ԽՆԱՄՔ ԱՌՈՂՋՈՒԹԵԱՆ

Կ՚ը­սուի, թէ բժիշ­կը՝ Աս­տու­ծոյ ձեռքն է աշ­խար­հի վրայ։ Ար­դա­րեւ, ե­թէ նկա­տի ու­նե­նանք բժիշկ­նե­րու օգ­տա­կա­րու­թիւ­նը եւ ծա­ռա­յու­թիւ­նը մարդ­կա­յին կեան­քին պահ­պան­ման եւ գո­յա­տեւ­ման նկատ­մամբ, կը տես­նենք, թէ ո՛ր­քան ի­րա­ւա­ցի է այս խօս­քը, ի­րա­կա­նու­թիւն մըն է այն մեծ մա­սամբ, քա­նի որ բժիշկ­նե­րը, կեր­պով մը գոր­ծա­կից­նե­րը կ՚ըլ­լան Աս­տու­ծոյ՝ Իր նա­խախ­նա­մու­թեան ու հո­գա­տա­րու­թեան գոր­ծին մէջ։

Աս­տուած կը ստեղ­ծէ ա­մէն ինչ, բայց չի թո­ղուր զա­նոնք, այլ կը շա­րու­նա­կէ խնա­մել, հոգ տա­նիլ իր ա­րա­րած­նե­րուն՝ միշտ հայ­րա­կան հա­ւա­տար­մու­թեամբ մը։

Ա­րա­րած­նե­րուն մէջ՝ Աս­տու­ծոյ ա­մե­նէն սի­րե­լին է մա՛ր­դը, եւ ա­նոր խնամ­քը, հո­գա­ծու­թիւ­նը, Աս­տուած յանձ­նած է բժիշ­կին՝ որ նուի­րա­կան ու սրբա­զան ծա­ռա­յու­թեամբ կը կա­տա­րէ իր պար­տա­կա­նու­թիւ­նը՝ խնամք տա­նե­լով մարդ­կա­յին մարմ­նին, ինչ­պէս նաեւ հո­գիին։ Ու­րեմն ո՜ր­քան ճիշդ է՝ թէ բժիշ­կը Աս­տու­ծոյ ձե՛ռքն է երկ­րի վրայ, Ա­նոր գոր­ծա­կի­ցը եւ գոր­ծա­կա­տա՛­րը։

Սուրբ Թով­մաս Ա­քուի­նա­ցի կ՚ը­սէ. «Աս­տու­ծոյ զօ­րու­թիւ­նը եւ էու­թիւ­նը, կամ­քը եւ ի­մա­ցա­կա­նու­թիւ­նը, ի­մաս­տու­թիւ­նը եւ ար­դա­րու­թիւ­նը նո՛յնն են. այն­պէս որ ի՛նչ որ կայ աս­տուա­ծա­յին զօ­րու­թեան մէջ, ըլ­լա­լո՛ւ է Աս­տու­ծոյ ար­դար կամ­քին կամ Ա­նոր ի­մաս­տուն ի­մա­ցա­կա­նու­թեան մէջ»։ Այս կը նշա­նա­կէ՝ թէ Աս­տուած միայն չի ստեղ­ծեր, այլ կը խնա­մէ, կը հո­գայ նաեւ իր ամ­բողջ ա­րա­րած­նե­րը, եւ մա­նա­ւանդ՝ մա՛ր­դը։

Եւ քա­նի որ Աս­տուած կա­րող է ո­չին­չէն ստեղ­ծել, կա­րող է նմա­նա­պէս Սուրբ Հո­գիով թէ՛ մե­ղա­ւոր­նե­րուն հո­գիին կեան­քը տալ. ա­նոնց մէջ ստեղ­ծե­լով մա­քուր սիրտ, թէ՛ մար­մի­նի վե­րա­նո­րո­գու­մը կա­տա­րել հի­ւանդ­նե­րուն՝ բժշկու­թեամբ եւ դար­ձեալ մար­մի­նի կեանք տալ մե­ռեալ­նե­րուն՝ Յա­րու­թեամբ։

«Ին­չո՞ւ այդ­պէս կը մտա­ծէք։ Ո՞ր մէ­կը դիւ­րին է. ան­դա­մա­լոյ­ծին.- Մեղ­քերդ նե­րուա՛ծ են քե­զի, ը­սե՞­լը, թէ՝ Ե՛լ, մա­հիճդ առ եւ տո՛ւնդ գնա՛, ը­սե­լը։

