ԱՌԱՋԻՆ ԱԶԴԱՆՇԱՆՆԵՐԸ

Ա­մե­րի­կա­յի Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րու մէջ Նա­խա­գահ Տա­նըլտ Թրամ­փի պաշ­տօ­նի գլուխ գա­լէն վերջ ա­ռա­ջին ան­գամ նո­րըն­տիր վար­չա­խում­բէն բարձ­րաս­տի­ճան դէմ­քեր անդ­րա­դար­ձան հայ­կա­կան հար­ցին։ ԱՄՆ-ի նո­րան­շա­նակ Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ռեքս Թի­լըր­սըն այս նիւ­թին շուրջ խօ­սե­ցաւ Ծե­րա­կոյ­տէն ներս։ Այս­պէս, Ծե­րա­կոյ­տի Ար­տա­քին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու յանձ­նա­ժո­ղո­վէն ներս իր պաշ­տօ­նը վա­ւե­րա­ցուե­ցաւ մէկ քուէի տար­բե­րու­թեամբ։ Ան ExxonMobil քա­րիւ­ղի հսկայ ըն­կե­րու­թեան նախ­կին ղե­կա­վարն է։ Թի­լըր­սըն բո­լո­րո­վին վեր­ջերս այդ պաշ­տօ­նէն հրա­ժա­րե­ցաւ՝ պե­տա­կան քար­տու­ղար դառ­նա­լու հա­մար։ Ծե­րա­կոյ­տի Ար­տա­քին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու յանձ­նա­ժո­ղո­վէն ներս Նիւ Ճըր­զիի ծե­րա­կու­տա­կան Ռա­պըրթ Մե­նեն­տէզ ի­րեն հար­ցում մը ուղ­ղեց հայ­կա­կան հար­ցին շուրջ։ Ի պա­տաս­խան՝ Թի­լըր­սըն ը­սաւ. «1915-ի ող­բեր­գա­կան չա­րա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը կը մնան Հա­յաս­տա­նի եւ Թուր­քիոյ մի­ջեւ ցա­ւոտ խնդի­րը եւ եր­կու եր­կիր­նե­րու մի­ջեւ կա­յուն յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու հաս­տա­տուի­լը կը բխի Ա­մե­րի­կա­յի շա­հե­րէն։ Նշա­նա­կուե­լու պա­րա­գա­յին լիար­ժէք կեր­պով պի­տի ու­սում­նա­սի­րեմ պատ­մա­կան ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը եւ պի­տի սկսիմ Հա­յաս­տա­նի եւ Թուր­քիոյ մի­ջեւ երկ­խօ­սու­թեան  յա­նուն տա­րած­քա­յին կա­յու­նու­թեան»։

Ռեքս Թի­լըր­սըն անդ­րա­դար­ձաւ նաեւ Թուր­քիոյ մէջ հիմ­նա­րար ա­զա­տու­թիւն­նե­րու վե­րա­բե­րեալ հար­ցե­րուն ու մտա­հո­գու­թիւն յայտ­նեց կարգ մը գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րու մա­սին։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, ան մատ­նան­շեց, որ կրօ­նա­կան ա­զա­տու­թիւ­նը ա­մե­րի­կեան հիմ­նա­կան սկզբունք մըն է եւ մի­ջազ­գա­յին խա­ղա­ղու­թեան ու կա­յու­նու­թեան ո­լոր­տէն ներս կա­րե­ւոր բա­ղադ­րիչ մը։ «Պե­տա­կան քար­տու­ղա­րի պաշ­տօ­նին մէջ պի­տի աշ­խա­տիմ Թուր­քիոյ հետ՝ ե­րաշ­խա­ւո­րե­լու կրօ­նա­կան փոք­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րու անվտան­գու­թիւ­նը եւ նպաս­տե­լու ա­նոնց մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թեան նկատ­մամբ յար­գան­քին», ը­սաւ Թի­լըր­սըն։

 ՄԱԿ-ի մօտ ԱՄՆ-ի նո­րանշա­նակ մշտա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ դես­պան Նի­քի Հէյ­լին ալ Ծե­րա­կոյ­տի լսում­նե­րուն նկատ­մամբ պա­տաս­խա­նեց այն հարց­ման, թէ «պի­տի նպաս­տէ՞, որ­պէս­զի ԱՄՆ հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թիւ­նը կո­չէ իր իսկ ա­նու­նով»։ Նի­քի Հէյ­լի ի պա­տաս­խան ը­սաւ. «Ես եր­բեք չեմ վա­րա­նիր մատ­նան­շել այն եր­կիր­նե­րը, ո­րոնց գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րը կը հա­կա­սեն ԱՄՆ-ի ար­ժէք­նե­րուն եւ կը խախ­տեն մար­դու ի­րա­ւունք­ներն ու մի­ջազ­գա­յին չա­փա­նիշ­նե­րը»։­

Ինչ­պէս հա­ղոր­դած էինք, Ե­րե­ւա­նի մօտ ԱՄՆ-ի դես­պան Ռի­չըրտ Միլս նա­խըն­թաց օր յայտ­նած էր, որ տա­կա­ւին վաղ է գիտ­նա­լու հա­մար Ո­ւա­շինկ­թը­նի նոր ղե­կա­վա­րու­թեան վերջ­նա­կան դիր­քո­րո­շու­մը հայ­կա­կան հար­ցին շուրջ։