ՄԱՆՈՒԿԻ ԱՆՄԵՂՈՒԹԻՒՆ

Մա­նուկ­նե­րու ան­մե­ղու­թիւ­նը ար­դիւնքն է՝ ի­րենց պար­զամ­տու­թեան, ան­նեն­գու­թեան եւ դիւ­րա­հա­ւա­նու­թեան։

Ար­դա­րեւ հոս կը յի­շենք այն նշա­նա­ւոր խօս­քը՝ որ կ՚ը­սէ. «Ան­գի­տու­թիւ­նը եր­ջան­կու­թի՛ւն է»։ Միա­միտ ըլ­լալ, պար­զա­միտ ըլ­լալ շատ ան­գամ մարդս հե­ռո՛ւ կը պա­հէ նեն­գու­թիւն­նե­րէ, նեն­գամ­տու­թե­նէ, խո­րա­ման­կու­թիւն­նե­րէ, կեղ­ծու­թիւն­նե­րէ եւ խար­դա­խու­թիւն­նե­րէ։

Մա­նուկ­նե­րը ան­կեղծ եւ ան­մեղ են, քա­նի որ տա­կա­ւին չեն ճանչ­ցած աշ­խար­հը, կեան­քը եւ չեն ծա­նօ­թա­ցած «մարդ»ուն հետ՝ եւ միայն ի­րենց ծնող­նե­րը՝ որ ի­րենց հան­դէպ միշտ ան­կեղծ են՝ սի­րա­զեղ ու կա­թո­գի՛ն։

Այս պայ­ման­նե­րուն մէջ մա­նու­կը միշտ ա­պա­հով է՝ վստա­հե­լի ծնողք մը եւ ան­կեղծ ըն­տա­նի­քի մի­ջա­վայր մը ու­նի։ Մա­նու­կը չէ ծա­նօ­թա­ցած կեան­քի միւս ե­րե­սին հետ, ա­մէն ինչ մա­քուր է՝ ջինջ եւ յստա՛կ։ Մա­նու­կը եր­բեք չի խոր­հիր, չի կրնար խոր­հիլ՝ թէ իր շուր­ջին­նե­րը կ՚ը­սեն ու կ՚ը­նեն այն՝ ի՛նչ որ ի­րենց իս­կա­կան միտ­քը չէ, ան եր­բեք չի գոր­ծա­ծեր «ար­դեօք» բա­ռը իր մտքին մէջ, քա­նի որ ա­մէն ինչ տես­նուա­ծին եւ ե­ղա­ծին պէս է…։

Երբ խօս­քը մա­նուկ­նե­րու ան­մե­ղու­թեան մա­սին է՝ կը մտա­բե­րենք ա­ռակ մը, որ կ՚ու­զենք բաժ­նել մեր շա՜տ սի­րե­լի ըն­թեր­ցող բա­րե­կամ­նե­րուն հետ, նկա­տե­լով որ տա­լը, բաժ­նե­լը միշտ ար­դիւ­նա­ւոր է եւ ե­րա­նա­ւէ՛տ։

Ա­ռա­կը քա­ղե­ցինք «Հա­յե­լի Վա­րուց, Բա­րո­յախ­րա­տա­կան Պա­տում­ներ. Սուրբ Էջ­միա­ծին - 2007»էն։

«Փոք­րիկ մա­նուկ մը, մօր­մէն հաց առ­նե­լով, դուրս ե­լաւ եւ ու­տե­լով այս ու այն կողմ շրջիլ սկսաւ, ինչ­պէս այդ­պի­սի փոքր ե­րա­խա­ներ, սո­վո­րու­թիւն է որ ը­նեն։ Այն­պէս պա­տա­հե­ցաւ, որ մա­նու­կը ե­կաւ հոն՝ ո՛ւր Աս­տուա­ծա­մօր՝ Կոյս Մա­րիա­մի պատ­կե­րը կար՝ մա­նուկ Քրիս­տոս Աս­տուած իր գիր­կը։

«Փոք­րիկ մա­նու­կը պատ­կե­րին նա­յե­լով՝ ե­րա­խա­յա­բար ու քաղց­րու­թեամբ ման­կա­ցեալ Քրիս­տո­սին ը­սաւ.