«Բայց պէտք է գիտ­նաք, թէ՝ Մար­դու Որ­դին երկ­րի վրայ իշ­խա­նու­թիւն ու­նի մեղ­քե­րը նե­րե­լու» (ՄԱՐԿ. Բ 10)։­

Իսկ Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ սա­պէս կ՚ը­սէ. «Աստուած կը կեն­դա­նաց­նէ մե­ռեալ­նե­րը եւ գո­յու­թիւն ու­նե­ցո­ղի պէս կը կան­չէ ա­նոնք՝ որ տա­կա­ւին գո­յու­թիւն չու­նին» (ՀՌՈՄ. Դ 17)։ Ինք որ Իր Խօս­քով կա­րո­ղա­ցաւ ժայթ­քեց­նել լոյ­սը խա­ւա­րէն (ԾՆՆԴ. Ա 3), կա­րո՛ղ է նաեւ հա­ւատ­քի լոյ­սը տալ ա­նոնց, որ կ՚ան­գի­տա­նան զԻնք (Բ. ԿՈՐՆ. Դ 6)։­

Ու­րեմն Ստեղ­ծո­ղը՝ կա­րո­ղու­թիւն ու­նի նաեւ Նա­խախ­նա­մե­լու, հո­գա­լու եւ բժշկե­լու իր ա­րա­րած­նե­րը։

Ուս­տի ինչ­պէս որ Յի­սուս Քրիս­տոս բժիշկ է մար­դուս հո­գի­նե­րուն եւ մար­մին­նե­րուն, ան­դա­մա­լոյ­ծին մեղ­քե­րուն նե­րեց եւ մարմ­նի ա­ռող­ջու­թիւ­նը վե­րա­դար­ձուց, Ան ու­զեց նաեւ, որ Իր Ե­կե­ղե­ցին Սուրբ Հո­գիին զօ­րու­թեամբ՝ բու­ժու­մի եւ փրկու­թեան Իր գոր­ծը՝ ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը շա­րու­նա­կէ իր ան­դամ­նե­րուն մօտ։

Եւ այս նպա­տա­կը կը հե­տապն­դեն բու­ժու­մի եր­կու սուրբ խոր­հուրդ­նե­րը՝ «Ա­պաշ­խա­րու­թեան» խոր­հուր­դը եւ հի­ւանդ­նե­րու «Օ­ծում»ը։ Ուս­տի խոս­տո­վա­նան­քը եւ ար­ձա­կու­մը՝ կեր­պը եւ ճամ­բան է Աս­տու­ծոյ հետ հա­շտուե­լու։ Եւ երբ հաշ­տու­թիւն կըն-քըւի, մեղ­քին պատ­ճա­ռած ար­դիւնք­ներն ալ կը ջնջուին, քա­նի որ Սուրբ Խոր­հուրդ­նե­րուն մէջ՝ Քրիս­տոս Ի՛նքն է, որ կը գոր­ծէ։

Պահ մը խորհր­դա­ծենք, սի­րե­լի բա­րե­կամ­ներ. աշ­խար­հի վրայ, բնու­թեան մէջ ա­մէն ար­դիւնք ու­նի պատ­ճա՛ռ մը եւ երբ այդ պատ­ճա­ռը գիտ­ցուի՝ ար­դիւն­քը սրբագ­րել, ջնջել կա­րե­լի կ՚ըլ­լայ։ Ու­րիշ խօս­քով՝ դար­մա­նու­մի հա­մար ախ­տա­ճա­նա­չու­մը պայ­մա՛ն է։ Կար­ծեմ, հի­ւան­դու­թիւն­ներն ալ կա­րե­լի է դար­մա­նել, բժշկել լա՛ւ ախ­տա­ճա­նա­չու­թեամբ, որ կը հա­մա­պա­տաս­խա­նէ՝ խընդ-րոյ ա­ռար­կայ հի­ւան­դու­թեան պատ­ճա­ռը գիտ­նա­լու։ Եւ դար­ձեալ ակ­նե­րեւ է՝ ա­մէն հի­ւան­դու­թիւն ար­դիւնք է սխալ ըն­թաց­քի մը, վնա­սա­րար շար­ժու­մի մը անձ­նա­պէս, եւ կամ ծի­նե­րու մի­ջո­ցով ժա­ռան­գա­կան պատ­ճա­ռի հե­տե­ւանքն է։ Ու­րեմն ե­թէ պատ­ճա­ռը գիտ­ցուի՝ կա­րե­լի կ՚ըլ­լայ ար­դիւն­քին տի­րա­պե­տել եւ դար­մա­նել ախ­տը, ան­շուշտ ե­թէ ֆի­զի­քա­կան կամ բա­րո­յա­կան ան­կա­րե­լիու­թիւն մը ար­գելք չի հան­դի­սա­նայ։

