ԿԱՐՄԻՐ ԿԻՐԱԿԻ

Յի­նանց Դ. Կի­րա­կին սո­վո­րա­բար կը կո­չուի «Կար­միր Կի­րա­կի»։ Այս կը հա­մա­պա­տաս­խա­նէ նաեւ Յի­նանց 22-րդ օ­րուան։

«Եւ այն զի՞ կո­չի
«Կար­միր Կի­րա­կի
«Եւ յոյժ պատ­շա­ճի,
«Զի ա­րեամբ ծաղ­կի»։

­Հո­գե­ւոր բա­նա­սեղ­ծու­թեան այս հրա­շա­լի՜ քա­ռեա­կը գե­ղե­ցիկ կեր­պով կը բա­ցատ­րէ «Կար­միր Կի­րա­կի»ի ի­մաս­տը եւ զայն կը պատ­շա­ճեց­նէ Յի­սու­սի ա­րիւ­նով բու­սած ծա­ղիկ­նե­րու։ Ար­դա­րեւ Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ Հայ­րեր Զատ­կի յա­ջոր­դող այս 4-րդ Կի­րա­կին կո­չած են «Կար­միր Կի­րա­կի»։ Շատ բնա­կան է, որ «կար­միր»ը կը յի­շեց­նէ եւ խորհր­դան­շէ Յի­սուս Քրիս­տո­սի խա­չի վրայ թա­փուած ա­րիւ­նը՝ որ հո­սե­ցաւ մարդ­կու­թեան փրկու­թիւ­նը ա­պա­հո­վե­լու հա­մար ա­մէն ժա­մա­նա­կի հա­ւա­տա­ցեալ­նե­րուն։ Ան­մեղ «կար­միր» ա­րիւ­նը փրկու­թեան մի­ջոց ե­ղաւ հա­մայն մարդ­կու­թեան մեղ­քե­րուն հա­մար։

Եւ դար­ձեալ «կար­միր»ը կը յի­շեց­նէ Ե­կե­ղե­ցիի մար­տի­րոս­նե­րը, վկա­նե­րը եւ նա­հա­տակ­նե­րը՝ ո­րոնք ի­րենց հա­ւատ­քին հա­մար զո­հուե­ցան՝ պահ­պա­նե­լով եւ պաշտ­պա­նե­լով ի­րենց հա­ւատ­քը։

Յի­սուս Քրիս­տոս իր ա­ռա­քե­լու­թեան վեր­ջին շա­բա­թուան ըն­թաց­քին մատ­նուե­ցաւ, դա­տա­պար­տուե­ցաւ, խա­չուե­ցաւ, թա­ղուե­ցաւ եւ յա­րու­թիւն առ­նե­լով վե­րա­կեն­դա­նա­ցաւ։ Յի­սուս իր ա­րեան գի­նով, ի­րեց մեղ­քե­րէն փրկեց մարդ­կու­թիւ­նը։ Եւ ա­հա­ւա­սիկ, այդ կար­միր փրկա­րար ա­րեան յի­շա­տա­կով, Զատ­կի յա­ջոր­դող այս 4-րդ Կի­րա­կին ա­նուա­նուած է «Կար­միր Կի­րա­կի»՝ յի­շե­լով խա­չի վրայ թա­փուած ան­մեղ ա­րիւ­նը Յի­սուս Քրիս­տո­սի։ Ար­դա­րեւ խա­չի վրայ չգա­մուե­ցաւ միայն Յի­սուս, այլ՝ Ա­դա­մէն սկսեալ մին­չեւ մեր օ­րե­րը, մե­ղա­ւոր ամ­բողջ մարդ­կու­թեան բո­լոր մեղ­քե­րը։ Յի­սուս խա­չին վրայ թա­փուած իր ան­մեղ ա­րիւ­նով փրկու­թիւն բե­րաւ ապ­րող­նե­րուս։

Ար­դա­րեւ Ե­ղի­շէ պատ­մի­չի խօս­քը պա­տա­հա­կան չէ, երբ կ՚ը­սէ. «Մահ ի­մա­ցեալ ան­մա­հու­թի՛ւն է»։­

Ուս­տի, Յի­սու­սի խա­չա­փայ­տին վրայ մա­հուամբ մա­հուան յաղ­թե­լը նման է գի­տակ­ցուած մա­հուան, որ մէ­կը յանձն կ՚առ­նէ գի­տակ­ցա­բար դէ­պի մահ եր­թա­լով։ Եւ պատ­մու­թիւ­նը կը վկա­յէ այդ ձե­ւով մա­հե­րու՝ ո­րոնք կա­տա­րած են հե­րոս­ներ, փրկե­լով մարդ­կա­յին ար­ժա­նա­պա­տուու­թիւ­նը եւ ար­ժէ­քը։ Մա­հով մա­հուան յաղ­թել, մա­հը պար­տու­թեան մատ­նել՝ ի­րա­պէս մե՛ծ հո­գի­նե­րու, վե­հա՛նձն ան­հա­տա­կա­նու­թիւն­նե­րու գործ է։