«Ո՜վ սի­րե­լի, կ՚ա­ղա­չեմ, առ ա­սի­կա, որ յօ­ժա­րու­թեամբ քե­զի կու տամ։

«Իսկ պատ­կե­րը, թէ­պէ­տեւ գե­ղե­ցիկ նկա­րուած էր, քա­նի որ անզ­գայ էր, ան­շարժ կը մնար՝ ո՛չ մա­նու­կին տուած հա­ցը կ՚առ­նէր, ո՛չ ալ պա­տաս­խան կու տար։ Իսկ մա­նու­կը չէր դադ­րեր ա­ղա­չե­լէ Յի­սուս մա­նու­կին՝ որ­պէս­զի հա­ցը ու­տէ ի­րեն հետ։ Եւ երբ եր­կար ժա­մա­նակ ան­ցաւ, մինչ ան ստէպ ստէպ կը շա­րու­նա­կէր ա­ղա­չել, որ­պէս­զի յայտ­նի ըլ­լայ, թէ Աս­տու­ծոյ ո՜ր­քան հա­ճե­լի են մա­նուկ­նե­րու խնդրանք­նե­րը, նոյն պատ­կե­րը՝ Աս­տու­ծոյ զօ­րու­թեամբ եր­կա­րեց ձեռ­քը, ա­ռաւ մա­նու­կէն հա­ցը եւ ը­սաւ.- Ա­հա­ւա­սիկ, ինչ­պէս որ կը կա­մե­նաս, որ այդ հա­ցը առ­նեմ քեզ­մէ, կ՚առ­նեմ, բայց ե­րեք օ­րէն, այդ կ՚ու­զեմ հա­տու­ցա­նել քե­զի։

«Մա­նու­կը այս պա­տաս­խա­նը լսե­լով, ախ քա­շե­լով տուն դար­ձաւ եւ միեւ­նոյն ժա­մա­նակ ալ հի­ւան­դա­ցաւ։ Երբ եր­րորդ օ­րը հա­սաւ, Տէ­րը՝ Կոյս Մա­րիա­մի Որ­դին, կան­չեց մա­նու­կը, որ հո­գին ա­ւան­դէ Աս­տու­ծոյ, որ­պէս­զի յա­ւի­տե­նա­կան կեան­քի հա­ցին եւ եր­կին­քի ար­քա­յու­թեան բնա­կու­թեա­նը ար­ժա­նա­նայ»։­

Այս ա­ռա­կը ան­շուշտ կը տխրեց­նէ մարդս, քա­նի որ տրտմա­գին է, բայց ցոյց կու տայ նախ մա­նու­կի միամ­տու­թիւ­նը, ան­մե­ղու­թիւ­նը՝ որ կը վար­ձատ­րուի, կը պար­գե­ւատ­րուի բազ­մա­պա­տիկ շնոր­հով եւ անգ­նա­հա­տե­լի հա­տուց­մամբ։ Եւ ա­հա­ւա­սիկ, ճիշդ այս կէ­տին է, որ Յի­սուս կ՚ը­սէ. «Ձգե­ցէ՛ք որ մա­նուկ­նե­րը ին­ծի գան, ար­գելք մի՛ ըլ­լաք ա­նոնց, ո­րով­հե­տեւ այդ­պի­սի­նե­րուն է եր­կին­քի ար­քա­յու­թիւ­նը» (ՄԱՏԹ. ԺԹ 14)։­

Ե­րա­նե­լի Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս  գիրք կը գրէր Սուրբ Եր­րոր­դու­թեան մա­սին։ Աշ­խա­տան­քէն եւ հո­գե­ւոր գոր­ծու­նէու­թե­նէն յե­տոյ՝ ե­րե­կո­յան ժա­մե­րուն, ան ծո­վե­զեր­քը շրջե­լու սո­վո­րու­թիւն ու­նէր։

Քա­հա­նա­նե­րը ան­կէ հե­ռու կը մնա­յին, որ­պէս­զի ի­րենց խօ­սակ­ցու­թիւն­նե­րով չխան­գա­րէին զայն եւ իր ի­մա­ցա­կան տե­սու­թե­նէն չշե­ղէին։ Ու­րեմն, այս­պէս շրջե­լով երբ կը քա­լէր, Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս, ան­գամ մը տե­սաւ գե­ղե­ցիկ եւ վա­յե­լուչ մա­նուկ մը՝ ծո­վե­զեր­քը նստած, որ փոքր փոս մը կը փո­րէր, ինչ­պէս մա­նուկ­նե­րը սո­վո­րու­թիւն ու­նին ը­նել ընդ­հան­րա­պէս խա­ղա­լու հա­մար։

