ԶԷՔԻԵԱՆ ԳԵՐԱՊԱՅԾԱՌ ՊԱՏՈՒԵՑ ՄԽԻԹԱՐԵԱՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ ՆՈՐ ՏԱՐՈՒԱՆ ԱՒԱՆԴԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍԸ

Բան­կալ­թիի Մխի­թա­րեան վար­ժա­րա­նին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ Կա­ղան­դի տօ­նա­կա­տա­րու­թիւն իւ­րա­յա­տուկ վա­յել­չու­թեամբ:

Ա­ռա­ւօ­տուն ման­կա­պար­տէ­զի փոք­րիկ­նե­րը ի­րենց ծնող­նե­րուն ա­ռաջ­նոր­դու­թեամբ փու­թա­ցին դպրոց: Օ­րեր տե­ւող տքնա­ջան աշ­խա­տանք­նե­րը տուած էին ի­րենց պտու­ղը եւ ա­հա­ւա­սիկ փոք­րիկ­նե­րը պատ­րաստ էին հան­դէս գա­լու ա­մա­նո­րեան հո­յա­կապ հան­դէ­սով մը: Վար­ժա­րա­նին սրա­հը, օր մը ա­ռա­ջուը­նէ գե­ղեց­կօ­րէն զար­դա­րուած՝ ճշգրտու­թեամբ կը ցո­լաց­նէր ա­մա­նո­րեան ե­րա­զա­յին ու խորհր­դա­ւոր մթնո­լոր­տը: Անխ­տիր բո­լոր տղա­քը կը կրէին մեծ յու­զում, քա­նի որ քիչ ետք դէմ յան­դի­ման պի­տի գա­յին Կա­ղանդ պա­պու­կին հետ:

Հան­դէ­սը իր ներ­կա­յու­թեամբ պա­տուեց Թուր­քիոյ Հայ Կա­թո­ղի­կէ Հա­սա­րա­կու­թեան Վի­ճա­կա­ւոր Տ. Լե­ւոն Արք. Զէ­քիեան: Իսկ հան­դի­սա­կան­նե­րու շար­քին էին Մխի­թա­րեան վա­նա­տան Հայր՝ Մագ. Հ. Սար­գիս Ծ. Վրդ. Էր­մէն, Մխի­թա­րեան վար­ժա­րա­նի տնօ­րէ­նու­թիւ­նը, մա­տա­կա­րար մար­մի­նը, ու­սուց­չաց կազ­մէն ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ եւ ծ­­նող­ներ:

