Mr. Stretch-ը

Մա­մու­լի է­ջե­րէն եւ կամ յու­շագ­րու­թիւն­նե­րու ընդ­մէ­ջէն շատ բան կար­դա­ցած ենք Մել­գո­նեա­նի հայ ու­սու­ցիչ­նե­րուն մա­սին: Նոյ­նը կա­րե­լի չէ ը­սել, սա­կայն, օ­տար դա­սա­տու­նե­րու պա­րա­գա­յին, մե­ծա­մաս­նու­թեամբ՝ յոյն, անգ­լիա­ցի եւ կամ ա­րաբ: Ըն­դու­նե­լու է, որ ա­սոնք ալ ոչ նուազ չա­փով ա­կօ­սած են մել­գո­նեան­ցի­նե­րու միտ­քը ու հոն սեր­մա­նած,  լե­զուա­կան կամ գի­տա­կան նիւ­թե­րու ու­սու­ցու­մով, երկ­րոր­դա­կան ուս­ման ու զար­գաց­ման հուն­տե­րը՝ ի­րենց կար­գին շունչ, քրտինք եւ ներդ­րում խնկար­կե­լով Լու­սոյ Տա­ճա­րի բնա­կիչ­նե­րուն, ե­թէ ոչ հա­յա­կերտ­ման, գո­նէ՝ մար­դա­կերտ­ման կա­րե­ւոր ա­ռա­քե­լու­թեան ճամ­բուն վրայ:

Ա­հա այս խում­բին պատ­կա­նող մշակ­նե­րէն մէկն էր անգ­լե­րէն լե­զուի մեր սի­րուած ու յար­գուած ու­սու­ցի­չը, Պրն. Թով­մըս Սթրե­չը, ո­րուն ա­նու­նը տա­րի­ներ շա­րու­նակ կա­պուած մնա­ցած է հաս­տա­տու­թեան կեան­քին, եւ վստահ եմ, որ ել­քի վի­զա ալ ստա­ցած չէ եր­բեք մել­գո­նեան­ցի­նե­րու միտ­քէն ու յի­շո­ղու­թե­նէն:

Նի­հա­րա­կազմ, այ­տե­րու ծու­ռու­մուռ գի­ծե­րով, փո­սիկ­նե­րով, կսկլոր ակ­նո­ցով, եր­կար ու սուր քի­թին տակ բե­րա­նա­չափ պե­խով ու եր­բեմ­նի մօ­րու­քով տա­րօ­րի­նակ մարդ մըն էր, ո­րուն ֆի­զի­քա­կա­նը շատ դիւ­րաւ կրնար յար­մա­րիլ անգ­լիա­ցի լրտե­սի եւ կամ զինուո­րա­կա­նի մը դե­րին, ճեր­մակ պաս­տա­ռի վրայ: Իր նի­հա­րու­թիւ­նը հա­սակ ալ կու տար ի­րեն՝ բաղ­դա­տած հաս­տա­փոր կարգ մը ու­սու­ցիչ­նե­րու: Եօ-եօ-ա­կան քայ­լուածք մըն ալ ու­նէր, ոս­տոս­տե­լու պէս, վերվար, կար­ծես օ­դէն, քան՝ թէ գետ­նէն, եր­գի կտոր մը ակ­ռա­նե­րուն տակ եւ ձեռ­քերն ալ գրպան­նե­րուն մէջ յա­ճախ: Եր­բեմն բե­րա­նը կլորց­նե­լով թե­թեւ սու­լոց մըն ալ կ՚ար­տաշն­չէր՝ մի­միայն ի­րեն լսե­լի, վե­րի շրթուն­քին դրա­ցի պե­խին տա­լով ա­քոր­տէո­նի մը բա­ցուող-գոցուող ա­ռաձ­գա­կան վի­ճա­կը:

