ԹԻՐԱԽԱՒՈՐՈՒԱԾ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

Սու­րիա­հա­յու­թեան վե­րա­բե­րեալ խնդիր­նե­րը կը շա­րու­նա­կեն ա­ռաջ­նա­հեր­թօ­րէն զբա­ղեց­նել հա­մայն հա­յու­թեան օ­րա­կար­գը։ Այս մթնո­լոր­տին մէջ, Հա­յաս­տա­նի Սփիւռ­քի նա­խա­րա­րու­թե­նէն ներս նա­խըն­թաց օր տե­ղի ու­նե­ցաւ Սու­րիա­հա­յոց հիմ­նախն­դիր­նե­րը հա­մա­կար­գող միջ­գե­րա­տես­չա­կան յանձ­նա­ժո­ղո­վին հեր­թա­կան նիս­տը։ Նա­խա­րար Հրա­նոյշ Յա­կո­բեա­նի գլխա­ւո­րու­թեամբ տե­ղի ու­նե­ցաւ ժո­ղո­վը, ո­րու ըն­թաց­քին հաս­տա­տուե­ցաւ այս յանձ­նա­ժո­ղո­վին 2016 թուա­կա­նի աշ­խա­տան­քա­յին ծրա­գի­րը։ Միեւ­նոյն ժա­մա­նակ ամ­փո­փուե­ցաւ յանձ­նա­ժո­ղո­վին կող­մէ ան­ցեալ տա­րի ի­րա­կա­նա­ցուած աշ­խա­տան­քը։

Հա­յաս­տա­նի Սփիւռ­քի նա­խա­րա­րու­թեան աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վար Ֆիր­տուս Զա­քա­րեան զե­կու­ցեց միջ­գե­րա­տես­չա­կան այս յանձ­նա­ժո­ղո­վի 2015-ի գոր­ծու­նէու­թեան շուրջ։ Զա­քա­րեան նշեց, որ ներ­կայ պա­հուն Հա­յաս­տա­նի մէջ կը գտնուի շուրջ 1700 սու­րիա­հայ։ 2012-2015 թուա­կան­նե­րուն 12 հա­զար սու­րիա­հայ ստա­ցած է Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան քա­ղա­քա­ցիու­թիւն։ 1650 սու­րիա­հայ ալ ստա­ցած է կե­ցու­թեան կար­գա­վի­ճակ։ Աշ­խա­տան­քի տե­ղա­ւոր­ման խնդիր­նե­րով 2200 սու­րիա­հայ դի­մած է նա­խա­րա­րու­թիւն։ Տնտե­սա­կան գոր­ծու­նէու­թեան ծա­ւա­լու­մը խրա­խու­սե­լու հա­մար գան­ձատ­րուած է 85 ծրա­գիր։ Աշ­խա­տան­քի տե­ղա­ւոր­ման հար­ցե­րը լու­ծե­լու ա­ռա­ջադ­րու­թեամբ Սփիւռ­քի նա­խա­րա­րու­թիւ­նը հա­մա­գոր­ծակ­ցած է 200 պե­տա­կան կամ հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու եւ ան­հատ­նե­րու հետ։ Ա­ւե­լի քան 500 սուրիա­հայ աշ­խա­տան­քի տե­ղա­ւո­րուած է՝ փոքր գոր­ծա­րա­րու­թեան մէջ կա­յա­ցած սու­րիա­հայ այլ գոր­ծա­րար­նե­րու մօտ։ Ներ­կայ պա­հուն ա­ւե­լի քան հա­զար սու­րիա­հայ ըն­տա­նիք բնա­կա­րա­նի վարձք կը ստա­նայ զա­նա­զան բա­րե­գոր­ծա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րէ։ 2015 թուա­կա­նին նա­խա­րա­րու­թեան ի­րա­ւա­բա­նա­կան վար­չու­թեան կող­մէ 500 սու­րիա­հա­յե­րու հա­մար ցու­ցա­-բե­րուած է ի­րա­ւա­բա­նա­կան ա­ջակ­ցու­թիւն։ Ա­նոնց ի նպաստ նման ա­ջակ­ցու­թիւն ցու­ցա­բե­րած է նաեւ Հա­յաս­տա­նի Փաս­տա­բան­նե­րու միու­թիւ­նը։ Տա­րուան տե­ւո­ղու­թեան ծա­ւա­լուն աշ­խա­տանք ի­րա­կա­նա­ցուած է ա­ռող­ջա­պա­հու­թեան բնա­գա­ւա­ռէն ներս։

Միջ­գե­րա­տես­չա­կան յանձ­նա­ժո­ղո­վի ան­դամ­նե­րը ման­րա­մասն ու լուրջ քննար­կում­ներ կա­տա­րե­ցին սու­րիա­հա­յոց առ­կայ հիմ­նախն­դիր­նե­րուն շուրջ։ Հայ­կա­կան բա­րե­գոր­ծա­կան ընդ­հա­նուր միու­թեան (ՀԲԸՄ) Հա­յաս­տա­նի մաս­նա­ճիւ­ղի ղե­կա­վար Յո­վիկ Էօր­տէ­քեան անդ­րա­դար­ձաւ սու­րիա­հայ ու­սա­նող­նե­րուն հա­մար կրթա­թո­շակ­նե­րու տրա­մադր­ման հար­ցին։ Ըստ ի­րեն, բա­ցի Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թեան կող­մէ յատ­կա­ցուած գու­մար­նե­րէն, ելմ­տա­կան ա­ջակ­ցու­թիւն տրա­մադ­րած են ՀԲԸՄ եւ Լիզ­պո­նի «Գա­լուստ Կիւլ­պէն­կեան» հիմ­նար­կը՝ յա­ւե­լեալ ձե­ւով հո­գա­լով եւս եր­կու տաս­նեակ ու­սա­նող­նե­րու կրթավ­ճար­նե­րը։

Իր կար­գին, Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան նշեց, որ յանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մին ներգ­րա­ւուած պե­տա­կան մար­մին­նե­րը պա­տաս­խա­նա­տուու­թեամբ վե­րա­բե­րուած են ի­րենց ի­րա­ւա­սու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցե­րուն նկատ­մամբ։ Ան շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց բո­լոր պե­տա­կան մար­մին­նե­րուն, ինչ­պէս նաեւ բա­րե­գոր­ծա­կան, հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րուն ու հո­գե­ւոր կա­ռոյց­նե­րուն՝ բա­րե­խիղճ աշ­խա­տան­քի հա­մար։ Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան շեշ­տեց, թէ բնա­կա­րան եւ աշ­խա­տանք ճա­րե­լու խնդի­րը կը շա­րու­նա­կէ մնալ ա­ռա­ջնա­հերթ, ինչ որ պէտք է յաղ­թա­հա­րուի հա­մա­խումբ ջան­քե­րով։ Նա­խա­րա­րը կա­րե­ւո­րեց ա­ջակ­ցու­թեան կա­րօտ սու­րիա­հա­յե­րու նկատ­մամբ մշտա­կան զգօ­նու­թիւնն ու հո­գա­տա­րու­թիւ­նը։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան մատ­նան­շեց, թէ վեր­ջին շրջա­նին Հա­յաս­տա­նի մէջ վերս­տին կը նկա­տուի սու­րիա­հա­յե­րու հոսք՝ կա­պուած Սու­րիոյ վտան­գա­ւոր զար­գա­ցում­նե­րուն եւ ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րուն հետ։ Ան յայտ­նեց, որ տե­ղա­կան, սփիւռ­քեան կամ մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րուն հետ հա­մա­տեղ ջան­քե­րով կը փոր­ձեն լու­ծում­ներ գտնել սու­րի­ա­հայ գաղ­թա­կան­նե­րու խնդիր­նե­րուն։ «Նոր ե­կող­նե­րուն մեծ մա­սը ա­ւե­լի աղ­քատ է, ա­ւե­լի վախ­ցած։ Ա­նոնք գրե­թէ ա­մէն ինչ կորսն­ցու­ցած են։ Ա­նոնց հա­մար ա­ւե­լի շատ օգ­նու­թիւն պէտք է տրա­մադ­րուի։ Այս պատ­ճա­ռով 2016 թուա­կա­նի ծրագ­րե­րը մշա­կե­լու ժա­մա­նակ մենք պէտք է աշ­խա­տինք ա­ռա­ւել թի­րա­խա­ւո­րուած։ Ա­նոնք, ո­րոնք հաս­տա­տուած են, կ՚աշ­խա­տին ու կը կա­րո­ղա­նան ապ­րիլ, ի­րենց տրա­մադ­րուե­լիք օգ­նու­թիւնն ալ պէտք է տանք ա­ւե­լի ան­կա­րող­նե­րու», ը­սաւ նա­խա­րա­րը եւ ընդգ­ծեց, թէ Հա­յաս­տա­նի մէջ գտնուող սու­րիա­հա­յե­րուն շուրջ 40 տո­կո­սը խիստ կա­րի­քա­ւոր է։ Ա­նոնց­մէ շա­տե­րուն բնա­կա­րա­նի հար­ցե­րը տա­կա­ւին լու­ծուած չեն։ Բազ­մա­թիւ սու­րիա­հա­յեր ո՛չ ու­նին գու­մար, ոչ ալ՝ աշ­խա­տանք։

Նոյն ժո­ղո­վի ըն­թաց­քին Ֆիր­տուս Զա­քա­րեան տե­ղե­կա­ցուց նաեւ այլ յատ­կան­շա­կան տուեալ մը, ըստ ո­րու վեր­ջին ե­րեք տա­րի­նե­րուն ըն­թաց­քին Հա­յաս­տա­նի մէջ ծնած է 240 սու­րիա­հայ ե­րա­խայ։

Միւս կող­մէ, ժո­ղո­վի ըն­թաց­քին անդ­րա­դարձ կա­տա­րուե­ցաւ նաեւ Ե­գէա­կա­նի մէջ ընկղ­մած լաս­տա­նա­ւէն փրկուե­լով Իզ­միր հա­սած սու­րիա­հայ ե­րի­տա­սար­դու­հի Ա­րի­նա Թէ­քէեա­նի եւ ա­նոր ըն­տա­նի­քի ան­հե­տա­ցած ան­դամ­նե­րու վե­րա­բե­րեալ խնդիր­նե­րուն։