ԱՆ ՈՐ ՏԻ­ՐՈՋ Ա­ՆՈՒ­ՆՈՎ ԿՈՒ ԳԱՅ

Մեծ պա­հոց 40 օ­րուայ պա­հե­ցո­ղու­թեան շրջա­նը երբ կը բո­լո­րենք եւ օ­րե­րը կը հաս­նին ի­րենց լրու­մին, հա­ւա­տա­ցեալ­ներ ներ­հա­յե­ցո­ղու­թեան մի­ջո­ցով հո­գե­ւոր հա­շուե­յար­դար մը կը կա­տա­րեն եւ ո­րոնք կա­րո­ղա­ցած կը զգան ի­րենք զի­րենք նուա­զա­գոյն կեր­պով հա­ւա­տա­րիմ մնա­ցած ըլ­լալ այս շրջա­նին ի­մաս­տին ու նպա­տա­կին, գո­հու­թեան զգա­ցու­մով կ՚ու­րա­խա­նան։ Եւ ո՜ր­քան գե­ղե­ցիկ զգա­ցում մըն է՝ պարտքն ու պար­տա­կա­նու­թիւ­նը կա­տա­րած ըլ­լա­լու այդ զգա­ցու­մը։ Աշ­խա­տիլ, ի հար­կէ յոգ­նիլ, բայց յե­տոյ, այդ գո­հա­ցու­մի քաղցր զգա­ցու­մով տո­գո­րուիլ, ա­հա­ւա­սիկ ա՛յս է Մեծ պա­հոց 40 օ­րե­րու վեր­ջա­ւո­րու­թեան բնա­կան ու բա­նա­կան հո­գե­ւոր ապ­րու­մը։

Ար­դա­րեւ մար­դուս կեան­քին մէջ ան­խու­սա­փե­լի են գայ­թակ­ղու­թիւն­ներ, մեղ­քի շար­ժա­ռիթ­նե­րու են­թար­կուիլ, սխա­լանք­ներ, բայց բո­լոր ա­սոնց­մէ ձեր­բա­զա­տուե­լու ա­ռիթ մը, մի­ջոց մըն էր Մեծ պահ­քի 40 օ­րե­րու շրջա­նը՝ մեղ­քե­րը քա­ւե­լու հա­մար ա­պաշ­խա­րու­թեան խոս­տո­վա­նու­թիւ­նը, զղջու­մը եւ մա­նա­ւանդ անդ­րա­դար­ձու­մը սխալ­նե­րու, մեղ­քե­րու, ընդ­հան­րա­պէս անհ­նա­զան­դու­թիւն­նե­րու։ Մեղ­քը, սխա­լան­քը մար­դուս հա­մար ան­խու­սա­փե­լի են, ա­նոնք կը նմա­նին փո­շիի եւ կամ աղ­տի, բի­ծի՝ որ կը տե­ղա­ւո­րուի կա­րա­սի­նե­րու վրայ, կամ մար­դուս մարմ­նին վրայ եւ որ պէտք է յա­ճախ սր­­բել ու մաք­րել զայն։ Ուս­տի կա­րե­ւո­րը աղ­տո­տիլ կամ փո­շո­տիլն չէ՛, քա­նի որ բնա­կան է այդ ե՛ւ ան­խու­սա­փե­լի, կա­րե­ւո­րը սա­կայն աղ­տը սրբել, փո­շին մաք­րելն է եւ մա­նա­ւանդ սրբե­լէ եւ մաք­րե­լէ եր­բեք չձանձ­րա­նալ, չվհա­տիլ եւ տե­ւա­կան սրբել, տե­ւա­կան մաք­րել…։

Եւ ա­հա­ւա­սիկ Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ Օ­րա­ցոյ­ցին հա­մա­ձայն Մեծ պահ­քի 40 օ­րե­րու վեր­ջա­ւո­րու­թեան կը դի­մա­ւո­րուինք Ղա­զա­րո­սի մե­ռել­նե­րէն յա­րու­թեան հրա­շա­լի՜ դէպ­քին յի­շա­տա­կին։