Բայց հար­ցը այն է, թէ՝ ինչ­պէ՞ս կա­րե­լի է մա­հով մա­հուան յաղ­թել։ Մարդ ե­թէ ան­սա­սան հա­ւատք ու­նի Աս­տու­ծոյ հան­դէպ, որ յա­ւի­տե­նա­կա­նու­թիւնն իսկ է անս­կիզբ եւ ան­վախ­ճան, ե­թէ հա­ւատ ու­նի դէ­պի կեն­դա­նի Աս­տուա­ծը, որ ի­րեն կեանք կը պար­գե­ւէ, ե­թէ լա՛ւ գի­տէ ու հա­մո­զուած է, ան­շուշտ շատ հեշտ կ՚ըլ­լայ ի­րեն հա­մար հա­ւատ­քի ճամ­բով ըմբռ­նել Քրիս­տո­սի՝ մա­հով մա՛­հուան յաղ­թե­լու պա­րա­գան։

Բնու­թիւ­նը կը վկա­յէ մա­հուան եւ յա­րու­թեան ի­րո­ղու­թեան. ձմրան խո­րունկ քու­նի մէջ է բնու­թիւ­նը, կար­ծես ա­մէն ինչ ան­շարժ, ան­կեն­դան, բայց երբ գա­րու­նը կը հաս­նի ան կը վե­րա­կեն­դա­նայ՝ ա­մէն կողմ կա­նաչ դաշ­տեր եւ գոյնզ­գոյն ծա­ղիկ­նե­րով կը պա­տուի, բնու­թիւ­նը նոր կեանք կը ստա­նայ եւ ա­մէն ինչ կը բա­րե­փո­խուի, կ՚ո­գե­ւո­րուի։

Ա­հա­ւա­սիկ, մա­հը մա­հով կը յաղ­թուի, ան­կեն­դան բնու­թիւ­նը կեանք կը ստա­նայ, եւ այս ա­պա­ցոյցն է յա­րու­թեան։ Եւ գա­րու­նը երբ հաս­նի, ինչ­պէս որ ծա­ղիկ­ներ կը կարմ­րին, դաշ­տեր կը զար­դա­րուին, նոյն­պէս ալ մարդ­կա­յին կեան­քը կը ծաղ­կի, կեն­դա­նու­թիւ­ն կը ստա­նայ, եւ «Կար­միր Կի­րա­կի»ի խոր­հուրդն ալ ծա­ղիկ­նե­րու գոյ­նէն, կար­միր ծա­ղիկ­նե­րու գե­ղե­ցիկ տես­քէն կ՚առ­նէ իր ա­նու­նը։

Գա­րուն է այ­սօր եւ գա­րու­նը զար­դա­րած է կա­նաչ դաշ­տե­րը կար­միր ծա­ղիկ­նե­րով եւ բնու­թեան այս գե­ղե­ցիկ եւ հրա­պու­րի՜չ տե­սա­րա­նին մէջ կը տօ­նենք «Կար­միր Կի­րա­կի»ն՝ Յի­նանց 4-րդ Կի­րա­կին, խան­դա­վառ ու ո­գե­ւո­րուած Յա­րու­թեան մեծ ա­ւե­տի­սով եւ ու­րա­խու­թիւ­նը կը պա­տէ մեր հո­գի­նե­րը, մեր սիր­տե­րը եւ մեր միտ­քը գի­տա­կից՝ Յա­րու­թեան խոր­հուր­դին, մա­հով մա­հուան վրայ տա­րուած մեծ յաղ­թա­նա­կին, մա­հով ան­մա­հա­նա­լու ճշմար­տու­թեա՛ն։

Բայց չի՛ բա­ւեր միայն դի­տել ու տես­նել բնու­թեան գե­ղեց­կու­թիւն­նե­րը, գա­րուն ե­ղա­նա­կի շնորհ­նե­րը, չի բա­ւեր միայն ներ­կայ ըլ­լալ, հան­դի­սա­տես ըլ­լալ այդ բո­լո­րին, այլ պէ՛տք է մաս­նա­կից ըլ­լալ՝ ապ­րիլ, վա­յե­լել բնու­թեան ա­մէն գե­ղեց­կու­թիւն եւ հրաշք, ինչ­պէս մարդ­կա­յին կեան­քին վե­րա­կեն­դա­նա­նա­լու ի­րո­ղու­թիւ­նը, հին կեան­քին նոր կեան­քի վե­րա­ծուե­լու ե­րե­ւոյ­թը, մա­հուան յա­ջոր­դող ան­մա­հու­թիւ­նը՝ ժա­մա­նա­կա­ւո­րին հե­տե­ւող ան­ժա­մա­նակ կեան­քը, յա­ւի­տե­նա­կա­նու­թեան ճշմար­տու­թիւ­նը…։

Եւ թող այս գա­րու­նը, այս «Կար­միր Կի­րա­կի»ն, կար­միր ծա­ղիկ­նե­րով զար­դա­րուած կա­նաչ դաշ­տե­րը, ամ­բողջ տիե­զեր­քը՝ որ վկա՛յ է այս բնա­կան ըն­թաց­քին, հո­գե­ւոր ի­մաս­տով նոր ծա­ղիկ­ներ բա­նայ մեր սիր­տե­րուն, հո­գի­նե­րուն, միտ­քե­րուն մէջ՝ նոր մարդ եւ նոր կեանք ու­նե­նանք, նոր շնորհ­նե­րով օժ­տուինք, ճո­խա­նանք եւ հարս­տա­նանք բո­լորս։

Թող Ե­կե­ղե­ցին, ժո­ղո­վուր­դը գի­տակ­ցին «հո­գե­ւոր գար­նան» եւ ա­նոր հրա­շա­լի՜ գա­լուս­տին, որ­պէս­զի այդ գա­րու­նը ի­րա­կան, ար­դիւ­նա­ւոր դարձ­նէ մեր իւ­րա­քան­չիւ­րին կեան­քը։ Ար­դա­րեւ, կեան­քը մեծ ար­ժէք մըն է մար­դուս հա­մար՝ ար­ժէք մը ան­բաղ­դա­տե­լի, ան­հա­մե­մատ երկ­րա­յին ո­րե­ւէ ար­ժէ­քի նկատ­մամբ։

Քրիս­տո­սի յա­րու­թեան ա­ւե­տի­սը թող մեր հո­գի­նե­րուն նոր գա­րուն բե­րէ եւ նոր կեա՛նք շնոր­հէ։

Վեր­ջա­պէս, երբ կ՚ը­սենք «Կար­միր Կի­րա­կի», այդ կո­չու­մին տակ կը տես­նենք, թէ «կար­միր» գոյ­նը խորհր­դա­նիշն է կեան­քի՝ ա­րեան եւ կեան­քի հա­մար պայ­քա­րի ու յաղ­թա­նա՛­կի։ Այս յաղ­թա­նա­կը այն յաղ­թա­նակն է, ուր կ՚ապ­րուի շրջա­նէ շրջան, քրիս­տո­նէա­կան ո­գիի, յատ­կա­պէս քրիս­տո­նէա­կան վար­դա­պե­տու­թեան եւ ընդ­հան­րա­պէս քրիս­տո­նէա­կան ըմբռ­նու­մի յաղ­թա­նա՛կն է։ Եւ մա­նա­ւանդ այս յաղ­թա­նա­կին մաս­նա­կից եւ ժա­ռան­գորդ ըլ­լա­լու հա­մար Ե­կե­ղե­ցիի Հայ­րե­րու կող­մէ մե­զի մա­տու­ցուող սրբագ­րա­կան ըն­թեր­ցում­նե­րու կա­րե­ւո­րու­թիւ­նը եւ անհ­րա­ժեշ­տու­թիւ­նը ան­տե­սել կա­րե­լի չէ, քա­նի որ նման սխալ մը շատ մեծ վնաս­նե­րու, կո­րուստ­նե­րու, հո­գե­կան ան­կում­նե­րու պատ­ճառ կրնան ըլ­լալ։

Կար­միր գոյ­նը ընդ­հան­րա­պէս պայ­քա­րի նշանն է։ Քրիս­տո­նէու­թիւ­նը երբ ու­զեց իր Յա­րու­ցեալ Փրկչին՝ Յի­սուս Քրիս­տո­սի պատ­կե­րով ներ­կա­յաց­նել՝ զԱյն զգես­տա­ւո­րեց ընդ­հան­րա­պէս կար­մի­րով։ Քրիս­տո­նէա­կան այս կեան­քի ար­դար պայ­քա­րը՝ մա­հու կե­նաց կռի՛ւ մըն է։ Եւ «Կար­միր Կի­րա­կի»ն մե­զի կը յի­շեց­նէ, թէ՝ քրիս­տո­նէա­կան ճշմա­րիտ կեան­քը «պայ­քա՛ր» մըն է՝ չա­րին դէմ, վատ ու տգեղ ե­րե­ւոյթ­նե­րու դէմ, ո­րոնք մարդս կը նուաս­տաց­նեն…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ապ­րիլ 27, 2017, Իս­թան­պուլ