Իրերօգնութեան կոչը

Յա­ճախ կ՚ը­սենք, սի­րե­լի՜ բա­րե­կամ­ներ, մարդ ստեղ­ծուած է իր նմա­նին օգ­նե­լու, ա­նոր թե­րու­թիւն­նե­րը ամ­բող­ջաց­նե­լու եւ տկա­րու­թիւն­նե­րը զօ­րաց­նե­լու հա­մար, եւ մէկ խօս­քով՝ մարդ կո­չուած է ի­րե­րօգ­նու­թեա՜ն։

Ար­դա­րեւ Ե­ւան ալ ստեղ­ծուե­ցաւ Ա­դա­մը լրաց­նե­լու հա­մար, եւ «մարդ»ը ամ­բող­ջաց­նե­լու նպա­տա­կով։ Ու­րեմն իւ­րա­քան­չիւր ան­հատ, որ­պէս մա՛րդ, իր կա­րո­ղու­թեան, իր տա­րո­ղու­թեան եւ իր կա­րե­լիու­թեան չա­փով օգ­նէ իր նմա­նին, եւ եր­բեմն զո­հո­ղու­թիւն ալ ը­նե­լով՝ իր ու­նե­ցա­ծը տայ ա­ռանց խնա­յե­լու։

Այս մա­սին շատ օ­րի­նակ­ներ կան. զոր օ­րի­նակ, Ղու­կաս, իր «Ա­ռա­քեալ­նե­րու Գոր­ծե­րը» գիր­քին մէջ կ՚ը­սէ. «Ես կեան­քիս օ­րի­նա­կով ցոյց տուի՝ թէ այս­պէս պէտք է աշ­խա­տիլ եւ տկար­նե­րուն օգ­նել, յի­շե­լով այն խօս­քը որ Յի­սուս ինք ը­սաւ, թէ.- Ա­ւե­լի եր­ջան­կա­բեր է տա՛­լը, քան առ­նե­լը» (ԳՈՐԾ. Ի 35)։ Եւ դար­ձեալ, կը յի­շենք «Այ­րի կնոջ լու­ման» (ՄԱՐԿ. ԺԲ 41-44), ո­րուն հա­մար Յի­սուս կ՚ը­սէ.

«Վստա՛հ գիտ­ցէք, որ այս թշուառ այ­րին բո­լո­րէն շատ դրամ նե­տած ե­ղաւ գան­ձա­նա­կին մէջ, ո­րով­հե­տեւ միւս­նե­րը ի­րենց ա­ւե­լոր­դէն՝ ա­ւե­լորդ գու­մար­նե­րէն նե­տե­ցին, մինչ ա­նի­կա, հա­կա­ռակ չքա­ւոր ըլ­լա­լուն, ինչ որ ու­նէր՝ նե­տեց, իր ամ­բո՛ղջ ապ­րուս­տը»։ Ու­րեմն կը հե­տե­ւի, թէ հար­ցը տրուա­ծին քա­նա­կին մէջ չէ՛, այլ՝ տրուա­ծին ան­կեղծ զգա­ցում­նե­րով եւ սրտա­բուխ տրուիլն է։

Ար­դա­րեւ, տալ՝ բաժ­նել ու բաշ­խել ու­նե­ցա­ծը, որ­պէս­զի ա­ռա­տա­նայ, շատ­նայ եւ ա­ւե­լի ար­դիւ­նա­ւոր ըլ­լայ։ Այս կը նշա­նա­կէ՝ բաշ­խել, միաց­նե­լու հա­մար, բաժ­նել՝ ամ­բող­ջաց­նե­լու հա­մար։

Մեր շա­տե­րուն ծա­նօթ է հա­ցե­րու բազ­մաց­ման հրաշ­քով հինգ հա­զա­րին կե­րակ­րու­մը (ՄԱՏԹ. ԺԴ 13-21)։ Երբ ա­շա­կերտ­նե­րը կ՚ը­սեն Յի­սու­սի, թէ՝ ար­ձա­կէ՛ ժո­ղո­վուր­դը, որ­պէս­զի եր­թան շրջա­կայ գիւ­ղե­րը՝ ի­րենց հա­մար ու­տե­լիք գնե­լու հա­մար։

Յի­սուս կը պա­տաս­խա­նէ. «Ի­րենք պէտք չու­նին եր­թա­լու։ Դո՛ւք տուէք ա­նոնց ու­տե­լի­քը»։­

Ա­հա­ւա­սիկ, Յի­սու­սի այս խօս­քին մէջ ամ­փո­փուած եւ խտա­ցած է «տալ»ու, բաժ­նե­լու եւ բաշ­խե­լու խոր­հուր­դը՝ թէ ա­մէն մէկս պէտք է տա՛յ իր ու­նե­ցա­ծը, բաժ­նէ ու բաշ­խէ, որ­պէս­զի ան ա­ւե­լի եւս ճո­խա­նայ, շատ­նայ եւ ա­մէն մէ­կուն տուա­ծով ամ­բող­ջա­նայ, լիա­նայ։ Ա­հա­ւա­սիկ խոր­հուր­դը ծած­կուած է Յի­սու­սի խօս­քին մէջ, թէ՝ պէտք է տա՛լ, որ­պէս­զի ու­րիշ­ներն ալ օգ­տուին, նպաս­տա­ւո­րուին եւ «ու­նե­նան» ինչ որ պա­հանջք մըն է ի­րենց հա­մար։