Յի­սուս երկ­րի վրայ ապ­րած իր 33 տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին եւ յատ­կա­պէ՛ս իր կեան­քի վեր­ջին ե­րեք տա­րի­նե­րուն, ո­րոնք ե­ղան քա­րոզ­չու­թեան եւ ա­ւե­տա­րան­չու­թեան բե­ղուն շրջան մը, Աս­տու­ծոյ հետ մարդ­կու­թիւ­նը հաշ­տեց­նե­լու տա­րի­ներ, աս­տուա­ծա­յին սի­րոյ բո­լոր սահ­ման­նե­րը բա­ցաւ մարդ­կու­թեան առ­ջեւ։ Այս շրջա­նին է մա­նա­ւանդ, որ հի­ւանդ­ներ բժշկուե­ցան եւ նոյ­նիսկ մա­հա­ցած­ներ վերս­տին կեան­քի կո­չուե­ցան։ Քա­րոզ­չու­թեան այդ շրջա­նին, Յի­սուս կապ հաս­տա­տեց նաեւ ըն­տա­նիք­նե­րու հետ, ինչ­պէս ա­շա­կերտ­նե­րուն եւ բազ­մա­թիւ հե­տե­ւորդ­նե­րուն հետ։

Եւ ա­հա­ւա­սիկ այդ ըն­տա­նիք­նե­րէն էր Ղա­զա­րո­սի ըն­տա­նի­քը։ Այդ ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներն էին Ղա­զա­րոս, ինք, եւ եր­կու քոյ­րե­րը՝ Մա­րիամ եւ Մար­թա։

Ըստ Յով­հան­նէս Ա­ւե­տա­րա­նի­չի վկա­յու­թեան՝ Ղա­զա­րոս հի­ւանդ էր եւ ա­նոր քոյ­րե­րը մարդ կը ղրկեն Յի­սու­սի, որ­պէս­զի ա­նոր ը­սեն, թէ իր սի­րե­լի բա­րե­կա­մը հի­ւանդ է։ Յի­սուս կը պա­տաս­խա­նէ. «Այս հի­ւան­դու­թիւ­նը ո՛չ թէ մա­հուան, այլ Աս­տու­ծոյ փառ­քին պի­տի ծա­ռա­յէ եւ պատ­ճառ պի­տի ըլ­լայ որ Աս­տու­ծոյ Որ­դին փա­ռա­ւո­րուի» (ՅՈՎՀ. ԺԱ 4)։ Եւ Յի­սուս իր ա­շա­կերտ­նե­րուն հետ Ղա­զա­րո­սին քով եր­թա­լու հա­մար դէ­պի Բե­թա­նիա մեկ­նե­ցաւ։ Բայց երբ հա­սաւ, ար­դէն իսկ Ղա­զա­րոս չորս օ­րէ ի վեր թա­ղուած էր։

Ղա­զա­րո­սի քոյ­րը՝ Մար­թա երբ լսեց, թէ Յի­սուս կու գայ քա­րոզ­չու­թեան այս բե­ղուն շրջա­նին, բա­ցի իր ա­շա­կերտ­նե­րէն, Յի­սուս հե­տաքրք­րուե­ցաւ ամ­բողջ ժո­ղո­վուր­դին հետ՝ թէ՛ ան­հա­տա­պէս եւ թէ հա­ւա­քա­բար։ Եւ դար­ձեալ, ա­հա­ւա­սիկ այս շրջա­նին է, որ Յի­սուս վերս­տին կեան­քի կո­չեց Ղա­զա­րո­սը, որ ար­դէն չորս օ­րէ ի վեր գե­րեզ­մանն էր։