Ո՛չ կը ծխէր, ո՛չ կը խմէր եւ ո՛չ ալ կ՚ու­տէր… մար­մի­նը՝ վկայ:  Չոր ու­տե­լիք­նե­րը պա­տառ­նե­րու կը վե­րա­ծէր, կը շա­րէր քով-քո­վի պնա­կին մէջ եւ ե­րեք մատ­նե­րու ե­ռան­կիւ­նով «snack» կտո­րը կը տա­նէր բե­րան՝ դար­ձեալ խան­գա­րե­լով պե­խե­րուն հան­գիս­տը, ծա­մե­լու ա­րա­րո­ղու­թեան ըն­թաց­քին:

Շատ խօ­սողն ալ չէր, լռա­կեա՛ց, լո՛ւրջ, բայց երբ դա­սի պա­հուն բե­րա­նը բա­նար, ալ չէր գո­ցեր, աջ ա­փը ձախ ա­փին վրայ, ան­ձայն զար­նե­լու սո­վո­րու­թեամբ, յօն­քե­րը վեր՝ շրջուած մէ­կա­կան «ո» գի­րը, օ­րուան նիւ­թը կը բա­ցատ­րէր՝ ձայ­նին տա­լով անգ­լիա­կան թաւ­շա­յին ա­ռո­գա­նու­թիւն: Ա­սոր վնասն ալ օր մը տե­սաւ ընդ­հա­նուր պատ­մու­թեան դա­սին, ոտ­քի վրայ, երբ բե­րա­նը շա­րու­նակ բաց, պար­տա­պա­նաց ա­նուն­նե­րու, թուա­կան­նե­րու թմրե­ցու­ցիչ ու քնա­բեր բա­ցատ­րու­թեա­նը մէջ, ա­յո՛, կէ­սօ­րուան ճա­շին յա­ջոր­դող ա­ռա­ջին պա­հուն յան­կարծ կե­ցաւ եւ ա­ռանց դա­դա­րի սկսաւ հա­զալ: Զգա­ցինք, որ կո­կոր­դին բան մը գնաց: Գրպա­նէն ա­րագ մը թաշ­կի­նա­կը հա­նեց, տա­րաւ բեր­նին, «խը՛ խը՛ խը՛» փոր­ձեց ա­նոր մէջ որ­սալ սպրդած խայ­տա­ռա­կը, յե­տոյ բա­ցաւ, նա­յե­ցաւ, ստու­գեց եւ՝

-O՜h, a fly!- գո­չեց ու թաշ­կի­նա­կը գուն­դի վե­րա­ծե­լով՝ հրմշտկեց ե­կած տե­ղին խո­րե­րը, ճան­ճով միա­սին:

Ինք­նամ­փոփ էր, միայ­նակ, խորհր­դա­ւոր: Կո­ղա­կից չու­նէր: Չու­նե­ցաւ, որ­քան որ գի­տեմ: Կեան­քի զո­հա­բե­րում մը գու­ցէ, փա­կե­լով վա­րա­գոյ­րը՝ ե­րա­զուած ըն­տա­նե­կան բոյ­նի մը ջեր­մու­թեան, աշ­խար­հիկ հա­ճոյք­նե­րէ զուրկ վա­նա­կան կեան­քին պէս:

Ու­սուց­չա­րա­նին մէջ, ինչ­պէս ա­մէն ու­սու­ցիչ, ու­նէր իր յա­տուկ սե­ղա­նը եւ գլու­խը հակ, կզա­կը ձախ ձեռ­քին յե­նած տետ­րակ­նե­րու դէ­զի մը վրայ, ա­նընդ­հատ կը սրբագ­րէր՝ զբօ­սան­քի կամ ա­զատ պա­հե­րուն մէջ ընդ մէջ դէմ­քին տա­լով տետ­րակ­նե­րէն հո­սող ար­տա­ռոց սխալ­նե­րուն բնազ­դա­կան պա­տաս­խա­նը՝ տե­սա­կա­ւոր ծա­մած­ռու­թիւն­նե­րով եւ դժգո­հա­կան «ցը ցը ցը»նե­րով: Ֆի­զի­քա­կան այդ յա­րա­փո­փոխ վի­ճա­կին թարգ­մա­նու­թեամբ դժուար չէր կռա­հել, թէ անգ­լիա­ցի­նե­րուն սի­րե­լի ո՞ր բա­ռե­րը կը ճե­մէին ու­ղե­ղին մէջ… «rubbish», «awful»! Եւ ան­բա­ժան այդ գունդ թաշ­կի­նա­կը քի­թին ծայ­րը ձա­խէն աջ, ա­ջէն ձախ քսե­լով, տո՛ւր որ կու տաս կար­միր մե­լա­նին, ան­փոյթ ա­շա­կեր­տին իբ­րեւ ա­պար­դիւն պա­տիժ, գու­ցէ սպա­ռե­լով շատ ա­ւե­լի ժա­մա­նակ, համ­բե­րու­թիւն եւ ջիղ, քան ինչ որ տետ­րա­կին յանձ­նած կ՚ըլ­լար այդ պար­տա­կա­նու­թեան հե­ղի­նակ ա­շա­կեր­տը:

