ՄԱՐՄԻՆԴ ԲԱՌԻ ԹԱԳԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆ ԱՄՐՈՑՆ Է
Այսօր դարձեալ քու երազիդ մասին պիտի գրեմ: Յանուն կարմիր մեխակներու, որոնք փռուեցան քու ճանապարհիդ առջեւ:
Կարմիր երազներուդ մասին:
Հրապարակախօսութիւնը իր օրէնքները ունի: Վերջակէտը, որ կը դնես նիւթիդ աւարտին՝ հաւատալ կու տայ, թէ աւարտեցիր միտքերդ եւ հիմա կանգ պիտի առնէ մտածելու մեքենադ ու խօսքը թռչի հեռուներ:
Սեղանին մօտ մարդիկ հրապարակախօսութիւն կ՚ընեն:
Սեղանին ետին մարդիկ խոհեր ու քմայքոտ բառեր կը շարեն:
Կը հիւսեն գովքը եկեղեցւոյ նուիրապետներու, բարերարի, թագաւորի, Յիսուսին արքայական բառեր կը շռայլեն միջակէտէն վերջ ու անոնց վերջակէտները կը դառնան նոր պայմանաւորուածութիւններու հիմք:
Դուն սակայն վերջակէտներդ հաշիւով չէ, որ կը դնես տողերուդ աւարտին:
Եթէ հարկ ըլլայ, կ՚ըսես՝ կը մեռնիմ բառիս համար:
Կը կրակեն վրադ, կ՚իյնաս քու սիրած Պոլսոյ մէջ, կը վերադառնաս հողին եւ սպասուած առաքելատիպ ստուերդ կ՚իյնայ հայ-թուրք ցեխերուն մէջ խրուած պատմութեան անիւին վրայ:
Կը սառիս: Մարմինդ կը յոգնի: Տիղմ է ամէն դի: Ամէն մարդ քու դիակդ կը պտըտցնէ եւ քու անունդ օրհնելով կը փառաբանէ:
Սուրբ սկիհը կը բարձրանայ հոգիիդ հանգստութեան համար:
Սուրբ խաչ, սուրբ սկիհ, իսլամի սուրբ Քուրան, եւ ամէն ինչ, որ իմ եւ քու սիրելի Պոլիսդ կը լեցնէ՝ մեր զգայուն սրտիկին մէջ:
Ես քու սանուկդ եմ:
Ձուկերու անունով կը խօսի մեր երազը:
Քուրթուլուշէն ձուկ կը գնեմ եւ յետոյ Միհրանին հետ մինչեւ ուշ գիշեր կը հաւաքագրենք քու բոլոր գաղափարներուդ մեծ շղթան:
Կ՚ուզես խօսիլ:
Թուրքիան կը խօսի քու հետդ:
Բոլորս պիտի խօսէինք՝ մեր ափին մէջ կաւը յիշողութեան եւ քարերը, զորս Վանէն ու Մուշէն բերաւ մեր ընկեր Նորայրը եւ կանաչ ալպոմին մէջ շարեց ու գրեց իր ապրումներուն մասին:
Օղին կը ցաւի եւ կը պատմէ քովի սենեակը ապրող Լեւոնին մասին, որուն քոյրը Սպանիա իր ծակ երազներուն ետեւէն գնաց:
Բոլորը համր են կարծես:
Մեծ անցքերը կը կապեն զիս արիւնլուայ քու քաղաքիդ, որուն ծայրերը իմ մեծ մեռելներուս համար վառած խունկի կտորներ կան:
Նոյն պատկերները եւ սառն ու թանձր դէմքերը Կապոյտ մզկիթին շուրջ:
Հոն կախաղան կամ աղօթք:
Իսլամին հետ կը խօսիմ:
Արաբերէն կը պատմեմ երգս:
Հլունները, զորս կը կապեմ իմ չքնաղ երազներուս ու քու երազիդ, որ կը հատէ բոլոր ամայութիւնները եւ նաւահանգիստը մեր հեռացումին եւ մօտեցումին:
Դուն կարծես մեծ հասակովդ նստած ես սեղանին ետին ու նորէն կը յուշես ու նորէն կը յիշատակե՛ս, որ մահդ կամուրջ է փրկութեան եւ ներս մտնելու:
Աւելի՛ մօտեցիր, կ՚ըսես:
Աւելի՛ մօտեցիր երազին:
Բռնէ անոր բարակ թելերէն ու մտիր քու աշխարհդ ու քեզմէ գողցուած ինքնութեանդ երգը նորէն լսէ:
Լրագրողներ կան, որոնք միայն դեղին էջերու տակ կը ստորագրեն: Շատախօսութիւն կ՚ընեն: Մէջտեղը կը տաքցնեն, մամլոյ ասուլիս կու տան: Կը խօսին դիւրին բաներու մասին: Չարութեան, ոխի, պատերազմի, սուրի, արեան մասին:
Դուն այդ լրագրողը չես:
Քեզի համար բառը ազնուութեան դրօշակն է:
Քու մարմինդ բառի թագաւորութեան ամրոցն է: Հոն բոլորը մէկ են: Զզուանք չկայ: Թուրք, ալեւի, քիւրտ, յոյն, ասորի, արաբ, զազա, պետեւի եւ հայ:
Բոլորը նոյն Աստուծոյ անունով կը խօսին: Բոլորը հաց կը պատրաստեն իրենց սեղանին ու կը սպասեն անձրեւներու վերադարձին, որպէսզի ցորենը հասակ առնէ ու մարդը իր տեսակով լիանայ:
Պայքարդ կը մեծնայ եւ կը դառնայ կենդանութեան ծառ, կեանք բաշխելու բոլորին:
Կեանք տալու բոլոր անոնց, որոնք պատրաստ են մարդու անունով խօսիլ ու ապրիլ:
Ապրիլ՝ ինչպէս որ վայել է մարդուն:
Աղօթել, սիրել, փայփայել ձեռքին մէջ լոյսէ լամբարներ պահել, շարել մութ ճանապարհներու ծա՛յրը եւ խմել կեանքի արեւէն կաթիլ առ կաթիլ:
Յօդուած, ակնարկ, նշմար, պարզ գիր, շեղագիր. գիրդ կը տպուի՛, թերթդ խմոր է, թթխմոր: Հազար հոգիներ քու արիւնիդ համար երդում կ՚ընեն:
Չեկար քանդելու, այլ սիրելու համար եկար: Քարկոծելու չեկար, չեկար մահուան գովքին համար, չեկար ատելութեան համար:
Այլ կեանքին:
Կեանքին համար, քու կեանքիդ պէս:
Յիշատակդ անթառամ է եւ անունդ օրհնեալ:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Երեւան