ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ՈՐԱԿՈՒՄ

Ա­մե­րի­կա­յի Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րու Գոնկ­րէ­սէն ներս Մեր­ձա­ւոր Ա­րե­ւել­քի քրիս­տո­նեա­նե­րուն դէմ կա­տա­րուած ոճ­րա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը բնու­թագ­րուե­ցան որ­պէս ցե­ղաս­պա­նու­թիւն։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, ԱՄՆ-ի Գոնկ­րէ­սի Ար­տա­քին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու յանձ­նա­ժո­ղո­վը հաս­տա­տեց թիւ 75 օ­րի­նա­գի­ծը, ո­րով Մեր­ձա­ւոր Ա­րե­ւել­քի քրիս­տո­նեա­նե­րուն դէմ ոճ­րա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը բնու­թագ­րուե­ցան որ­պէս ցե­ղաս­պա­նու­թիւն։ ԱՄՆ-ի Գոնկ­րէ­սի Ար­տա­քին յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու յանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Էտ Ռոյ­սի կող­մէ ա­ռա­ջար­կուած փո­փո­խու­թիւն­նե­րէն վերջ՝ օ­րի­նագ­ծին մէջ ցե­ղաս­պա­նու­թեան են­թար­կուած ժո­ղո­վուրդ­նե­րու շար­քին նշուած է նաեւ հա­յոց ա­նու­նը։

«Ի­րաք-Շա­մի իս­լա­մա­կան պե­տու­թիւն» (Ի­ՇԻՊ) ա­հա­բեկ­չա­կան խմբա­ւոր­ման եւ ա­նոր գոր­ծա­կից­նե­րուն կող­մէ Սու­րիոյ եւ Ի­րա­քի մէջ ազ­գա­յին եւ կրօ­նա­կան փոք­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րու դէմ կա­տա­րուած ծայ­րա­յեղ ջար­դա­րա­րու­թիւն­նե­րուն վրայ ու­շադ­րու­թիւն հրա­ւի­րուած է ըն­դու­նուած բա­նա­ձե­ւին մէջ։ Այս­պէս, այդ բո­լո­րին են­թար­կուած ազ­գա­յին եւ կրօ­նա­կան փոք­րա­մաս­նու­թիւն­ներն են՝ ա­սո­րի­նե­րը, հա­յե­րը, քաղ­դէա­ցի­նե­րը, ինչ­պէս նաեւ ե­զի­տի­նե­րը։ Ա­նոնց դէմ սպան­դը պա­տե­րազ­մա­կան յան­ցա­գոր­ծու­թիւն է, մարդ­կու­թեան դէմ ո­ճիր եւ ցե­ղաս­պա­նու­թիւն։