Ա­հա­ւա­սիկ, երբ Յի­սուս ան­դա­մա­լոյ­ծին կ՚ը­սէ. «Որ­դեա՛կ իմ, մեղ­քերդ նե­րուած են» (ՄԱՐԿ. Բ 5), ը­սել կ՚ու­զէ, թէ ախ­տին պատ­ճա­ռը ջնջուած է եւ ու­րեմն ա­նոր ար­դիւնք՝ ախտն ալ ջնջուած պի­տի ըլ­լայ։

Ուս­տի եւ, Յի­սուս այս գոր­ծե­լա­կեր­պով է, որ կը դար­մա­նէ հի­ւանդ­նե­րը եւ կը բժշկէ զա­նոնք, իր ի­մաս­տու­թեամբ եւ ի­մա­ցա­կա­նու­թեամբ կ՚ախ­տա­ճա­նա­չէ, այ­սինքն հի­ւան­դու­թեան պատ­ճա­ռը կը գտնէ իր աս­տուա­ծա­յին կա­րո­ղու­թեամբ ու զօ­րու­թեամբ կը բժշկէ, կը դար­մա­նէ եւ կը վե­րա­նո­րո­գէ զա­նոնք։ Եւ Յի­սու­սի բո­լոր բժշկու­թիւն­նե­րը ա­պա­ցոյց­ներն են Ա­նոր աս­տուա­ծա­յին բնու­թեան, քա­նի որ չի բա­ւեր ախ­տա­ճա­նա­չել, այլ նաեւ՝ բժշկել ախ­տը, դար­մա­նել ախ­տա­ւո­րը։ Յի­սուս իշ­խա­նու­թիւն ու­նի ո՛չ միայն բու­ժե­լու, բայց նաեւ մեղ­քե­րուն նե­րե­լու՝ ախ­տե­րու պատ­ճա­ռը ջնջե­լո՛ւ։

Ար­դա­րեւ, Յի­սուս իշ­խա­նու­թիւն ու­նի բու­ժե­լու «ամ­բող­ջա­կան մարդ»ը՝ հո­գիով, մարմ­նով ե՛ւ միտ­քով։

Ան կա­րե­կից է բո­լոր տա­ռա­պող­նե­րուն, այն աս­տի­ճան՝ որ Ինք­զինք կը նոյ­նաց­նէ ա­նոնց հետ երբ կ՚ը­սէ.

«Հի­ւանդ էի եւ այ­ցե­լե­ցիք Ին­ծի» (ՄԱՏԹ. ԻԵ 36)։­

Ամ­բողջ դա՜­րեր շա­րու­նա­կուե­ցաւ հի­ւանդ­նե­րու եւ տա­ռապ­ող­նե­րու հան­դէպ այս աս­տուա­ծա­յին կա­րեկ­ցու­թիւ­նը։ Յի­սուս շա­րու­նա­կեց բու­ժել ու դար­մա­նել հի­ւանդ­ներ, հոգ չէ որ շա­տեր չանդ­րա­դար­ձան Իր էու­թեան, Ան միշտ հա­ւա­տա­րիմ մնաց Իր ա­ռա­քե­լու­թեան, Իր կա­րեկ­ցու­թեան, Իր մար­դա­սի­րու­թեան։

Եւ ո՜ր­քան ի­րա­ւա­ցի է այն խօս­քը՝ թէ բժիշ­կը Աս­տու­ծոյ երկ­րի վրայ գոր­ծող ձե՛ռքն է…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Օ­գոս­տոս 7, 2015, Իս­թան­պուլ