Յա­մառ ըն­թեր­ցող էր: Պա­րա­գա­նե­րու բե­րու­մով, տա­րի­ներ ետք ե­ղանք նաեւ պաշ­տօ­նա­կից, երբ ու­սուց­չու­թեան պաշ­տօն ստանձ­նե­ցի Մել­գո­նեա­նի մէջ եւ բա­րի զու­գա­դի­պու­թեամբ՝ նաեւ պատ­կից դրա­ցի եւ զրու­ցա­կից՝ ու­սու­ցիչ­նե­րու եր­կար հին շէն­քին մէջ: Սե­նեա­կին դու­ռը երբ գո­ցէր, BBC-ի ունկնդ­րու­թեամբ կը գրէր, կ՚աշ­խա­տէր եւ… կը կար­դար, գիրք կամ թերթ, ծայ­րէ ի ծայր, մին­չեւ ուշ ա­տեն: Ոչ միայն անգ­լիա­կան, այ­լեւ մի­ջազ­գա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թիւն, գրա­կա­նու­թիւն, պատ­մու­թիւն, մշա­կոյթ, սո­վո­րու­թիւն­ներ, մար­զա­կան կեանք գաղտ­նիք չու­նէին ի­րեն հա­մար: Հո՛ն ալ, ան­պայ­ման բան մը ու­նէր տա­լիք, ե­թէ եր­բեք այդ նիւ­թե­րով հե­տաքր­քիր ու տրա­մա­դիր խօ­սա­կի­ցը գտնուէր: Կը խօ­սէր ա­մէն նիւ­թի շուրջ, ինք­նավս­տահ, հան­դարտ, կշռու­թա­ւոր: Քա­ղա­քա­կան ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րու շուրջ ու­նէր իր ան­խախտ կար­ծի­քը եւ իր տուած պատ­ճա­ռա­բա­նու­թիւն­նե­րուն հա­մո­զիչ ե­ղա­նա­կը: Ժո­ղովր­դա­յին զան­գուած­նե­րու ի­րա­ւազր­կում­նե­րը, մեծ եր­կիր­նե­րու կամ ըն­կե­րու­թիւն­նե­րու տի­րա­պե­տու­թեան տակ՝ շատ հա­ճոյ չէին թուեր իր նե­րաշ­խար­հին: Ի­րեն հա­մա­խոհ չե­ղո­ղը ան­գամ չէր կրնար լրջու­թեամբ չդի­մա­ւո­րել իր տե­սա­կէտ­նե­րը: Գա­ղա­փա­րա­խօ­սու­թիւն, քա­ղա­քա­կան ան­շեղ հա­ւա­տամք, սկզբունք, ըստ ի­րեն, մարդ ա­րա­րա­ծի պարտ­քերն էին, մտա­ծո­ղու­թեան տու­նե­րը, ուր այ­ցե­լե­լը բնա­տուր ի­րա­ւունք էր եւ ո­չինչ կրնար շե­ղել զինք այդ ա­ռանձ­նաշ­նոր­հու­մէն:

