ԾԱՌԱՅԱԿԱՆ ՄԵԾ ԴԱՇՏ
Նիւ Եորքի մէջ իր աւարտին հասաւ Գերագոյն հոգեւոր խորհուրդի (ԳՀԽ), Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ Հիւսիսային Ամերիկայի երեք թեմերու առաջնորդներուն ու թեմական խորհուրդներու դիւանի անդամներուն եւ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութեան (ՀԲԸՄ) Կեդրոնական վարչութեան անդամներուն միացեալ ժողովը։ Ինչպէս ծանօթ է, Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի նախագահութեամբ, Նիւ Եորքի մէջ, 31 Հոկտեմբեր-1 Նոյեմբեր թուականներուն տեղի ունեցաւ այս միացեալ ժողովը՝ Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւելեան Թեմի առաջնորդարանէն ներս։ Ինչպէս հաղորդած էինք, «Եկեղեցին տանիլ դէպի ժողովուրդը, հասնիլ Հիւսիսային Ամերիկայի հայութեան» կարգախօսով կազմակերպուեցաւ այս միացեալ ժողովը, որուն ներկայ գտնուեցաւ նաեւ Պատրիարքական Ընդհանուր Փոխանորդ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան։ Երկօրեայ նիստերուն ընթացքին քննարկուեցան Հիւսիսային Ամերիկայի հայութեան, յատկապէս երիտասարդ սերունդին առջեւ ծառացած մարտահրաւէրներուն, անոնց յաղթահարման ուղղութեամբ Հայոց Եկեղեցւոյ եւ այլ ազգային կառոյցներու կողմէ ցուցաբերուող զօրակցութեան, երիտասարդութիւն-եկեղեցի կապի ամրապնդման, ազգային ինքնութեան պահպանման վերաբերեալ հարցեր։ Կարեւորուեցաւ համաշխարհայնացման եւ աշխարհավար կարգերու պայմաններուն ներքեւ հայրենանուէր հայ երիտասարդի կերպարի ձեւաւորման եւ ազգային զգացումներու զօրացման համար անհրաժեշտ քայլերու ձեռնարկումը։
Առաջին օրը ԳԽՀ-ի գործունէութիւններուն վերաբերեալ համառօտ տեղեկութիւններ ներկայացուց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի դիւանապետ Տ. Արշակ Եպսկ. Խաչատրեան։ Պերճ Սեդրակեան անդրադարձաւ ՀԲԸՄ-ի եւ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ միջեւ ձեւաւորուած սերտ յարաբերութիւններուն եւ համագործակցութեան։ Մասնաւորապէս խօսուեցաւ ջանքերու մէկտեղման անհը-րաժեշտութեան մասին ի նպաստ Հիւսիսային Ամերիկայի հայութեան եւ անոր ազգային-հոգեւոր կեանքի խթանման։ Այս կապակցութեամբ Պերճ Սեդրակեան յանուն ՀԲԸՄ-ի պատրաստակամութիւն յայտնեց զօրավիգ կանգնելու Հայ Եկեղեցւոյ։
Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւելեան Թեմի հասարակութեան հետ կապերու բաժնի պատասխանատու Քրիստոֆըր Յակոբ Զաքեան բանախօսեց «Հայաստանեայց Եկեղեցին Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ» նիւթին շուրջ։ Այս շրջագծով ան վիճակագրական տեղեկութիւններ ներկայացուց Հիւսիսային Ամերիկայի հայոց երեք թեմերէն ներս հաւատացեալներու ազգային-եկեղեցական կեանքի ներգրաւուածութեան մասին։ Պատմաբան Տքթ. Ռէյչըլ Կօշկարեան հան-դէս եկաւ զեկուցումով մը՝ «Հաւատքի եւ մշակոյթի համեմատական պատկերը. իրողութիւններ Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ» նիւթով։ Զեկուցման աւարտին ան ներկայացուց առաջարկներ՝ ԱՄՆ-ի հայերուն հասնելու եւ զանոնք եկեղեցական կեանքին ներգրաւելու հնարաւոր ուղիներուն շուրջ։ Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւմտեան Թեմի Թեմական խորհուրդի ատենապետ Տքթ. Ճոզէֆ Կանիմեան կանգ առաւ Հայ Եկեղեցւոյ առաքելութեան ապագայ տեսլականին վրայ։ Բոլոր քննարկումներուն իրենց մասնակցութիւնը բերին չորս երիտասարդ աշխարհականներ եւ հոգեւորականներ, Հիւսիսային Ամերիկայի թեմերէն, ինչպէս նաեւ ՀԲԸՄ-ի «Երիտասարդ արհեստավարժներ» ծրագրէն։ Անոնք իրենց պատկերացումներն ու առաջարկները ներկայացուցին եկեղեցի-երիտասարդութիւն յարաբերութիւններուն եւ անոնց ապագային, նոր սերունդի հետ եկեղեցականներու հովուական ծառայութեան խնդիրներուն վերաբերեալ։
Ժողովի երկրորդ օրը ժողովականները ըստ էութեան կեդրոնացան առաջին օրուան նիւթերու քննարկման վրայ։ Արդիւնքին արձանագրուեցաւ, որ անհրաժեշտ է զանազան նախաձեռնութիւններով ու ծրագրերով առաւել զօրացնել կապը եկեղեցւոյ եւ երիտասարդութեան միջեւ, հաղորդ ըլլալով հայ երիտասարդութեան առջեւ ծառացած խնդիրներուն՝ քայլերու ձեռնարկել զանոնք բարւոք լուծման առաջնորդելու համար։ Այս նպատակով որոշուեցան հետեւալները.
1- Ձեւաւորել Հիւսիսային Ամերիկայի երեք թեմերու երիտասարդական կառոյցներու եւ ՀԲԸՄ-ի «Երիտասարդ արհեստավարժներ»ու ծրագ-րի ներկայացուցիչներէն բաղկացեալ աշխատանքային խումբ մը, որ ինն ամիսներու ընթացքին պիտի քննարկէ այս համատեղ ժողովին ընթացքին արծարծուած նիւթերը եւ համապատասխան ռազմավարութեան եւ ծրագրերու մշակման ուղղութեամբ զեկոյց պիտի ներկայացնէ Գերագոյն հոգեւոր խորհուրդին։
2- Ամենայն Հայոց Հայրապետի օրհնութեամբ 2018 թուականը պիտի հռչակուի երիտասարդութեան տարի, որ պիտի պսակուի Հայաստանի եւ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ կազմակերպուելիք երիտասարդական հաւաքով մը։
3- Թեմերէ ներս հովուական ծառայութեան կոչուած երիտասարդ եկեղեցականներուն համար որոշ ժամանակաշրջանով պիտի նշանակուին հովուական առաքելութեան հոգեւոր խորհրդատուներ՝ փոխանցելու համար անհրաժեշտ փորձառութիւն։
4- Պիտի ստեղծուի յանձնախումբ մը՝ երեք ամսուան ընթացքին ներկայացնելու համար հովուական առաքելութեան հոգեւոր խորհրդատուներու ծրագիրը, որ պիտի գործադրուի Հիւսիսային Ամերիկայի թեմերէն ներս։
Ժողովի ընթացքին ԳՀԽ, Հիւսիսային Ամերիկայի երեք թեմերու առաջնորդներն ու թեմական խորհուրդներու դիւաններուն անդամները եւ ՀԲԸՄ-ի Կեդրոնական վարչութեան ներկայացուցիչները քննարկեցին նաեւ ազգային-եկեղեցական կեանքի վերաբերեալ այլ զանազան խնդիրներ։ Քննարկումներու արդիւնքին որոշուեցաւ ստեղծել յանձնախումբ մը, որ հետեւողական աշխատանք պիտի իրականացնէ մանաւանդ Արցախէ ներս հակամարտութեան հետեւանքով տուժածներուն օգտակարութիւն ցուցաբերելու ուղղութեամբ։
Համատեղ ժողովը եզրափակուեցաւ Վեհափառ Հայրապետի օրհնութեան խօսքով։ Այս առթիւ Նորին Սրբութիւնը գոհունակութիւն յայտնեց իրականացուած երկօրեայ աշխատանքին համար՝ ընդգծելով, որ արծարծուած խնդիրները կը մղեն աւելի զօրացնելու եւ աշխուժացնելու եկեղեցւոյ ներկայութիւնը եւ ծառայութիւնը ժողովուրդի եւ յատկապէս երիտասարդութեան կեանքէն ներս։ «Շատ կարեւոր է աշխատանքը երիտասարդութեան հետ։ Հայոց Եկեղեցին ամէն ինչ պէտք է ընէ՝ զօրավիգ ըլլալու համար հայ երիտասարդին, անոր օգնելու համար՝ գտնել զանազան հարցումներու պատասխանները եւ յաղթահարել իր կեանքէն ներս առկայ մարտահրաւէրները։ Երիտասարդներն են մեր վաղուան առաջնորդները։ Անոնք պիտի կերտեն մեր վաղուան օրը եւ պիտի ապահովեն մեր ժողովուրդի ընթացքը գալիք ժամանակներուն մէջ։ Կարեւոր է, որ ժողովը տեղի կ՚ունենայ Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ։ Մեծ աշխատանք կայ մեր առջեւ, ծառայական մեծ դաշտ եւ մենք ալ մեր հերթին պատրաստ ենք աւելիով նպաստելու մեր թեմերուն, որպէսզի կարենան լաւագոյնս իրականացնել իրենց աշխատանքները։ Վստահ ենք, որ այս օրերուն առնուած որոշումները պիտի արձանագրեն փափաքելի արդիւնքներ ու պիտի կարենանք մեր եկեղեցին ալ աւելի մերձեցնել մեր ժողովուրդին եւ մեր ժողովուրդը առաջնորդել դէպի եկեղեցի», ըսաւ Վեհափառ Հայրապետը։
Միեւնոյն ժամանակ Նորին Սրբութիւնը յայտնեց իր գնահատանքը թեմական խորհուրդներուն եւ թեմերու սպասաւորներուն նկատմամբ, որոնց նուիրեալ աշխատանքով աշխոյժ կը պահուի ժողովուրդի հոգեւոր կեանքը Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ։ Վեհափառ Հայրապետը նաեւ իր գնահատանքը յայտնեց ՀԲԸՄ-ի անդամներուն՝ Հայ Եկեղեցւոյ եւ անոր ծրագրերուն ի նպաստ մշտական զօրակցութեան, ինչպէս նաեւ ժողովի աշխատանքներուն բերուած կարեւոր ներդրման համար։