ԻՆՔՆՈՒՐՈՅՆ ԵՒ ՃԿՈՒՆ
Հայաստանի կառավարութեան կարգադրութեամբ Երեւանի Մատենադարանը յառաջիկայ շրջանին պիտի ունենայ նոր կարգավիճակ։ Հայ մշակոյթի այս կարեւորագոյն կառոյցը պիտի դառնայ հիմնադրամ մը։ Մատենադարանի տնօրէնի՝ բարձր գիտութիւններու եւ հրատարակչական հարցերով խորհրդական Գուրգէն Գասպարեան վերջերս այս կապակցութեամբ հարցազրոյց մը տուաւ tert.am կայքէջին։ Ան համոզուած է, թէ դառնալով հիմնադրամ՝ Մատենադարանը պիտի ըլլայ աւելի ինքնուրոյն, իսկ կառավարումը՝ աւելի ճկուն։ Գասպարեանի խօսքերով, յառաջդիմական կը համարուի կառավարութեան որոշումը, որով Մատենադարանը դուրս պիտի գայ ոեւէ մէկու ենթակայութենէն եւ պիտի դառնայ ինքնուրոյն, յատուկ հիմնադրամ։
«Հիմնադրամը կառավարման նոր ձեւ մըն է եւ կառավարութիւնը որոշեց, որ պէտք է կառավարման հին ձեւէն անցնի նոր ձեւի՝ հիմնադրամի։ Կը կարծեմ, որ հիմնադրամը աւելի մեծ հնարաւորութիւն կու տայ Մատենադարանի ազատութեան, ինքնուրոյն ըլլալուն եւ բաց աստի կառավարման այս նոր ձեւը աւելի ճկուն է», ըսաւ Գուրգէն Գասպարեան եւ մատնանշեց, թէ առաջին հերթին կառոյցը դուրս պիտի գայ Կրթութեան ու գիտութեան նախարարութեան ենթակայութենէն, բայց ըլլալով պետական հիմնադրամ մը՝ շատ մը հարցերու մէջ ուղղակիօրէն պիտի ենթարկուի կառավարութեան։
Մանրամասնելով հեռանկարները՝ Գուրգէն Գասպարեան յայտնեց, որ այսպէսով Մատենադարանը արդէն ինք պէտք է տնօրինէ իր ունեցած միջոցները։ Այստեղ խօսքը չի վերաբերիր միայն ազգային արժէքներուն ու ֆոնտերուն։ «Այսինքն՝ ձեռագրական, արխիւային, գրադարանային ֆոնտը դարձեալ կը մնան պետութեան տնօրինութեան տակ։ Իսկ ներքին կառավարման դրութիւնները արդէն կը կառավարուին նոր ձեւաւորուող հոգաբարձուներու խորհուրդին կողմէ։ Այդ խորհուրդի կազմին մէջ ընդգրկուած պիտի ըլլան թէ՛ կառավարութեան անդամներ, թէ՛ յայտնի մտաւորականներ կամ նոյն դիմագիծէ կազմակերպութիւններու մասնագէտներ։ Այս խորհուրդը պիտի նշանակէ կամ պիտի ընտրէ Մատենադարանի կառավարիչը կամ գործադիր տնօրէնը։ Կանոնադրութիւններուն մէջ պարտաւորութիւն մը չէ նախատեսուած, որպէսզի տնօրէնը ըլլայ գիտնական։ «Մատենադարանը համալիր կառոյց մըն է, այս պատճառով, եթէ կառավարիչը ըլլայ ակադեմիկոս, նաեւ ունենայ ուղղութիւններու մասին պատշաճ գիտելիքներ՝ ամէն ինչ լաւ կ՚ըլլայ», ըսաւ Գուրգէն Գասպարեան։
Անդրադառնալով այս նիւթին վերաբերեալ շրջանառութեան մէջ մտած թեր ու դէմ կարծիքներուն՝ Գուրգէն Գասպարեան շեշտեց, որ խնդիրը Մատենադարանի ապագայ զարգացման հնարաւորութիւններու լիարժէք օգտագործման մասին է։ Ան յիշեցուց, որ Երեւանի Պետական համալսարանն ալ դարձած է հիմնադրամ եւ հաւանաբար ակադեմական կաճառներուն համար ալ յառաջիկային սահմանուի նոյն կարգավիճակը։ «Հիմնադրամները կը տնօրինեն իրենց ելմտական միջոցները, կրնան նաեւ կապեր հաստատել այլ հիմնադրամներու հետ, գտնել հովանաւորներ եւ միջոցները օգտագործել կարիքներու համար», եզրափակեց Գուրգէն Գասպարեան։