Հան­դէ­սը սկիզբ ա­ռաւ ման­կա­պար­տէ­զի մեծ դա­սա­րա­նի տղոց ինք­նա­բուխ ե­լոյթ­նե­րով: Ա­նոնք զատ զատ ար­տա­յայ­տե­ցին Կա­ղան­դի առ­թիւ ի­րենց զգցում­նե­րը, ի­րենց ակն­կա­լու­թիւն­նե­րը եւ այս­պէս՝ ող­ջու­նե­ցին ներ­կա­նե­րը: Ա­պա տղա­քը սկսան ներ­կա­յաց­նել «Կա­ղանդ պա­պա­յին ու­րա­խու­թիւ­նը» խո­րագ­րեալ թա­տե­րա­խաղ մը: Խա­ղը կը ներ­կա­յաց­նէր կա­ղան­դուան պատ­րաս­տու­թիւն­նե­րը Մխի­թա­րեան վար­ժա­րա­նի մէջ: Ու­րեմն տղա­քը ի­րենց ա­ռօ­րեան է, որ կը կեն­դա­նաց­նէին բե­մին վրայ: Այս ո­գե­ւո­րիչ տօ­նի սե­մին փոք­րիկ­նե­րը ի­րենց փա­փաք­նե­րը, ի­րենց մաղ­թանք­նե­րը կը կա­խէին տօ­նա­ծա­ռէն: Եւ երբ կը ժա­մա­նէր Կա­ղանդ պա­պու­կը եւ կը կար­դար տղոց նա­մակ­նե­րը, խո­րա­պէս կը զգա­ծուէր, քա­նի որ տղա­քը մի­միայն ի­րենց ան­ձին հա­մար չէ, այլ ամ­բողջ մարդ­կու­թեան հա­մար բա­րե­մաղ­թու­թիւն­ներ յղած էին ծեր Պա­պու­կին: Ա­նոնք ամ­բողջ աշ­խար­հին հա­մար մաղ­թած էին ա­ռող­ջու­թիւն, եր­ջան­կու­թիւն եւ խա­ղա­ղու­թիւն: Եւ այս մէ­կը ան­շուշտ շատ եր­ջան­կա­ցու­ցած էր Կա­ղանդ պա­պու­կը եւ ան ո­րո­շած էր ա­մե­նէն ա­ռաջ այս բա­րե­սիրտ տղոց յանձ­նել ի­րենց նուէր­նե­րը: Իսկ խա­ղին ա­ռանց­քը կը կազ­մէր ան­շուշտ Յի­սուս Մա­նու­կի ծննդեան դրուա­գը: Մո­գե­րուն գա­լուս­տը, հո­վիւ­նե­րուն ու­րա­խու­թիւ­նը, պայ­ծառ աստ­ղը կ՚ամ­բող­ջաց­նէին այս հիա­նա­լի պատ­կե­րը: Այս­պէս՝ Կա­ղանդ պա­պու­կին ու­րա­խու­թիւ­նը կը բազ­մա­պատ­կուէր Յի­սուս Մա­նու­կի ծնուն­դով: Եւ երբ Հ. Յա­կով­բոս Ծ. Վրդ. Չօ­փու­րեա­ն մարմ­նա­ւո­րող փոք­րիկ ա­շա­կերտ մը տուրմ եւ շա­քար կը բաժ­նէր տղոց, ինչ­պէս որ յա­ճախ կ՚ը­նէր վար­դա­պե­տը, մթնո­լոր­տին մէջ ա՛լ ա­ւե­լի կը խտա­նար ու­րա­խու­թիւ­նը, վա­րա­կիչ դառ­նա­լով եւ փո­խան­ցուե­լով ան­ձէ մը դէ­պի միւս ան­ձը, սիր­տէ մը դէ­պի ու­րիշ սիրտ մը:

Ս. Ծննդեան եւ Ա­մա­նո­րի այս հրա­հան­գիչ խա­ղին բե­մադ­րու­թիւ­նը կը պատ­կա­նէր վար­ժա­րա­նի ման­կա­պար­տիզ­պա­նու­հի­նե­րէն Ար­շա­լոյս Ուն­ճուի, Սի­պիլ Ա­ւա­գօղ­լուի, Ռե­հան Եա­ղեա­զա­նի, Մա­րալ Կիւլ­պայ­ծա­ռի, Մե­լի­սա Ի­փեք­լիի եւ Մի­րել­լա Կիւ­լէ­րի, նաեւ տրա­մա­յի ու­սուց­չու­հի Թա­լին Կա­րիպ­կիւ­նի: Խա­ղը հա­մե­մուած էր սի­րուն պա­րե­րով եւ եր­գե­րով: Հրեշ­տակ­նե­րուն, աստ­ղե­րուն եւ Կա­ղանդ պա­պա­յին ուղ­ղուած նա­մակ­նե­րուն պա­րե­րը հիա­ցում պատ­ճա­ռե­ցին ներ­կա­նե­րուն մօտ: Կրկին վար­ժա­րա­նի ման­կա­պար­տիզ­պա­նու­հի Ռե­հան Եա­ղեա­զանն էր, որ ստանձ­նած էր պա­րու­սոյ­ցի պաշ­տօ­նը: Ս. Ծննդեան եւ ա­մա­նո­րեան հա­յե­րէն եր­գե­րու հա­մար յա­տուկ աշ­խա­տանք տա­րած էր վար­ժա­րա­նի ման­կա­պար­տէ­զի ե­րաժշ­տու­թեան ու­սուց­չու­հի Շու­շան Գա­լա­թաշ, իսկ անգ­լե­րէն եր­գե­րու պա­րա­գա­յին տղա­քը մար­զուած էին վար­ժա­րա­նի անգ­լե­րէ­նի ու­սուց­չու­հի­ներ Ի­լո­նա Քիւ­չիւք­րէի­սեա­նի եւ Բո­լին Մա­վու­նա­ճըի հսկո­ղու­թեամբ: Կա­ղան­դուան յա­տուկ բե­մա­յար­դա­րու­մը ար­դիւնքն էր գծագ­րու­թեան ու­սուց­չու­հի Հիւ­մէյ­րա Թու­նա­լըի: Իսկ հան­դէ­սին լոյ­սի եւ ձայ­նի սար­քա­ւո­րու­մէն պա­տաս­խա­նա­տու էր Ար­ման Ծա­տուր:

Տղոց ե­լոյթ­նե­րուն յա­ջոր­դեց Կա­ղանդ պա­պու­կին սրահ մուտ­քը նա­խակր­թու­թեան տնօ­րէ­նու­հի Գա­թիա Վար­կըի ըն­կե­րակ­ցու­թեամբ: Բո­լոր ներ­կա­նե­րուն Ս. Ծննդեան եւ Նոր տա­րուան կրկնակ տօ­նե­րը շնոր­հա­ւո­րե­լէ ետք Գա­թիա Վար­կը մաս­նա­ւո­րա­բար շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց բո­լոր ա­նոնց, ո­րոնք ի­րենց ներդ­րու­մը բե­րած էին յայ­տագ­րի ի­րա­կա­նաց­ման:

Իր կար­գին, Տ. Լե­ւոն Արք. Զէ­քիեան եւս ուղ­ղեց իր հայ­րա­կան խօս­քը փոք­րիկ­նե­րուն եւ ծ­­նող­քին, շնոր­հա­ւո­րե­լով Նոր տա­րին խա­ղա­ղու­թեան բիւր մաղ­թանք­նե­րով:

Իսկ սրա­հին մէջ խան­դա­վա­ռու­թիւ­նը հա­սաւ իր գա­գաթ­նա­կէ­տին, երբ Կա­ղանդ հայ­րի­կը իր խո­շոր պար­կէն հա­նած նուէր­նե­րը մէ­կիկ մէ­կիկ բաժ­նեց ա­շա­կերտ­նե­րուն: Ան­շուշտ ման­կա­պար­տէ­զի փոք­րիկ­ներն ալ եր­գե­րով, ո­տա­նա­ւոր­նե­րով եւ ծա­փող­ջոյն­նե­րով է որ դի­մա­ւո­րե­ցին ծե­րուկ Պա­պու­կը: Կա­ղանդ հայ­րի­կէն զատ Մագ. Հ. Սար­գիս Ծ. Վրդ. Էր­մէն, նաեւ վար­ժա­րա­նին Ծնո­ղաց միու­թիւն­ներն ալ խոր­հած էին փոք­րիկ­նե­րը: Պատ­րաս­տած էին ա­մա­նո­րեան ա­նակն­կալ­ներ, ո­րոնք մեծ ո­գե­ւո­րու­թիւն պատ­ճա­ռե­ցին տղոց մօտ: Վար­ժա­րա­նին միւս դա­սա­րան­ներն ալ ան­շուշտ ան­մասն չմնա­ցին Կա­ղանդ պա­պու­կին բա­րիք­նե­րէն: Ա­նոնք ալ ի­րենց կար­գին ստա­ցան ի­րենց նուէր­նե­րը: Ա­նոնք եր­գե­ցին, պա­րե­ցին, զուար­ճա­ցան լիու­լի վա­յե­լե­լով կա­ղան­դուան բա­ցա­ռիկ խնդու­թիւ­նը:

Այս­պէս՝ Նոր տա­րուան սե­մին Մխի­թա­րեան վար­ժա­րա­նի մէջ Կա­ղան­դը եւ Կա­ղանդ պա­պու­կը ե­կան փոք­րիկ­նե­րուն սրտիկ­նե­րը ան­գամ մը եւս դրոշ­մել Ս. Ծննդեան եւ ա­մա­նո­րեան խո­րազ­գած ու խո­րի­մաստ ապ­րում­նե­րով եւ դար­ձեալ ե­կան ա­նոնց ա­ռող­ջու­թեան, եր­ջան­կու­թեան եւ խա­ղա­ղու­թեան մաղ­թանք­նե­րը ու­ղար­կել մթնո­լոր­տին, որ­պէս­զի այդ ինք­նա­բուխ մաղ­թանք­նե­րը ի­րենց բա­րի անդ­րա­դար­ձը գտնեն տիե­զեր­քի մէջ: