ԱՆԿԵՂԾՈՒԹԵԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Ան­կեղ­ծու­թիւն»ը ա­ռա­քի­նու­թիւն մըն է, որ մարդ­կա­յին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը կ՚ամ­րաց­նէ եւ հաս­տատ հի­մե­րու վրայ կը պա­հէ։ Ար­դա­րեւ յա­ճախ խօ­սե­ցանք եւ խորհր­դա­ծե­ցինք ան­կեղ­ծու­թեան մա­սին այս սիւ­նակ­նե­րու մէջ։

Այս ան­գամ կ՚ու­զենք ան­կեղ­ծու­թիւ­նը դիտել Սուրբ Գիր­քի տե­սան­կիւ­նէն, թէ ի՞նչ կը նշա­նա­կէ ան մա­նա­ւանդ հո­գե­ւոր ար­ժէք­նե­րու նկատ­մամբ։ Զոր օ­րի­նակ, ըստ Պետ­րոս Ա­ռա­քեա­լի, Քրիս­տոս տի­պա՜րն է, օ­րի­նա­կը ան­կեղ­ծու­թեան։ Իր Ա­ռա­ջին Ընդհան­րա­կան նա­մա­կին մէջ Պետ­րոս Ա­ռա­քեալ սա­պէս կ՚ը­սէ. «Ա­նի­կա ո­րե­ւէ մեղք չգոր­ծեց եւ ա­նոր բեր­նէն ո­րե­ւէ նեն­գութիւն չլսուե­ցաւ» (Ա ՊԵՏՐ. Բ 22)։ Ու­րեմն Յի­սուս ի­րա­կա՛ն տի­պար մը ե­ղաւ ան­կեղ­ծու­թեան։ Ու­րեմն պէ՛տք է, որ իր պաշտօ­նեա­ներն ալ ան­կեղ­ծու­թեան տի­պար­նե­րը ըլ­լան, ինչ­պէս կ՚ը­սէ Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ՝ Տի­տո­սին գրած իր նա­մա­կին մէջ։ Տի­տոս հեթա­նո­սու­թե­նէ դար­ձած քրիս­տո­նեայ մըն էր եւ ան­մի­ջա­կան գոր­ծա­կի­ցը՝ Պօ­ղո­սի։ Ուրեմն Պօ­ղոս այս նա­մա­կին մէջ կ՚ը­սէ. «Քու ան­ձովդ բա­րի գոր­ծե­րու օ­րի­նակ ե­ղիր բո­լո­րին, իսկ ու­սու­ցում­նե­րովդ օրի­նա­կը տուր ան­կեղ­ծու­թեան, մաք­րու­թեան եւ պար­կեշ­տու­թեան» (ՏԻ­ՏՈՍ. Բ 7)։ Իր ան կորն­թա­ցի­նե­րու գրած երկ­րորդ նա­մա­կին մէջ կ՚ը­սէ. «Պար­ծան­քով կրնամ ը­սել, եւ խիղճս ալ կը վկա­յէ, որ բո­լորին հան­դէպ ու մա­նա­ւանդ ձե­զի հան­դէպ ե­ղած եմ պարզ ու ան­կեղծ, ինչպէս Աս­տուած կը կա­մե­նայ, ո՛չ թէ մարդ­կա­յին ի­մաս­տու­թե­նէ մղուած, այլ՝ Աս­տու­ծոյ շնորհ­քո­վը» (Բ ԿՈՐՆԹ. Ա 12)։ Եւ ան­կեղ­ծու­թիւ­նը պէ՛տք է յատ­կու­թիւ­նը ըլ­լայ մար­դուս սի­րոյն՝ Աս­տու­ծոյ վրայ եւ նաեւ իր նման­նե­րուն նկատ­մամբ։ Ուս­տի դար­ձեալ Ա­ռա­քեա­լը կ՚ը­սէ. «Ուս­տի ձեր սի­րոյն ա­պա­ցոյ­ցը տուէ՛ք եւ ձեր մա­սին մեր ար­տա­յայ­տած պար­ծան­քին ի­րա՛ւ ըլ­լա­լը ցոյց տուէք ա­նոնց, բո­լոր ե­կե­ղեցի­նե­րուն դի­մաց» (Բ ԿՈՐՆԹ. Ը 24)։