Յա­րու­թեան այս հրաշ­քը, սի­րե­լի՜ բա­րե­կամ­ներ, բա­ցա­ռիկ հրաշք մըն է, զոր գոր­ծեց Յի­սուս իր քա­րո­զու­թեան շրջա­նին։ Այս հրաշ­քը ե­զա­կի՛ է, քա­նի որ Յի­սուս ա­պա­ցու­ցուց, փաս­տեց, թէ ինք Աս­տուած է եւ ի՛նք միայն կա­րող է մե­ռեալ­նե­րը գե­րեզ­մա­նէն դուրս հա­նել եւ «նոր կեանք» պար­գե­ւել ա­նոնց։ Մինչ այդ մարդ­կու­թեան ամ­բողջ պատ­մու­թեան մէջ նման հրաշք չէ՛ր ար­ձա­նագ­րուած։ Եւ այդ իսկ պատ­ճա­ռով ան «ե­զա­կի՛» է։

Խու­զար­կող, փնտռող եւ հե­տա­զօ­տող մարդ­կա­յին մտքին հա­մար բնա­կան է հարց­նել, թէ Յի­սուս ին­չո՞ւ կա­տա­րեց այդ հրաշ­քը։

Յի­սուս կա­տա­րեց այդ հրաշ­քը, քա­նի որ Ան յա­ջորդ օ­րը մուտք պի­տի գոր­ծէր Ե­րու­սա­ղէմ։ Ան որ­պէս ար­քայ եւ թա­գա­ւոր Իս­րա­յէ­լի, ար­քա­յա­վա­յել կեր­պով պէտք էր մուտք գոր­ծել Ե­րու­սա­ղէմ՝ իբ­րեւ Աս­տու­ծոյ կող­մէ ա­ռա­քուած մե­սիա, այ­սինքն օ­ծեալ Քրիս­տոս՝ սպա­սուած փրկի­չը։

Եւ մար­դիկ Փրկի­չէն կը սպա­սէին, որ կեանք տայ, կեան­քեր նո­րո­գէ, վե­րա­կեն­դա­նաց­նէ, եւ ա­հա­ւա­սիկ Ան վե­րա­կեն­դա­նա­ցուց չորս օ­րէ ի վեր թա­ղուած Ղա­զա­րո­սը. ի­րա­պէ՛ս Ան սպա­սուած Փրկի՛չն էր…։

Ծաղ­կա­զար­դի Կի­րա­կի օ­րը, ա­ռա­ւօտ ժա­մե­րուն Յի­սուս մօ­տե­ցաւ Բեթ­փա­գէ գիւ­ղը, որ կը նշա­նա­կէ՝ «թզե­նիի տուն» եւ կը գտնուի Ձի­թե­նեաց լե­րան կո­ղին եւ Ե­րու­սա­ղէ­մէ ե­րեք-չորս քի­լօ­մեթր հե­ռու։ Տէ­րը ը­սաւ իր ա­շա­կերտ­նե­րուն. «Գա­ցէք սա դի­մա­ցի գիւ­ղը եւ ան­մի­ջա­պէս հոն կա­պուած էշ մը պի­տի գտնէք իր ա­ւա­նա­կին հետ (ա­ւա­նակ=ի­շա­քու­ռակ՝ ի­շու ձագ), քա­կե­ցէ՛ք եւ ին­ծի բե­րէք։ Եւ ե­թէ մէ­կը ա­ռակ­րէ, ը­սէք.- Տէ­րը պէտք ու­նի։ Եւ ան­մի­ջա­պէս թոյլ պի­տի տայ ձե­զի» (ՄԱՏԹ. ԻԱ 1-3)։

­Յի­սուս նստաւ կեն­դա­նիին վրայ եւ ուղ­ղուե­ցաւ դէ­պի Ե­րու­սա­ղէմ։ Ճամ­բուն վրայ խուռ­նե­րամ բազ­մու­թիւն հա­ւա­քուած էր եւ կը փա­ռա­բա­նէին զԻնք։

Եւ այս ո­գե­ւո­րու­թեան մէջ, Յի­սուս մուտք գոր­ծեց Ե­րու­սա­ղէմ եւ գնաց տա­ճար՝ ա­ղօ­թե­լու…։

