Ծանր վիճակ
Մոլեռանդութիւն, այլատեացութիւն, ծայրայեղութիւն եւ ահաբեկչութիւն… Համայն մարդկութեան դիմագրաւած մարտահրաւէրները կը խորհրդանշուին, ըստ էութեան, այս բառերով։ Իսկապէս, մարդկութիւնը կ՚ապրի ծանր շրջան մը՝ բռնութեան ճիրաններուն եւ ահաբեկչութեան սպառնալիքին ներքեւ։ Մարդկային քաղաքակրթութիւնը, հակառակ հազարաւոր տարիներու պաշարին ու փորձառութեան, կ՚անդամալուծուի ատեն-ատեն։ Թշնամութիւններն ու ատելութիւնը կը խորանան անսանձելի թափով մը եւ մարդկային խաղաղ կեանքին, ստեղծագործական աշխատանքին ընթացքը կը խաթարուի արհեստականօրէն, բռնութեամբ, ճնշումով, ահաբեկչութեամբ՝ արիւնալի հետեւանքներով եւ արժանապատուութեան վիրաւորումով հանդերձ։
Փարիզի մէջ պատահած ահաբեկչական դէպքերը ստեղծուած ծանր իրավիճակը պատկերացնելու տեսակէտէ ազդանշան մըն է։ Ֆրանսական մայրաքաղաքին մէջ պատահածը խտացեալ պատկերն է երկրագունդի վրայ այսօր յառաջացած ծանր իրավիճակին ու մանաւանդ անոր հաւանական հեռանկարներուն տեսակէտէ։
Այսօրուան հաղորդակցութեան դարուն՝ երկրագունդի բոլոր կողմերուն մարդիկ հնարաւորութիւն ունին գրեթէ բոլոր ազգերու մշակոյթին, ժառանգութեան, կենցաղին հաղորդ դառնալու։ Թէեւ միշտ ծանօթութեան հնարաւորութիւնը կը դասուի որպէս դրական լիցքի գործօն, բայց ներկայիս առկայ երեւոյթը կարծես ճիշդ հակառակն է։ Մարդիկ որքան որ հնարաւորութիւն կ՚ունենան զիրար ճանչնալու, իրարու արժէքներուն հաղորդ դառնալու, կարծես այնքան կ՚օտարանան իրարու, աւելի՛ն. կը սկսին թշնամանալ։ Մարդկային պատմութեան մէջ միշտ եղած են յարաբերաբար աւելի հանդարտ, խաղաղ կամ ընդհակառակն՝ ա-րիւնալի, ցաւոտ ժամա-նակաշրջաններ։ Բոլորի մաղթանքն ու սպասումը այն է, որ փորձառութիւնը այլեւս կանխէ կրկնութիւնները։
Այս հակասութիւնը պէտք է յաղթահարուի համատեղ կամքով ու պետութիւններու վճռակամութեամբ։ Այլապէս, արիւնալի հետեւանքները պիտի չխնայուին աշխարհի երկիրներէն եւ ժողովուրդներէն։
ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