­Կեղ­ծա­ւո­րու­թեան մէկ տե­սակն է՝ խար­դախու­թիւ­նը։

Խար­դա­խու­թիւնն ալ կը տա­նի ա­նար­դարու­թեան։

Ուս­տի խար­դա­խու­թիւ­նը կ՚ա­պա­կա­նէ հոգե­ւոր կեան­քը եւ պատ­ճառ կ՚ըլ­լայ բար­քե­րու ան­կու­մին։ Ան, որ կ՚ու­զէ խար­դա­խու­թեամբ տի­րա­նալ ի­րա­ւուն­քի մը՝ ա­նարդար է եւ կը խե­ղա­թիւ­րէ հան­րա­յին ու ան­հա­տա­կան կեան­քը, ա­նո­րո­շու­թեան կը մատ­նէ հան­րա­յին կար­ծի­քը եւ պատ­ճառ կ՚ըլ­լայ ընդ­հա­նուր անվս­տա­հու­թեան եւ անա­պա­հո­վու­թիւ­նը կը տի­րէ ա­մէ­նու­րեք։ Ան, որ իր յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը կը հիմ­նէ խար­դա­խու­թեան վրայ եւ իր ի­րա­ւուն­քը կը վա­յե­լէ ու կը կի­րար­կէ այն­պի­սի պայ­ման­նե­րու մէջ՝ ո­րոնք չա­րը գոր­ծե­լու կ՚ա­ռաջ­նորդեն, ան յան­ցա­ւոր կը դառ­նայ գայ­թակ­ղու­թեան եւ պա­տաս­խա­նա­տու՝ չա՛­րին, որուն ուղ­ղա­կի կամ ա­նուղ­ղա­կիօ­րէն իր նպաս­տը բե­րած է։

Յի­սուս կ՚ը­սէ. «Ան­կա­րե­լի է որ գայթակ­ղու­թիւն­ներ չպա­տա­հին, բայց վա՛յ ա­նոր՝ ո­րուն ձեռ­քով կու գան» (ՂՈՒԿ. ԺԷ 1)։ Ու­րեմն, ինչ­պէս նե­ղու­թիւն­ներ, նոյն­պէս ալ կեղ­ծա­ւո­րու­թիւն­ներ, խարդա­խու­թիւն­ներ եւ գայ­թակ­ղու­թիւն­ներ պի­տի պա­տա­հին, բնա­կան է այս, եւ թէ աշխար­հի պայ­մանն է, սա­կայն մար­դուս զգաս­տ ըլլա­լը պէտք է եւ թէ այդ մո­լութիւն­նե­րուն դի­մադ­րե­լու զօ­րա­ւոր կամք։

Խար­դա­խու­թիւ­նը, կեղ­ծի­քը եւ այլ անպար­կեշտ հնարք­ներ, ո­րոնց մի­ջո­ցով ո­մանք կը խու­սա­փին օ­րէն­քին ստի­պո­ղութիւն­նե­րէն եւ ըն­կե­րա­յին պար­տա­կա­նութեան ու պա­տաս­խա­նա­տուու­թեան պար­տադ­րած եւ պա­տուի­րած հրա­հանգ­ներէն, պէտք է որ վճռա­կա­մօ­րէն դա­տա­պար­տուին, քա­նի որ ա­նոնք ան­հաշտ ու ան­հա­մա­ձայն են ար­դա­րու­թեան տիե­զե­րական պա­հանջք­նե­րուն։

Ու­րի­շին ի­րա­ւուն­քը կամ ինչ­քը ա­նար­դարօէն՝ կեր­ծի­քով կամ խար­դա­խու­թեամբ առ­նե­լու, իւ­րաց­նե­լու եւ քո­վը պա­հե­լու ո­րե­ւէ կերպ, նոյ­նիսկ ե­թէ չի հա­կա­ռա­կիր քա­ղա­քա­ցիա­կան օ­րէն­քին եւ տնօ­րի­նու­թիւն­նե­րուն, հա­կա­ռա՛կ է ընդ­հա­նուր բարո­յա­կա­նու­թեան։ Զոր օ­րի­նակ, խար­դա­խել վա­ճա­ռա­կա­նու­թեան մէջ, շա­հա­գոր­ծե­լով ու­րի­շին տգի­տու­թիւ­նը կամ նեղ կա­ցու­թիւնը՝ խար­դա­խու­թիւն կը հա­մա­րուի ըստ ընդ­հա­նուր բա­րո­յա­կա­նու­թեան։