Եւ դար­ձեալ, տես­նե­լով տա­ճա­րին մէջ կա­տա­րուած­նե­րը, ընդ­հա­նուր տե­սա­րա­նը, սիր­տը ճմլուե­ցաւ, ցաւ ու վիշտ զգաց, եւ ինչ­պէ՛ս այ­սօր պի­տի ըլ­լար, քա­նի որ Աս­տու­ծոյ տու­նը՝ որ ա­ղօթ­քի տուն է, վա­ճառ­քի եւ ա­ռեւ­տու­րի կեդ­րո­նի էր վե­րա­ծուած՝ անձ­նա­կան շա­հե­րու բազ­մա­ճիւղ գոր­ծու­նէու­թեան վայր մը։

Յի­սուս դո՛ւրս հա­նեց այն­տե­ղէն բո­լոր «ա­ռեւտ­րա­կան»նե­րը, ա­ղաւ­նե­վա­ճառ­նե­րը եւ լու­մա­յա­փոխ­նե­րը եւ քան­դեց ա­նոնց սե­ղան­նե­րը։

Իմ շա՜տ սի­րե­լի բա­րե­կամ­ներ, ա­մէն ան­գամ որ Ծաղ­կա­զար­դը կը տօ­նենք, ցա՜ւ կը զգամ, ա­ւե­լի լաւ է ը­սել, ցաւս կը կրկնա­պատ­կուի, մա­նա­ւանդ կը կար­դա­ցուի Ա­ւե­տա­րա­նի հա­տուա­ծը։

Ան­կեղծ ըլ­լանք եւ խոս­տո­վա­նե­լու քա­ջու­թիւ­նը ու­նե­նանք, սի­րե­լի՜­ներ, երբ այ­սօր ալ դի­տենք մեր շուր­ջը, դի­տենք Ե­կե­ղե­ցին, կը կար­ծէ՞ք տես­նել Յի­սու­սի շրջա­նէն տար­բեր տե­սա­րան մը հոն, կը կար­ծէ՞ք որ երբ Յի­սուս յան­կարծ յայտ­նուի հոն, տար­բեր վար­մունք պի­տի ու­նե­նայ…։ Եւ կը ցա­ւինք, կ՚ափ­սո­սանք երբ կը տես­նենք գրե­թէ նոյն տե­սա­րա­նը Ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ, թե­րեւս ժա­մա­նա­կի ըն­թաց­քին քիչ մը փո­խուած ե­րե­ւոյ­թով, կ՚ար­տա­սուենք, ար­ցունք կը թա­փենք, եւ կը խոս­տո­վա­նինք, որ զղջա­ցած ենք Ե­կե­ղե­ցին այս­քան մօ­տէն դի­տե­լու, այդ բո­լոր ցա­ւա­ռիթ ե­ղե­լու­թիւն­նե­րը ապ­րե­լու ստի­պուած ըլ­լալ­նուս։ Ուս­տի հա­ւա­տա­ցեա­լի մը ե­րե­ւա­կա­յա­ցած ու են­թադ­րած Ե­կե­ղե­ցին այս չէ՛, հոն ուր շա­տեր՝ միա՛յն ի­րենց անձ­նա­կան շա­հը կը հե­տապն­դեն՝ բո­լո­րո­վին շե­ղած Ե­կե­ղե­ցիի նպա­տա­կէն։ Մա­նա­ւանդ հոն՝ ո՛ւր սի­րոյ, խա­ղա­ղու­թեան, ան­դոր­րու­թեան, զո­հո­ղու­թեան եւ մա­նա­ւանդ ա­ղօթ­քի տեղ է եւ հոն՝ ուր, դժբախ­տա­բար շա­հա­մո­լու­թիւն, օգ­տա­պաշ­տու­թիւն, ե­սա­մո­լու­թիւն եւ խռո­վու­թիւն, խառ­նա­կու­թիւն, քէն ու կռիւ կը տի­րէ…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Փետ­րուար 29, 2016, Իս­թան­պուլ