Գիր­քէն ետք իր մտե­րիմ բա­րե­կա­մը… հե­ծիկն էր, իր փո­խադ­րա­մի­ջո­ցը: Ի­րեն պէս բարձր, խո­շոր ա­նիւ­նե­րով եւ ա­թոռն ալ՝ իր սրունք­նե­րուն յար­մա­րող ե­լե­ւէ­ջով: Կը քշէր ձիգ, ար­ձա­նի պէս ան­շարժ մար­մի­նով, այդ ա­թո­ռէն վեր: Մե­զի՝ փոք­րե­րուս հա­մար, ան­գործ­նա­կան էր հար­կաւ քշել այդ հե­ծի­կը, ե­թէ կա­րե­լի ըլ­լար փոխ առ­նել իր­մէ, քա­նի որ մեր ոտ­քե­րը ութ­նակ­նե­րուն ստոյգ պի­տի չհաս­նէին: Մենք ալ սի­րա­հար էինք հե­ծի­կի եւ յա­ճախ տօ­նա­կան օ­րե­րու ար­ձա­կուրդ­նե­րուն վար­ձու կ՚առ­նէինք քա­ղա­քէն եւ հոս-հոն ար­շաւ­ներ կը կազ­մա­կեր­պէինք: Այս­պի­սի ար­կա­ծախնդրու­թեամբ տա­րի մը, զինք ու­նե­նա­լով իբ­րեւ ա­ռաջ­նորդ, քշե­ցինք դէ­պի Քայ­րի­նիա՝ ճեղ­քե­լով Քայ­րի­նիոյ լեռ­նե­րը, ան­ցանք կղզիին ա­րեւ­մուտ­քը՝ Քա­րա­ւա, բարձ­րա­ցանք դէ­պի Միր­թուի ցից բլուր­նե­րը, Քոն­տե­մե­նոս, Սքի­լու­րա, Ե­րո­լաք­քոս, Նի­կո­սիա, շուրջ 100 քմ. ճամ­բայ, առ­տուը­նէ մին­չեւ գի­շեր, յոգ­նա՛ծ, սպա­ռա՛ծ… բա­ցի իր­մէ հար­կաւ:

Այդ հե­ծի­կը, օր մը, քիչ մնաց պատ­ճառ պի­տի դառ­նար մեր յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու խան­գար­ման:

Աղջ­կանց կող­մը նա­յող տղոց շէն­քին ե­տե­ւը, կեդ­րո­նա­կան բա­կին մէջ, ե­րե­կո­յեան ժա­մե­րուն, ա­ռա­ջին սեր­տո­ղու­թե­նէն ա­ռաջ սո­վո­րու­թիւն ու­նէինք թե­նի­սի պզտիկ գնդա­կով ֆութ­պոլ խա­ղա­լու, այս­պէս կո­չուած՝ «ա­թեշ» (կրակ) խա­ղը, դի­մա­ցը ճե­մող աղ­ջիկ­նե­րուն ու­շադ­րու­թիւ­նը գրա­ւե­լու տղա­յա­կան միամ­տու­թեամբ: Բուռն, կա­տա­ղի բնոյթ կրող այս մրցում­նե­րէն մէ­կուն պա­տա­հե­ցաւ ան­խու­սա­փե­լին:

Պրն. Սթրե­չը, հե­ծի­կին վրայ, դամ­բա­նին կող­մէն գա­լով դէ­պի իր բնա­կա­րա­նը ուղ­ղուած պա­հուն՝ տղա­քը սխալ­մամբ ի­րեն զար­նուե­ցան եւ զինք տա­պա­լե­ցին գե­տին: Ի­րար ան­ցած՝ ան­մի­ջա­պէս հա­ւա­քուե­ցանք շուր­ջը օգ­նու­թեան փու­թա­լու փոր­ձով եւ մե­ղան­չո­ղա­կան կան­չե­րով:

-Sorry, Sir, sorry, Sir, we didn՚t see you, Sir, are you allright, Sir?

Պրն. Սթրե­չը քա­նի մը վայր­կեան սա­ռած մնաց՝ ցնցու­մէն ազ­դուած եւ թե­թեւ մը գու­նա­տած, յե­տոյ ա­ռանց ցա­ւի, տկա­րու­թեան կամ ո­ղոր­մե­լիու­թեան նշան­ներ ցոյց տա­լու՝ հա­ւա­քեց ինք­զինք, ոտ­քի ե­լաւ, թօ­թուեց փո­շին, գտաւ թռած ակ­նո­ցը, շտկեց հե­ծի­կին ծռած ղե­կը, հա­զիւ լսե­լի բա­ռե­րով՝ «I am allright» մը մրթմրթաց ու քա­լե­լով շա­րու­նա­կեց ճամ­բան՝ հե­ծի­կը քո­վէն բռնած:

Ա­յո՛, բա­րի մարդ մըն էր Պրն. Սթրե­չը: Խիստ չէր: Անգ­լիա­կան պա­ղա­րիւ­նու­թիւ­նը՝ վրան: Ու­սու­ցիչ-ա­շա­կերտ՝ բո­լորս կը յար­գէինք զինք իր ազ­նիւ բնա­ւո­րու­թեան հա­մար: Մեր չա­րաճ­ճիու­թիւն­նե­րը շատ յա­ճախ կը հան­դի­պէին իր ան­սահ­ման նե­րո­ղամ­տու­թեան: Ո՛չ կը բար­կա­նար, ո՛չ կը պո­ռար եւ ո՛չ ալ… կը պատ­ժէր: Կ՚ուղ­ղէր, կը խրա­տէր միայն: Դժբախ­տա­բար կեան­քի մէջ, թէ՛ փոք­րեր, թէ՛ ալ մե­ծեր ընդ­հան­րա­պէս, հոս կամ այ­լուր, այս­պի­սի բա­րիու­թիւն մը սխալ թարգ­մա­նե­լով՝ ան­ցած են կար­գա­պա­հու­թեան «կար­միր գի­ծը», են­թա­կա­յին ազ­նուու­թիւ­նը շփո­թե­լով տկա­րու­թեան կամ հե­ղի­նա­կու­թեան պա­կա­սի հետ:

Ա­սոր մէկ օ­րի­նա­կը տե­սանք մեր երկ­րորդ տա­րին, անգ­լե­րէ­նի պա­հե­րէն մէ­կուն: Զբա­ղած էինք դա­սա­րա­նա­յին պար­տա­կա­նու­թեամբ, եւ Պրն. Սթրե­չը գրա­սե­ղա­նէ գրա­սե­ղան կ՚անց­նէր՝ ծռած վի­ճա­կի մէջ մօ­տէն հե­տե­ւե­լու եւ օգ­նե­լու ա­մէն մէ­կուս աշ­խա­տան­քին, երբ ե­տե­ւի շար­քը նստող դա­սըն­կեր­նե­րէս մին, զսպա­նա­կա­ւոր խա­ղա­լիք փոքր ինք­նա­շարժ մը լա­րեց, թող տուաւ փայ­տէ խոր­տու­բորտ­ցած տախ­տա­կա­մա­ծին վրայ,  Պրն. Սթրե­չին ուղ­ղու­թեամբ եւ իս­կոյն գլու­խը հա­կեց իր տետ­րա­կին վրայ, ճար­տար դե­րա­սա­նի պէս: Մե­քե­նան վեր-վար զօ­րա­ւոր բզզո­ցով սկսաւ յա­ռա­ջա­նալ դէ­պի իր նշա­նա­կէ­տը, մին­չեւ որ ե­տե­ւի ա­նիւ­նե­րը տեղ մը պա­րա­պու­թեան հան­դի­պե­լով օ­դին մէջ ա­ւե­լի սուր ձայ­նով սկսան ի­րա­րու վրայ դառ­նալ: Մենք խնդա­լու սկսանք: Պրն. Սթրե­չը՝ ոչ: Դէմ­քը թթուե­ցաւ ու կէ­տա­ւոր կա­նաչ փոքր աչ­քե­րը լայն­ցած՝ սա­ռե­ցան խա­ղա­լի­քին վրայ: Ա­րագ ակ­նարկ մը նե­տեց ե­տե­ւի շար­քե­րը, զզուան­քի ու վրդով­մուն­քի խառն ար­տա­յայ­տու­թեամբ, «but, why, why?» մը փրցուց բեր­նէն ու շա­րու­նա­կեց իր հսկո­ղու­թիւ­նը, իր նկա­րագ­րին ու բնա­ւո­րու­թեան հա­ւա­տա­րիմ, ոչ իսկ մտա­ծե­լով ան­կար­գը որ­սա­լու եւ պատ­ժե­լու ժա­մա­վա­ճա­ռու­թեան մա­սին: Հա­սուն ու խո­հեմ այդ վար­մուն­քը մեր խնդու­քը փո­խա­րի­նեց ա­մօ­թի զգա­ցու­մով: Վա՛յ ե­կեր էր մեր գլխուն, ե­թէ Պրն. Ա­կի­շեա­նը ըլ­լար Պրն. Սթրե­չին կօ­շիկ­նե­րուն մէջ:

