ԱԹԷՆՔ ԵՒ ԱՆԳԱՐԱ

Եւ­րո­պա­կան Միու­թիւ­նը Թուր­քիոյ եւ Յու­նաս­տա­նի հետ կը շա­րու­նա­կէ ա­ռաջ­նա­հեր­թօ­րէն քննար­կել գաղ­թա­կա­նաց ճգնա­ժա­մը։ Սու­րիոյ ներ­քին պա­տե­րազ­մին եւ Մեր­ձա­ւոր Ա­րե­ւել­քի ներ­կայ տակ­նուվ­րա­յու­թեան հե­տե­ւան­քով թափ ստա­ցած է դէ­պի Եւ­րո­պա գաղ­թա­կան­նե­րու հոս­քը, ո­րու շրջագ­ծով Թուր­քիա եւ Յու­նաս­տան ու­նին մաս­նա­ւոր դիրք մը։ Հե­տե­ւա­բար, Եւ­րո­միու­թիւ­նը ներ­կա­յիս այս եր­կու եր­կիր­նե­րուն հետ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը յա­ռաջ կը տա­նի հա­մա­պա­տաս­խան ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թեամբ։

Եւ­րո­միու­թեան խոր­հուր­դի նա­խա­գահ Տա­նըլտ Թուսք վեր­ջին օ­րե­րուն դար­ձեալ այս ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւ­նով շփում­ներ կ՚ու­նե­նայ Ա­թէն­քի եւ Ան­գա­րա­յի ղե­կա­վա­րու­թիւն­նե­րուն հետ։ Թուսք ե­րէկ այ­ցե­լեց Ան­գա­րա, ուր Վար­չա­պետ Ահ­մէտ Տա­վու­տօղ­լուի կող­մէ հիւ­րըն­կա­լուե­ցաւ Չան­քա­յա­յի ա­պա­րան­քէն ներս։ Ան այ­սօր ալ կը տե­սակ­ցի Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գահ Րէ­ճէպ Թայ­յիպ Էր­տո­ղա­նի հետ։ Հարկ է նշել, որ Ան­գա­րա ժա­մա­նե­լէ ա­ռաջ Թուսք այ­ցե­լեց նաեւ Ա­թէնք, ուր հան­դի­պում մը ու­նե­ցաւ Յու­նաս­տա­նի Վար­չա­պետ Ա­լեք­սիս Ցիփ­րա­սի հետ։

Տա­նըլտ Թուս­քի Ան­գա­րա այ­ցե­լու­թիւ­նը զու­գա­դի­պե­ցաւ յա­ռա­ջի­կայ Եր­կու­շաբ­թի Պրիւք­սէ­լի մէջ նա­խա­տե­սուած ԵՄ-Թուր­քիա գա­գա­թա­ժո­ղո­վի նա­խօ­րեա­կին։ Այս գա­գա­թա­ժո­ղո­վը միեւ­նոյն ժա­մա­նակ կը հա­մա­րուի գաղ­թա­կա­նաց խնդրին ձօ­նուած ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կով խորհր­դակ­ցու­թիւն մը։

Կը հա­ղոր­դուի, որ Տա­նըլտ Թուսք Ան­գա­րա­յի ե­րէ­կուան շփում­նե­րուն ժա­մա­նակ ընդգ­ծած է, որ Եւ­րո­պա հաս­նող գաղ­թա­կան­նե­րուն թի­ւը կը շա­րու­նա­կէ մնալ շատ բարձր։ Իր կար­գին, Ահ­մէտ Տա­վու­տօղ­լու շեշ­տած է, որ այս խնդի­րը ան­կա­րե­լի է թո­ղուլ միայն Թուր­քիոյ եւ Յու­նաս­տա­նին։ Վար­չա­պե­տը շեշ­տած է նաեւ, թէ այս հար­ցին շուրջ լիա­կա­տար փո­խըմբռն­ման մէջ կը գտնուին Ա­թէն­քի եւ Ան­գա­րա­յի ղե­կա­վա­րու­թիւն­նե­րը։

Տա­վու­տօղ­լու Թուս­քի հետ սար­քած հա­մա­տեղ մամ­լոյ ա­սու­լի­սին ըն­թաց­քին շեշ­տեց, որ Թուր­քիա պի­տի չփո­խէ գաղ­թա­կան­նե­րուն օ­ժան­դա­կու­թիւն ցու­ցա­բե­րե­լու ուղ­ղեալ իր դիր­քո­րո­շու­մը ու միեւ­նոյն ժա­մա­նակ հա­ւա­տա­րիմ կը մնայ Եւ­րո­միու­թեան հետ ստո­րագ­րուած հա­մա­տեղ գոր­ծու­նէու­թեան ծրագ­րին։ Սու­րիա­յէ ներս կա­յու­նու­թեան հաս­տատ­ման հա­մար ալ պատ­րաս­տա­կամ է ա­մէն տե­սակ նա­խա­ձեռ­նու­թեան՝ Սու­րիոյ հետ։

Իր կար­գին, Տա­նըլտ Թուսքն ալ ընդգ­ծեց, որ սու­րիա­ցի գաղ­թա­կան­նե­րուն հա­մար յատ­կա­ցուած ելմ­տա­կան մի­ջոց­նե­րուն փո­խա­դարձ ար­ժե­ւո­րու­մը եւ ա­նոնց փո­խան­ցուի­լը ա­րագ ձե­ւով պի­տի ծրագ­րա­ւո­րուի։ Ան հա­մո­զուած է, թէ Թուր­քիա ինք պէտք է ո­րո­շէ, որ ինչ պէտք է ը­նէ գաղ­թա­կա­նաց հոս­քը դան­դա­ղեց­նե­լու հա­մար։ Ան քննադատեց նաեւ Ռուսաստանի դիրքորոշումը գաղթականաց հարցի պարագայ։

Միւս կող­մէ, ԵՄ-ի շրջա­նա­յին նա­խա­գահ երկ­րի՝ Հո­լան­տա­յի Վար­չա­պետ Մարք Ռու­թէ յայ­տա­րա­րեց, որ գաղ­թա­կա­նաց թի­ւը պէտք է ըլ­լայ զե­րօ։