ՀԱ­ԼԷ­ՊԻ ՄԷՋ ՎԻ­ՃԱ­ԿԸ

Միւս կող­մէ, կը հա­ղոր­դուի, որ Հա­լէ­պի մէջ ներ­կա­յիս սննդամ­թեր­քի սղու­թիւն չկայ, վի­ճա­կը ընդ­հան­րա­պէս հան­դարտ է, տե­ղի կ՚ու­նե­նան ա­մուս­նու­թիւն­ներ եւ ծնունդ­ներ, թէեւ բա­խում­նե­րը վերջ­նա­կա­նօ­րէն չեն դադ­րած։ Հա­լէ­պի Ազ­գա­յին ա­ռաջ­նոր­դա­րա­նի մամ­լոյ բան­բեր Ժի­րայր Րէի­սեան «Ար­մէնփ­րէս» գոր­ծա­կա­լու­թեան տե­ղե­կա­ցուց, թէ քա­ղա­քը սո­վո­րա­կան աշ­խա­տան­քա­յին վի­ճակն մէջ է։ Ա­ռայժմ, կեն­ցա­ղա­յին դժուա­րու­թիւն­ներ գո­յու­թիւն ու­նին։ Ե­լեկտ­րա­կան ու­ժա­նիւ­թի եւ ջու­րի հետ կա­պուած խնդիր­նե­րը չեն լու­ծուած։ Ա­միս­նե­րէ ի վեր Հա­լէ­պի մէջ հո­սանք չկայ, սա­կայն ըն­թաց­քին ժո­ղո­վուր­դը գտած է այլ լու­ծում­ներ։ Կան ան­ձեր, ո­րոնք հսկայ ե­լեկտ­րա­կան սար­քա­ւո­րում­նե­րով հո­սանք կը վա­ճա­ռեն բնա­կիչ­նե­րուն, բնա­կա­նա­բար, շատ բարձր գի­նով։ Նոյ­նը խնդրոյ ա­ռար­կայ է նաեւ ջու­րի պա­րա­գա­յին։ Կան հաս­տա­տու­թիւն­ներ, կազ­մա­կեր­պու­թիւն­ներ, ո­րոնք պե­տա­կան ար­տօ­նու­թեամբ կը փո­րեն հո­րեր եւ դուրս բե­րուած ջու­րը կը վա­ճա­ռեն բնա­կիչ­նե­րուն։ Եր­բեմն 80 եւ 100 խո­րու­թեամբ հո­րե­րէն ջուր դուրս կը բե­րուի։ Ժո­ղո­վուր­դը այդ մէ­կը կ՚օգ­տա­գոր­ծէ կեն­ցա­ղա­յին կա­րիք­նե­րը հո­գա­լու հա­մար, իսկ խմե­լու ջու­րը ա­ռան­ձին կը գնուի, ինչ որ նոյն­պէս բա­ւա­կան սուղ է։ Հա­լէ­պի մէջ սո­վո­րա­կան ե­րե­ւոյթ մը դար­ձած է տես­նել մար­դիկ, ո­րոնք դոյ­լե­րով կամ տա­կառ­նե­րով ջուր կը փո­խադ­րեն։

Ժի­րայր Րէի­սեա­նի բա­ցատ­րու­թիւն­նե­րով, նա­խորդ օ­րե­րուն Հա­լէ­պի մուտ­քի միակ ճա­նա­պար­հը են­թար­կուած էր յար­ձա­կում­նե­րու։ Միայն եր­կու օ­րէ ի վեր ո­րոշ թա­փով եր­թե­ւե­կու­թիւն մը կ՚ի­րա­կա­նա­ցուի։ Քա­ղաք մուտ­քի միակ ճա­նա­պար­հը բաց է, սա­կայն ռմբա­հա­րում­նե­րուն հե­տե­ւան­քով վատ վի­ճա­կի մէջ է։ Քա­ղա­քի շրջա­պատ­ման ժա­մա­նակ շու­կա­յի մօտ ա­ռա­տու­թիւ­նը պակ­սած է, բայց ներ­կա­յիս սննդամ­թեր­քի սղու­թիւն մը չկայ։ Այդ օ­րե­րուն ալ թէեւ գի­նե­րը բարձ­րա­ցած էին, սա­կայն անհ­րա­ժեշտ սննդամ­թեր­քը կար։ Քա­նի որ ճա­նա­պար­հը բա­ցուած է, կ՚ակն­կա­լուի, որ վա­ռե­լա­նիւթ մտնէ Հա­լէպ։ Ընդ­հա­նուր առ­մամբ, սննդամ­թերք կը տրա­մադ­րուի ժո­ղո­վուր­դին։ Հա­ցի խնդիր չկայ, փու­ռե­րը կ՚աշ­խա­տին, ըստ էու­թեան կան կեն­ցա­ղա­յին դժուա­րու­թիւն­ներ։ Հա­կա­ռակ բո­լոր դժուա­րու­թիւն­նե­րուն, մար­դիկ կը գտնեն լու­ծում­ներ։ «Կեան­քը կը շա­րու­նա­կուի, ա­մէն տան մէջ ճրագ կը վա­ռուի, կը շա­րու­նա­կուին ա­մուս­նու­թիւն­նե­րը, ե­րա­խա­նե­րու ծնունդ­նե­րը, մկրտու­թիւն­նե­րը», ը­սաւ Ժի­րայր Րէի­սեան եւ ա­ւել­ցուց, թէ Սու­րիոյ Ա­ռող­ջա­պա­հու­թեան նա­խա­րա­րու­թեան ծրագ­րե­րով կ՚ի­րա­կա­նա­ցուին ե­րա­խա­նե­րու պա­տուաս­տում­ներ։

ԳԱ­ՆԱ­ՏԱ­ՅԻ ՎՐԱՅ ՅՈՅ­ՍԵՐ

Միւս կող­մէ, Սու­րիոյ ներ­քին պա­տե­րազ­մէն խոյս տա­լով Հա­յաս­տա­նի մէջ ա­պաս­տան գտած սու­րիա­հա­յե­րը վեր­ջին ա­միս­նե­րուն նկա­տե­լի թա­փով մը կը բռնեն Գա­նա­տա­յի ճա­նա­պար­հը։ «news.am» կայ­քէ­ջի հա­ղոր­դում­նե­րով, Հա­յաս­տան հաս­տա­տուած սու­րիա­հա­յե­րէն Խա­չիկ Ջո­զի­կեան նշեց, թէ սու­րիա­հա­յե­րը զա­նա­զան պատ­ճառ­նե­րով կը հե­ռա­նան Հա­յաս­տա­նէն եւ կը յու­սան Գա­նա­տա­յի մէջ ա­ւե­լի բա­րե­կե­ցիկ ա­պա­գայ մը ու­նե­նալ։ Ըստ ի­րեն, այն­քան ալ բարձր չէ թի­ւը այն սու­րիա­հա­յե­րուն, ո­րոնք կը լքեն Հա­յաս­տա­նը։ Ա­նոնց­մէ շա­տեր ի­րենց ա­պա­գան կը տես­նեն Հա­յաս­տա­նի մէջ ու կը հասկ­նան, թէ ի­րենց հա­մար Հա­յաս­տա­նը ա­մե­նաա­պա­հով վայրն է։

«Սկսած են եր­թալ Գա­նա­տա, նոյ­նիսկ Լի­բա­նա­նէն ու Սու­րիա­յէն կ՚եր­թան Գա­նա­տա։ Այն­տեղ ո­րոշ ա­ռա­ւե­լու­թիւն­ներ կը տրուին սու­րիա­ցի­նե­րուն եւ այս պատ­ճա­ռով ալ կ՚եր­թան։ Թէ յստակ ինչ պատ­ճառ­նե­րով կ՚եր­թան Հա­յաս­տա­նէն, չեմ կրնար ը­սել։ Իւ­րա­քան­չիւ­րը ու­նի իր խնդիր­ներն ու պատ­ճառ­նե­րը, սա­կայն պէտք է հասկ­նանք, որ ա­մե­նաա­պա­հով վայ­րը բո­լո­րիս հա­մար մեր հայ­րե­նիքն է։ Այս պատ­ճա­ռով, այ­սօր ա­ւե­լի քան 10 հա­զար սու­րիա­հայ կայ Հա­յաս­տա­նի մէջ։ Թէ ի՞նչ հե­ռան­կար կայ Գա­նա­տա­յի մէջ, կ՚եր­թան այն­տեղ ու կը տես­նեն, կը հաս­կնան, կ՚ե­րե­ւի։ Պէտք է ը­սեմ, որ շա­տե­րը ի­րենց ա­պա­գան կը պատ­կե­րաց­նեն ա­պա­հով հայ­րե­նի­քին մէջ ու մեկ­նող­նե­րը շատ չեն», ը­սաւ Ջո­զի­կեան։