Եբ­րա­յե­ցի­նե­րու ու­ղեալ իր նա­մա­կին մէջ Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ սա­պէս կ՚ը­սէ. «Եւ մի՛ մոռ­նաք բա­րե­գոր­ծու­թիւն ը­նել եւ օգ­նել ու­րիշ­նե­րուն, ո­րով­հե­տեւ ա­տոնք են Աս­տու­ծոյ կա­մե­ցած զո­հե­րը» (ԵԲՐ. ԺԳ 16)։ Ար­դա­րեւ, «տալ»ը ա­ռա­քի­նու­թիւն մըն է, որ կ՚ազ­նուաց­նէ մար­դը, հո­գին կը զօ­րաց­նէ եւ իր տուա­ծին բազ­մա­պա­տի­կը կը ստա­նայ։ Եւ «հինգ հա­զա­րին՝ հինգ հա­ցով ու եր­կու ձու­կով կե­րակ­րում»ին հրաշ­քին մէջ կը տես­նենք ու­նե­ցա­ծը բաժ­նե­լու եւ բաշ­խե­լու տրա­մադ­րե­լը ի՜նչ հրաշք­նե­րու ա­ռիթ ըն­ծա­յե­լու ի­րա­կա­նու­թի՛ւ­նը։

«Հինգ հաց»ե­րը կը ներ­կա­յաց­նեն՝ հնգա­մա­տեա­նը՝ Մով­սէ­սի հինգ գիր­քե­րը եւ «եր­կու ձուկ»ե­րը՝ Հին եւ Նոր Կտա­կա­րան­նե­րը եւ կամ «Օ­րէնք»ը եւ «Մար­գա­րէու­թիւն»ը։ Ու­րեմն հրաշ­քի մէջ կայ խոր­հուրդ մը՝ որ հաս­տա­տուած է աս­տուա­ծա­յին ճշմար­տու­թեան վրայ։

Եւ ա­հա­ւա­սիկ, այն ի՛նչ որ կ՚ը­սէ Յի­սուս.

«Օ­րէն­քի գիր­քին մէջ գրուած է.- Մարդ միայն հա­ցով չ՚ապ­րիր, այլ՝ Աս­տու­ծոյ բո­լոր խօս­քե­րով» (ՂՈՒԿ. Դ 4)։ Ուս­տի, մենք երբ կ՚ա­ղօ­թենք եւ կ՚ար­տա­սա­նենք Տէ­րու­նա­կան ա­ղօթ­քը՝ «Հայր մեր»ը, կը խնդրենք մեր «ա­մէ­նօ­րեայ հաց»ը՝ որ ո՛չ թէ միայն նիւ­թա­կան հացն է, այլ այն հո­գե­ւոր հա­ցը, որ է Աս­տու­ծոյ խօս­քը։ Ու­րեմն, այն որ կը փա­փա­քի «հաց», այդ կը նշա­նա­կէ, թէ կ՚ու­զէ նաեւ Աս­տու­ծոյ խօս­քը՝ հո­գե­ւո՛ր հա­ցը։

Ա­ւե­տա­րա­նի մէջ, երբ կը վկա­յուի հա­ցե­րու բազ­մաց­ման հրաշ­քի մա­սին, ա­ւե­լի ա­ռաջ կը նկա­տուի, թէ Յի­սուս «տե­սա՛ւ» բազ­մու­թիւ­նը, նա­ւա­կէն դուրս «ե­լա՛ւ», «գթա՛ց» ա­նոնց վրայ եւ հի­ւանդ­նե­րը «բժշկե՛ց»։ Ու­րեմն ո­ղոր­մու­թիւ­նը եւ գու­թը ար­ժէք կը ստա­նայ երբ գործ­նա­կա՛­նի վե­րա­ծուի. ա­մուլ եւ ան­տար­բեր բա­րե­սէ­րին, ո­ղոր­մու­թիւն ը­նե­լու փա­փա­քը եւ գու­թը ո՛­չինչ կ՚ար­ժէ. ե­թէ բա­րե­գոր­ծու­թեան, ո­ղոր­մու­թեան եւ հո­գա­ծու­թեան եւ խնամ­քի չվե­րա­ծուի։

Յի­սուս տի­պա՛­րը ե­ղաւ զգա­ցում­նե­րը գործ­նա­կա­նի վե­րա­ծե­լու, ան­տար­բեր չմնա­լու մար­դոց հան­դէպ, ո­րոնց օգ­նե­լու կո­չուած է «մարդ»ը։

«Հինգ հաց»ե­րը՝ մար­դուս հինգ զգա­յա­րանք­ներն են, որ պէ՛տք է ըն­ծա­յել Աս­տու­ծոյ։

Եւ դար­ձեալ, Ա­ւե­տա­րա­նի­չը կը վկա­յէ.

