ՀԱՅ ԵԿԵՂԵՑԻՆ՝ ՔՐԻՍՏՈՍԱՍԷՐՆԵՐՈՒՆ ՀԱՒԱՏՔԻՆ ՄԻՋՆԱԲԵՐԴԸ

Հայ Եկեղեցին քրիստոսասէրներուն հաւատքին միջնաբերդն է, որ իր առաքելաշունչ քարոզութեամբ առողջ հաւատքի սերմնացանը կը հանդիսանայ։ Ինչպէս որ սերմանողը անշարժ վիճակի մէջ չի մնար, այլ կը շրջի եւ սերմնահատիկներ կը ցանէ, այնպէս ալ Եկեղեցին անխարդախ հաւատքի տարածիչն է։ Շատեր Եկեղեցին կը համարեն կառոյց մը, որ դարձած է կրօնական աւանդոյթներու գանձարան, հոգեւոր մշակոյթի անդաստան կամ ծիսակատարութեան կեանքի վկայարան։ Սակայն Եկեղեցւոյ քրիստոսահիմն հանգամանքը ինքնին կը պարզէ, թէ ան աստուածակերտ տապանն է փրկութեան։

Եկեղեցին Աստուծոյ սեփական ժողովուրդին պատկանելիութեան բնօրրանն է։ Դարեր շարունակ բազմաթիւ հայորդիներ անոր աւազանէն վերստին ծնունդ առին՝ Ս. Հոգիին տաճարը դառնալով եւ որպէս ճիւղ ճշմարիտ Որթատունկին միանալով։ Եկեղեցին այն ծաղկեստանն է, որ սրբաբոյր առաքելութեամբ հաւատաւորներուն կ՚ընծայէ նախաճաշակը արքայութեան, կ՚ուրուագծէ նախապատկերը լուսեղէն բնակութեան եւ կ՚արտացոլացնէ փառքը անմահութեան, կը մաքրազարդէ հոգիները ուղիղ դաւանութեամբ, կը լուսազարդէ մտքերը ողջմիտ վարդապետութեամբ եւ կը պսակազարդէ խաւարամիտներուն ճակատը հոգեւոր իմաստութեամբ։

Արդարեւ, եօթանասուն տարիներ շարունակ խորհրդային իշխանութիւնները Հայ Եկեղեցւոյ եւ հայ ժողովուրդի կապը ամբողջապէս խզած էին ու արմատախիլ ըրած։ Իսկ այդ օրերուն երանաշնորհ Վազգէն Կաթողիկոս ոգի ի բռին կը փորձէր քրիստոնէական հաւատքը իւրաքանչիւր քրիստոնեայ հոգւոյն մէջ մշտարծարծ պահել։ Այսօր, ազատ անկախ մեր հայրենիքին մէջ թէ սփիւռս աշխարհի Հայ Եկեղեցին նոր ուժականութեամբ եւ նախանձախնդրութեամբ կոչուած է հայու հաւատքին ջրտուքը կատարել՝ զայն վերստին վերադարձնելով իր հայրերու սրբազան հաւատքին։

Այս ոգիով տոգորուած, Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի նախաձեռնութեամբ երկար տարիներէ ի վեր կը գործէ «Քոյր Եկեղեցիներ»ու նիւթաբարոյական օժանդակութիւն ցուցաբերելու ծրագիրը։ Ցայսօր Արեւմտեան թեմի հովանիին տակ գործող եկեղեցիներէն շատերը նիւթաբարոյական օժանդակութիւն կը ցուցաբերեն ո՛չ միայն Գուգուրաց թեմին, այլեւ բազմաթիւ թեմերու կարիքաւոր եկեղեցիներուն եւ ծուխերուն։ Այսպէս. «Քոյր Եկեղեցիներ» ծրագրի մասնակիցներն են.

- Հոլիուուտի Ս. Յովհաննու Կարապետ եկեղեցի - Արմաւիրի թեմի Ս. Յարութիւն եկեղեցի

- Սան Տիեկոյի Ս. Յովհաննու Կարապետ եկեղեցի - Արցախի թեմի Մարտակերտի Ս. Յովհաննու Մկրտիչ եկեղեցի

- Փասատինայի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցի - Գուգարաց թեմի Ս. Աստուածածին եկեղեցի

- Վեն Նայսի Ս. Պետրոս - Ստեփանաւանի Ս. Սարգիս եկեղեցի եւ Բերդի ծուխ

- Քոսթա Մեսայի Ս. Աստվածածին եկեղեցի - Տաշիրի Ս. Աստուածածին եկեղեցի

- Սան Ֆրանսիսքոյի Ս. Յովհաննէս եկեղեցի - Սիսիանի Ս. Յովհաննէս եկեղեցի

- Լոս Անճելըսի Ս. Յակոբ եկեղեցի - Գորիսի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցի

- Կլենտէյլի Ս. Գէորգ եկեղեցի - Մուսալեռ աւանի Ամենափրկիչ եւ Փարաքարի Ս. Յարութիւն եկեղեցիներ

- Լա Քրեսենթա Հովիտի եկեղեցի - Կայի Ս. Նշան եկեղեցի

- Պրպենքի Սրբոց Ղեւոնդեան Մայր տաճար - Թիֆլիզի Ս. Գէորգ Մայր տաճար

- Ռիվըրսայթ եւ Լա Վերն քաղաքներու ծուխեր - Ալաւերտի Ս. Գրիգոր Նարեկացի եկեղեցի

- Ռանչօ Միրաժի Ս. Կարապետ եկեղեցի - Վրաստանի թեմ

- Ֆրեզնոյի Ս. Պօղոս - Գեղարքունիքի թեմի Ծովինար գիւղի կիրակնօրեայ վարժարան

- Օքլընտի Ս. Վարդան եկեղեցի - Աշտարակ քաղաքի Ս. Մարիանէ

Այս փոքրիկ տեղեկատուական համեստ գրութիւնը կ՚եզրափակենք Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի Հայ Եկեղեցւոյ մասին արտաբերած խօսքերով. «Հազարումէկ պատճառ ունի մարդը մտածելու Աստուծոյ մեծութեան եւ մեզի շնորհած հրաշալիքներու մասին։ Բոլորիս մէջ երկինքն ու երկիրը մեզի Աստուծոյ փառքի մասին կը պատմեն, ինչպէս եւ Դաւիթ մարգարէն կը հաստատէ։ Այս երկուքին ամբողջութիւնը Աստուծոյ ներկայութեամբ է պայմանաւորուած։ Իսկ մեզի համար, որպէս մարդ, որ Աստուծոյ պատկերին համաձայն ստեղծուած ենք, Աստուծոյ ներկայութիւնը ներշնչող աղբիւրն է անհրաժեշտ։ Այդ տեղը, ներշնչում հաղորդող այդ աղբիւրը Աստուծոյ տունն է, Եկեղեցին, ուր աւելի շեշտակիօրէն Աստուծոյ ներկայութիւնը կը զգանք, կը խոնարհինք Անոր մեծութեան առջեւ, աղօթքով կը բարձրանանք դէպի Արարիչը եւ մէկ խօսքով Եկեղեցւոյ նուիրական կառոյցին մէջ մեր հոգիներուն կերպարանափոխութիւնը կը զգանք»։ 

ԱԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱԼԱՅՃԵԱՆ