Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՊԵՔՃԵԱՆԻ ԿԵՆՍԱԳՐԱԿԱՆ ԳԻԾԵՐԸ

Ե­կե­ղե­ցա­կա­նաց հա­մա­գու­մա­րին կող­մէ տե­ղա­պահ ընտ­րուած Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեան (ա­ւա­զա­նի ա­նու­նով Տիգ­րան) ծնած է 21 Դեկ­տեմ­բեր 1942 թուա­կա­նին Իս­թան­պու­լի մէջ։ Նա­խակր­թա­րա­նի եւ միջ­նա­կար­գի ու­սու­մը ստա­ցած է Մխի­թա­րեան վար­ժա­րա­նին մէջ, ա­ւե­լի վերջ յա­ճա­խած է Սուրբ Խաչ դպրե­վանք։ 1962 թուա­կա­նէն սկսեալ Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քի ըն­ծա­յա­րա­նին զու­գա­հեռ ա­շա­կեր­տած է Իս­թան­պու­լի հա­մալ­սա­րա­նի Գրա­կա­նու­թեան ֆա­քիւլ­թէի ըն­կե­րա­բա­նու­թեան եւ պատ­մու­թեան բա­ժին­նե­րը։ 1962 թուա­կա­նին ձեռ­նադ­րուած է սար­կա­ւագ։ Ոչ հա­յա­խօս ա­շա­կերտ­նե­րու հա­մար հա­յե­րէն դա­սա­ւան­դած է Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քէն ներս։ 25 Յու­լիս 1965 թուա­կա­նին, Վար­դա­վա­ռի տօ­նին, կու­սակ­րօն քա­հա­նայ ձեռ­նադ­րուած է Սկիւ­տա­րի Ս. Խաչ ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ, ձե­ռամբ վախ­ճա­նեալ Տ. Շնորհք Պատ­րիարք Գա­լուս­տեա­նի, ի յի­շա­տակ Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քի հիմ­նա­դիր հո­գե­լոյս Տ. Գա­րե­գին Պատ­րիարք Խա­չա­տու­րեա­նի։ Ան ե­ղած է Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քէն շրջա­նա­ւարտ ա­ռա­ջին ե­կե­ղե­ցա­կա­նը։

1965 թուա­կա­նին մեկ­նած է Գեր­մա­նիա՝ նախ Պոնն, ա­պա Պո­խում քա­ղաք­նե­րուն մէջ կա­տա­րե­լա­գոր­ծե­լու հա­մար իր բարձ­րա­գոյն ու­սու­մը։ Ան հե­տե­ւած է ման­կա­վար­ժու­թեան եւ հո­գե­բա­նու­թեան։ Տա­րի մը վերջ Քէօլ­նի մէջ մա­տու­ցած է իր ա­ռա­ջին Ս. Պա­տա­րա­գը եւ Գեր­մա­նիա­յէ ներս իր նա­խա­ձեռ­նու­թեամբ հիմ­նուած են Քէօլ­նի, Ֆրանք­ֆուր­թի, Միւ­նի­խի եւ Շթութ­կար­թի շրջա­կայք­նե­րու հայ­կա­կան ե­կե­ղե­ցա­կան հա­մա­լիր­նե­րը։ Դար­ձեալ Շնորհք Պատ­րիար­քի ձե­ռամբ 1970 թուա­կա­նին բարձ­րա­ցած է վար­դա­պե­տա­կան աս­տի­ճա­նի։

1973 թուա­կա­նին հո­գե­ւոր պաշ­տօ­նի հա­մար հրա­ւի­րուած է Մար­սէյլ եւ մի­ջոց մը վերջ ստանձ­նած է տեղ­ւոյն Սրբոց Թարգ­ման­չաց Մայր տա­ճա­րի հո­վի­ւի պաշ­տօ­նը։ Մար­սէյ­լի մէջ եւս շա­րու­նա­կած է հա­յե­րէն դա­սա­ւան­դել ու զու­գա­հե­ռա­բար ծա­ւա­լել գրա­կան գոր­ծու­նէու­թիւն։ 1988 թուա­կա­նին լոյս ըն­ծա­յած է «Գիրք անձ­նա­նուն­նե­րու» ֆրան­սե­րէն եւ հա­յե­րէն երկ­լե­զու գիր­քը։ Իր յօ­դուած­նե­րը հրա­տա­րա­կուած են նաեւ հայ մամ­լոյ մէջ։

1991 թուա­կա­նին ե­րա­նաշ­նորհ Տ.Տ. Վազ­գէն Ա. Ա­մե­նայն Հա­յոց Կա­թո­ղի­կո­սի տնօ­րի­նու­թեամբ կը վե­րա­դառ­նայ Գեր­մա­նիա, ուր Քէօլ­նի մէջ կը ձեռ­նար­կէ ա­ռաջ­նոր­դա­րա­նի հաս­տատ­ման նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­նե­րուն ու կը ստանձ­նէ թե­մը հիմ­նե­լու պաշ­տօ­նը։ 31 Յու­նուար 1992 թուա­կա­նին Վազ­գէն Ա. Կա­թո­ղի­կո­սի հրա­մա­նով կը նշա­նա­կուի Գեր­մա­նիոյ թե­մա­կալ ա­ռաջ­նորդ։ Յա­ջոր­դող Մարտ ա­մի­սին ծայ­րա­գոյն վար­դա­պե­տի աս­տի­ճան կը ստա­նայ ձե­ռամբ հո­գե­լոյս Տ. Գա­րե­գին Պատ­րիարք Գա­զան­ճեա­նի։ Նոյն տա­րուան Սեպ­տեմ­բե­րին ե­րա­նաշ­նորհ Վազ­գէն Ա. Կա­թո­ղի­կո­սի կող­մէ կը ձեռ­նադ­րուի ե­պիս­կո­պոս։ 1998 թուա­կա­նին ալ ե­րա­նաշ­նորհ Տ.Տ. Գա­րե­գին Ա. Ա­մե­նայն Հա­յոց Կա­թո­ղի­կո­սին գնա­հա­տա­կա­նով կը ստա­նայ ար­քու­թեան պա­տիւ։

Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեա­նի ա­ռաջ­նոր­դու­թեան շրջա­նին գեր­մա­նա­հա­յոց կեան­քէն ներս նկա­տե­լի վե­րելք մը ար­ձա­նագ­րուած է։ Թէ՛ ե­կե­ղե­ցա­կան եւ թէ աշ­խար­հիկ կեան­քէն ներս նկա­տե­լի ե­ղած է այդ վե­րել­քը։ Ան Գեր­մա­նիա­յէ ներս ե­կե­ղե­ցա­կան 15 հա­մայնք­նե­րու կազ­մա­ւոր­ման գե­տին պատ­րաս­տած է։ Ա­ռաջ­նոր­դա­րա­նի կա­նո­նադ­րու­թեան պատ­րաս­տու­թեան, հաս­տատ­ման աշ­խա­տանք­նե­րը յա­ռաջ տա­րած է բծախնդ­րու­թեամբ։ Հրա­տա­րակ­չա­կան, մշա­կու­թա­յին, կրթա­կան եւ ըն­կե­րա­յին աշ­խա­տանք­նե­րը աշ­խու­ժա­ցած են, մաս­նա­ւոր ու­շադ­րու­թեան ա­ռար­կայ դար­ձու­ցած է նաեւ մի­ջե­կե­ղե­ցա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը։ Իր ջան­քե­րուն շնոր­հիւ Գեր­մա­նա­հա­յոց Թե­մա­կալ Ա­ռաջ­նոր­դու­թիւ­նը ան­դա­մակ­ցած է Գեր­մա­նիոյ Քրիս­տո­նեայ ե­կե­ղե­ցի­նե­րու միու­թեան։ Ան գի­տէ հա­յե­րէն, թրքե­րէն, գեր­մա­նե­րէն եւ ֆրան­սե­րէն։ Իր ծա­ւա­լուն աշ­խա­տան­քով պատ­րաս­տուած է 4 հա­զար է­ջէ բաղ­կա­ցեալ՝ գեր­մա­նե­րէն-հա­յե­րէն-թրքե­րէն հսկայ բա­ռա­րան մը։

Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեան միշտ պա­հած է իր շփու­մը թրքա­հայ հա­մայն­քին հետ եւ ի լրումն այս բո­լո­րին Պոլ­սոյ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռի Ե­կե­ղե­ցա­կա­նաց հա­մա­գու­մա­րին կող­մէ ե­րէկ ընտ­րուե­ցաւ պատ­րիար­քա­կան տե­ղա­պահ։