«Բո­լորն ալ կե­րան ու կշտա­ցան, եւ ա­շա­կերտ­նե­րը ա­ւել­ցած կտոր­նե­րը հա­ւա­քե­լով՝ տաս­ներ­կու սա­կառ լե­ցու­ցին» (ՄԱՏԹ. ԺԴ 26)։

­Հե­տաքրք­րա­կան է, որ այդ սա­կառ­նե­րը կամ կո­ղով­նե­րը ուր­կէ՞ գտնուե­ցան։

Հին ժա­մա­նակ­ներ, հի­ւանդ եւ ան­դա­մա­լոյծ՝ ան­շար­ժու­թեան մատ­նուած մար­դիկ կո­ղով­նե­րով կը փո­խադ­րուէին, ա­պա ու­րեմն, Յի­սու­սի հե­տե­ւող բազ­մու­թեան մէջ կա­յին նաեւ ան­դա­մա­լոյծ մար­դիկ, ո­րոնք բե­րուած էին Յի­սու­սէ բժշկու­թիւն գտնե­լու հա­մար։ Եւ ինչ­պէս Ա­ւե­տա­րա­նը կը վկա­յէ, Յի­սուս գթաց ա­նոնց վրայ, չմեր­ժեց զա­նոնք եւ բժշկեց։ Եւ ա­հա­ւա­սիկ ա­նոնց­մէ պար­պուած կո­ղով­նե­րը հա­ցով լե­ցուե­ցաւ։ Ա­նոնց հա­ւատ­քը ա­ւե­լիով եւ ա­ռա­տու­թեամբ փո­խա­րի­նուե­ցաւ։

Ուս­տի Յի­սու­սի բազ­մու­թեան ու­շադ­րու­թիւն դարձ­նե­լը միա՛յն ա­նոնց կե­րակ­րու­մին հա­մար չէր, այլ բո­լոր հո­գե­ւոր պէտ­քե­րուն հա­մար։ Չէ՞ որ մարդ միայն «հաց»ով չ՚ապ­րիր, այլ Աս­տու­ծոյ խօս­քով նաեւ…։

Կա­րե­լի է մտա­ծել եւ ինք­նի­րեն հարց­նել, թէ՝ ին­չո՞ւ «տաս­ներ­կու կո­ղով»։ Ուս­տի եւ, տաս­ներ­կու թի­ւը «կա­տա­րե­լու­թեան» խորհր­դա­նի՛շն է։

Իս­րա­յէ­լի տաս­ներ­կու ցե­ղե­րու թի­ւը հա­մա­պա­տաս­խան է Յի­սուս Քրիս­տո­սի տաս­ներ­կու ա­շա­կերտ­նե­րու թի­ւին (ԾՆՆԴ. ԽԹ 28)։­

Ու­րեմն պա­տա­հա­կան չէ «12» թի­ւը, այլ խոր­հուրդ մը կը պա­րու­նա­կէ իր մէջ, ինչ­պէս Յի­սու­սի ա­մէն մէկ խօս­քը եւ գոր­ծը։

Եւ վեր­ջա­պէս յի­շեց­նենք, որ հա­ցե­րու բազ­մա­ցու­մը եւ հինգ հա­զա­րի կե­րակ­րու­մը՝ նա­խա­տի­պարն է «Սուրբ Հա­ղոր­դու­թեան» խոր­հուր­դին։

Ար­դա­րեւ, բաժ­նե­լով ու բաշ­խե­լով «Հաց»ը, կը կե­րակ­րուին շա­տեր՝ ո­րոնք կը միա­նան, կը յա­րա­բե­րուին, կը մաս­նակ­ցին Քրիս­տո­սի Ա­րեան եւ Մար­մի­նին եւ կը հա­ղոր­դուին Ա­նով։

Սի­րե­լի՜ բա­րե­կամ­ներ, բաշ­խե­լէ, տա­լէ եր­բե՛ք չխու­սա­փինք, ընդ­հա­կա­ռա­կը՝ տա՛նք ի՛նչ որ ու­նինք, քա­նի որ մեր տուա­ծը ա­ւե­լիով պի­տի վե­րա­դառ­նայ մե­զի, ա­ւե­լիով պի­տի ստա­նանք ի՛նչ որ տուինք, եւ պի­տի լիա­նանք, ո՛չ միայն մենք, այլ՝ շա­տեր, ո­րոնք հա­ղոր­դա­կից ե­ղան, մաս­նա­կից ե­ղան եւ օգ­տուե­ցան մեր տուա­ծով, մեր բաժ­նա­ծով։ Տա՛նք սի­րե­լի­ներ, որ­պէս­զի ճո­խա­նա՜նք…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յու­լիս 9, 2016, Իս­թան­պուլ