը ա­մուս­նոյն նկատ­մամբ: Գու­թը, ա­յո, կը գթայ ան այն ա­րա­րա­ծին, որ տա­կա­ւին ան­ցեալ ա­միս այ­ցե­լած էր ի­րեն ու նկա­տած ա­նոր հի­ւան­դու­թիւ­նը ու յոր­դո­րած բժիշ­կի մը դի­մել ան­տա­նե­լի հա­զին դար­ման մը գտնե­լու հա­մար, ո­րուն ի պա­տաս­խան ստա­ցած էր մեր­ժում մը: Նիւ­թի պաշ­տա­մուն­քը կուր­ցու­ցած էր զայն ու կը մեր­ժէր ա­մէն տե­սա­կի նիւ­թա­կան վատ­նում: Տի­կին Յո­վի­նար նոյ­նիսկ ա­նոր հա­զին մի­ջո­ցին ա­րիւն նկա­տած էր, որ դուրս կը թա­փէր բեր­նէն, որ կ­­՚անդ­րա­դարձ­նէր հա­զա­ցո­ղին մօ­տա­լուտ վտան­գի մը մա­սին: Թո­քե­րու սուր ու չբու­ժուած բոր­բո­քու­մը սաստ­կա­ցած է ա­հա ու ան հար­կադ­րա­բար բժիշ­կի գա­ցած: Բժիշ­կը դե­ղա­տոմ­սե­րուն կող­քին նաեւ տե­ղե­կա­ցու­ցած է, թէ պէտք է ան­մի­ջա­պէս թո­քե­րուն մէջ կու­տա­կուած ջու­րը պար­պե­լու գոր­ծո­ղու­թեան սկսին:

Տի­կին Յո­վի­նա­րին ար­ցուն­քը կը նկա­տէ դուստ­րը ու կը մօ­տե­նայ ա­նոր. «Մա՛մ, կու լա՞ս, չեմ հա­ւա­տար, դեռ կը գթա՞ս ա­նոր, մոռ­ցա՞ր ար­դեօք պա­տա­հած­նե­րը, ես չեմ մոռ­ցած ու չեմ ալ մոռ­նար, ան­կա­րե­լի է...»։

-Ոչ, աղ­ջիկս, այդ­պէս մի խոր­հիր, ի վեր­ջոյ ան քու հայրդ է ու իմ ա­մու­սինս: Կ՚ըլ­լայ պա­տաս­խա­նը Տի­կին Յո­վի­նա­րի­ն։

Ա­ՆԻ ԲՐԴՈ­ՅԵԱՆ-ՂԱ­ԶԱ­ՐԵԱՆ