ՅԱՋՈՂՈՒԹԵԱՆ ՃԱՄԲԱՆ (Թ.)

Մինչեւ այսօր տեսանք, որ իսկական յաջողութիւնը լոկ աշխատանք չի պահանջեր. յաջողութիւնը արտաքինէն աւելի, նախ եւ առաջ, ներքին ձեռքբերում մըն է: Յաջողութենէն մեզ հեռու պահողը մեր յետաձգելու վատ սովորութիւնն է. յաճախ կը մոռնանք, որ մեր ժամանակը սահմանափակ է. մարդու յաջողութիւնը քանդողը իր «վաղ»ն է. մարդ միշտ յոյս ունի, որ վաղը պիտի յաջողի, մինչ ճշմարիտ յաջողութիւնը այդ մէկը «այսօր»ին մէջ հիմնելն է: Ես անձնապէս կ՚ատեմ «վաղ»ը բառը եւ պատճառը շատ մօտիկ բարեկամ մըն է. լուսահոգի Կիրակոսը ունէր ընտիր ձայն, սակայն ամէն անգամ երբ կ՚ուզէինք ձայնագրել՝ «վաղը», կ՚ըսէր. «օրերը մեր դիմաց են». եւ այդ «վաղը» չեղած Կիրակոս յանկարծամահ եղաւ՝ առանց ձայնագրութեան...: Մեր յետաձգած յաջողութիւնը նոյնն է, ինչպէս Կիրակոսի ձայնագրութիւնը՝ որ երբեք իրականութիւն պիտի չդառնայ:

Պէտք չէ սպասել, որովհետեւ սպասումը յաճախ մարդը լճացման կ՚առաջնորդէ. սպասումով մարդ իր ձեռք բերելիք հնարաւորութիւնը կու տայ ուրիշներուն. այսօր սկսող մարդը շատ աւելի հաւանականութիւն ունի սկսելու՝ քան «վաղ»ուան սպասողը:

Աշխարհի վրայ կայ երկու տեսակի մարդ. առաջին տեսակը կը գործէ՝ առանց մտածելու, իսկ երկրորդ տեսակը կը մտածէ՝ առանց գործելու: Իսկ այս երկուքէն վեր կայ երրորդը՝ որ թէ՛ կը մտածէ եւ թէ կը գործէ։ Երրորդը կը յաջողի, որովհետեւ, ինչպէս նախապէս ըսինք, յաջողութիւնը միայն աշխատանքով եւ կամ միայն մտածելով չ՚ապահովուիր. աշխատանքը առանց մտածումի եւ մտածումը առանց աշխատանքի պարզապէս ճահիճ մըն է, որ մարդը կը քաշէ դէպի ձախողութիւն: Խելացի մարդիկ յաճախ կը ձախողին, որովհետեւ կը կարծեն, որ գործի մը կարեւորագոյն մասը մտածելն է. այո՛, ճիշդ է, որ Աստուած մտածելու շնորհքը բոլորին չէ տուած, սակայն միայն մտածումով կարելի չէ յառաջանալ, որովհետեւ մտածումը վերացական գաղափար մըն է եւ յաջողութիւնը (մանաւանդ նիւթապէս) շօշափելի փաստեր կ՚ուզէ։ Այսօր մենք յաճախ դիւրին բաներ կը մտածենք եւ իրենց դիւրին ըլլալը տեսնելով կը յետաձգենք. հաւատացէ՛ք, որ այդ դիւրինը ժամանակի ընթացքին կը դառնայ դժուար, իսկ դժուարը՝ անհնար:

Յաջողութեան հասնելէ առաջ կարեւոր է մտածել նաեւ հետեւեալի մասին. ո՞ր մէկը աւելի կարեւոր է. քիչ գործով մեծ շահեր ապահովե՞լ, թէ քիչ շահերով՝ մեծ գործեր ընել. այստեղ ի յայտ կու գայ մարդու անհատականութիւնը. այն մարդը, որ յաջողութիւնը լոկ նիւթականին մէջ կը տեսնէ, վստահաբար պիտի նախընտրէ առաջինը, որովհետեւ գործի որակէն ու չափէն աւելի նիւթականն է, որ կը հետաքրքրէ զինք, իսկ այն անձը՝ որ ունի յաջողութեան ծարաւ եւ այդ մէկը նիւթականէ աւելի վեր իղձ մըն է՝ պիտի նախընտրէ երկրորդը. երկրորդ խումբին պատկանող մարդիկ աւելիով ատակ են զարգանալու իրենց աշխատութեան մէջ. այլ խօսքով, շահը հիմնական նպատակ չդարձուցած մարդը կրնայ իր ուշադրութիւնը նիւթականէն աւելի կեդրոնացնել գործին վրայ եւ նոյնիսկ քիչ շահով, ժամանակի ընթացքին ապահովել լաւագոյնը՝ որ իրեն կրնայ տալ մնայուն հարստութիւն թէ՛ նիւթապէս եւ թէ բարոյապէս: Ըսել կ՚ուզենք, որ իրական յաջողութիւնը նիւթականէն եւ «ուժ»էն շատ աւելի վեր բան մըն է. շահը չմտածող մարդը աւելիով արդար եւ ազնիւ կ՚ըլլայ, մինչ շահը մտածողը կ՚ըլլայ եսասէր եւ միայն իր սեփական շահերը կը հետապնդէ եւ կը մտածէ: Եսասիրութիւնը ձախողութեան հիմնական պատճառներէն մէկն է, որովհետեւ եսասիրութիւնը շատ անգամ աւելի կարեւոր կը նկատուի մարդուն համար՝ քան սեփական պատիւը եւ սեփական պատիւը կորսնցնողը ինքնին ձախողած մըն է արդէն:

Տակաւին յաջողելու համար մարդուն հարկաւոր է համբերութիւն ու ջիղեր՝ դիմանալու եւ յամառութեամբ հետապնդելու իր նպատակները, որովհետեւ շատեր կը հասնին մինչեւ յաջողութեան դուռին առջեւ՝ սակայն իրենց անհամբերութեան պատճառով կը մատնուին ձախողութեան. անոնք նման են այն մարդուն, որ ոսկի գտնելու համար հողը կը փորէ՝ սակայն գանձին մի քանի մատ հեռաւորութեան վրայ կը ձգէ փորիչը եւ կը յուսահատի. գանձը կը գտնեն անոնք՝ որոնք առանց յուսահատելու կը փորեն. նոյնիսկ եթէ գանձը չգտան իրենց փորած վայրին մէջ, առանց յուսահատելու նոր վայր կը գտնեն եւ իրենց գործը կը շարունակեն այնտեղ՝ մինչեւ օր մը հասնին իրենց նպատակին: Այդ մէկը քաջութիւն է, որովհետեւ տկարները կը յուսահատին։ Ինչպէս նախորդ մեր գրութիւններուն մէջ ըսինք, առանց պատերազմի դուրս գալու պատերազմի մը յաղթել կարելի չէ. համբերութիւնը մարդուն համար ձախողութեան եւ յաջողութեան միջեւ դրուած գիծ մըն է. համբերողը իր ձախողութեան մէջ յաջողութիւնը կը հետապնդէ, սակայն անհամբերը նոյնիսկ իր յաջողութեան մէջ կրնայ դէպի ձախողութիւն գլորիլ։ Եթէ մարդ իր մէջ ունենայ վերոյիշեալ բոլոր նշուածները եւ յաջողի այդ բոլորը կատարելագործել, արդէն աշխատանքի մը յաջողութիւնը ինքնաբերաբար յաջողած է։ Այդ է պատճառը, որ նոյն գործը, նոյն վայրին մէջ տարբեր անձեր կը կատարեն, սակայն իւրաքանչիւրին յաջողութիւնը կ՚ըլլայ տարբեր. անձ մը կը ձախողի՝ մինչ այդ նոյն գործը ընող մը անդին կը յաջողի. պատճառը գո՞րծն է... թէ գործողը. պատասխանը յստակ է:

•շարունակելի…

ՀԱՐՑ՝ ԱՐՀԵՍՏԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ

Հարցում. Երկու հոգի նոյն գործը կ՚ընեն. մին կը յաջողի իսկ միւսը կը ձախողի. ինչո՞ւ:

Պատասխան. Երկու հոգի կրնան նոյն գործը ընել, սակայն յաջողութիւնն ու ձախողութիւնը հիմնուած է մտածելակերպի ու հմտութեան վրայ: Յաջող մարդը կրնայ ունենալ աւելիով աճելու վրայ հիմնուած մտածելակերպ եւ անյաջողութիւնները դիտել որպէս հնարաւորութիւններ, մինչդեռ միւսը կրնայ խոչընդոտները տեսնելով յանձնուիլ: Արտաքին գործօնները եւս կրնան մեծ դեր ունենալ. ինչպէս օրինակ՝ ուրիշներու կողմէ աջակցութիւն, ժամանակի յարմարաւէտութիւն եւ այլն. ինքնավստահութիւնը, դժուարութիւնները յաղթահարելու կամքը եւ պատրաստակամութիւնը կարեւոր դեր ունին յաջողութեան մէջ: Յաջողութիւնը յամառութեան եւ հեռանկարի հետ կապուած է:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Երեւան