Այս պա­տա­հար­նե­րէն ո­րե­ւէ մէ­կը եւ ոչ ալ ու­րիշ ան­հա­ճոյ ե­րե­ւոյթ նուա­զե­ցու­ցած էին իր հա­մա­րու­մը հան­դէպ մե­զի: Կը սի­րէր Մել­գո­նեա­նը, կը սի­րէր մել­գո­նեան­ցին, կը սի­րէր ու­սուց­չու­թիւ­նը, կը սի­րէր Կիպ­րո­սը, ի՛նչ փոյթ թէ այդ սէ­րե­րը ցո­լաց­նող «քէֆ»ը չէր կար­դա­ցուեր իր դէմ­քին վրայ: Կը սի­րէր նաեւ ֆութ­պո­լը, եւ ու­սուց­չու­թեանս ա­ռա­ջին տա­րին, ու­սու­ցիչ-ա­շա­կերտ սերտ յա­րա­բե­րու­թեան պեր­ճա­խօս օ­րի­նա­կով, ինքն ալ մաս կազ­մեց ու­սու­ցիչ­նե­րու խում­բին՝ ընդ­դէմ ա­շա­կեր­տա­կան տասն­մէ­կին: Նի­հար ըլ­լա­լը գի­տէինք, բայց երբ կարճ տա­բա­տով դաշտ ի­ջաւ, մի­սին ուր ըլ­լա­լը ան­յայտ՝ այդ ոտ­քե­րով գնդա­կը հա­լա­ծող իր վազ­քը դժուար չե­ղաւ յի­շեց­նե­լու Չայ­քովս­քիի մէկ հան­րա­ծա­նօթ պա­լէն…

Ա­շա­կերտ­նե­րուն ցնծու­թիւ­նը եւ խնդու­քը ան­զուսպ էր՝ ի տես ու­սուց­չա­կան տե­սա­կա­ւոր սրունք­նե­րու շուրջ­պա­րին, մա­նա­ւանդ երբ խա­ղի վեր­ջա­ւո­րու­թեան, իբ­րեւ պա­հես­տա­յին, դաշտ ի­ջաւ նաեւ… մեր գրա­կա­նու­թեան ու­սու­ցի­չը՝ Պրն. Թա­մա­մեա­նը, իր գի­րուկ մարմ­նով, մեր խում­բին պա­տի­ւը փրկե­լու հա­մար… խմբա­պետ-մար­զիչ պրն. Տիգ­րան Մի­սի­րեա­նի ո­րո­շու­մով:

Պրն. Թա­մա­մեա­նը չվա­զեց, չէր կրնար ար­դէն, այլ միայն քա­լեց՝սպա­սե­լով, որ գնդա­կը ոտ­քին գայ: Այդ­պէս ալ ը­րին տղա­քը: Դար­պա­սէն եր­կու մեթր հե­ռա­ւո­րու­թեան վրայ, դիտ­մամբ գնդա­կը բե­րին իր ոտ­քին առ­ջեւ: Յետ­սա­պա­հը քա­շուե­ցաւ մէկ կողմ՝ իյ­նալ ձե­ւաց­նե­լով, իսկ բեր­դա­պահն ալ ան­ցաւ ծայր՝ իբր թէ սա­հե­լով:

-Պա­րո՛ն, shoot, shoot! Զար­կէ՛ք, պա­րո՛ն,- լսուե­ցան չորս կող­մէն, եւ պա­րոն Թա­մա­մեա­նը կօ­շի­կին քի­թով այն­պի­սի հա­րուած մը տուաւ, որ գնդա­կը ճեղ­քեց ան­տի­րա­կան-ա­նուռ­կան բեր­դը եւ հա­սաւ թե­նի­սի դաշտ: Ի­րա­ւա­րա­րը՝ Պրն. Աբ­գա­րեա­նը սու­լեց եւ մա­տով ցոյց տուաւ դաշ­տին կեդ­րո­նի շրջա­նա­կը:

«Կո՜լ, կո՜լ» գո­ռա­ցին ա­մէն­քը խան­դա­վա­ռու­թեան գա­գաթ­նա­կէտ մթնո­լոր­տին մէջ, եւ Պրն. Սթրե­չը գլու­խը օ­րօ­րե­լով՝ե­ղաւ ա­ռա­ջին շնոր­հա­ւո­րո­ղը օ­րուան հե­րո­սին, մինչ Պրն. Թա­մա­մեա­նը կը ճա­թէր խնդա­լէն, իր ա­նակն­կա­լէն գի­նով…

Յո՜ւշ, յի­շա­տա՜կ, ան­վե­րա­դարձ օ­րեր…

Նա­րե­կի տնօ­րէ­նու­թեանս տա­րի­նե­րուն, երբ ինք Մել­գո­նեա­նէն հանգս­տեան կո­չուած էր ալ, եր­բեմն պա­տա­հա­բար կը հան­դի­պէինք ճամ­բան, ան­ցեա­լէն ու ներ­կա­յէն նիւ­թեր գտնե­լով՝ զրոյ­ցի մը հա­մար: Կիպ­րոս կը մնար: Կը բաժ­նուէինք՝ դար­ձեալ տես­նուե­լու փա­փա­քով: Հրա­ւէր ըն­դու­նո­ղը չէր, կը նա­խընտ­րէր պա­հուը­տած մնալ իր իսկ մտեր­մու­թեա­նը մէջ, քա­ղա­քա­վա­րա­կան փո­խա­դարձ այ­ցե­լու­թիւն­նե­րէ հե­ռու ու գո­հու­նակ փափ­կան­կա­տու­թեամբ:

Մեր վեր­ջին հան­դի­պու­մին փո­խուած գտայ զինք ար­տաք­նա­պէս: Ընկ­ճուած էր տա­րի­քի ճնշու­մին տակ, եւ քայ­լերն ալ դան­դա­ղած էին: Տա­րօ­րի­նակ զու­գա­դի­պու­թեամբ խօ­սակ­ցու­թեան ա­ռանց­քը կազ­մե­ցին յա­ռա­ջա­ցեալ տա­րի­քի հետ առըն­չա­կից մտա­հո­գու­թիւն­ներ եւ դժուա­րու­թիւն­ներ: Իր կար­ծի­քը ա­նակն­կա­լի բե­րաւ զիս, երբ հա­մո­զուած կը թուէր ըլ­լալ, թէ պե­տու­թիւ­նը սխալ կ՚ը­նէ հսկա­յա­կան գու­մար­ներ յատ­կաց­նե­լով ան­յոյս հի­ւանդ­նե­րու կամ ծե­րե­րու, euthanasia-ի ծա­նօթ բժիշկ Տքթ. Ճեք Գէոր­գեա­նը յի­շեց­նող ջա­տա­գո­վու­թեամբ: Իր ինք­նար­դա­րա­ցու­մը եզ­րա­փա­կեց եր­կու բա­ռով՝ նո­րու­թիւն մըն ալ ա­ւելց­նե­լով իր ար­տա­կեդ­րոն մտա­ծո­ղու­թեան.

-Including me…

­Նա­խազ­գա­ցո՞ւմ մըն էր ար­դեօք: Եր­բե՛ք պի­տի չգիտ­նամ, քա­նի որ ան­կէ ետք ալ չտե­սանք զի­րար:

ՎԱՐ­ԴԱՆ ԹԱՇ­ՃԵԱՆ

Նի­կո­սիա