Բա­րո­յա­պէս ա­պօ­րի­նի է խար­դա­խութեամբ եւ կեղ­ծի­քով ձեռք ձգուած շահ, որ չա­րա­շա­հու­թիւն է։ Գէշ աշ­խա­տուած գոր­ծեր, ա­մէն տե­սակ զեղ­ծա­րա­րու­թիւն, խար­դա­խու­մը վա­ւե­րա­թուղ­թե­րու, հաշուեգ­րե­րու, մսխում եւ այս բո­լո­րին մէջ կա՛յ կեղ­ծիք ու խար­դա­խու­թիւն, ո­րոնք անհա­տա­կան կամ հան­րա­յին սե­փա­կա­նութիւն­ներ կը ստեղ­ծեն եւ վնաս կը պատ­ճա­ռեն հան­րա­յին օգ­տին, հա­կա­ռա՛կ են բա­րո­յա­կա­նու­թեան։ Եւ ա­մէն վնա­սա­կար արարք դէ՛մ է բա­րո­յա­կան օ­րէն­քին եւ հատու­ցում կը պա­հան­ջէ բնա­կա­նա­բար։

Ար­դա­րու­թիւ­նը կը պա­հան­ջէ ան­կեղ­ծութիւն, ան­խար­դախ գործ եւ կը մեր­ժէ ա­մէն ինչ, որ սուտ է։ Ար­դա­րեւ ան­կեղ­ծու­թիւ­նը Ա­ւե­տա­րա­նի ընդ­հա­նուր վար­դա­պե­տու­թեան մէկ յատ­կու­թիւնն է.

«Որ­պէս հա­ւատ­քի նո­րա­ծին մա­նուկներ՝ Աս­տու­ծոյ խօս­քին ան­խար­դախ կա­թին փա­փա­քե­ցէք, որ­պէս­զի ա­նով ա­ճիք եւ փրկու­թեան հաս­նիք» (Ա.ՊԵՏՐ. Բ 2)։

­Չա­րե­րը զո՛ւրկ են ան­կեղ­ծու­թե­նէ, ինչ­պէս կ՚ը­սէ Սաղ­մո­սեր­գուն։ «Վասն­զի ա­նոնց բեր­նին մէջ ճշմար­տու­թիւն չկայ, ա­նոնց ներ­սի­դին չա­րու­թիւն կայ։ Ա­նոնց կոկոր­դը բաց գե­րեզ­ման է, ի­րենց լե­զուով նեն­գա­ւոր ե­ղան» (ՍԱՂՄ. Ե 9), եւ նաեւ. «Ա­նոր բեր­նին խօս­քե­րը կո­գիէն (կո­գի = ա­նա­րատ՝ զուտ եւ բնա­կան կարագ) կա­կուղ են, բայց ա­նոր սրտին մէջ պա­տե­րա՛զմ կայ։ Ա­նոր խօս­քե­րը ձէ­թէն կա­կուղ են, բայց մերկ սու­րեր են» (ՍԱՂՄ. ԾԵ 21)։­

Ան­կեղ­ծու­թիւն ու­նե­ցո­ղը եւ ան­կեղ­ծութեամբ գոր­ծող­նե­րը ե­րա­նե­լի՜ են. «Ե­րա­նի՜ այն մար­դուն՝ ո­րուն՝ Տէ­րը ա­նօ­րէ­նու­թիւն չի՛ սե­պեր ու ա­նոր հո­գիին մէջ նեն­գու­թիւն չկա՛յ» (ՍԱՂՄ. ԼԲ 2)։

­Նա­թա­նա­յէլ օ­րի­նա՛կ մըն է ան­կեղ­ծու­թեան.

«Երբ Յի­սուս տե­սաւ Նա­թա­նա­յէ­լը, որ ի­րեն կու գար, ը­սաւ ա­նոր.- Ա­հա­ւա­սիկ ճշմա­րիտ Իս­րա­յէ­լա­ցի մը՝ ո­րուն մէջ նեն­գու­թիւն չկա՛յ» (ՅՈՎՀ. Ա 47)։

Ե­րա­նի՜ ան­կեղծ­նե­րուն ի­րա­պէ՛ս…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Օ­գոս­տոս 15, 2015, Իս­թան­պուլ