Փոս փո­րող մա­նու­կը ար­ծաթ դգա­լով մը ծո­վէն ջուր առ­նե­լով՝ փո­րած փո­սին մէջ կը լեց­նէր։

Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս այս տես­նե­լով, տղուն մօ­տե­ցաւ եւ հե­տաքրք­րու­թեամբ հար­ցուց. «Ի՞նչ կ՚ը­նես»։

­Մա­նու­կը պա­տաս­խա­նեց. «Կ՚ու­զեմ այս բո­վան­դակ ծո­վը այս փո­սին մէջ լեց­նել»։

­Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս ծի­ծա­ղե­լով հար­ցուց. «Ո՜վ որ­դեակ իմ, ինչ­պէ՞ս կրնաս այդ­պի­սի բան մը ը­նել. ծո­վը լայ­նա­տա­րած է, իսկ դգալդ՝ ան­հա­մե­մա­տօ­րէն փոքր, փոսն ալ նոյն­պէս, որ կա­րե­նաս ամ­բողջ ծո­վը լեց­նել, ան ալ փոք­րա­ծա­ւալ է…»։­

Ա­պա մա­նու­կը ը­սաւ. «Ին­ծի հա­մար ա­ւե­լի դի­ւին է այդ ը­նել, ի՛նչ որ ես կը խոր­հիմ, քան քե­զի հա­մար ը­նել, ի՛նչ որ դուն կը մտա­ծես»։

«Ի՞նչ կը նշա­նա­կէ», հար­ցուց Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս Ե­պիս­կո­պո­սը՝ շատ զար­մա­ցած։ Իսկ մա­նու­կը պա­տաս­խա­նեց. «Կը մտա­ծեմ ու կը կար­ծեմ ես փոքր գի­րով կամ խօս­քով պար­փա­կել եւ բո­վան­դա­կել այն, թէ ի՛նչ է ան­բա­ժա­նե­լի Եր­րոր­դու­թեան ան­ճա­ռե­լի խոր­հուր­դը, որ մին­չեւ կա­տա­րես, ես ծո­վը ամ­բող­ջու­թեամբ կը լեց­նեմ այս փո­սին մէջ»։­

Եւ մա­նու­կը այս ը­սե­լով ան­յայ­տա­ցաւ։

Իսկ Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս գո­հու­թիւն տուաւ Քրիս­տոս Աս­տու­ծոյ եւ իս­կոյն հասկ­ցաւ, որ այդ մա­նու­կին կող­մէ ը­սուա­ծը ճշմա­րիտ էր…։

Սի­րե­լի՜­ներ, եր­բեմն կը պա­տա­հին ա­նակն­կալ­ներ, եւ բնաւ չսպա­սուած ա­տեն մը, չակն­կա­լուած մէ­կէ մը կը լսուի ճշմար­տու­թեան խօս­քը։ Եւ մա­նա­ւանդ մա­նուկ­ներ՝ ո­րոնք շատ ան­գամ կա­րե­ւոր հար­ցե­րու մա­սին կ՚ան­տե­սուին, ո­րոնց միտ­քը, գա­ղա­փա­րը, տե­սա­կէ­տը ան­կա­րե­ւոր կը նկա­տուի՝ կա­րե­լի է լու­ծում բե­րեն հար­ցե­րու։ Ին­չո՞ւ։ Ո­րով­հե­տեւ ա­նոնք թէեւ գի­տու­թիւն եւ փոր­ձա­ռու­թիւն չու­նին, բայց մա­քուր, պայ­ծառ, յստակ, չա­պա­կա­նած հո­գի մը ու­նին եւ ա­ռողջ միտք՝ որ բա­ցա­յայտ կեր­պով, վճիտ կեր­պով կրնայ տես­նել ճշմար­տու­թիւ­նը։ Մա­քուր սիր­տը եւ պայ­ծառ միտ­քը շատ ա­ւե­լի մօտ է բա­րիին, գե­ղե­ցի­կին եւ ճշմա­րի­տին։ Բնա­կան, պարզ եւ ա­նա­ղարտ ա­մէն ար­ժէք շատ ա­ւե­լի յարգ կը վա­յե­լէ՝ քան կեղծ ու շե­ղած նպա­տակ­նե­րով շար­ժող պղտոր միտ­քե­րու ար­տադ­րած խա­բէու­թիւն­նե­րը…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Փետ­րուար 5, 2016, Իս­թան­պուլ